Tinnitus—Kabanha nga Antoson sa Kinabuhi?

SI BEETHOVEN, ang Alemang magsusulat nga si Goethe, ug ang Italyanong magkukulit nga si Michelangelo​—lagmit silang tanan aduna niana. Ang karaang mga Ehiptohanon tingali nahibalo usab niana, nga dayag nga nagpunting sa balatian ingong “gidaot nga dalunggan.” Karong adlawa kini gitawag nga tinnitus, ug ang gibanabanang 15 porsiyento sa populasyon sa Kasadpang kalibotan aduna niana sa masubsob o kanunay. Mga 5 ka tawo sa matag 1,000 ang grabeng nag-antos.

Unsa man gayod kining makapungot nga balatian? Ang pulong “tinnitus” gikan sa Latin nga tinnire, “ipatagingting,” ug gihubit ingong ang “tingog diha sa mga dalunggan nga wala ipahinabo sa bisan unsang gawasnong hinungdan.” Sumala pa sa The Merck Manual of Diagnosis and Therapy, kini tingali mahimong “gahadyong, gabagting, gadahunog, gahagiyos, o gahagong nga tingog o tingali maglakip sa mas komplikadong mga tingog nga mag-usab-usab sa usa ka panahon. Kini tingali hunonghunong, walay undang, o tokartokar.” Ang gikusgon niining tingoga mahimong di-halos madungog ngadto sa makatugaw nga kabanha. Ug tingog kini nga di-mapahunong sa mga nag-antos. Ang walay puas nga kabanha makatukbil ug daghang dili maayong epekto: emosyonal nga kaguol, mga suliran sa pagkatulog, kasakit, mga kalisod sa pagpamalandong, kakapoy, mga suliran sa pagpakigsulti, ug depresyon.

Unsay mga Hinungdan sa Balatian?

Human makasugod ang tinnitus, ang nag-antos mahimong nerbiyoson nga matingala kon unsa nay nahitabo. Lagmit mahadlok siyang aduna siyay pagdugo sa utok, nag-antos sa sakit sa hunahuna, o adunay tumor. Ikalipay, ang tinnitus tagsaon rang ipahinabo sa seryosong balatian. Ang uban nakaugmad ug tinnitus tapos sa pagkauntog sa ulo. Ug si Propesor Alf Axelsson, sa Göteborg, Sweden, tigdukiduki ug eksperto sa ulohang tinnitus, nag-ingon sa Pagmata!: “Ang pipila ka tambal, sama sa taas nga dosis sa aspirin, makapatunghag tinnitus ingon nga temporaryo dili maayong epekto.”

Sa kinatibuk-an, hinuon, ang tinnitus maoy resulta sa usa ka sakit sa dalunggan. Si Propesor Axelsson misaysay: “Ang suliran kasagaran anaa sa bahin sa sulod sa dalunggan nga gitawag ug cochlea, nga may 15,000 o sobra pang mikroskopikong sensory hair cells. Kon ang pipila niini nadaot, kini makapadala ug makadawat ug di-timbang nga kutay sa mga signal sa nerbiyos. Madunggan kini sa nag-antos ingon nga kabanha.”

Ang hinungdan sa maong kadaot sa dalunggan? Sumala pa ni Propesor Axelsson, ang usa ka hinungdan sa tinnitus mao ang pagkaladlad sa kusog nga mga tingog. Kadtong naggamit ug stereo headphones, pananglitan, sagad magdaot sa ilang kaugalingon pinaagi sa kusog kaayong pagpatokar sa ilang musika. Ang tinnitus maoy usa ka posibleng resulta.

Busa, maayong huptan sa hunahuna ang komentong gihimo ni Richard Hallam sa iyang librong Living With Tinnitus: “Ang lawas dili usa ka bug-os hilom nga dapit ug busa normal ang usa ka tinong sukod sa ‘tinnitus.’ Ang mga tingog maoy resulta sa mekanikal nga paglihok sa kaunoran, kabukogan, dugo ug hangin. . . . Gikaingon nga sa matag adlaw nga mga kahimtang, kining mga tingoga sa sulod sa dalunggan matabonan ra sa mas kusog nga kabanha sa palibot—sila yanong dili madunggan.” Ang pagbasa niining artikuloha magpaalinggat pa kanimo nianang mga tingoga sa sulod sa dalunggan. Hinuon, dili kini suliran sa kadaghanang katawhan.

