Mga Doktor Nakakat-on Gikan sa Akong Pag-ungaw sa Kamatayon

NIADTONG tungatunga sa Mayo 1991, nasayran namo nga may umaabot kaming ikaupat nga anak. Ang among kinamanghoran, si Mikael, nuybe anyos, ug ang kaluha namong anak nga babaye, sila si Maria ug Sara, maoy 13 anyos. Bisan tuod wala sa plano ang dugang nga anak, nadawat ra dayon namo ang pagbaton ug laing anak.

Usa niana ka gabii sa ikatulong bulan sa pagsabak, nakabati akog kalit nga kaul-ol sa akong baga. Pagkasunod adlaw naglisod ako paglakaw. Miingon ang doktor nga aduna akoy pulmoniya, ug iya akong gitagaan ug penicillin. Miarang-arang ang akong pagbati human sa pipila ka adlaw, apan nagluya gihapon ako. Dayon sa kalit lang nakabati akog kaul-ol sa pikas nakong baga, ug ang samang pagtambal gibalik.

Sa mga adlaw nga misunod, dili ako makahigda tungod sa kalisod sa pagginhawa. Kapin lag diyutay sa usa ka semana human sa unang pag-atake sa kaul-ol, usa sa akong mga bitiis nanglagom ug nanghupong. Niining higayona giadmit ako sa ospital. Giingnan ako sa doktor nga ang kaul-ol sa akong mga baga dili diay tungod sa pulmoniya kondili sa pag-apol sa mga dugo. Miingon usab siya nga may miapol nga dugo sa akong bugan. Nasayran nako nga ang mga pag-apol sa dugo maoy usa sa labing kasagarang mga hinungdan sa kamatayon taliwala sa nagsabak nga mga babaye sa Sweden. Sa milabay ang pipila ka adlaw, gibalhin ako ngadto sa Karolinska Sjukhuset Hospital sa Stockholm, diin may linaing klinika sa pagpanganak alang sa komplikadong mga pagsabak.

Ang mga doktor nakahukom nga tagaan ako ug tambal nga heparin nga makapalasaw sa dugo. Ila akong gipasaligan nga diyutay ra ang peligro nga magdugo gumikan sa pagtomar ug heparin kon itandi sa risgo nga makaagom ug laing pag-apol diha sa mga baga. Sa paglabay sa pipila ka semana, maayo na ang akong pamati nga mahimo nang mopauli sa balay. Gibati ko ang mainit, hilabihang kalipay nga buhi pa uban sa lihokan gamayng bata nga nagtubo sa akong tiyan.

Panahon sa Pagpanganak

Nadesisyonan nga lugson ang pagpanganak, apan una mahimo ang mga lakang aron sugdan ang pamaagi, nakabati akog grabeng kaul-ol sa ubos nga bahin sa akong tiyan. Busa gihatod ako ug dali sa ospital. Apan, walay makitang suliran ang mga doktor.

Sa pagkasunod nga gabii ang akong tiyan midako pag-ayo, ug ang kaul-ol wala makibrahi. Sa tungang-gabii, usa ka doktor ang misusi kanako ug iyang nadiskobrehan nga nagbati na ako. Sa pagkasunod buntag labi pang midako ang akong tiyan, ug ang kaul-ol dili maagwanta. Ang doktor nabalaka ug nangutana kon kanus-a nako ulahing namatikdan ang mga lihok sa bata. Dihadiha akong naamgohan nga dugay na kining wala maglihok.

Dihadiha gidala ako sa alangkanan. Sa layo akong nadunggan ang kawani nga nag-estoryahay. “Dili siya magpaabuno ug dugo,” matod sa usa. Dayon usa ka nars midungaw kanako ug miingon sa kusog nga tingog: “Nahibalo ka nga patay na ang imong anak, dili ba?” Gibati ko nga daw may miduslak ug baraw sa akong kasingkasing.​—Proverbio 12:18.

