Mga Kristohanon Nag-atubang na Usab sa Hataas nga Korte sa Jerusalem
SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA ISRAEL
SI Jesus mibarog atubangan sa Sanhedrin, ang kinatas-ang korte sa Jerusalem, nga gihusay alang sa iyang kinabuhi. Bisan pa niini nga pagpit-os, maisogon niyang gihawasan ang Gingharian sa Diyos. (Mateo 26:57-68) Sulod sa mga semana sa paghusay kang Jesus, ang iyang kinasuorang mga sumusunod mibarog atubangan sa susamang hataas nga korte. Didto mihatag sila ug kusganong pamatuod dapig sa Gingharian sa Diyos ug sa tinudlo niini nga Hari.—Buhat 4:5-21.
Sa paglabay sa mga adlaw, sa dihang ang mga apostol sa makausa pa gitaral atubangan sa Sanhedrin, dihay wala damhang pagkausab sa mga kahimtang. Bisan pa sa hilabihang pagpit-os sa mga kauban, si Gamaliel, usa sa labing tinahod nga mga membro sa korte, milaban sa mga tinun-an ni Jesus. Ingong sangpotanan niining wala damhang pagpataliwala, ang mga apostol gibuhian.—Buhat 5:27-42.
Kining mga pag-atubang sa korte maoy katumanan sa mga pulong ni Jesus sa Mateo 10:16-18: “Tan-awa! Nagapadala ako kaninyo ingong mga karnero taliwala sa mga lobo . . . Ila kamong itugyan sa lokal nga mga korte . . . Taralon kamo atubangan sa mga gobernador ug mga hari tungod ug alang kanako, ingong usa ka pagsaksi ngadto kanila ug sa kanasoran.” Bisan tuod subsob nga wala masabti, ang mga sumusunod ni Jesus nailado sa tibuok Israel. Linibo sa unang-siglong mga Hudiyo ang midawat sa mensahe ni Jesus. (Buhat 4:4; 6:7) Kining tanan maoy resulta sa masibotong pagwali sa Hudiyong mga sumusunod ni Jesus, lakip sa ilang maisogong mga pag-atubang sa korte.
Sa Israel karong adlawa, dili daghan ang nasayod bahin sa mga Saksi ni Jehova, kinsa niining panahona wala pay 500 ang gidaghanon diha sa nasod nga mga 5 ka milyon ang molupyo. Apan, niadtong 1993, ang kaso sa usa ka batan-ong Saksi wala lamang magdalag igong pagtagad sa ilang kalihokan kondili nagpasiugda usab sa usa ka talagsaong makasaysayanhong koneksiyon tali sa pagpihig ug paglutos nga naagoman sa mga Hudiyo ug sa mga Saksi ni Jehova.
Sa Unsang Paagi Nagsugod ang Isyu?
Si Ariel Feldman, usa ka 17-anyos nga Hudiyong Ruso nga lalin sa Israel, nga nagpuyo sa Haifa, maoy usa ka taas ug gradong estudyante ug nagustohan gayod sa mga magtutudlo sa tunghaan ug usab sa iyang isigka-estudyante.
Ingong resulta sa impormal nga pagsangyaw sa kadalanan panahon sa Gubat sa Persianong Gulpo, si Ariel ug ang iyang pamilya misugod sa pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova. Si Ariel mihimo ug mabug-osong pagsusi ug pagtandi sa relihiyosong mga pagtulon-an sa Hudiyo ug sa mga pagpatin-aw sa Bibliya nga gipresentar kaniya sa mga Saksi ni Jehova. Kay ugdang ug panghunahuna, si Ariel dali rang miuswag sa iyang pagtuon sa Bibliya ug mao ang unang membro sa iyang pamilya nga nabawtismohan ingong usa sa mga Saksi ni Jehova.
Kining tanan walay gipatunghang suliran kaniya sa iyang pagtuon sa tunghaan. Ugaling, sa iyang kataposang tuig, ang iyang tunghaan nakahukom sa pagdugang sa ilang leksiyon ug usa ka eksperimental nga programa sa pag-andam sa mga estudyante alang sa pag-alagad sa militar. Ang mga sundalo maoy magatudlo, ug ang programa naglakip sa pagbansay sa mga taktika ug mga paagi sa pagpakiggubat. Kay mibati nga ang aktibong pag-apil niining maong kurso magalapas sa iyang nabansay-sa-Bibliya nga tanlag ug sa iyang neyutral nga baroganan ingong usa sa mga Saksi ni Jehova, si Ariel mihimog makataronganong mga paningkamot sa pagpatin-aw sa iyang baroganan ngadto sa prinsipal. (Isaias 2:2-4) Matinahuron niyang gipatin-aw nga andam siyang makigbahin sa bisan unsang ubang kalihokan sa tunghaan sa maong yugto apan nga siya dili makahimog butang nga supak sa iyang mga gituohan.
