Dili na Usa ka Bato o Usa ka Isla
USA ka linya gikan sa usa ka awit sa katuigang 1960 nagkanayon: ‘I am a rock/I am an island/And the rock feels no pain/And an island never cries.’ Paborito ko kining awita tungod kay ingon niana ang akong paagi sa pagkinabuhi. Ako wala gayoy mahinumdoman nga mibati ug mga butang nga matud sa uban maoy ilang gibati, sama sa gugma, kahangawa, ug kaluoy. Magpatusotuso lang ako nga gibati ko ang maong mga pagbati ug nagtuo nga mao usab kanay gibuhat sa uban. Ako walay mahinumdoman nga mihilak sa mihamtong na. Ug ania ako—50 anyos ang edad ug nag-alagad ingong ansiano sa usa ka Kristohanong kongregasyon, nga nag-inusara sa akong balay, ug nagdanguyngoy tungod sa usa ka libro nga akong gibasa. Sa unsang paagi kini nahitabo niini nga “bato,” niini nga “isla”?
Natawo ako niadtong 1936 sa sikbit sa Boston, ang ikaupat sa walo ka bata. Ang akong amahan ug inahan mga alkoholiko. Wala namo hisgoti ang mga pagbati, wala kami haloga, o gipahayag ang gugma sa bisan unsang paagi nga akong mahinumdoman. Sa unom ka bulan pa ang akong edad, may nagbutang kanako sa bathtub, gisungsongan kini, giablihan ang gripo, ug milakaw. Nakit-an ako sa tig-atiman sa balay ug giluwas ang akong kinabuhi. Ang mga butang lamang nga akong gibati ingong usa ka bata maoy kahadlok, kalisang, kaligutgot, ug kasakit sa lawas.
Gitudlo kini kanako sa akong amahan kinsa mosilaob dayon sa kasuko ug halos sa tanang higayon pahimungtan ang akong gamay nga lawas sa iyang mga komo ug patid. Ang iyang panagway niadtong mga panahona nagabalikbalik gihapon sa akong panumdoman bisag milabay na ang katunga sa siglo. Halos sa tibuok nakong kinabuhi nagtuo ako nga kining mga pagkulata maoy gumikan sa akong pagkamaldito nga bata, apan karon akong nasayran nga ang iyang kaligutgot kanako walay kalabotan sa akong pagkahimong buotan o maldito.
Sa dihang nag-edad ako ug singko ug sayis anyos, giabusohan ako sa sekso sa doktor sa pamilya. Sa pagsugod nako ug tungha, nagpuyo kami sa usa ka siyudad sa 250,000 ka WASP (white Anglo-Saxon Protestants), ug gihasol ug gigukod ako sa mga kauban nako sa klase, ang gamayng bata nga Hudiyo. Sa dihang madakpan ako niining mga gang sa 10 o 12 ka bata, ila akong huboan, kulatahon, ug isang-it ang akong mga sapot diha sa mga sanga sa kahoy. Sak-on nako nga hubo ang mga kahoy aron kuhaon ang akong mga sapot.
Usa ka bulan una pa sa akong ika-18 nga adlawng-natawhan, misulod ako sa militar aron mahilayo sa balay. Hangtod niadtong tungora wala pa ako makatilaw ug alkohol, apan halos dihadiha misugod ako sa pag-inom ug halos nagiyan dihadiha. Nagserbisyo ako ug 20 anyos sa militar ug hubog kanunay matag higayon nga ako makapangayo, makapanghulam, o makapangawat aron ipalit ug serbesa. Naminyo ako sa edad nga 24 ug nakabaton ug usa ka anak nga lalaki, apan ang akong asawa ug anak lalaki nagpuyo sa usa ka balay nga gimandoan ug gikontrolar sa usa ka alkoholiko—ako—nga nag-isip kanila ingong kabug-at ug usa ka wala-kinahanglanang galastohan.
Miretiro ako sa militar niadtong 1974 ug misulay pagnegosyo sa makadiyut, apan sa wala madugay mihunong niana. Wala na ako mag-inom, sanglit ang akong lawas dili na makadawat ug dugang alkohol. Dupangon ako human lamang sa usa o duha ka botelyang serbesa. Karon giyanon ako sa mga droga—kasagaran marijuana, apan ubang droga usab kon mabatonan. Kini nagpaimposible kanako nga makatrabaho, busa nagpuyo ako sa balay ug maoy nagtrabaho sa trabahoonon sa balay samtang ang akong asawa, si Donna, ang nangita.
