Relihiyosong Krisis sa Netherlands

Sinulat sa koresponsal sa Pagmata! sa Netherlands

“PUWEDE ba nga pagngon sa kataposang pari ang mga suga?” Kining mayubitong komedya mikanap sa mga monasteryo sa Netherlands. Gipanan-aw niini ang panahon nga ang kataposang monghe o pari mogula sa kataposang naglihok nga monasteryo sa maong nasod ug kana biyaan nga walay sulod. Ug kini naghangyo kaniya nga dili pasagdan ang mga suga nga magsiga sulod sa gibiyaang simbahan! Mahitabo ba kanang butanga? May kapeligrohan ba nga ang klero mahanaw sa Netherlands, uban sa ilang mga panon?

Pag-undang sa Pagkapari

Kon bahin sa Iglesya Katolika, ang gidaghanon sa klero nag-us-os kada tuig. Gikan sa 1968 ngadto sa 1978, ang gidaghanon sa sekular nga mga pari mius-os ug 27.2 porsiento, ug ang maong kiling nagpadayon sukad niadto. Ngano? Usa ka hinungdan mao ang pinugos nga selibasiya o dili pagminyo. Niadtong 1970 ang Konsilyong Pastoral sa Nasod mihukom nga “ang katungdanan sa selibasiya ingong usa ka kinahanglanon aron sa pagtuman sa mga katungdanan sa usa ingong ministro kinahanglang papason.” Ang Olandes nga mga obispo mibati nga ang mga matinuohon makabaton ug kaayohan kon minyong mga pari ang mag-alagad kanila. Bisan pa niana, si Papa Paulo VI kusganong misupak sa ideya. Sa walay duhaduha kadto usa ka hinungdan nga human niadto kapig 2,000 ka pari ang miluwat sa sinugdan sa 1980 ug ang gidaghanon sa mga mosulod sa pagkapari mius-os.

Sa paghisgot sa nagkadiyutayng mga pari sa Netherlands, ang anhing Kardinal Alfrink naghinumdom sa panahon nga ang usa ka sinugo sa papa, nga nagsud-ong sa usa ka seminaryo atubangan sa balay sa kardinal, nagpahayag nga kusog sa gihunahuna niya nganong sirhan sa mga obispo kadtong nindot nga mga tinukod. Ang kardinal mitubag: “Dayag nga wala ka makasabot. Wala sirhi sa mga obispo ang mga seminaryo; gisirhan lang nila ang mga pultahan human mobiya ang mga estudyante.”

Dili lang ang klero apan ang ilang mga panon usab nagabiya sa simbahan sa Netherlands. Ug kini dili bag-ong panghitabo. Niadtong 1879 gipaila sa usa ka senso nga ubos sa 1 porsiento sa populasyon maoy sekular, nga mao, dili mga sakop sa usa ka simbahan. Pagka 1920, halos 8 porsiento sa populasyon miangkon nga dili sakop sa usa ka relihiyon. Niadtong 1930 ang gidaghanon miuswag ngadto sa 14.4 porsiento. Pagka 1982 kadto maoy makapakurat nga 42 porsiento, ug ang mas bag-ong surbi nagpakitang kapig 51 porsiento sa mga Olandes dili sakop sa bisan unsang simbahan.

“Panahon sa Yelo” Alang sa Simbahan

Mas makapakurat kay sa pagkunhod sa mga membro sa simbahan mao ang pagkunhod sa tumatambong sa simbahan niadtong nahisakop sa usa ka simbahan. Niadtong 1988 ang mantalaang De Telegraaf nagdala sa ulohang “Panahon sa Yelo Nagsugod Alang sa Simbahan.” Ang mantalaan nag-ingon: “Wala nay malisang sa dihang gub-on ang usa ka simbahan. Ang tumatambong sa simbahan nagkunhod sa makalilisang nga paagi. Matuod kini dili lamang sa Katolisismo apan sa mga simbahang Reformed ug Calvinistic usab. Kon mopadayon ang maong pagkadili-relihiyoso, sulod sa pila ka kaliwatan, wala nay manimba.”

Ang mantalaan nagpadayon sa pag-ingon nga ang pagkunhod sa Romano Katolisismo ang labing grabe. Kini naghisgot nga sa 1965 mga 60 porsiento sa tanang Olandes nga Katoliko nagtambong pa ug Misa. Niadtong 1975 kining numeroha maoy 28 porsiento. Sa katuigang bag-o pa kini mius-os ngadto sa ubos sa 16 porsiento.

Ang pag-us-os sa tumatambong sa simbahan may epekto sa mga simbahan, nga sirad-an sa dihang ang gastos sa pag-atiman ug pagpadagan dili na ikatagana sa nagkagagmayng mga kongregasyon. Busa, ang ubay-ubayng simbahan giguba o gibaligya alang sa ubang kagamitan. Karong adlawa ang pipila matingala sa pagsulod sa usa ka simbahan ug pagkakita nga gigamit kanang musiyo, talyer sa bisikleta, hawanan sa paugnat sa kusog, konsiyertohanan, tindahag bulak, restawran, o mga apartment.

Nan, dahomon nga ang relihiyosong mga awtoridad dili malaomon bahin sa ugma-damlag. Human moduaw si Papa Juan Paulo II sa Netherlands, usa ka obispo miingon: “Giduaw sa papa ang usa ka lawas nga patay, o labing menos pasyenteng may sakit nga ikamatay nga naghunahunang buhi pa gihapon siya.”

