Mga Batan-on Nangutana . . .

Sa Unsang Paagi Masagubang Ko ang Akong Depekto?

“MAKALAKAW gihapon siya,” miingon ang inahan sa usa ka batan-ong babaye nga tawgon natog Maggie. “Apan dili siya makapunto sa iyang panlihoklihok, ug nguhal ang iyang sinultihan.” Si Maggie may multiple sclerosis ug usa siya sa minilyong batan-on sa tibuok kalibotan nga nag-antos sa pisikal nga kadaot.

Tingali ikaw usa kanila. Ug kon ikaw natawo nga may depekto o naingon ka niana ingong resulta sa balatian o aksidente,a dili kinahanglang mohinapos nga dili ka na makabaton ug malipayon, aktibong kinabuhi. Uban sa mapailobong paningkamot sa imong bahin, ikaw makahimog positibong mga lakang aron epektibong makasagubang sa imong kahimtang.

Ang Lit-ag sa Walay-Pasukaranang Paglaom

Dayag, kinaiya sa tawo nga dili buot modawat sa makapasubong kamatuoran apan molaom nga walay-pasukaranan nga ang depekto sa lawas mahanaw ra. Ang apostol nga si Pablo dayag nga nag-antos ug usa ka matang sa balatian nga nag-apektar sa iyang panan-aw. (Itandi ang Galacia 6:11.) Maylabot sa iyang unang pagduaw sa mga Kristohanon sa Galacia, si Pablo miingon: “Gumikan sa pagmasakit sa akong lawas ako nagmantala sa maayong balita kaninyo sa unang higayon. Ug wala ninyo tamaya o isipang ngil-ad ang pagsulay kaninyo nga ania sa akong lawas.” (Galacia 4:13, 14) Ang pila ka eskolar naghunahunang ang balatian ni Pablo nagpahinabo sa iyang mata nga mopagulag nana o sa usa ka paagi naghimo sa iyang panagway nga maot. Nan, dili ikahibulong nga si Pablo “naghangyo sa Ginoo sa tulo ka higayon” nga mobiya kaniya ang balatian. Apan kini nagpabilin. (2 Corinto 12:8, 9) Hinuon, bisan pa sa iyang depekto, siya nakatagamtam ug talagsaong karera ingong misyonaryo, eskolar, ug magsusulat.

Ikaw usab mahimong makadawat sa pagkamalungtaron sa imong balatian. Sa librong Living With the Disabled, ang awtor nga si Jan Coombs misulat: “Aron nga ang pasyente makapasibo sa iyang depekto kinahanglang iya unang ilhon nga siya may depekto. Kinahanglang makat-onan niyang ang iyang limitasyon makapugong ug makahasol kaniya apan dili magpakubos-sa-bili sa iyang pagkatawo.” Kong walay tinuod nga paglaom sa pagkaayo, ang paglimod sa katinuoran sa imong kahimtang molumos lamang kanimo sa malisod nga kahimtang sa pagbasol sa kaugalingon, kaguol, ug kahigawad. Sa laing bahin, “ang kaalam anaa uban sa mga mapainubsanon,” miingon ang Bibliya sa Proverbio 11:2, ug ang tawo nga mapainubsanon nahibalo ug modawat sa iyang mga limitasyon. Kini wala magkahulogang mahimong ermitanyo o mopili sa makapuol, walay kalipay nga kinabuhi. Hinuon, ang pagkamapainubsanon naglakip sa matinud-anong pagtimbangtimbang sa imong kahimtang ug pagbutag tinuod nga mga tumong.

Lihok Uban ang Kahibalo

Ikaw nagkinahanglan usab ug tukmang kahibalo bahin sa matang sa imong depekto. “Ang tagsatagsa nga maalamon molihok uban ang kahibalo,” nag-ingon ang Proverbio 13:16. (Itandi ang Proverbio 10:14.) Kini mahimong magkahulogan sa pagbasa sa pila ka basahon mahitungod sa medisina o pagpangutana sa tinong mga pangutana sa imong doktor ug ubang propesyonal sa panglawas nga nagtambal kanimo. Ang pag-edukar sa imong kaugalingon niining bahina mopahupay kanimo sa bisan unsang sayop nga pagsabot nga mahimong mopugong kanimo sa pagkab-ot sa imong katakos.

Makatabang usab ang pagnunot sa mga medikal nga kaugmaran ug pagpanambal nga makapaarang-arang sa imong kahimtang. Pananglitan, ang artipisyal nga mga bitiis (prostheses) nga naggamit ug bag-o, gaang mga materyal nagama nga motugot ug dugang kaharuhay ug kasayon sa paglihok. Sa pagkatinuod, ang magasing Time nagtaho sa “kalit nga pag-uswag sa gidaghanon” sa makatabang nga mga himan alang sa mga indibiduwal nga may depekto. Tingali ang ingong mga produkto mabatonan sa lokal ug maarangan sa badyit sa imong pamilya.

