Batikano II—Panalangin o Tunglo?

KADTO maoy 1962 sa Batikano. Atubangan sa natingalang obispo, gibuksan sa papa ang usa ka bentana sa iyang palasyo sa Batikano. Sa ingon nga paagi gipasundayag ni Papa Juan XXIII kon unsay gidahom niya sa Ikaduhang Konsilyo sa Batikano (1962-65): ipasulod ang lab-as nga hangin nganha sa Iglesya Katolika, ipahinabo ang usa ka aggiornamento, usa ka pagpamoderno.

Unsang mga kausaban ang gipatungha sa konsilyo nganha sa iglesya? Kini angayan gihapon nga pangutana, kay ang Batikano II ug ang sangpotanan niadto kanat nga gilantugian bisan karong adlawa.

‘Kamatuoran Diha sa Ubang Relihiyon’

Si Papa Juan XXIII gustog mga kausaban​—kadto nadayag pag-ayo. Ang mga teologo kansang makibag-ong mga ideya gisaway pila ka tuig nga miagi gidapit sa Konsilyo Batikano ingong mga eksperto. Ang mga tag-as ug ranggo nga Ortodokso ug Protestante gidapit usab ingong mga maniniid.

Kadtong bag-ong baroganan misangpot sa dagkong kausaban kon bahin sa kagawasan sa relihiyon ug sa konsensiya. Sa kasiglohan ang iglesya higpit nga nagsaway niining mga ideyaha; si Gregorio XVI, usa ka papa sa ika-19ng siglo, nagbatbat pa gani niana ingong “kabuangan.” Ugaling lang, sa 1964, pinaagi sa dakong mayoriya, ang konsilyo nagsagop sa usa ka lagda nga ang matag tawo adunay katungod sa pagpili sa iyang kaugalingong relihiyon. Kadto milabaw sa lunsay ug yanong kagawasan, sumala sa gisaysay sa magasing Notre Histoire: “Sukad niadtong gutloa, giuyonan nga ang diyutayng kamatuoran hikaplagan sa ubang mga relihiyon.”

Human sa Batikano II ang iglesya nagpadayon sa iyang mas dili-higpit nga polisa bahin sa ubang mga relihiyon. Sa pagpasundayag niini, si Papa Juan Paulo II mihimog mga pagbisita kang Haring Hassan II sa Morocco, usa ka espirituwal nga pangulong Muslim. Miduaw usab siya sa usa ka Protestanteng simbahan ug sa usa ka sinagoga sa Roma. Daghang Katoliko mahinumdom sa 1986 nga tigom sa Assisi, Italya, diin si Papa Juan Paulo II nagdapit sa mga lider sa dagkong mga relihiyon sa kalibotan nga moampo tapad kaniya alang sa kalinaw.

Batikano II​—Usa ka Tunglo?

Alang sa pipila, ang makapapreskong “huyohoy” nga gilaoman ni Papa Juan XXIII mas nahisamag tugnaw nga paghuros. Sa pagpaluyo sa ilang opinyon, gihisgotan nila ang usa ka bantog nga pakigpulong diin si Papa Paulo VI, kinsa maoy mipuli kang Juan XXIII, mipahayag nga “ang aso ni Satanas” nakasuhot sa simbahan. Ang librong La Réception de Vatican II misaysay nga, pinaagi sa iyang deklarasyon, si Paulo VI “maorag naglangkit sa kusog nga lihok nga namugna sa konsilyo ngadto sa usa ka palakaw nga supak sa kaayohan sa simbahan.”

Daghang maninimba ang may samang pagtuo. Usa ka bag-ong surbi nagpadayag nga halos katunga sa mga Katoliko sa Pransiya naghunahuna nga “ang simbahan nagpasobra kaayo sa pagpugos sa mga reporma.” Ang mga tigsaway sa Batikano II nagsumbong nga ang simbahan wala magpabiling masinundanon sa tradisyon apan nagpatakod sa kaugalingon sa modernismo. Sila nag-ingon nga ang simbahan naghatag sa iyang pagpaluyo sa mga kausaban nga nakapauyog sa Kasadpanhong katilingban ug nagpahinabo sa krisis sa simbahan.

Batikano II​—Usa ka Panalangin?

Alang sa uban dili ang konsilyo ang pagaduhaduhaan. Sila nag-ingon nga ang unang mga ilhanan sa kahuyang sa simbahan makita na pag-ayo sa wala pa ang Batikano II. Ang Pranses nga mantalaang La Croix mipatuo: “Ang kanihit sa mga pari ug mga bokasyong dili-parianon sa Kasadpanhong kanasoran angay pagaisipon maylabot sa katibuk-ang krisis sa katilingban ug mga sangpotanan niini diha sa Kristohanong mga komunidad: Daghan kaayong Kristohanon ang nagtugot nga sila matuhopan sa modernong mga panghunahuna ug mga ideolohiya.”

Ang uban pa gayod mibati nga ang mga kausabang gisugyot sa Batikano II hinungdanon. Ang laing magsusulat sa La Croix mipahayag: “Ang usa tingali . . . mahibulong kon unsa kahay kahimtang sa simbahan kon kini nagpabiling nagtan-aw sa kaugalingon.” Sa kataposan, ang lainlaing komentaristang Katoliko nagsaysay nga ang simbahan maoy organisasyong gilangkoban ug mga tawong dili hingpit, nga kini nakasinatig mga krisis sa nangagi ug makalabang ra usab niining maong krisis. Si Gilles, nga nakutlo sa miaging artikulo, mipahayag sa mosunod: “Sa dihang gipatungha namo ang mga suliran sa simbahan, kami giingnan nga ang simbahan anaa sa taliwala sa usa ka krisis nga sama sa iya sa tin-edyer ug nga kini molabay ra.”

Kon kaha ang Batikano II mao ang responsable sa positibo o negatibong mga kausaban, kini may grabeng mga epekto sa mga Katoliko, sumala sa atong makita sa sunod artikulo.

[Hulagway sa panid 6]

Ang Ikaduhang Konsilyo Batikano nagpahinabo ug mga kausaban ug kalibog

[Credit Line]

UPI/​Bettmann Newsphotos