Pag-atubang sa Hagit

ANG pag-atake sa seksuwal nga moralidad nagsugod sayo sa kinabuhi uban sa paglungtad sa telebisyon, mga basahon, magasin, sine, ug musika nga nagpasundayag sa sekso. Ang mga batan-on ginatulod ngadto sa mga hularan sa seksuwal nga panggawi sa hamtong nga walay depensa sa emosyonal nga kalig-on. Gidugangan pa gani sa ubang ginikanan ang seksuwal nga pagpit-os pinaagi sa pagtugot nga makigdeyt sa linghod nga edad. Ang pagpit-os sa katalirongan nagdasig sa pakigdeyt, ug daghang batan-on nga adunay tratong lalaki o babaye sa ngadtongadto dili na magbantay ug mahimong aktibo sa sekso. “Pagkakomon . . . nga mahulog ang usa ka dalagita nga mibating wala higugmaa sa iyang mga ginikanan . . . nga nagginaksanay sa iyang trato sa sayop nga pagtuo nga kini makahatag kaniyag gugma ug panagsandurot,” matod ni Luther Baker, propesor sa mga pagtuon labot sa pamilya.

Ang mga batan-on kiling sa paggugol sa mga tuig sa ilang pagkabatan-on ingong kataposan nilang panimpalad sa kinabuhi inay ingong pagpangandam alang sa kinabuhi. “Nalamat sa ilang bag-ong katakos ug nakombinsir sa mga katalirongan nga ang seksuwal nga abilidad maoy paagi aron mahimong lalaki, daghang batan-on ang nangahimong seksuwal nga mga manunukob” sa panahon sa ilang pagkabatan-on, matod ni Propesor Baker. Mga 30 ka tuig kanhi, ang magsusulat sa kasaysayan nga si Arnold Toynbee naguol niining panglimbong nga ginaduso diha sa atong mga batan-on, kay siya nagtuo sumala sa gipakita sa kasaysayan nga ang bahin sa mamugnaong kaalam sa modernong Kasadpan mitungha gumikan sa katakos sa pagpalangan sa mga batan-on sa ‘seksuwal nga kalihokan’ aron ilang kahatagag dakong pagtagad ang pagkuhag kahibalo.

Mga Ginikanan Kinsa mga Maayong Impluwensiya

Ang mga ginikanan nga dili motugot sa ilang mga batan-on sa pagpakigdeyt alang sa lingawlingaw nagpakitag tiunay nga kabalaka sa umaabot nga panglawas ug kalipay sa ilang mga anak. Pinaagi sa pagbaton ug hataas nga moral nga mga sukdanan ug paghupot ug maayong komunikasyon, sila makaimpluwensiya sa mga kinabuhi sa ilang mga anak. Ang panukiduki sa seksuwal nga mga panggawi sa mga batan-on nagpaila nga “kining maong impluwensiya mahimong moagak sa kabataan sa pagpalangan sa seksuwal nga kalihokan,” sumala sa Journal of Marriage and the Family.

Ang mga ginikanan nga nagsilsil ug lig-ong salabotan sa pagdisiplina-sa-kaugalingon ug responsabilidad sa ilang mga anak makabaton sa labing maayong mga sangpotanan. “Kon ang mga batan-on ug ang ilang mga ginikanan nagahupot ug mga hiyas nga nagpasiugda sa responsabilidad, ang kalagmitan nga mapaangkan ang mga batan-ong babaye makunhoran ug dako,” nagpamatuod ang usa ka pagtuon. Nagkinahanglan kinig sensitibong pagkalangkit sa mga kalihokan sa mga anak​—susihon ang ilang homwork; hibaloon kon hain sila ug ang ilang mga kauban; pagbutang ug realistikanhong edukasyonal nga mga tumong; ug pag-ambitay sa espirituwal nga mga prinsipyo. Ang mga anak nga motubo pinaagi niining suod ginikananhong pagpakiglabot mobatig maayo sa ilang kaugalingon ug mobatig kahayahay sa ilang seksuwalidad.

Ang labing maayong tambag alang sa mga ginikanan ug mga anak mao ang kaalam nga makaplagan sa Bibliya. Ang mga ginikanan sa Israel gimandoan sa pagtudlo ug hustong moral nga mga prinsipyo sa ilang mga anak. Si Jehova nangutana kanila: “Unsang nasora nga dako nga adunay matarong nga kabalaoran ug hudisyal nga mga tulumanon nga ingon niining tibuok nga kasugoan nga gibutang ko ninyo karon?” Mao kining “matarong nga kabalaoran” nga ilang igatudlo sa ilang mga anak diha sa kainit ug kasuod sa palibot sa pamilya. “Kinahanglang itudlo mo kini sa dakong kakugi sa imong mga anak ug magasulti ka mahitungod niini sa magalingkod ikaw sa imong balay ug sa magalakaw ikaw sa dalan ug sa imong paghigda ug sa imong pagbangon.” Ang mga anak gitambagan: “Bantayi . . . ang sugo sa imong amahan, ug ayaw biyai ang balaod sa imong inahan.” Ang maong mainit, suod nga komunikasyon ug instruksiyon gikan sa amahan ug inahan mao ang mga blokeng igtutukod sa usa ka timbang nga tinamdan diha sa kinabuhi ug seksuwalidad, nga “magabantay” sa usa ka batan-on sa tibuok niyang kinabuhi.​—Deuteronomio 4:8; 6:7; Proverbio 6:20, 22.

