Nagakahanaw ang Nagkalainlaing Matang sa Tanom—Ngano?

SA Tsina, duolan sa 10,000 ka nagkalainlaing matang sa trigo ang gitanom sa 1949. Apan, sa katuigang 1970 mga 1,000 ka matang na lamang ang gigamit pa. Sa Tinipong Bansa, sa mga 7,098 ka nagkalainlaing matang sa mansanas nga gikatahong gitanom tali sa 1804 ug 1904, mga 86 porsiyento ang wala na igkita. Dugang pa, sumala sa Report on the State of the World’s Plant Genetic Resources for Food and Agriculture, “95 porsiyento sa repolyo, 91 porsiyento sa mais sa uma, 94 porsiyento sa gisantes, ug 81 porsiyento sa nagkalainlaing matang sa kamatis ang wala na maglungtad.” Ang susamang estadistika gikataho sa mga nasod sa tibuok kalibotan. Nganong may kalit nga pag-us-os? Ang uban nag-ingon nga ang pangunang hinungdan mao ang pagkaylap sa modernong komersiyal nga agrikultura ug ang misangpot nga pagkahanaw sa gagmayng uma sa pamilya, nga miresulta sa pagkawala sa naandan, daghang nagkalainlaing matang sa mga abot.

Ang pagkahanaw sa nagkalainlaing matang sa tanom magpahinabo sa mga abot nga ilabinang mameligro nga mahanaw. Pananglitan, palandonga ang tumang kagutom sa patatas sa Irlandia sa 1845-49, nga nianang panahona mga 750,000 ka tawo ang nangamatay sa gutom sa dihang ang sakit sa tanom nagwagtang sa kadaghanang tanom nga patatas. Ang biolohikanhong hinungdan niini nga trahedya? “Henetikanhong pagkapareho,” nag-ingon ang taho sa Hiniusang Kanasoran.

Kapin sa 1,000 ka tipiganan sa gene ang gitukod sa tibuok yuta sa panahon sa katuigang 1970 ug 1980 aron matigom ug matipigan ang mga kahinguhaan sa henetiko sa tanom. Apan ang daghan niining mga tipiganan sa gene kusog nga nangadaot, ug daghan niini nila gisirado na. Gikatahong, mga 30 ka nasod na lamang karon ang adunay pasilidad nga angayan sa seguradong tagdugay nga pagtipig ug pagkonserbar sa mga binhi sa tanom.

Ang Bibliya nagsaad nga ubos sa pagmando sa Gingharian ni Kristo, si Jehova “magahimo gayod alang sa tanang katawhan . . . ug usa ka kombira sa matambok nga mga pagkaon, usa ka kombira sa bino nga pinalugdang, sa matambok nga mga pagkaon nga puno sa utok.” (Isaias 25:6) Pagkamapasalamaton nato nga si Jehova nga Diyos, “ang Usa nga nagapakaon sa tanang unod” ug ang Maglalalang sa henetikanhong panagkadaiya, magatagbaw sa tanang panginahanglan sa pagkaon sa tawo!​—Salmo 136:​25; Genesis 1:29.