Buhi ba ang mga Patay? Ang Ginaingon sa mga Tawo

ANG itom gulangong babaye masakiton kaayog hitsura. Sakit kaayo ang iyang mga tiil nga siya lugos makalakaw. Katingad-anan ang iyang panagway​—ang iyang buhok gipahirag pulahong yuta, siya nagsul-ob ug daghang bandana, ug giadornohan sa mga anting-anting ang iyang mga kamot ug mga tiil. Ngano man? Kay sulod sa kapin sa 50 anyos siya nagtuo nga siya gidaot sa mga espiritu sa iyang mga katigulangan. Gisugyot sa mga tambalan o witch doctors ang yutang-kolonon, mga bandana, ug mga anting-anting aron “maayo” siya.

Usa ka talagsaong pagtuo? Dili gayod. Sa Aprika lamang, ang mga kinabuhi sa dili-maihap nga katawhan nasentro sa pagtuo nga ang patayng mga katigulangan may gahom sa “pagpanalipod sa ilang mga kaliwat o pagkastigo kanila pinaagi sa dili-grabeng sakit o katalagman,” sumala sa pagpahayag niana sa librong African Heritage. Ang susamang pagsimbag katigulangan gibuhat sa daghang ubang bahin sa kalibotan. Bisan tingalig katingad-anan kini, ang maong pagsimba lagmit pulupareho sa relihiyosong mga pagtuo sa dapit nga imong ginapuy-an. Sa unsang paagi naingon?

Ang mga Hindu ug uban nagtuo sa reinkarnasyon. Nagtuo ang mga espiritista nga ang usa makahimo sa pagpakigsulti sa mga patay pinaagig mga medium. Ang mga Katoliko gitudloan nga inigkamatay ang kadaghanang tawo pagahinloan sa ilang mga sala sa purgatoryo una pa sa kataposan makaabot sa langit apan ang mga daotan kaayo moadto sa kalayong-impiyerno. Nagtuo ang kadaghanang Protestante nga ang mga maayo moadto sa langit ug ang mga daotan sakiton sa impiyerno, ug daghan ang kombinsido nga kini ang ginatudlo sa Bibliya. Ang pila ka tawo nga may hapit-mamatay nga mga kasinatian kombinsidong may butang magpadayong buhi inigkamatay sa lawas.

Bisan tuod may kalainan ang mga relihiyon sa ilang tinong mga ideya mahitungod sa laing kinabuhi (afterlife), ang kadaghanan kanila nagkahiusa niining usa ka butang​—ang pagtuo nga buhi ang mga patay.

Ang kamatayon tinong makalilisang nga kaaway, nga mohampak sa katawhan sa tanang rasa​—datog pobre, batag tigulang. Sumala sa ginaingon sa Bibliya: “Kamo maoy usa ka gabon nga motungha sa makadiyut ug dayon mahanaw.” (Santiago 4:14) Kada adlaw ang kapid-an mawad-ag mga minahal sa kamatayon.

Busa, ang daghang tawo mahibulong: ‘Diin ba sila mopaingon? Sila tinuod bang patay o sila buhi pa sa laing dapit? Igkita pa kaha nato sila pag-usab? Diin ba kita makakitag matinud-anong mga tubag?’