Ang dugang nga naandang mga himan, sama sa mga tabang sa pagpamati, mga sungkod, mga kratses, ug mga himang nagpalig-on sa huyang nga bitiis, mahimong mapuslanon usab kaayo. Karon, ang pila ka batan-on mahimong mobating maulawon kaayo ug bakikaw nga mogamit sa maong mga tabang. Apan si Haring Solomon maalamong nag-obserbar: “Kon ang imong atsa nahabol ug ikaw dili magbaid sa sulab niini, kinahanglang imong pangusgan pag-ayo ang paggamit niini.” (Ecclesiastes 10:10; Today’s English Version) Ikaw usab makapahago sa imong kaugalingon​—o makapugong sa imong kaugalingon sa pag-apil sa makapalipayng mga kalihokan—​kon ikaw mapakyas sa paggamit ug maayo sa mga himan nga makatabang kanimo. Nganong tugotan ang garbo nga mopahinabo kanimo nga himoon ang imong kinabuhi nga mas lisod? Si Solomon mihinapos pinaagi sa pag-ingon: “Ang paggamit sa kaalam alang sa kalamposan nagkahulogan ug kaayohan.”

Oo, alang sa imong kaayohan ang paggamit sa usa ka butang nga motabang kanimong moarang-arang ang imong paglakaw, pagtan-aw, o pagpamati. Tinuod, nagkinahanglag dugaydugayng praktis ug pailob aron mahanas sa paggamit sa kratses, sa artipisyal nga bitiis, o sa tabang sa pagpamati. Ug kining mga himana tingali dili mopaarang-arang sa imong panagway. Apan hunahunaa ang kagawasan nga ihatag nila kanimo ug ang mga kahigayonan nga mahimong ilang mabuksan! Ang usa ka bakol nga Aprikanang babaye nga ginganlag Jay nagkinabuhing nag-inusara, nga nangahas lamang sa paggawas sa gamayng kinoral-nga-pundok-sa-mga-balay diin siya nagpuyo kausa sa iyang 18 ka tuig. Tapos sa pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova, misugod siya sa pagtambong sa Kristohanong mga tigom. Kini nagkinahanglan nga siya “molakaw” ug pila ka bloke, nga nagduso sa iyang kaugalingon paabante pinaagi sa iyang mga kamot, ug nagguyod sa iyang lawas sa iyang likod. Sa diha nga ang usa ka Saksi sa Uropa nakahibalo sa kahimtang ni Jay, iyang gipadalhan siya ug tuloy-ligid nga silya. Kini adunay kadenang-giya nga mamaneho ni Jay sa iyang kamot. Madanihon ba siyang tan-awon? Dili. Apan kining daw bakikaw nga matang sa pagbiyahe nagtugot kaniya sa pagtambong sa mga tigom ug sa pagpakig-ambit sa ganghaan-sa-ganghaan nga buluhatong pagsangyaw.

Hagita ang Imong Kaugalingon!

Hinuon, pagbantay nga dili maugmad ang negatibong tinamdan sa panghunahuna. Nag-ingon ang maalamong Haring Solomon: “Siya nga nagapaniid sa hangin dili makapugas; ug siya nga nagalantaw sa mga panganod dili makaani.” (Ecclesiastes 11:4) Gitugotan mo ba ang kahadlok ug pagduhaduha nga mopugong kanimo sa pagbuhat sa mga butang nga buot nimo ug kinahanglang buhaton? Tagda si Moises. Sa dihang ang Diyos nagpili kaniya sa pagluwas sa mga Israelitas gikan sa pagkaulipon sa Ehipto, si Moises misulay sa pagbalibad gumikan sa iyang kahuyangan sa pagsulti. “Ako dili sinirkunsidahan ug mga ngabil,” miingon si Moises, lagmit nagpasabot sa depekto nga nagpayungit sa iyang sinultihan. (Exodo 6:12) Apan si Moises nagpakamenos sa iyang kaugalingon. Sa paglabay sa panahon, iyang napamatud-ang siya makahimo sa pagsulting larino​—nga nakigsulti sa tibuok nasod sa Israel.​—Deuteronomio 1:1.