Mga Saksi ni Jehova Miduaw
Usa ka buntag ang akong asawa talilakaw aron motrabaho. Alas 7:30 kadto, ug ako nahubog na. Nasuko kaayo siya niini. Sa iyang paggawas sa atubangang pultahan iyang gilabay kanako ang paskin ug misinggit: “Hinaot unta nga samokon ka nila hangtod mamatay ka.” Ang paskin mao kadtong kanunay niyang ibitay sa bintana ug nga mabasa, sa dagkong mga letra, “MGA JW GIDILI.” Ako kadtong gibasura. Sa sunod buntag duha ka babaye ang miduol sa akong pultahan. Mga Saksi ni Jehova sila.
Niadtong tungora Buddhismo na ang akong relihiyon. Dugay ko nang gisalikway ang Bibliya tungod sa pagkasalingkapaw sa akong Hudiyo ug Katolikong mga ginikanan. Sa usa ka panahon nangita ako sa Diyos apan mihunong na sa pagpangita, nga nagtuo nga walay Diyos. Nagtuo ako sa ebolusyon ug mibati nga napamatud-an nako nga walay Diyos pinaagi sa pagtindog sa gawas sa panahon sa panglipak ug sa paghangad ug pagpamalikas sa Diyos kutob sa akong mahimo ug miingon: “Kon naglungtad ka, ig-a ako sa liti aron mamatay ako.” Kon ako pa ang Diyos, nahimo ko na kadto. Sanglit wala niya ako ig-a sa liti, nakahinapos ako nga wala gayoy Diyos. Nagtuo ako nga ang kalibotan malaglag tungod sa pagkawalay katakos sa mga tawo sa pag-undang sa paglaglag niini, ug naglaom ako nga makita ko kana nga mahitabo diha sa TV samtang hubog sa droga.
Sama sa nahitabo, sa pagkasunod buntag miabot ang duha ka babaye. Hubog ako sa droga ug nangita ug kalingawan. Walay kapuslanan ang among kabildohay sulod sa mga 20 minutos, nga gitapos pinaagi sa ilang pagtanyag sa usa ka gamayng asul nga libro sa 25 cents. Akong gikuwenta nga takos ang 20 minutos sa pagkalingaw sa 25 cents ug busa gidawat ang libro ug giitsa kana sa lamesa nga walay kaikag.
Pagkasunod buntag nangita ako ug mabasa aron mapalangan nakog makadiyut ang pagyupyop ug marijuana. Nakita nako ang gamayng asul nga libro ug gipunit kana, naglaom nga malingaw ako niini sulod sa usa ka oras o kapin pa. Upat ka oras sa ulahi nahuman nako ang libro ug sa bug-os kombinsido nga kini tinuod sumala sa ginaingon sa ulohan niini: Ang Kamatuoran nga Motultol sa Kinabuhing Dayon. May mga droga ako sa balay ug nahibalo nga sa dihang ibutang nako ang libro makargado na usab ako sa droga ug magwagtang sa tanang butang nga akong nabasa. Ang kataposang panid nagtanyag ug Bibliya nga usa lamang ka dolyar, busa gibutangan nakog usa ka dolyar ang sobre ug gipadala kana, nga nag-ingon sa Diyos—wala pa gayod ako makaampo sukad sa akong kinabuhi—“Diyos, mao ra kanay akong mahimo, ikaw na ang bahala sa tanan.” Ako kadtong gipadala, nagpahubog sa droga, ug nakalimot sa tanang butang nga bag-o lang nakatandog kaayo kanako.
Ang Bibliya miabot sa koreyo, apan gipadaplin lang nako kana. Wala madugay human niadto, duha ka Saksi ang miduaw ug gitanyagan ako ug pagtuon sa Bibliya, ug ako misugot. Ang mga pagtuon makalingaw apan dili mauswagon tungod kay sa dakong bahin naningkamot ako sa pagpagarbo kanila sa akong kahibalo sa pilosopiya. Dugang pa, magdroga ako inigbiya dayon nila, ug kini magwagtang sa bisan unsang pag-uswag nga akong nahimo nianang adlawa.
Sa kataposan, human sa usa ka tuig, usa sa mga Saksi, si Jim, miabot ug mihangyo kanako sa pagbasa sa Ezekiel 33:9. Gihimo nako kana, nga nagbasa: “Apan kon ikaw nakapasidaan sa tawong daotan sa pagbiya sa iyang dalan ug siya dili motalikod sa iyang dalan, siya mamatay tungod sa iyang sala, apan maluwas mo ang imong kalag.” Unya iya akong gipangutana kon unsa sa akong hunahuna ang kahulogan niini. Ako mitubag: “Kana nagpasabot nga dili ka na mobalik ug ako mamatay.” Siya miingon, “Husto kana,” ug siya milakaw.
