Kon Giamong-amongan ang Imong Bata

ARON mahunong ang pag-among-among, kinahanglang mailhan mo kini inigkakita nimo niini. Sa ubay-ubayng basahon bahin sa ulohan, gitala sa mga eksperto ang dinosenang dayag nga ilhanan sa pag-among-among nga mabantayan sa mga ginikanan. Kini nagaapil sa: mga reklamo sa kasakit sa pagpangihi o pagkalibang, impeksiyon sa kinatawo, mga samadsamad sa dapit sa kinatawo, kalit nga pagsugod sa pagpangihi sa higdaan, kawalay gana sa pagkaon o ubang suliran sa pagkaon, pag-inigat, kalit nga kahadlok sa mga dapit sama sa eskuylahan o sa mga bahin sa balay, mga yugto sa kalisang, hinobrang kahadlok sa paghubo, kahadlok nga mag-inusara kauban sa usa ka tawong kaila, ug pagsamad sa kaugalingon.

Ugaling, magbantay sa paghimog dinalidaling mga paghinapos. Kadaghanan sa maong mga simtoma sa ilang kaugalingon wala magpasabot nga ang usa ka bata aktuwal nga naamong-amongan sa sekso. Ang matag usa makapaila ug laing suliran. Apan kon imong makita ang makapatugawng mga suliran, sa malumo sugdi ang pagpakighisgot sa ulohan, tingali pinaagi sa pahayag sama sa: “Kon may mokupot kanimo sa paagi nga mobati kag kagil-as, hibaloi nga ikaw makahimo kanunay sa pagtug-an kanako, ug buhaton ko ang tanang maarangan ko sa pagpanalipod kanimo. May ingon ba niana nga sukad nahitabo kanimo?”​—Proverbio 20:5.

Kon motug-an ang imong bata sa seksuwal nga pag-among-among, sa walay duhaduha mobati kag dakong kaguol. Apan hinumdomi: Ang imong reaksiyon modulag dakong bahin sa pagkaayo sa bata. Ang imong bata nagpas-an ug bug-at kaayong palas-anon ug nagkinahanglan kanimo, uban sa tanan nimong kusog isip hamtong, sa pagkuha niana gikan sa iyang mga abaga. Dayega ang bata tungod sa pagkaisog kaayo nga gitug-anan ka kon unsay nahitabo. Pasaligi nga balikbalik ang bata nga buhaton nimo ang imong labing maarangan sa paghatag panalipod; nga ang pag-among-among sala sa tig-among-among, dili sa bata; nga ang bata dili “daotan”; nga imong gihigugma ang bata.

Ang pila ka hanas sa balaod nagtambag sa pagtaho sa pag-among-among ngadto sa mga awtoridad sa labing madali. Sa pila ka nasod tingali giobligar kini sa legal nga sistema. Apan sa ubang mga dapit ang legal nga sistema tingali maghatag ug diyutayng paglaom sa malamposong paggukod.

Apan, komosta man kon ang tig-among-among mao ang kaugalingong bana? Ikasubo, daghang babaye mapakyas sa paghimog tinong lakang. Hinuon, dili gayod sayon ang pag-atubang sa mangil-ad nga kamatuoran nga ang usa ka kapikas maoy tig-among-among ug bata. Ang bugkos sa pagbinatiay, ug bisan ang pagsalig sa panalapi, mahimong hilabihan ka lig-on. Ang asawa nga giluiban basin makaamgo nga sa paghimog lakang basin mawad-an ang iyang bana sa iyang pamilya, sa iyang trabaho, sa iyang dungog.a Hinuon, ang tinuod mao nga basin siya nagaani lamang kon unsay iyang napugas. (Galacia 6:7) Ang mga batang inosente, sa laing bahin, mahimong mawad-an ug dako pa kon sila dili tuohan ug panalipdan. Nameligro ang tibuok nilang kaugmaon. Sila walay kahinguhaan sama sa nabatonan sa mga hamtong. Ang masakit nga kasinatian makapasakit ug magdaot kanila sa tibuok kinabuhi. Sila mao ang nagkinahanglan ug takos sa mabinationg pagtagad.​—Itandi ang Genesis 33:13, 14.

Busa ang mga ginikanan kinahanglang maningkamot sa bug-os sa pagpanalipod sa ilang mga anak! Daghang responsableng mga ginikanan mopalabi sa pagpangitag propesyonal nga hinabang alang sa usa ka batang giamong-amongan. Sama sa imong pagahimoon sa usa ka medikal nga doktor, tinoa nga ang maong propesyonal motahod sa imong relihiyosong mga pagtuo.b Tabangi ang imong bata sa pagtukod pag-usab sa iyang nagun-ob nga pagtamod-sa-kaugalingon pinaagi sa makanunayong pagbubo sa ginikananhong gugma.

[Mga footnote]