Bisan tuod nga ang prinsipal sa iyang tunghaan sa nangagi nagmasinabtanon kaniya, nakahukom kini nga kining maong hangyo maoy kapin na sa iyang ikatugot. Gihatagan niya siya ug ultimatum: Aktibong moapil sa una-militaryong pagbansay o palagpoton gikan sa tunghaan. Dili makalapas si Ariel sa iyang tanlag. Niadtong Enero 31, 1993, pila lang ka bulan una sa iyang kataposang mga pasulit, siya pormal nga gipalagpot gikan sa tunghaan nga walay gihatag nga kapilian.
Paglaban Gikan sa Wala-Damhang Tinubdan
Si Ariel midangop sa Asosasyon Alang sa Sibil nga Katungod sa Israel. Andam silang mogunit sa iyang kaso, nga mitanyag ug legal nga tabang nga walay bayad. Ang modernong-adlaw nga Hudiyong Estado sa Israel maoy demokratiko. Bisan tuod wala kini ing batakang balaod nga nagagarantiya sa indibiduwal nga mga katungod, ang kapahayagan sa kaugalingnan sa Israel nagpasiugda sa kagawasan sa relihiyon ug kagawasan sa tanlag. Wala pay kaso sa Israel nga naglangkit sa pagpalagpot gikan sa tunghaan tungod sa relihiyosong pagtuo.
Ang mga mantalaan misugod sa pagpakitag interes sa estorya. Sa pagtuman sa legal nga tambag, si Ariel wala magpainterbiyo sa mga reporter, nga gipalabing hukman ang iyang kaso diha sa korte inay diha sa “korte” sa publikong opinyon. Hinunoa, ang prinsipal sa tunghaan abtik nga nagpakamatarong sa iyang mga aksiyon sa usa ka interbiyo. Sa mantalaang Hadashot sa Pebrero 9, 1993, wala lamang niya ipahayag ang iyang panglantaw nga ang relihiyosong baroganan sa estudyante makadaot sa Estado sa Israel ug sa tanan nga nahigugma niini apan migamit sa kahigayonan sa pagsulti batok sa mga Saksi ni Jehova ingong usa ka organisasyon, nga nagaingon: “Ang ilang kalihokan sinalimbongan, mahugaw, tinikasan. Nagpadala silag mga kakomplot ug halos sa bug-os nangita sa mga huyang.”
Daghang Israeli ang nakasabot nga ang mga panglantaw sa prinsipal naghawas sa usa ka mapihigong panglantaw. Si Tom Segev, usa ka Israeling magsusulat-historyador nga nakahimog dakong panukiduki bahin sa Holocaust, ilabinang napikal sa interbiyo. Nagpahinumdom kini kaniya sa tinamdan nga gipakita sa pipila niadto sa Nazing Alemanya, kinsa, kay nasibahan tungod sa bakak nga mga sumbong batok sa mga Hudiyo, mipahungaw sa ilang pagpihig pinaagi sa usa sa kinagrabehang dinagkong mga krimen sa kasaysayan sa katawhan. Ang opinyon ni Segev mao nga ang kinadak-ang hulga sa Estado sa Israel wala mahimutang sa matanlagong baroganan sa batan-ong estudyante, kondili, hinuon, diha sa gipakitang panig-ingnan sa pagkadili-matugoton sa prinsipal sa tunghaan. Siya natukmod sa pagsulat ug usa ka artikulong naglaban sa mga katungod sa mga Saksi ni Jehova. (Tan-awa ang kahon, panid 15.)
Ingong resulta sa artikulo ni Segev, ang uban misulti usab. Usa ka molupyo sa Jerusalem, kinsa tungod sa pagka-Hudiyo nahimong binilanggo sa usa ka kampo panahon sa Gubat sa Kalibotan II, nagsulat ngadto sa editor nga naghinumdom sa maayong panggawi sa mga Saksi ni Jehova nga iyang kauban sa samang kampo tungod sa ilang pagdumili sa pag-alagad sa Alemang armi.
