Kinsay Nag-imbento sa Korbata?

SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA ALEMANYA

SA TIBUOK kalibotan mga 600 milyong lalaki ang regular nga nagsul-ob niini. Sa Alemanya ang aberids nga lalaki nanag-iyag mga 20 ka korbata. Daghang lalaki ang naghunahuna nga may diyutayng kapikal, samtang nagsul-ob ug korbata, ‘Kang kinsa kahang ideya kini?’ Diin kaha kini gikan?

Ang Steenkerke, usa ka lungsod sa Belgium, nangangkon sa dungog nga maoy “nag-imbento” sa korbata. Niadtong 1692, gisorpresag atake sa mga tropang Ingles ang mga tropang Pranses nga nahimutang didto. Sumala sa mantalaang Aleman nga Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung, “ang mga opisyal [Pranses] wala nay panahon sa pag-ilis ug tarong. Apan sa dinalidali, ilang gibaliog ang mga baliog sa ilang uniporme nga haluag ang binaligtosan ug gituhog ang mga tumoy niini sa mga uhalis sa ilang dyaket. Aw, nahimugso ang korbata sa orihinal niining porma.”

Hinunoa, ang bag-ong urog sa mga sundalo dili kay walay gisundan. Ang mga eksperto sa kasaysayan sa mga korbata nagpunting nga daghang siglo una niana, ang mga manggugubat sa Intsik nga emperador nga si Cheng (Shih Huang Ti) nanagsul-ob ug samag-baliog nga panapton nga gipilo sa liog, nga nagpaila sa ilang ranggo.

Hinunoa, malagmit nga ang labing ilado mao ang mga baliog nga gisul-ob sa mga Croatianong nakig-away alang kang Haring Louis XIV sa Pransiya. Panahon sa parada sa kadaogan sa Paris, ang mga Pranses nadani gayod sa mga baliog sa mga Croatiano nga gitawag nila silang mga cravate, gikan sa Cravate, usa ka Croat, ug misugod usab ug sul-ob sa mga baliog. “Sukad niadto,” sulat sa gihisgotan ganihang mantalaan, “ang mga urog sa korbata mikaylap, bisan tuod ang mga sundalo sa Steenkerke maoy unang naghimo sa baliog nga gibaligtos nga korbata.”

Sa panahon sa Rebolusyong Pranses (1789-99), ang usa ka tawo magpaila sa iyang gikilingang partido politikal pinaagi sa bulok sa “croat,” o baliog, sa iyang liog. Sa ika-19ng siglo, ang eleganteng Uropanhong katilingban “nakadiskobre” niining maong matang sa dayandayan. Niadtong panahona nga ang cravat gibayaw gikan sa militaryo ug politikal nga natad ug gipayuhot sa ilisanan sa mga lalaki sa linangkob. Karon ang korbata wala lamang dawata sa daghang katilingban sa tibuok kalibotan; sa tinong mga kahimtang, gibaod pa gani kini.

[Picture Credit Line sa panid 31]

Historic Costume in Pictures/Dover Publications, Inc., New York