Ang Panghuy-ab sa Kaihalasan

Sa dihang adunay manghuy-ab sa publiko, ang mga tawo maghunahuna nga siya walay batasan​—o labing menos gilaayan pag-ayo. Kon dili hisgotan ang maayong pamatasan, ang panghuy-ab sa pagkatinuod nag-alagad ug mapuslanong katuyoan. Ang panghuy-ab maoy usa ka dili kinabubut-ong paghanggab. Sagad kitang manghuy-ab sa gabii kon kita gikapoy sa mga kalihokan sa tibuok adlaw o sa buntag human sa atong pagbangon. Ang halalom nga panghuy-ab nagpauswag sa atong suplay sa oksihena ug magparepresko kanato sa makadiyot; sagad bahin kini sa proseso sa pagmata.

Apan nasayod ka ba nga ang mga hayop manghuy-ab usab, bisan tuod dili kanunay alang sa mas maayong bentilasyon? Ang katarongan sa pagbuhat niana nila sagad maoy makaiikag. Ang mga unggoy, pananglitan, manghuy-ab usahay aron ipaambit ang usa ka mensahe. Ang pagnganga pag-ayo ug mabangis nga pagpasundayag sa ngipon maoy usa ka paagi sa pagpasidaan ngadto sa kaatbang nga laking unggoy o sa usa ka manunukob unta. Ang mensahe: ‘Ako adunay makahahadlok nga pahit. Ayawg duol nako!’

Namatikdan usab nga ang manunukob nga mga iring sa kapatagan sa Aprika sagad motuyhad ug manghuy-ab sa dili pa magsugod sa pagpangayam. Sama sa mga tawo, ang panghuy-ab sa mga iring nag-alagad sa pisyolohikanhong obra​—pagpasulod ug dugang hangin ngadto sa mga baga. Magpadaghan kini sa oksihena diha sa dugo. Ipadala dayon kini sa kasingkasing ngadto sa ubang bahin sa lawas, nga nagtagana ug dihadihang kusog alang sa mubo tulin kaayong mga paggukod.

Aw, bisan ang isda naobserbahan nga manghuy-ab! Ang librong Inside the Animal World nag-asoy bahin sa isda nga usahay “manghuy-ab sa dili pa molihok ug kalit. . . . Ang isda mahimong manghuy-ab usab sa dihang kini mibatig kahinam o sa dihang kini makakitag kaaway o makakitag pagkaon, sa tanang okasyon sa dihang gikinahanglan ang paspas nga paglihok.”

Lagmit ang labing makaiikag nga panghuy-ab sa tanan mao ang panghuy-ab sa hipopotamo, o Behemot. Kining dakong linalang makaabli sa labihan ka dakong baba niini sa di-katuohang 150 ka grado! Ang panghuy-ab makapaarang sa tigulang nga laking hipopotamo sa pagpakita sa tanan diha sa kaligoanan sa mga hipo kon kinsa ang labaw. Magsilbi usab kining mabangis nga pasidaan sa bisan unsang manunulong nga mangahas sa pagsulod sa gipuy-ang suba niini.

Busa bisag dili kini ingon ka madulaon sa pagngulob sa usa ka leyon, ang panghuy-ab​—kon kaha panghuy-ab sa pagkakatulogon, usa ka nagahulga nga panghuy-ab, o yanong usa ka pagpalagsik nga panghuy-ab​—nagsilbig usa ka mapuslanong katuyoan. Usa lamang kini sa daghang pananglitan sa makapahinganghang pagkamamugnaon sa Disenyador sa gingharian sa mga hayop!