Lig-ong Pagdumili sa Pagdawat ug Dugo

Mikalit ug butho ang akong doktor ug giingnan ako nga grabe kaayo ang akong kahimtang. Nangutana siya kon buot ko gihapong mangupot sa akong desisyon nga dili magpaabunog dugo. Tataw nakong gipahayag nga buot ko, apan wala na kaayo akoy mahinumdoman human niadto. Hinunoa, giklaro nako pag-ayo sa akong doktor nga ang mga Kristohanon gisugo sa paglikay sa dugo ug nga buot nakong magmasinugtanon sa balaod sa Diyos.​—Buhat 15:​28, 29; 21:25.

Kasamtangan nagtawag sila ug laing doktor, si Barbro Larson, usa ka espesyalista nga siruhano. Miabot dayon siya ug dihadiha gihimo niya ang operasyon. Sa dihang ilang gidisdisan ang akong tiyan, ilang nadiskobrehan nga nawad-an ako ug tulo ka litrong dugo tungod sa pagdugo sa sulod. Apan gitahod ni Dr. Larson ang akong desisyon labot sa pag-abunog dugo.

Human niadto, laing doktor ang miingon nga pipila lamang ka gutlo mamatay na ako. “Ambot lang kon buhi pa kana siya karon,” maoy gikatahong iyang giingon. Sa ulahi nasayran nga dili makita sa mga doktor kon diin misiwsiw ang dugo, busa ilang gibutangag bagang gasa ang akong tiyan aron makontrolar ang pagdugo. Ang mga doktor ug mga nars wala gayod mohatag ug paglaom nga ako mabuhi.

Sa dihang nangabot sa ospital ang akong mga anak ug nahibalo sa akong kahimtang, usa kanila miingon nga sa dili madugay moabot na ang Armageddon ug nga pagkahuman niana ila akong makauban ug balik sa pagkabanhaw. Pagkakahibulongan ug pagkamakataronganong kahikayan ang pagkabanhaw!​—Juan 5:​28, 29; 11:​17-44; Buhat 24:15; Pinadayag 21:​3, 4.

Kinabuhi Nagbitay sa Lanot

Ang akong hemoglobin mius-os sa 4 gramo matag desilitro, apan daw mitang-on ang pagdugo. Sayosayo niana nagbutang ako ug usa ka kopya sa magasing Pagmata! nga isyu sa Nobyembre 22, 1991, diha sa akong rekord. Nakit-an kana ni Dr. Larson ug namatikdan ang ulohang, “Pagsumpo ug Pagkontrolar sa Pagdugo nga Walay Pagdugang ug Dugo.” Maikagon niyang gisusi kini sa pagsuta kon aduna ba siyay magamit nga butang nga makatabang kanako aron mabuhi. Iyang namatikdan ang pulong “erythropoietin,” nga usa ka tambal aron palihokon ang lawas sa paggama ug pulang mga selula sa dugo. Iya kanang gihatag. Apan dugay moepekto ang tambal. Busa ang suliran mao, Ang erythropoietin ba moepekto sa igong panahon?

Sa pagkasunod adlaw ang gidaghanon sa akong hemoglobin mius-os sa 2.9. Sa pagkamata nako ug nakakita nga ang tanang membro sa akong pamilya anaa sa kiliran sa akong higdaanan, nahibulong ako kon unsay nahitabo. Dili ako makasulti tungod sa aparato sa pagginhawa. Hapit ako matarantar sa kaguol, apan dili gani ako makahilak. Gisultihan ako sa tanan nga kinahanglang dili nako usikan ang akong kusog aron mabuhi.

Sa pagkasunod adlaw gihilantan ako tungod sa panghubag nga gipahinabo sa bagang gasa nga gibilin diha sa akong tiyan. Ang akong hemoglobin mius-os sa 2.7. Bisan tuod peligroso ang paghatag ug anestisya sa usa ka tawo nianang kahimtanga, gipatin-aw ni Dr. Larson nga bisan pa sa risgo, napugos sila sa pag-opera pag-usab aron kuhaon ang bagang gasa.

Sa wala pa ang operasyon ang mga bata gitugotan sa pagsulod ug sa pakigkita kanako. Ang tanan naghunahuna nga usa na kadto ka panamilit. Daghang membro sa kawani sa ospital nanghilak. Wala sila magtuo nga mabuhi pa ako. Ang among mga anak isog kaayo, ug kini nakahimo kanakong kalmado ug masaligon.

