Pagtungha Diha sa Balay—Kana ba Alang Kanimo?

“USA ka dili-naandang buhat nga nahimong nasodnong kalihokan.” Mao kana ang paghubit sa magasing Time ning bag-o pa mahitungod sa pagtungha diha sa balay sa Tinipong Bansa​—usa ka nagatubong uso nga gipaluyohan sa mga ginikanang nagtuo nga ang labing maayong edukasyon nga makuha sa bata mabatonan diha sa iyang kaugalingong salas, dili sa naandang eskuylahan.

Sa gihapon giisip sa pila ingong dili-naandan o gani bag-o ug lahi ra kaayo, ang pagtungha diha sa balay, bisan pa, nakakabig ug dugang mga tigpaluyo kada tuig. Ang mga tigdukiduki nag-ingon nga ang gidaghanon sa mga tawo nga nagatungha diha sa balay mitubo gikan sa mga 15,000 niadtong 1970 ngadto sa 500,000 sa 1990. Ang pila ka tigpaluyo sa pagtungha diha sa balay nangangkon nga kapig usa ka milyong pamilya sa Tinipong Bansa karon nagapaeskuyla sa ilang mga anak diha sa balay.

Ang nagapaluyong mga grupo sa mga nagatungha diha sa balay kalit lang usab nanungha sa Australia, Canada, Inglaterra, Alemanya, Hapon, ug New Zealand, nga nagpasabot nga ang interes sa pagtungha diha sa balay nagakaylap sa tibuok kalibotan.

Nganong daghan kaayong ginikanan nagahukom sa pagtudlo sa ilang mga anak diha sa balay? Unsa ka epektibo ang pagtungha diha sa balay? Kana ba usa ka kapiliang takos tagdon alang sa inyong pamilya?

Sa iyang pasikaranang ideya, ang pagtungha diha sa balay dili gayod lahi sa morag ipasabot niini. “Ang balay, dili eskuylahan, mao ang unang sistema sa edukasyon,” matud ni Raymond ug Dorothy Moore diha sa ilang librong Home-Spun Schools. “Hangtod sa miaging siglo, ang kadaghanang bata nga nag-eskuyla nagsugod sa pagtungha sa pangedarong dose o mas gulang pa.”

Ang iladong mga tawo, sama kang George Washington, Abraham Lincoln, Thomas Jefferson, Thomas Edison, ug Albert Einstein, gitudloan diha sa balay. Sa pagkamatuod, ang mga balaod sa pinugos nga pagtungha sa eskuylahan gipailaila lamang sa Tinipong Bansa sa ulahing bahin sa ika-19ng siglo. Busa, sumala sa awtor ug usa ka ginikanan nga migamit sa pagtungha diha sa balay nga si Kerri Bennett Williamson, ang pagtungha diha sa balay maoy, dili bag-ong uso, apan “usa ka karaang edukasyonal nga sukdanan.” Sa pagkatinuod, ang pagtungha diha sa balay mao ang sukdanan alang sa kadaghanang tawo sa mga panahon sa Bibliya.

Kon Nganong Gihimo Nila Kana

Makaiikag, ang National Catholic Reporter mibanabana nga gikan sa 50 hangtod 90 porsiento sa mga ginikanan sa T.B. nga nagatudlo diha sa balay naghimo niana tungod sa relihiyosong mga katarongan. Kining mga ginikanana kasagarang nabalaka mahitungod sa pagpanalipod sa ilang mga anak batok sa ilang gisabot nga ateyistikong mga impluwensiya diha sa mga eskuylahan. “Ang lig-ong tigpaluyo sa pagtungha diha sa balay nga kalihokan mao ang komunidad sa Christian Fundamentalist, nga nagtuo nga ang relihiyon giabusahan o wala tagda diha sa eskuylahan,” matud sa magasing Time.

Ang ubang ginikanan nagkuha sa ilang mga anak gikan sa publikong mga eskuylahan aron panalipdan sila batok sa pagkaladlad sa makadaot imoral nga mga impluwensiya sa sayong pangedaron. “Tungod sa imoralidad diha sa mga eskuylahan, ang kahimtang nagakahimong dili na makontrolar,” matud sa usa ka Kristohanong lalaki kinsa nakahukom niadtong miaging pipila ka tuig nga siya ug ang iyang asawa magtudlo sa ilang mga anak diha sa balay. “Kami nabalaka mahitungod sa among mga anak ug mahitungod sa makasubong situwasyon ug sa mga kahimtang sa eskuylahan.”

