Usa ka Testimoniya sa Ilang Pagtuo

ANG tuig 1995 mao ang ika-50 ka tuig nga anibersaryo sa liberasyon sa mga kampo konsentrasyon sa Nazi. Sa tibuok Uropa, ang mga biktima sa Nazi nagsaulog niining okasyona uban ang dagkong mga panagtigom nga gitambongan sa mga pangulo sa Estado sa Auschwitz, Bergen-Belsen, Buchenwald, Dachau, Ravensbrück, Sachsenhausen, ug ubang mga kampo. Usa ka hunahuna nga sublisubling mipatigbabaw mao, “Hinaot nga dili kita malimot!”

Tungod niining maong katarongan ang mga Saksi ni Jehova mipresentar ug mga pasundayag sa Uropa panahon sa tuig sa anibersaryo. Daghan sa mga Saksi ang gitanggong sa gobyerno ni Hitler tungod sa ilang pagdumili sa pagsaludo kang Hitler ug sa pagpaluyo sa paningkamot sa gubat. Gikan sa 1933 padayon, linibo kanila ang gibilanggo, ug daghan ang namatay ingong resulta sa pagtratar nga ilang nadawat.

Ang ilang mga kasinatian, hinunoa, sa linangkob wala mahibaloi sa publiko. Kini maoy sinugdanan sa pahayag nga “nakalimtang mga biktima sa kasaysayan.” Usa ka grupo sa mga Saksi nga nakalabang-buhi nagpahayag sa tinguha nga tipigan ang handumanan sa ilang mga pamilya ug mga kauban nga gilutos, gibilanggo, gipaantos, o gibuno ug ipahibalo ang testimoniya sa pagtuo ug kaisog nga gibilin niining Bibelforscher, ang ngalan nga niana ang mga Saksi ni Jehova nailhan sa mga kampo konsentrasyon.

Sa Septiyembre 29, 1994, ang Holocaust Memorial Museum sa Tinipong Bansa, sa Washington, D.C., nagtigom maylabot sa mga Saksi ni Jehova diha sa mga kampong konsentrasyon. Duha ka dagkong halandumong mga reunyon sa mga Saksing nakalabang-buhi sa kampo ang gihimo sa Pransiya, sa Marso 28, 1995, sa Strasbourg ug sa Marso 30, sa Paris. Makapatandog kaayo ang pagpaminaw niining tigulang na karon nga mga lalaki ug mga babaye, nga matinumanon gihapon sa Diyos 50 ka tuig sa ulahi, nga nag-asoy sa ilang mga kasinatian. Sa Abril 27, ang susamang tigom gihimo duol sa Berlin, sa Brandenburg, Alemanya, diin daghang Saksi ang gipamatay pinaagi sa pagpunggot sa liog. Sa misunod nga adlaw, ubay-ubayng nakalabang-buhi ang mitambong sa mga seremonyas nga giorganisar sa Estado sa Brandenburg ug mihimog mga pagduaw sa nagkalainlaing mga kampo.

Ang Pranses nga Pasundayag

Niining maong mga reunyon, ang usa ka pasundayag nga may ulohang “Mémoire de Témoins” (Testimoniya sa mga Saksi) gipresentar. Gikan sa Mayo 1995 hangtod sa Abril 1996, kini mipanaw sa 42 ka siyudad sa Pransiya ug sa lainlaing mga siyudad sa Belgium ug sa nagsultig-Pranses nga Switzerland. Labaw sa tanan, ang mga lalaki ug mga babaye sa pasundayag maoy mga Saksi ni Jehova nga Diyos. Apan sila usab maoy mga saksi sa pag-antos nga giantos nila ug sa uban diha sa mga kampo konsentrasyon. Sila maoy buhing mga pamatuod sa usa ka ideolohiya sa pagkadili-matugoton nga nagpahinabog pag-antos ug kamatayon sa minilyong tawo tungod sa ilang rasa o relihiyon. Ang testimoniya sa mga Saksi, dugang pa, nagyagyag kon sa unsang paagi ang gitawag nga mga Kristohanon mipili sa nagpakamesiyas, si Hitler, inay kang Jesu-Kristo; sa pagdumot inay sa paghigugma sa silingan; ug sa kapintasan inay sa pakigdait.

