Ang Hunahuna sa Bibliya

Ang Panugal ba Alang sa mga Kristohanon?

ANG PANUGAL USA KA GASTOSONG BISYO. KASAGARAN HUTDON NIINI ANG KATUNGA SA KITA SA USA UG MOTULTOL NGADTO SA DAGKONG MGA UTANG. KINING BISYOHA MAKADAOT SA MGA KAMINYOON UG MGA KARERA UG MAHIMO GANING MAGPALANGKIT SA PIPILA SA KRIMEN. ANG MGA BIKTIMA NIINI MAGIYAN UG MAHIMONG MAGAANTOS UG DILI MAAYONG MGA REAKSIYON INIG-UNDANG SAMA NIADTONG NAAGOMAN SA UBANG MGA GIYANON.

ANG panugal kaylap kaayo nga kini giisip sa pipila ka nasod ingong “nasodnong pasatiempo.” Hinunoa, unsa ba gayod ang panugal? Ang panugal maoy “pagpusta sa mahimong resulta sa umaabot nga panghitabo,” pahayag sa The World Book Encyclopedia. “Ang mga sugarol kasagarang magpustag salapi o laing bililhong butang ingong pusta sa resulta nga ilang gitag-an. Sa dihang natino na ang resulta, kuhaon sa mananaog ang pusta sa napildi.”

Ang panugal dili bag-ong butang nga kahibulongan. Ang karaang Maya sa Sentral Amerika kaniadto nagdula sa popular nga dula sa bola nga gitawag ug poktatok​—nga nailhan sa mga Aztec ingong tlachtli​—“diin ang pipila, kay nahurot nag pildi ang ilang tanang bahandi [sa panugal sa dula], nagpusta sa ilang kaugalingong mga kinabuhi,” matud sa magasing Américas. Kining karaang mga tawo nagiyan sa kalalim sa pagpusta, nga usahay “ipamasin sa walay kasegurohang pag-untol sa gomang bola ang kaugalingon nga mahimong ulipon sa tibuok kinabuhi.”

Nganong daghan ang nagiyan sa panugal? Sumala kang Duane Burke, presidente sa Public Gaming Research Institute sa Tinipong Bansa, “dugang ug dugang tawo ang nagaisip sa panugal ingong dalawatong matang sa kalingawan.” Gani ang pipila ka relihiyosong organisasyon mouyon sa panugal ingong usa ka paagi sa pagpatunghag salapi.

Bisan tuod popular ug may hataas nga kasaysayan ang panugal, mahimo ba nga kini usa lamang ka inosenteng pasatiempo alang sa mga Kristohanon? O adunay labaw pa niana?

Nganong Manugal ang mga Tawo?

Sa laktod nga pagkasulti, aron makadaog. Alang sa mga sugarol, ang panugal daw dali, makalingawng paagi sa pagpanapi nga walay nalangkit nga paningkamot ug pagbansay nga gikinahanglan sa sekular nga trabaho. Dakong panahon ang gigugol sa paghanduraw bahin sa “dakong daog” ug sa dungog ug mga butang nga dad-on kanila nianang maong dinag-an.

Apan ang disbentaha sa sugarol maoy hilabihan. Pananglitan, ang estatistikang si Ralf Lisch nag-ingon nga sa Alemanya “upat ka pilo ang imong purohan nga maigo ug liti sa usa ka tuig kay [sa makadaog] sa bangga [sa loteriya sa Alemanya].” Kon kana daw dili katuohan, iyang gidugang ang mosunod nga pagtandi: “Kon ikaw usa ka lalaki, ang imong purohan nga mabuhi hangtod [sa edad nga] 100 maoy 7,000 ka pilo nga mas dako kay sa [makadaog sa loteriya].” Daw dili katuohan, ang sugarol mahimong nasayod niini. Kon mao, nganong magpadayon pa man siya ug sugal?

Sumala kang Dr. Robert Custer, sa iyang librong When Luck Runs Out, alang sa pipila ka sugarol, “ang pinansiyal nga ganansiya usa lamang ka bahin sa pagdaog. . . . Alang kanila ang importanteng butang mao ang kasina, pagtahod, pagdayeg, pagtamod nga mahimong maangkon sa pagdaog ug salapi.” Siya midugang nga alang kanila kini mao ang “kahinam nga makapaibog-ibog sa linukot nga mga salapi o makabungat lamang ug, ‘Tinibuok ang nadaog nako’ ug magkalipay sa himaya.”