Usahay, ang mga ginikanan mopili sa pagtungha diha sa balay tungod sa edukasyonal inay sa ideyolohikal nga mga katarongan. Sila napul-an na sa nagdasok nga mga eskuylahan, mubong sukdanan sa akademiko, ug mga suliran sa kasegurohan nga kaylap sa daghang publikong eskuylahan. Kay wala matagbaw tungod sa subsob dili-maayong mga resulta sa institusyonal nga pagpanudlo, sila nagtuo nga labaw pa silang makatabang sa ilang mga anak pinaagi sa pagtagad sa kada usa nga posibleng himoon sa pagtungha diha sa balay.

Sa pagsaysay kon nganong ang pila mopalabi sa pagtungha diha sa balay, ang librong Home Schools: An Alternative miingon: “Ang mga ginikanan [nga nagatudlo sa balay] 100% nga nalangkit sa ilang mga anak . . . Sila makahatag sa ilang pagtagad sa edukasyon sa ilang kaugalingong anak.”

Mosaler ba Kana?

Kadtong nagpaluyo sa pagtungha diha sa balay miingon nga ang mga anak mas daling makakat-on diha sa balay tungod kay ang mga leksiyon gilambiggit man sa matag bahin sa adlaw-adlawng kalihokan sa pamilya. “Daghang pamilya ang nagsugod pinaagi sa teksbok sa matematika, apan unya nakadiskobre nga ang mga leksiyon matun-an pinaagi sa matag-adlawng mga eksperyensiya,” sulat ni Jane A. Avner diha sa School Library Journal. “Ang pagpamalit ug pagbalanse sa panalapi, pananglitan, makatabang sa ilang estudyante sa pagkasabot sa pagkupot sa kuwarta, samtang ang pag-ayo sa balay mahimong maayong leksiyon sa pagsukod.”

Unsa ka epektibo ang pagtungha diha sa balay? Ang pila ka pagsusi nagpakita nga ang mga nagtungha sa balay sa linangkob makakuhag marka nga tupong o taas pa sa nasodnong aberids sa standardized achievement tests. Apan ang maong mga resulta wala magpasabot nga mas maayo ang nagtungha diha sa balay kay sa mga bata nga nagtungha sa naandan.

“Ang presenteng ebidensiya dili mahukmanon,” matud sa librong The Home School Manual. “Ang pangunang suliran nianang tanang pagsusi mao nga ang mga tigdukiduki wala makakuhag dakong proporsiyon sa mga marka sa pasulit sa mga nagtungha diha sa balay.”

“Sa pagkatinuod walay mabatonang daghang ebidensiya” aron mapamatud-an nga walay duhaduha nga ang pagtungha diha sa balay superyor nga pamaagi sa akademikong pagpanudlo, ang The Home School Manual nagsaysay. “Samtang sa kasagaran ang mga nagtungha diha sa balay maayo, ang hustong programa sa pagsusi kinahanglang makapakita nga ang bisan unsang kalainan maoy dili tungod sa ubang mga hinungdan.”

Daghan ang Dili pa Motuo

Ang pagtungha diha sa balay dili kay walay mga tigsaway. Daghang opisyales sa tunghaan mipahayag ug kabalaka mahitungod sa dili-managsamang kuwalidad sa edukasyon pinaagi sa mga paningkamot sa pagtungha diha sa balay. Ang magasing Time mipahayag niana niining paagiha: “Ang maayong mga tuyo dili awtomatikong moresulta sa lig-ong edukasyon.”