Unsaon Kini Pagtambal?

Komosta kon grabe ka nang nag-antos niining balatiana? Ang unang butang nga imong buhaton mao ang pagpakigkita sa imong doktor. Tabangan ka niya sa pagsusi kon aduna bay matambalang sakit nga nagpahinabo sa imong mga simtoma. Ikasubo, sa kadaghanang kaso walay tambal alang sa kabanha. Apan adunay daghang butang nga mahimo sa pagtabang kanimo nga maantos kana.

◼ Operasyon: Ang brosyur nga Tinnitus, nga gipatik sa The British Tinnitus Association, nag-ingon: “Usahay ang tinnitus ipahinabo sa kadaot sa tungatunga sa dalunggan, ug panagsa gumikan sa abnormalidad sa kaugatan o kaunoran sa sulod o duol sa dalunggan. Niining tagsaon kaayong mga kaso adunay posibilidad sa bug-os nga pagwala sa tinnitus pinaagig operasyon.”

◼ Medikasyon: Kon ang nag-antos nalisdan sa pagkatulog o nag-antos sa kabalaka, tensiyon, o kaguol, ang doktor tingali moresetag mga pangpakalma o pangpaabtik aron sa paghupay niining mga simtomaha.

◼ Hearing Aids ug “Maskers”: Kon may diyutayng pagkabungol, ang hearing aid makatabang pag-ayo. Adunay gamit usab nga gitawag ug masker, nga morag dagway ug hearing aid. Mopagawas kinig tingog sa pagtabon sa kasaba sa tinnitus. Usahay, hinuon, ang yanong pagpatokar ug radyo o pagpaandar ug bentilador adunay susama rang epekto.

◼ Ubang Paagi sa Pagtambal: Si Propesor Axelsson miingon sa Pagmata!: “Ang hyperbaric oxygen therapy lagmit makatabang sa pipila ka pasyente. Maglakip kini sa pagbutang sa nag-antos sa usa ka pressure chamber, diin bugahan siya sa lunsay nga oksiheno. Lagmit makapaarang-arang kini sa pagkaayo sa sulod sa dalunggan.” Ug sanglit diha sa pipila ka pasyente ang mga simtoma sa tinnitus maorag mograbe kon sila kulbaan o mabalaka, pipila ka doktor mirekomendar ug lainlaing terapiya sa pagbansay sa pagpahayahay.a Bisan pa niana, ang pagkakat-on sa pagpahayahay ug paglikay sa kabug-at sa lawas ug sa hunahuna kon maarangan hayan makatabang.

Pag-antos sa Balatian

Sa pagkakaron, wala pay mapaabot nga tinuod nga tambal sa tinnitus. Busa ang tinnitus maoy usa ka tingog nga antoson nimo sa kinabuhi. Matod pa sa basahong Living With Tinnitus: “Ako ug ang akong mga kaubanan kusganong nagtuo nga ang kinaiyanhong pagsanong sa tinnitus mao ang inanayng pag-ugmad sa pagkamaantoson.”

Oo, makatudlo ka sa imong utok nga ibalewala ang tingog, nga lantawon kana ingong butang nga di-angayng tagdon. Nagpuyo ka ba sa banha nga kasilinganan? O nagpaandar ka bag bentilador o air conditioner? Sa sinugdan, ang kabanha lagmit nakapalagot kanimo, apan sa kadugayan imo rang gibalewala kini. Ang tinuod, lagmit nakakat-on ka pa sa pagkatulog sa maong kabanha! Sa susama, makakat-on ka ra nga di-kaayo tagdon ang imong tinnitus.

Ang tinnitus maoy usa sa daghang balatian nga antoson hangtod sa pag-abot sa bag-ong kalibotan sa Diyos, nga niana “walay pumoluyo nga moingon: ‘Ako may sakit.’” (Isaias 33:24) Sa pagkakaron, ang tinnitus mahimong makapaguol nga suliran, apan kana dili kinahanglang magdaot o momando sa imong kinabuhi. Laomi nga kini maoy kabanha nga imong maantos sa kinabuhi!

[Footnote]

[Hulagway sa panid 26]

Ang pagpakonsulta sa usa ka takos nga mananambal mahimong unang tikang sa pagkakat-on sa pagkinabuhi uban sa tinnitus