Ang Saksi Mibalik
Nalipay ako sa pag-ingon nga akong nadiskobrehan nga may tanlag gihapon ako—nagtuo ako nga dugay ko nang gipatay kini. Sanglit nangandoy ako ug umaabot nga akong nakita diha sa Bibliya, nakahukom ako sa paghunong sa mga droga. Daghang semana nga wala ako molampos sa akong mga paningkamot. Usa ka gabii misugyot ang akong asawa nga akong tawgon “kadtong higalaa,” nga nagtumong sa Saksi, nga si Jim. Giingnan nako ang akong asawa nga dili na mobalik si Jim, ug wala ako mahibalo sa iyang numero sa telepono. Gibati ko ang bug-os nga pagkawalay-paglaom.
Sa sunod gayod nga adlaw, nakakita kami ug Bantayanang Torre nga gisuksok sa among atubangang pultahan nga may numero sa telepono ni Jim nga nasulat niana. Gibilin kana sa asawa ni Jim nga “walay linaing katarongan.” Giteleponohan nako siya ug gitug-an ang akong suliran sa alkohol ug droga ug nagpatabang ako kaniya. Giingnan niya ako nga kon undangan nako ang droga, moduaw siya sa pagtuon kanako kada adlaw.
Dinhi nagsugod ang usa ka yugto sa idlot nga pagtuon nga maoy nakahurot sa tanan nakong mga adlaw ug gabii. Dili lamang kay gitun-an niya ako kada adlaw apan iya akong gisuplayan ug mga libro sa pagtuon sa Bibliya ug mga artikulo sa Bantayanang Torre. Matulog lamang ako ug upat ka oras matag gabii—usa ka kasagarang problema sa mga alkoholiko—ug ang tanang nahibilin nakong panahon gigugol sa pagtuon sa Bibliya. Sanglit wala nay droga, ang tanan nakong natun-an sa milabayng tuig, dugang pa sa tanan nakong nakat-onan pinaagi sa pagtuon gikan sa 18 ngadto sa 20 ka oras adlaw-adlaw, nasilsil dayon dihadiha.
Dugang pa, misugod ako sa pagtambong sa tanang mga tigom sa mga Saksi. Sulod sa pipila lamang ka semana, miuswag ako ngadto sa punto nga nakaampo ako sa unang tininuod nga pag-ampo sa akong kinabuhi, nga mao usab ang akong pag-ampo sa pagpahinungod. Misugod ako sa pagduaw sa pultahan ug pultahan ug sa pagsangyaw sa tanan ko nga kaila. Pito ka pagtuon ang nasugdan, ug lima niini miuswag ngadto sa pagpabawtismo, lakip sa akong asawa ug anak nga lalaki. Nabawtismohan ako sa sirkitong asembliya niadtong Mayo 23, 1976, tulo lamang ka bulan human ako mitawag “niadtong higalaa.” Misugod ako sa pagpayunir (nagawali sa bug-os panahon) ug mipadayon sulod sa 13 ka tuig.
Kini nagdala kanako sa sinugdanan sa akong estorya—50 anyos, nga naglingkod nga nag-inusara sa balay, ug naghilak tungod sa usa ka libro. Ang mga libro sa pagtabang-sa-kaugalingon popular kaayo sa mga tuig sa 1980, ug gibasa ko ang usa niana. Sa pagkatinuod, ang bahin sa pagtabang-sa-kaugalingon wala makatabang kanako. Wala ako makaangay sa pagsunod sa kalibotanong panghunahuna nga gitanyag niini. Apan ang libro sa pagkatinuod nakahatag katin-awan kanako sa unang higayon kon sa unsang paagi ang samdang katuigan sa akong pagkabata ug ang gutom sa emosyonal nga panginahanglan sa gugma maoy nakadaot sa akong emosyon. Ang mga luha nga midagayday maoy mga luha sa kalipay tungod kay niadtong tungora nasabtan na nako kon nganong ako walay katakos kanunay nga mobatig emosyon, ug mga luha usab sa kaguol tungod sa dakong kapilidihan nga akong giantos sa 50 ka tuig ingong usa ka emosyonal nga tawo nga dili makasanong sa emosyonal nga paagi. Gipatin-aw niini ang daghang mga pag-atake sa depresyon nga akong giantos sa tibuok nakong kinabuhi.