Tungod nianang katarongana ang mga distrito sa eskuylahan usahay dili mokooperar, o gani mosupak, sa dihang ang mga ginikanan magpahibalo sa mga plano sa pagtudlo sa ilang kaugalingong mga anak. Bisan pag ang pila ka distrito sa tunghaan ning ulahing mga tuig naningkamot sa pagkooperar ug suod niadtong nagtudlo sa balay, ang ubang awtoridad sa edukasyon nagpabiling dili motuo. Ang National Association of Elementary School Principals ug ang National Education Association (NEA) nagbaton sa baroganang batok sa pagtungha diha sa balay, kay natahap nga ang pila ka ginikanan basin dili takos sa pagtaganag igong edukasyon sa balay. Sumala sa pahayag sa opisyal nga baroganan sa NEA, “ang mga programa sa pagtungha diha sa balay dili makahatag sa mga estudyante sa igong edukasyonal nga eksperyensiya.”

Ang mga tigpaluyo sa pagtungha diha sa balay miingon nga ang mga ginikanan wala magkinahanglan ug mga diploma sa kolehiyo aron mahimong maayong mga magtutudlo. “Ang mga ginikanan dili kinahanglang mahibalo sa tanang tubag aron dasigon ang ilang mga anak sa pagpangitag tubag sa ilang kaugalingong mga pangutana,” matud sa librong Home Schooling​—Answering Questions. Ang mga bata mahimong tudloan sa tukmang mga tinubdan sa materyal. Ang mga ginikanan ug mga anak magkaubang makakat-on. Ug kon ang abanteng pagbansay o kabatid gikinahanglan, puwedeng magsuhol ug pribadong mga magtutudlo sa inoras nga paagi.

Ang mga tigsaway nangangkon usab nga ang mga nagtungha diha sa balay nga mga anak napalain pag-ayo ug nahikawan sa normal nga pagpakiglabot sa ubang mga bata nga ilang kaedad. Sa makausa pa, kini usa ka paghinapos nga makataronganong gisalikway sa mga tigpaluyo. “Kining mga bataa wala mapalayo sa sosyal nga paagi,” matud ni Brian Ray, direktor sa National Home Education Research Institute. “Ang mga nagtungha diha sa balay sa kasagaran mopasiyo sa zoo o sa mga museyo sa arte. Sila nakigdula sa silingan sama ra sa ubang mga bata. Ang ideya nga sila napalain gikan sa alas otso sa buntag hangtod sa alas diyes sa gabii dili gayod tinuod.”

Kana ba Alang Kanimo?

Ang pagtungha diha sa balay nagkinahanglag, “dili lamang kaisog, apan kusog, kamamugnaon, ug lig-ong pagbati,” matud sa Christianity Today. Busa kon ikaw naghunahuna sa pagtungha diha sa balay, hunahunaa nga realistiko ang nalangkit nga pagkakomitido. Ang kuging paningkamot ug maayong organisasyon gikinahanglan aron dili mabiyaan ang mga buluhaton ug ubang mga responsabilidad sa pamilya ingong dugang sa pagtaganag matag-adlaw nga programang akademiko alang sa mga anak. “Basin kapoy ka na kaayo nga bation nimong moundang,” ingon ni Ray. “Kana hago kaayo.”

Sunod, susiha ang mga balaod labot sa pagtungha diha sa balay sa inyong dapit. Pananglitan, sa Tinipong Bansa, ang pagtungha diha sa balay legal sa tanang 50 ka estado, apan ang mga ang-ang sa regulasyon nagkadaiya kaayo. Sa pila ka dapit, ang pagtudlo sa imong anak sa balay nagkinahanglan lamang sa pagpahibalo sa lokal nga superintendente ug sa pagpil-ap sa usa ka panid nga porma. Sa ubang estado, ang ginikanan kinahanglang usa ka sertipikadong magtutudlo aron makuwalipikado alang sa pagtudlo diha sa balay. Tinoa kon unsa ang lokal nga polisa aron matuman nimo ang tanang legal nga kinahanglanon.

Unya, kuwentaha ang bili. Ang pagpamalit sa mga materyal sa pagpanudlo maoy usa sa kinadagkoang mga hagit sa pagtungha diha sa balay​—ilabina kon ang panalapi limitado. “Ikaw usa ka sayong puntariya sa edukasyonal nga mga tigsuplay,” pasidaan sa A Survivor’s Guide to Home Schooling.