Ayaw himoa ang susamang sayop sa pagpakamenos sa imong kaugalingon. Dasiga ug hagita ang imong kaugalingon! Pananglitan, ang batan-ong si Becky maglisod pagsulti tungod sa kadaot nga nadawat niya sa aksidenteng nahitabo sa nagpanuigon siyag lima ka tuig. Apan wala siya tugoti sa iyang mga ginikanan nga moangka. Sa kasukwahi, gipalista nila siya sa Tunghaan sa Teokratikanhong Ministeryo diha sa Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova. Sa panuigong siyete anyos, si Becky naghatag ug mugbong mga pahayag atubangan sa mamiminaw. Nahinumdom si Becky: “Ang paghatag ug mga pakigpulong nakatabang. Kana nagtukmod kanako nga maningkamot sa pagpauswag sa akong sinultihan.” Si Becky usab nadasig sa pagbaton ug bug-os nga pagpakig-ambit sa balay-sa-balay nga pagsangyawng buluhaton. “Usahay maghunahuna ako nga tingali ang mga tawo dili gustong mamati nako nga mosulti; nabalaka ako kon unsay ilang hunahuna. Apan unya sultihan ko ang akong kaugalingon, ‘Ako nagbuhat niini alang kang Jehova,’ ug ako naghangyo kaniya nga tabangan ako nga molampos.” Karong adlawa, si Becky nag-alagad ingong bug-os-panahong magwawali.

Si Craig, nga karon hamtong na, nag-antos sa paralisis gumikan sa kadaot sa utok. Siya usab wala magtugot sa iyang depekto nga mopugong kaniya sa pagkahimong bililhong membro sa Kristohanong kongregasyon. Siya miingon: “Ako misalig kang Jehova, ug siya mitugot kanako sa pagtagamtam sa iyang daghang panalangin. Ako nakahimo sa pag-alagad ingong oksilyare payunir sa lima ka beses. Ako naghatag ug mga pakigpulong sa Bibliya diha sa Tunghaan sa Teokratikanhong Ministeryo, ug ako nakahimo sa pagdumala sa mga kuwenta sa kongregasyon.”

May “panahon usab sa pagkatawa,” ug uban sa pila ka praktis, ikaw mahimong makapahimulos sa pila ka makalingawng kalihokan nga gipahimuslan sa ubang mga batan-on. (Ecclesiastes 3:4) Miangkon si Becky: “Dili ako makadulag mga esport sama sa bolibol tungod kay hinay kaayo ang akong mga sumbalik-lihok. Apan ako makadagan. Ug wala madugay human sa aksidente, ang akong mama nagdasig nako sa pagtuon sa pagsakay ug bisikleta. Kanunay siyang nagdasig nako sa pagsulay sa bag-ong mga butang.”

Ayaw Sulayi ang Pagsagubang Niana nga Walay Tabang sa Uban

Ang pagsagubang sa depekto sa pisikal dili sayon. Si apostol Pablo nagtawag sa iyang depekto ingong “usa ka tunok sa lawas.” (2 Corinto 12:7) Makapalipay, dili kinahanglang atubangon nimo ang imong mga suliran nga mag-inusara. Si Sarne, usa ka batan-ong babaye nga adunay depekto sa bat-ang, miingon: “Akong nakaplagang bililhon kaayo ang pagbaton ug tukma nga Kristohanong kaubanan ug mahigugmaong pagpaluyo gikan sa pamilya ug gikan sa mga higala sa kongregasyon.” Oo, ayaw pagpalain sa imong kaugalingon. (Proverbio 18:1) Kutob sa maarangan, “magmadagayaon diha sa buluhaton sa Ginoo.” (1 Corinto 15:58) Gibatbat ni Sarne ang kaayohan: “Ang pagkaaktibo diha sa pagpangita sa Gingharian nakatabang kanako nga makabaton ug tukmang panglantaw sa akong suliran.” Miingon si Becky: “Makapakigsulti ka sa mga tawong labi pang masakiton kay kanimo tungod kay sila walay paglaom sa umaabot. Kana mitabang kanako sa paghikalimot sa akong kaugalingong mga suliran.”

Labaw sa tanan, dangop kang Jehova nga Diyos alang sa pagpaluyo. Siya makasabot sa imong panginahanglan ug imong pagbati ug makatagana kanimo ug “gahom nga labaw sa kasagaran” nga motabang kanimo sa pagsagubang. (2 Corinto 4:7) Tingali sa paglakat sa panahon makabaton ka sa malaomong panlantaw sa may-depekto nga Kristohanong batan-on nga ginganlag Terrence. Sa panuigong nuybe anyos, si Terrence nabuta apan wala niya tugoti kana nga modaog kaniya, nga nag-ingong: “Ang akong pagkabuta dili kabaldahan; usa lamang kini ka kahasol.”

[Footnote]

[Hulagway sa panid 15]

Kat-oni ang tanan bahin sa imong pagkabaldado