Kon Nganong Mibiya Sila sa Simbahan

Ang pagkunhod sa mga membro sa simbahan migrabe tungod sa bag-ong mga hinungdan. Apil niini kanila mao ang pagkahugno sa pagtahod sa awtoridad. Ang mga tawo dili na andam motuo sa mga butang tungod lang kay ang usang may awtoridad nagsulti kanila nga tuohan kana. Nalangkit niini mao ang pasiugdang gibutang sa tinagsa ka kagawasan. Karong adlawa, buot sa mga tawo nga mohukom sa ilang kaugalingon kon unsay ilang tuohan ug kon sa unsang paagi sila molihok.

Ang duha pa ka laing hinungdan nga nakaamot giingon nga mao ang impluwensiya sa palaumagian sa balita ug ang makibag-ong hilig nga dili saligan ang mga institusyon. Anaa usab ang pagbati nga ang establisadong mga institusyon magwagtang sa kagawasan ug pagkamao sa indibiduwal. Dugang pa, bisan pag ang mga tawo mahiligon gihapon sa relihiyon, ang mga kahimtang tingali maoy motukmod kanila nga mobiya sa ilang simbahan. Pananglitan, ang mga membro sa simbahan nga tradisyonalista gil-asan sa usa ka simbahan nga may ministro o pari nga pabor sa kausaban. Ug ang mga maninimba nga modernog panghunahuna mobating nawala sa lugar sulod sa konserbatibong mga kongregasyon.

Sa bahin sa Protestante, ang Iglesyang Calvinistic dugay nang gidungog nga nagasunod sa kinaraang moralidad. Busa, daghan ang nakuratan sa dihang niadtong 1979 ang Calvinistic nga Konsilyo sa Netherlands miagda sa lokal nga mga iglesya sa pagdawat sa mga homoseksuwal alang sa pangalawat ug sa pagkaministro. Niadtong 1988 ang internasyonal Ekumenikal nga Konsilyong Calvinistic mihangyo sa mga Calvinistic sa Netherlands sa paghunahuna pag-usab, apan ang konsilyo nagpahibalo nga ang desisyon dili na mabalit-ad. Niadtong 1989 ang konsilyo sa Dutch Reformed Church mibotar usab sa pagsupak sa bisan unsang mga silot batok sa mga homoseksuwal. Handurawa nga ang mga Protestante mibati gayod nga “kinaraan” kaayo sa dihang ang usa ka ministrong Calvinistic, nga homoseksuwal, mipahayag sa simbahan nga “ang pagkahomoseksuwal usa ka gasa sa Diyos; ang Diyos moangay man usab ug rosa”!

Ang Kristiyanidad Mapuo Ba?

Tungod sa nahaunang mga hinungdan ug sa daghan pang uban, katingad-an ba nga adunay dinaghang pagbiya sa mga simbahan sa Netherlands ug sa daghang ubang nasod? Sa pagkatinuod, ang naghunahunang mga tawo nakadangat sa konklusyon nga tingalig walay matuod nga Kristiyanidad bisan asa. Ang Kristiyanidad mapapas ba sa kataposan?

Gitagna sa Bibliya ang pagkamala sa pagpaluyo sa Kakristiyanohan, uban sa ubang mga relihiyon, sa atong adlaw. (Pinadayag 16:12; 17:15) Apan nakit-ang daan usab niini nga ang pipila mobiya sa bakak nga relihiyon dili lang tungod sa kawalay-katagbawan o kalugda kondili tungod sa usa ka positibong katuyoan. Ang Bibliya matagnaong nag-agda: “Gumula kamo kaniya, katawhan ko, kon dili ninyo buot makaambit uban kaniya sa iyang mga sala.” (Pinadayag 18:4) Ang “kaniya” nga gitumong dinhi mao ang simbolikong relihiyosong bigaon, ang “Babilonyang Bantogan,” nga nagsakop sa tanang relihiyon sa kalibotan, apil ang sakop sa modernong Kakristiyanohan. Ang “katawhan ko” mao ang sinserong mga nangita sa kamatuoran nga mibiya sa Babilonyang Bantogan tungod kay buot nilang moalagad sa Diyos sa paagi nga gitudlo ni Jesus. Ang Kakristiyanohan nahisalaag ug halayo kaayo gikan sa matuod nga Kristiyanidad nga ang sinserong mga tawo kinahanglang mogula aron sa pag-alagad sa Diyos sa dalawatong paagi.

Ang tinuod nga Kristiyanidad maoy buhi ug nagmalamboon sa Netherlands ingon man sa tibuok yuta. Ang mga Saksi ni Jehova, bisan pa sa ilang mga pagkadili-hingpit, nagasunod sa mga pagtulon-an ug mga tulomanon ni Kristo. Ikaw wala dahoma nga sa yano imong dawaton ang maong pagpatuo. Nganong dili tukion ang mga tinuohan sa mga Saksi sa kahayag sa Bibliya, ug tan-awon kini sa imong kaugalingon. Sayra gikan sa Pulong sa Diyos ang Kristiyanidad sa mga apostol ni Jesus, nga kasupak sa gitudlo ug gituman sa mga iglesya sa Kakristiyanohan sa kasiglohan. Kini, sumala sa gisaysay ni apostol Pablo, maghatag kanimog mga kaayohan alang sa “kinabuhi karon ug nianang sa umaabot.”​—1 Timoteo 4:8.

[Mga hulagway sa panid 10, 11]

Daghang simbahan sa Uropa karon gigamit alang sa sekular nga mga katuyoan. Panid 10: Usa ka garahe sa Netherlands. Panid 11: Tigomanan sa mga pensionado, talyer, klab sa mga batan-ong lalaki, ug biniyaang simbahan sa Penygraig, Wales