Sa laing bahin, ang pagdaog​—ug ang kahinam nga nagauban niana​—dili gihapon igo alang sa daghang sugarol. Ang agda sa panugal mahimong magmakusganon nga sila mahimong di-mabangbang nga sugarol. Sa usa ka pagtuon nga gihimo ni Dr. Custer uban sa mga membro sa Gamblers Anonymous, 75 porsiento niadtong gisurbi nag-ingon nga naanad na sila sa pagpanghambog nga nakadaog bisan pag sila napildi! Oo, ang panugal mahimong makagiyan nga ingon ka grabe ug kamalaglagon sa pagkagiyan sa alkohol o sa bisan unsang droga. Pila ka sugarol ang nakatabok nianang nipis nga utlanan gikan sa pasatiempo ngadto sa pagkanabuang? Pila ang wala gani makaamgo nga nakahimo niana?

Panglantaw sa Diyos

Ang Bibliya wala maghisgot nga detalyado sa panugal. Bisan pa niana, kini sa pagkatinuod nagtagana kanato ug mga prinsipyo nga makatabang kanato sa pagtino kon unsay panglantaw sa Diyos sa panugal.

Ang kasinatian nagpakita nga gibanaag sa panugal ang kahakog. Ang Bibliya kusganong nagsaway sa kahakog, nga nagpasidaan nga ‘walay tawong dalo ang makabaton ug bisan unsang panulundon sa gingharian sa Diyos.’ (Efeso 5:5) Ang kadalo makita bisan sa dihang ang mga sugarol napildi. Sumala sa usa ka awtoridad, ang sugarol “maningkamot sa pagbawi sa iyang napildi​—nga naglaom sa ‘dakong buwenas.’ Kon sa pagkatinuod siya buwenason, mopusta siyag mas dako, ug sa kadugayan mapildi niya ang iyang ‘dakong buwenas.’” Oo, ang kadalo sa walay duhaduha usa ka bahin sa panugal.

Ang panugal gigamit sa pipila ingong paagi sa pagsugnod sa ilang garbo. Usa ka surbi nga gihimo uban sa di-mabangbang nga mga sugarol nagpakita nga 94 porsiento nag-isip sa panugal ingong “makapadakog garbo nga kalihokan,” ug 92 porsiento nag-ingon nga sila mibati nga sama sa usa ka “dakong tawo” sa dihang sila magsugal. Apan, ang Diyos nag-ingon: “Ang pagpasigarbo sa kaugalingon ug ang garbo . . . akong gidumtan.” Mao nga, ang mga Kristohanon gidasig sa pag-ugmad sa pagkamakasaranganon ug kamapaubsanon.​—Proverbio 8:13; 22:4; Miqueas 6:8.

Ang panugal hayan magdasig usab ug pagkatapolan, sanglit daw usa kini ka sayon nga paagi sa pagpanguwarta nga walay nalangkit nga paningkamot sa pagtrabaho. Apan ang Pulong sa Diyos tin-aw nga nagadasig sa mga Kristohanon nga magmakugi, magmasingkamoton.​—Efeso 4:28.

Dugang pa, ang gitawag nila nga suwerte maoy importante kaayo alang sa pila ka sugarol nga sila nabuang niana, nga gihimo kana nga ilang diyos. Kini nahisama sa asoy sa Bibliya bahin sa mga lalaki nga “nanag-andam ug usa ka lamesa alang sa diyos sa Suwerte.” Tungod sa ilang idolatrosong buhat, sila gitugyan “sa espada.”​—Isaias 65:11, 12.

Komosta na man kon ang usa ka tawo gitanyagan ug libreng tiket sa loteriya o salapi nga ikapusta? Sa bisan hain niining kasoha, ang pagdawat sa maong tanyag nagapaluyo gihapon sa palakaw sa sugal​—usa ka palakaw nga dili kaharmoniya sa diyosnong mga prinsipyo.

Dili, ang panugal maoy dili alang sa mga Kristohanon. Ingon sa pahayag sa usa ka editor sa magasin, ‘dili lamang sayop ang panugal apan usa usab ka walay-nadang butang.’

[Picture Credit Line sa panid 14]

Valentin/​The Cheaters, Giraudon/​Art Resource