Ang pasundayag nalangkoban sa mga 70 ka palid, nga nagsugod sa mga petsa sa mga hitabo​—ang pagbukas sa mga kampo sa Dachau ug Oranienburg, sa Marso 1933; ang Nuremberg nga mga Balaod sa “pagpanalipod sa kaliwat nga Aleman,” sa Septiyembre 1935; ang Anschluss, o pagdugtong sa Austria sa Alemanya, sa Marso 1938; ang Kristallnacht (Crystal Night), sa Nobyembre sa samang tuig, nga nianang panahona ang libolibong tindahan sa mga Hudiyo gipanglungkab ug kapin sa 30,000 ka tawo ang gidakop ug gipadala sa kampo; ang inanay nga pagdili sa mga Saksi ni Jehova; ang pagsulong sa Unyong Sobyet, sa Hunyo 1941; ug ang pagpatay gumikan sa kaluoy sa mga buang, gikan sa 1939 hangtod sa 1941.

Daghang palid ang nagpasiugda sa pagtudlo sa Hitler Youth sa mga batan-on ug ang pagkadani sa masa sa dagkong Nazi nga mga tigom sa Nuremberg nga gihimo alang sa masa. Ang mga hulagway nagpahinumdom sa pagdumili sa mga Saksi ni Jehova sa pagpanumpa sa führer ug pagsaludo kang Hitler. Ang ubang mga palid nagpakita kon sa unsang paagi ang mga Saksi ni Jehova nahimong biktima sa sayop nga impormasyon ug kon sa unsang paagi, sa 1935, ilang gipanagtag ang mga magasin ug mga tract nga nagyagyag sa mga pag-abuso sa mga Nazi.

Personal nga mga Kasinatian

Mga 40 ka palid ang nag-asoy sa mga kasinatian sa ordinaryong mga lalaki ug mga babaye gikan sa tibuok Uropa nga gilutos ug gipamatay pa gani tungod sa ilang pagtuo. Ang mga nakalabang-buhi nagpaluyo sa pasundayag pinaagi sa ilang presensiya, ug ang mga dinapit namati pag-ayo kanila. Ang mga bata nadani sa dihang si Louis Arzt miasoy sa iyang sugilanon. Nga sa sinugdan taga-Mulhouse sa Pransiya, siya gikuha gikan sa iyang mga ginikanan ug gipadala sa Alemanya tungod sa pagdumili sa pag-ingong “Heil Hitler!” sa tunghaan. “Usa ka sundalo nga SS mikulata kanako tungod sa pagdumili sa pagsaludar kang Hitler. Gilapdosan niya akog ka 30. Duha ka adlaw sa ulahi giagbayan ko niya ug misulay sa pagpahimulos sa akong mga pagbati. ‘Hunahunaa ang imong inahan. Malipay siya pag-ayo nga makakita kanimo. Ang imo lang buhaton mao ang pag-ingong “Heil Hitler!” ug ikaw makasakay sa tren ug makapauli.’ Malisod kadto alang sa bata nga 12 anyos,” siya midugang. Daghan ang natandog sa mga kasinatian ni Joseph Hisiger kinsa nakigbaylo sa iyang usa ka semanang rasyon sa tinapay sa Bibliya sa iyang Protestanteng kauban sa selda.

Ang gi-videotape nga mga interbiyo uban sa gipadala kanhi sa mga kampo konsentrasyon nga mga Saksi maoy laing bahin sa pasundayag. Ang pila ka interbiyo gihimo didto sa mga kampo mismo​—pananglitan, sa Ebensee sa Austria ug sa Buchenwald ug Sachsenhausen sa Alemanya. Ang ubang mga interbiyo nagrekord sa nagkalainlaing mga bahin sa kinabuhi sa kampo o sa mga handumanan sa mga Saksi nga gidala sa kampo sa bata pa.