Sanglit ang batan-ong Saksi nga estudyante dili modawat ug mga interbiyo, ang mga reporter miliso ngadto sa ubang membro sa kongregasyon. Bisan tuod wala magkomento sa espisipiko sa kahimtang ni Ariel una kini mataral sa korte, sila nalipay sa paghatag ug impormasyon bahin sa mga pagtuo sa mga Saksi ni Jehova ug sa ilang kalihokan sa Israel. Kini mitultol ngadto sa ubay-ubayng paborableng mga artikulo diha sa mantalaan sa Israel ingon man sa interbiyo sa radyo uban sa usa sa lokal nga mga ansiano. Daghan ang nakadungog sa unang higayon sa mga Saksi ni Jehova ingong resulta niining wala-hangyoang publisidad.
Ang Adlaw Didto sa Korte sa Jerusalem
Ang sangang buhatan sa Haifa sa Asosasyon sa Sibil nga mga Katungod sa Israel sa makadaghan misulay sa pagpangatarongan sa prinsipal, sa Hunta sa Edukasyon, ug sa Ministri sa Edukasyon sa Jerusalem. Apan, kining tanang paningkamot walay tin-awng mga tubag. Niadtong Marso 11, 1993, usa ka petisyon ang gipresentar alang kang Ariel Feldman ngadto sa Korte Suprema sa Jerusalem, ang kinatas-ang korte sa modernong-adlaw nga Israel.
Ang Marso 15, 1993, maoy gitakda nga petsa alang sa pasiunang husay sa kaso. Ang mga manlalaban gikan sa Asosasyon Alang sa Sibil nga Katungod sa Israel miatubang sa kaso ni Ariel batok sa Hunta sa Edukasyon, sa prinsipal sa tunghaan, ug sa munisipalidad sa dakbayan sa Haifa. Tulo ka Israeling mga maghuhukom sa Korte Suprema ang naminaw sa pasiunang husay sa kaso.
Gipresentar sa Piskal ang isyu ingong magpahuyang sa awtoridad sa tunghaan kon ang estudyante tugotan sa “pagdiktar” kon haing klase ang iyang gustong apilan o dili. Ilang gihangyo ang korte nga paluyohan ang ilang desisyon nga sa bisan unsang kahimtang ang estudyante dili tugotan sa pagbalik sa tunghaan.
Gipresentar sa mga abogado sa sibil nga mga katungod ang isyu ingong usa ka butang labot sa paninugdang mga katungod sa kagawasan sa pagsimba ug kagawasan sa tanlag nga gilapas pinaagi sa pagdumala sa tunghaan sa maong butang. Nangutana ang mga maghuhukom bahin sa mga pagtulon-an sa mga Saksi ni Jehova aron masabtan ang hinungdan sa baroganan sa batan-ong estudyante. Gipresentar usab kanila ang daghang impormasyon diha sa sinulat nga petisyon labot sa susamang mga kaso sa tibuok kalibotan diin ang hataas nga mga korte midesisyon dapig sa mga Saksi ni Jehova.
Sa ilang pagsumada ang mga maghuhukom mipahayag nga ang duha ka kiliran nagbugno alang sa usa ka prinsipyo. Hinuon, sa dihang gitimbang kon haing kiliran ang makaagom ug mas dakong kadaot kon dili mausab ang kahimtang, tino nga kini mao ang estudyante. Ang mga maghuhukom mipahayag nga dili sila makatuo sa gihimo sa prinsipal ug sa Hunta sa Edukasyon, nga mihatag kanila ug napulo ka adlaw aron ipatin-aw ang ilang mga aksiyon sa sinulat nga paagi. Ang korte miisyu ug usa ka mando sa tunghaan nga nagbaod nga si Ariel Feldman pagadawaton ug balik sa tunghaan aron humanon ang tuig sa pagtungha ug nga siya dili babagan sa pagkuhag kataposang mga pasulit.
Mga adlaw una sa kataposang husay, nga gitakda niadtong Mayo 11, 1993, ang Hunta sa Edukasyon misibog sa ilang mga sumbong batok kang Ariel Feldman. Ingong resulta, ang kataposang husay gikanselar, ang paninugdang mga isyu bahin sa kaso wala gayod madesisyoni sa korte, ug walay nahimong mabaorong legal nga sumbanan. Bisan tuod kini nagbilin sa butang nga bukas sa dugang legal nga lantugi, giapresyar sa mga Saksi ni Jehova ang makataronganong tinamdan nga gipakita sa mga maghuhukom sa Korte Suprema sa Israel.