Samtang ang pila ka tigsuplay mosingil ug kasarangang matrikula, ang ubang mga programa sa pagtuon sa balay mokostar ug ginatos ka dolyar. Ang standardized nga mga pasulit, nga ang mga nagtungha diha sa balay gibaoran sa pagkuha kada tuig diha sa pila ka estado, mahimong mobilig abot sa $50 kada usa. Ang bag-ong mga teksbok, sulatanang mga pulyeto, ug ubang mga materyal kinahanglanon kada tuig, busa ang usa ka maampingong pagplano sa badyet sa pagtungha diha sa balay kinahanglanon.

Siyempre, dili tanang ginikanan ang andam o makaarang sa paggugol sa panahon, kusog, ug salapi nga giingon sa mga eksperto nga gikinahanglan aron mahimong malamposon ang pagtungha diha sa balay. “Ang pagtungha diha sa balay dili alang sa tanan,” matud sa usa ka 14-anyos nga dalagita kinsa misugod sa pagtungha diha sa balay sa dihang siya 7. “Kana nagkinahanglag hustong kahimtang, hustong tinamdan, ug hustong ginikanan.” Ang disiplina-sa-kaugalingon​—sa ginikanan ug anak—​mahimong idugang usab sa lista. Ang tawo nga unang gihisgotan miingon nga sa pagpalampos sa pagtungha diha sa balay, “gikinahanglan ang lig-ong pagkakomitido.” Siya mipadayon: “Ang tinuod nga hagit mao ang paghatag ug panahon sa paghimo niana ug sa pagsunod niana.”

Bisag ang mainitong mga tigpaluyo sa edukasyon sa balay miadmitar nga ang pagtungha diha sa balay usahay gihimo sa dili-epektibo o gani sa dili-responsableng paagi. Sa pagkatinuod, kada tuig may pila ka paningkamot sa pagtungha diha sa balay nga pakyas, nga ang mga bata wala maandam pag-ayo sa pag-atubang sa umaabot akademikanhong mga hagit.

Dugang pa, ang mga ginikanan angayng dili maglimbong sa ilang kaugalingon sa paghunahuna nga ang pagtungha diha sa balay lamang ang makapanalipod sa ilang mga anak batok sa imoral nga impluwensiya nga makaplagan diha sa publikong mga tunghaan. Walay paagi nga si bisan kinsa bug-os mapanalipdan batok sa kontak sa kalibotan. Daghang mga hinungdan nga gawas sa pormal nga pagtungha ang magaumol sa panghunahuna sa bata, lakip na ang panig-ingnan sa ginikanan, mga kaubanan, kalingawan, ug personal ug pamilyang pagtuon sa Bibliya. Kon walay makugihong pagbansay niining tanang mga bahina, walay edukasyonal nga sistema ang magmalamposon sa pagmatuto sa Kristohanong mga anak.

Tinuod, ang pila ka ginikanan mibati nga ang pagtungha diha sa balay nakatabang sa espirituwal nga pag-uswag sa ilang mga anak. Apan dili kalimtan nga daghang Kristohanong mga batan-on nga nagtungha sa publikong mga eskuylahan ang samang may maayong pag-uswag sa espirituwal. Sa daghang kaso, ang mga ginikanan may maayong mga resulta sa pagbuhat nga suod uban sa ilang lokal nga distrito sa eskuylahan aron mapaneguro nga ang ilang mga anak makadawat ug kuwalidad nga edukasyon.

Ang mga ginikanan, nga maoy kataposang responsable alang sa hustong edukasyon ug pagbansay sa ilang kaugalingong mga anak, angayng modesisyon sa ilang kaugalingon kon unsang matang sa pagtungha ang sa ilang paminaw mas makaayo sa ilang pamilya. Busa timbangag maayo ang tanang butang labot niana una pa modesisyon kon kamo andam nga moatubang sa hagit sa pagtudlo sa inyong mga anak diha sa balay.

[Blurb sa panid 12]

“Ang mga anak kinahanglang untop sa panahon sama ra gayod kon sila anaa sa eskuylahan.”​—C. F. L., usa ka ginikanan nga nagtudlo sa anak nga babaye diha sa balay

[Mga hulagway sa panid 10]

Ikaw lamang ang makadesisyon kon unsay maayo alang sa imong anak​—publikong pagpatungha o pagtungha diha sa balay