Ang Inagurasyon

Usa ka mubo nga seremonyas ang nagbukas sa matag presentasyon sa pasundayag, nga niana ang usa ka hawas sa kanhing mga gipadala sa kampo misaysay sa espirituwal nga pakigbisog sa mga Saksi ni Jehova sa Nazismo. Ang mga dili-Saksing gipadala sa kampo maingon man ang daghang historyano ug mga opisyal, lakip ang usa ka kanhing Pranses nga ministro sa gobyerno, maluloton usab nga midawat sa pagdapit nga mosulti.

Usa ka lalaki nga gipadala kanhi sa kampo nga nakaila sa mga Saksi ni Jehova sa Buchenwald namulong mahitungod kanila: “Wala akoy nahibaloan nga bisan unsang kategoriya sa mga gipadala sa kampo, gawas sa mga Hudiyo, nga ingon ka daotan ang pagtratar: gibunalan, gipakaulawan, giinsulto, gihatagan sa kinangil-arang mga tahas. Kon wala pa silay pagtuo, dili unta sila makaagwanta. Ako may dako uyamot nga pagtahod ug pagdayeg kanila.”

Mga Reaksiyon

Kapin sa 100,000 ka tawo ang miduaw sa pasundayag. Sa pipila ka dapit ginatos ka tawo, apil kanila ang daghang batan-on, naglinya aron makasulod sa lawak nga gipasundayagan. Daghang bisita ang nagpahayag sa ilang mga pagbati uban sa pipila ka pulong diha sa libro sa mga bisita. Pananglitan, usa ka batan-on misulat: “Ang akong ngalan maoy Sabrina. Ako nag-edad ug napulo ka tuig ug buot nga mahisama ka maisogon kang Ruth aron mapahimut-an si Jehova.”a

Ang media naghisgot usab mahitungod sa pasundayag. Sa katibuk-an, sa matag lungsod usa o duha ka artikulo ang migula sa lokal nga prensa. Dugang pa, ang lokal nga mga estasyonan sa radyo subsob nga nagpublikar sa pasundayag ug nagsibya ug mga programa nga nagpasundayag sa mga interbiyo uban sa mga gipadala kanhi sa kampo. Ang lokal nga telebisyon mipresentar ug mubong mga taho. Usa ka balita sa telebisyon naghisgot bahin sa pasundayag ingong “usa ka yano apan makalilisang nga sugilanon nga nagtandog sa kinasuloran sa dili ikaasoy. Usa ka ‘Testimoniya sa mga Saksi’ nga nagtahod ug naghatag ug dignidad nga dili gayod mahimong langkaton.”

Alang sa mga nakalabang-buhi ang ika-50ng anibersaryo sa liberasyon dugayng magpabilin sa ilang mga alimpatakan. Bisan tuod ang paghandom sa masakit nga mga hitabo dili kanunayng sayon, pinaagi sa pagpaambit niana ngadto sa uban ug pinaagi sa pag-ugkat sa nakalimtang mga handumanan, ang mga Saksi nakapalig-on sa pagtuo sa uban. Ilang giisip nga usa ka dakong pribilehiyo ang pagpakig-ambit niining maong pasundayag ug pagwagtang sa pipila ka pagpihigpihig ug kawalay-alamag nga nagpabilin gihapon human sa 50 ka tuig. Labaw sa tanan, nakabaton silag katagbawan gumikan sa pagkahibalo nga ang ilang testimoniya nagdala ug pasidungog sa ilang Diyos, si Jehova, ug nagpasalig nga ang uban dili gayod malimot kon unsay ilang giantos ingong iyang mga Saksi.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 16]

Mga artikulo sa “The Golden Age” nagsaway sa pag-abuso sa Nazismo

[Hulagway sa panid 16]

Mga 70 ka palid ang miasoy sa paglutos sa Nazi sa mga lalaki, mga babaye, ug mga bata kinsa midumili sa pagsalikway sa ilang pagtuo

[Hulagway sa panid 16, 17]

Ang pipila sa mga Saksi ni Jehova nga gipadala sa mga kampo ug gipriso sa gobyerno ni Hitler miasoy sa ilang sugilanon