Tungod kay gamay rang anestisya ang gigamit, usahay madunggan nako ang sultihanay sa mga doktor ug mga nars. Ang pipila naghisgot bahin kanako nga daw ako patay na. Sa ulahi, sa dihang akong giasoy ug balik kon unsay akong nadunggan panahon sa operasyon, nangayog pasaylo ang usa ka nars. Apan siya miingon nga kombinsido siya nga mamatay na ako ug wala gihapon makasabot kon nganong naluwas ako.

Sa pagkasunod adlaw miarang-arang na ako. Ang akong hemoglobin maoy 2.9, ug ang akong hematocrit maoy 9. Miduaw ang akong Kristohanong igsoong mga lalaki ug igsoong mga babaye, nga nagdalag pagkaon ug kape alang sa akong pamilya. Mapasalamaton kami sa ilang gugma ug pagmahal. Sa pagkagabii ang akong kahimtang delikado gihapon apan dili na tandogonon, ug gibalhin ako sa lain nga kuwarto.

Ang mga Doktor Nakakat-on

Daghang membro sa medikal nga kawani mausisaon mahitungod kanako, ug kadaghanan kanila maluloton kaayo. Usa ka nars miingon: “Ang imong Diyos mao gayod ang nagluwas kanimo.” Usa ka doktor gikan sa laing kuwarto mihapit ug mikomento: “Gusto ko lang makita kon unsay hitsura sa tawong adunay ingon ka mubong hemoglobin. Dili ako makasabot kon nganong alerto ka kaayo.”

Sa pagkasunod adlaw, bisan pag dili niya panahon kadto sa pagtrabaho, nakigkita kanako ang akong doktor. Iya akong giingnan nga mibati siya ug pagkamapaubsanon tungod sa nahitabo. Kon maulian na ako sa bug-os, siya miingon, sugdan nila ang bag-ong panukiduki sa mga kapilian sa terapiya sa pag-abunog dugo sa pagtambal sa mga pasyente.

Talagsaon ang akong pagkaayo. Duha ug tunga ka semana human sa akong makasubo nga pagpanganak, ang gidaghanon sa akong hemoglobin mitaas ngadto sa kapin ug diyutay sa 8. Busa ako gipagawas sa ospital. Sa milabay ang tulo ka semana gihimo ang among tinuig nga sirkitong asembliya sa mga Saksi ni Jehova, ug didto ako. Pagkamakapadasig nga makita pag-usab ang atong Kristohanong mga igsoong lalaki ug babaye nga mapaluyohon panahon sa among kalisod!​—Proverbio 17:17.

Ingon sa gisaad ni Dr. Larson, usa ka taho bahin sa akong kaso, nga gitawag “Erythropoietin Nagpuli sa Pag-abunog Dugo,” sa ulahi gipatik sa Swekong medikal nga basahong Läkartidningen. Kini nag-ingon: “Usa ka 35-anyos nga babaye, nga usa sa mga Saksi ni Jehova, nag-antos ug hilabihang pagdugo sa pagpanganak. Midumili siya sa pagpaabunog dugo apan midawat ug terapiyang erythropoietin. Human sa siyam ka adlaw nga pagtambal human sa operasyon uban sa taas nga dosis sa erythropoietin, ang hemoglobin mitaas gikan sa 2.9 ngadto sa 8.2 gramos matag desilitro nga walay bisan unsang ubang dili maayong mga epekto.”

Ang artikulo mihinapos: “Sa sinugdan ang pasyente luya kaayo, apan sa katingalahan dali siya nga naulian. Dugang pa, ang human-sa-operasyon nga kahimtang wala gayoy komplikasyon. Ang pasyente mahimo nang pagawason sa ospital human sa duha ka semana.”

Bisan tuod kining maong eksperyensiya malisod kaayo alang kanamo, kami nalipay nga ingong resulta, ang pipila ka doktor nakakat-on ug dugang pa bahin sa mga kapilian sa pag-abunog dugo. Sa malaomon, sila andam sa pagsulay sa mga paagi sa pagtambal nga napamatud-ang malamposon.​—Sumala sa giasoy ni Ann Yipsiotis.

[Hulagway sa panid 26]

Uban sa akong matinabangong siruhano