Mga batan-on, nganong daoton ang inyong kaugmaon pinaagi sa pagpadaog sa kalit nga mga pangagda sa sekso? Ang katuigan sa pagkatin-edyer maoy mga pito ka tuig. Angay kining gamiton sa pagtubo sa mental, emosyonal, ug espirituwal ug pag-ugmad ug timbang nga tinamdan bahin sa seksuwalidad, ingong pangandam alang sa sunod nga 50 o 60 ka tuig sa kinabuhi. Mga ginikanan, seryosoha ang inyong hinatag-sa-Diyos nga responsabilidad, ug bantayi ang inyong mga anak gikan sa kabalaka sa kasingkasing gumikan sa mga sakit nga napasa sa sekso ug wala-kinahanglanang mga pagmabdos. (Ecclesiastes 11:10) Ipakita sa inyong mga anak diha sa inyong adlaw-adlaw nga kinabuhi kon sa unsang paagi ang gugma ug konsiderasyon alang sa uban makatukod ug malungtarong mga relasyon.

Malamposong Atubanga ang Hagit

Ayawg tugoting ang nagalungtad nga sobrang paghunahuna sa sekso makatuis sa imong panglantaw sa kinabuhi ug magdaot sa imong kahigayonan alang sa usa ka bug-os ug malipayong umaabot. Palandonga ang daghang panig-ingnan sa tawhanong mga relasyon diha sa Bibliya. Magmasaligon nga ang kinabuhi ug gugma magpabiling kusganon ug makahuloganon bisan dugay nang nahuman ang katuigan sa pagkatin-edyer. Sa dihang kining maong kamatuoran seryoso nang natagad subay sa kabubut-on sa Diyos alang sa Kristohanong mga lalaki ug mga babaye, nan ang pundasyon napahimutang alang sa usa ka suod ug malungtarong panaghiusa sa duha ka tawong naghigugmaay.

Samtang imong usisaon ang mga magtiayon sa Bibliya sama kang Jacob ug Rachel, Boaz ug Ruth, ug ang pastol nga lalaki ug ang dalagang Shulamita, imong makita ang usa ka elemento sa seksuwal nga kaibog sa ilang mga relasyon. Apan, samtang imong basahon ug maayo ang Genesis mga kapitulo 28 ug 29, ang basahon sa Ruth, ug ang Awit ni Solomon, imong mamatikdan nga adunay ubang hinungdanong mga elemento nga makapalambo sa maong mga relasyon.a

Dawata ang mga Tagana ni Jehova Alang sa Kinabuhi

Si Jehova, ang Maglalalang sa tawhanong rasa, nakasabot sa tawhanong seksuwalidad ug sa kalit nga mga pangagda nga nalangkit. Sa pagkamahigugmaon, iya kitang gilalang sumala sa iyang larawan, nga walay “mahilayong mga gene,” apan uban sa katakos sa pagkontrolar sa atong mga emosyon nga nahiuyon sa kabubut-on sa Diyos. “Kini mao ang ginabuot sa Diyos, . . . nga ayran ninyo ang pakighilawas; nga ang matag usa kaninyo kinahanglang mahibalo kon unsaon nga mahuptan ang iyang kaugalingong sudlanan diha sa kabalaan ug kadungganan, dili sa mahakogong kaibog sa seksuwal nga gana nga ingon usab nianang sa kanasoran nga wala makaila sa Diyos; aron walay usa nga moabot sa punto nga magadaot ug magalapas sa mga katungod sa iyang igsoon niining butanga.”​—1 Tesalonica 4:3-6.

Kini gipasundayag sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok kalibotan. Ilang gitahod ang hataas nga mga sukdanan sa Diyos alang sa Kristohanong mga lalaki ug mga babaye. Ang tigulang nga mga lalaki gilantaw ingong mga amahan, ang ‘mas batan-ong mga lalaki ingong igsoong mga lalaki, ang magulang nga mga babaye ingong mga inahan, ang mas batan-ong mga babaye ingong igsoong mga babaye uban sa bug-os nga kaputli.’ (1 Timoteo 5:1, 2) Pagkanindot nga palibot alang sa batan-ong mga lalaki ug mga babaye nga pagatagamtamon samtang ilang ginapangab-ot ang ilang bug-os nga katakos, nga walay mga pagpit-os sa pagpakigdeyt ug pagminyog sayo o tungod sa mga sakit nga ginapasa sa sekso! Ang aktibong Kristohanong pamilya, nga gipalig-on sa Kristohanong kongregasyon, maoy usa ka luwas nga dapit niining nabuang-sa-sekso nga kalibotan.

Nagapadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya sa ilang mga kinabuhi, ang Kristohanong mga batan-on dili mapugos nga makigsekso ug makakaplag ug kalipay sa pagpatalinghog sa tambag nga gihatag sa Pulong sa Diyos: “Paglipay, Oh batan-ong lalaki sa imong pagkabatan-on, ug tugoti nga ang imong kasingkasing magapadasig kanimo sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on, ug paglakaw diha sa mga dalan sa imong kasingkasing, ug sa mga butang nga makita sa imong mga mata. Apan hibaloan mo nga tungod niining tanang butang ikaw pagahukman sa matuod nga Diyos. Busa kuhaa ang kasubo gikan sa imong kasingkasing, ug ipahilayo ang kadaotan gikan sa imong unod; kay ang pagkabatan-on ug ang banagbanag sa kinabuhi mga kakawangan man.”​—Ecclesiastes 11:9, 10.

[Footnote]

[Blurb sa panid 10]

Ayawg itugot nga ang sobrang paghunahuna sa sekso magdaot sa imong kahigayonan alang sa bug-os ug malipayong umaabot

[Hulagway sa panid 9]

Ang mga batan-ong nalangkit sa pamilyahanong mga kalihokan mas gamayg purohan nga mangitag seksuwal nga panagsandurot