Sa inanay, ang emosyonal nga mga pagbati miabot kanako sa dihang akong gibasa sa Bibliya ang mga butang bahin kang Jehova ug sa iyang gugma, bisan alang kanako, nga wala gayod nako mismo mabati kaniadto. Ang gugma alang sa akong asawa ug sa akong anak nga lalaki, alang sa akong igsoong mga lalaki ug mga babaye diha sa mga kongregasyon sa Diyos, ug alang sa mga tawo usab nga akong nasangyawan sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos, aron nga sila usab mahimong makabaton ug higayon nga mabuhi sa walay kataposan diha sa gisaad ni Jehova nga bag-ong kalibotan sa pagkamatarong dinhi sa yuta.
Gilalang Aron Magmahal ug Mahalon
Kita gilalang aron magmahal ug mahalon. Sa dihang matawo ang usa ka bata, kini nagkinahanglan niining pagmahala, ug kini nagkinahanglan nga dawaton. Kon ang usa ka bata dili makabati ug pagmahal ug pagdawat gikan sa iyang mga ginikanan, siya mobati nga dili hiligugmaon ug walay pagbati sa pagpabili sa kaugalingon. Sa gamay pa ako, naghinamhinam ako nga kuhaon, kugoson, hapohapon. Mahinumdoman pa nako hangtod karon nga sa dihang ang mga bisita moabot sa balay, tan-awon nila ako diha sa akong kona, ug ako maglaom nga ila akong kuhaon. Wala gayod nila ako kuhaa, ug mosugod ako sa paghilak tungod kay walay usa ang mikuha kanako.
Ang maong mga samad sa pagkabata nakadaot sa akong papel ingong bana ug ingong ulo sa pamilya ug nakapatuo kini kanako nga si Jehova, ang langitnong Amahan, dili makahigugma kanako. Ang kamatuoran bahin kang Jehova sa hinayhinay nagpausab kanako, nagbalhin sa akong ideya bahin kaniya gikan sa akong ulo ngadto sa akong kasingkasing, ug karon ako nahibalo nga gihigugma gayod ako ni Jehova. Nasayod usab ako nga kita walay mahimong paagi aron mabatonan kanang maong gugma. Kini maoy dili takos nga kalulot gikan kang Jehova nga Diyos, ang Diyos sa gugma.
Ang labing hinungdanon niining tanan mao nga tungod sa mga panalangin ni Jehova, kami sa akong asawa karon maayo nag pagkinabuhi. Sa pagkakaron kami nag-alagad sa dapit nga dako ang panginahanglan sa mga magmamantala sa Gingharian, uban sa gamay mahigugmaong kongregasyon diha sa usa ka maanindot nga palibot sa diyutayng lungsod sa kabukiran sa Arizona. Nag-alagad ako ingong nagadumalang magtatan-aw sa kongregasyon, nagadumala sa pagtuon sa libro sa kongregasyon, ug dako usab nakong kalipay ang pagdumala sa Tunghaan sa Teokratikanhong Ministeryo. Aduna akoy gamayng negosyo sa pagpanghinlo ug bintana nga nakatabang sa akong pensiyon nga matagan-an ang tanan namong mga panginahanglan sa materyal ug may igong panahon alang sa among ministeryo ug sa uban pa namong pag-alagad sa atong mahigugmaong langitnong Amahan.
Sa paghinumdom kon diin ako niadtong buntaga nga gilabayan ako sa akong asawa sa karatulang “MGA JW GIDILI,” bug-os akong nagpasalamat sa akong langitnong Amahan tungod sa iyang gihimo kanako. Gikan sa usa ka giyanon nga dili makapabilig dugay sa trabaho ug nagpaabot lamang nga makita ang tanang uban pa nga mamatay uban kanako, ako sa pagkakaron membro sa makitang organisasyon ni Jehova sa yuta ug nakahukom sa pagsangyaw ngadto sa daghan kutob sa mahimo sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos, ang bugtong paglaom alang sa kalibotan. Gipuno usab ni Jehova ang akong kinabuhi ug mga tawo nga naghatag kanako sa kanunay nakong gipangita: pagmahal, pagsalig, ug pagdawat.
Ug wala na ako mosulay nga mahimong usa ka “bato” nga dili masakitan o usa ka “isla” nga dili gayod mohilak.—Sumala sa giasoy ni Larry Rubin.
[Hulagway sa panid 23]
Si Larry Rubin ug iyang asawa, si Donna