Ang mga Leksiyon nga Nakat-onan
Sukad sa adlaw ni Jesus hangtod karon, ang mga Saksi ni Jehova nakasugamak ug pagsupak ug pagpihig nga nagpataral kanila ngadto sa kinatas-ang mga korte sa daghang kayutaan. Kining maong mga kaso nahimong ‘usa ka pamatuod sa kanasoran.’ (Mateo 10:18) Bisan sa dihang ang iyang mga Saksi sa pipila ka yuta diyutay ra, mahimong tinoon ni Jehova nga mailhan sa daghan ang iyang ngalan. Ug maingon sa nahitabo niadtong unang siglo pinaagi sa katingad-ang pagpataliwala sa tinahod nga membro sa Sanhedrin nga si Gamaliel, ang Diyos karong adlawa makapatunghag pagpaluyo alang sa iyang katawhan gikan sa wala-damhang mga tinubdan.
[Kahon sa panid 15]
“Kon Unsay Nasayran sa Usa ka Prinsipal sa Tunghaan Bahin sa mga Saksi ni Jehova”
(Mga kinutlo gikan sa artikulo ni Tom Segev sa Ha’aretz, Pebrero 12, 1993)
“Sa usa ka nasod nga nakabaton sa tanang butang, duna usab ing pipila ka Israeling mga Saksi ni Jehova. Dili sila daghan, ug dili daghan ang nakadungog bahin kanila, bisan pa sa kamatuoran nga sa Israel, maingon man sa matag nasod, naningkamot sila nga makakabig ug mga sumusunod sa ilang mga prinsipyo, sa sinulat nga pulong ug sa binaba nga paagi. Tingali nadani nila kanang estudyante sa tunghaan sa Hugim. Sukad niya sagopa ang mga prinsipyo sa kalihokan, midumili siya sa pagpakig-ambit sa mga leksiyon sa una-militaryong pisikal nga ehersisyo sa tunghaan. Ang prinsipal wala motugot sa pagpahigawas kaniya gikan niining mga leksiyona. Kon husto ang akong pagsabot kaniya, giisip niya [prinsipal] siya ingong hulga sa kaugmaon sa Zionismo. Niining semanaha misaysay siya kanako: ‘Usa kami ka Zionistikong tunghaan; gitudloan namo ang kabataan ug pagkamaunongon sa Estado ug sa nasod.’ . . .
“Si Rina Shmueli, sa Asosasyon sa mga Katungod sa Lungsoranon sa Haifa, misulay sa pagkombinsir sa prinsipal sa pag-ila sa katungod sa estudyante sa pagsunod sa iyang tanlag ug ipahigawas siya gikan sa una-militaryong pagbansay; mahimo unta kadto nga usa ka haom kaayong leksiyon sa pagkamatugoton ug demokrasya. Apan gibarogan niya ang iyang hunahuna. Siya nagtuo nga kita nakiglabot sa usa ka peligrosong sekta nga nagapangabig sa membro niini pinaagi sa panghaylo. . . .
“Kini nakapahinumdom kanako sa usa ka butang nga dili maayo. Busa akong gitawgan sa telepono ang prinsipal ug gipangutana siya kon unsa gayod ang iyang nahibaloan bahin sa mga Saksi ni Jehova. Matud niya nga diyutay ra ang iyang nahibaloan, apan nakadungog siya nga sila aktibo usab sa ubang mga nasod, ug siya mismo nakahibalag kanila sa Canada ug Alemanya. Gipangutana nako siya kon nasayod siya kon unsay nahitabo sa mga Saksi sa Alemanya. ‘Wala ko masayod, ug dili usab ko buot masayod,’ tubag sa prinsipal.
“Tingali ang Hugim High School dunay usa ka librarya, ug tingali sa maong librarya duna silay The Encyclopedia of the Holocaust, nga giedit ni Israel Gutman. Kon wala silay kopya, kinahanglang mopalit silag usa ka kopya. Ubos sa ulohang ‘Earnest Bible Students,’ makaplagan sa prinsipal nga gibalhog sa mga Nazi ang mga Saksi ni Jehova sa mga kampo konsentrasyon.”