Usa ka Nagyelong Katalagman

“ANG kinagrabehang katalagman sa kinaiyahan sa kasaysayan sa nasod.” Mao kanay pagtawag niana sa The Toronto Star niining unos nga niyebe sa Enero nga mipayhag sa mga lalawigang Ontario, Quebec, ug New Brunswick sa Canada. Sa Tinipong Bansa, gideklarar ni Presidente Bill Clinton ang Maine ug New Hampshire maingon man ang mga bahin sa Vermont ug amihanang bahin sa New York ingong mga estado nga nagkinahanglan ug dinaliang tabang.

Katloan ug lima ang nangamatay sa unos, diin miabot ug lima ka adlaw ang kamig kaayong ulan. Ang ingon niining matanga sa ulan kasagaran moabot lamang ug pipila ka oras, apan niining higayona ang mainit nga ibabawng lut-od sa hangin mipondo ibabaw sa baga nga bugnawng hangin. Busa inigdapat sa ulan diha sa ibabaw, kini mokalit pagbagtik. Kini nakapondo ug yelo nga dos ug otso sentimetros ang kabag-on. Tungod sa kabug-at sa yelo, daghang kahoy, mga linya sa koryente, mga haligi sa koryente, ug mga torre sa transmission nahugno, kasagaran uban sa makuyaw kaayong mga resulta.

Sa Quebec, gatosgatos sa dagkong puthawng mga torre sa transmission nangatumba samag ginama kini sa silopin nga aluminum. Usa ka nabalakang tigngadto-nganhi miasoy: “Nakakita ako ug usa ka [torre] sa akong atubangan nga nalubag nga daw sama kinig plastik. Kini nalubag sa duha, dayon napormang bola, ug nahugno. Ang mga linya sa koryente nagkatag sa haywey. Human nga natumba ang usa ka torre, tulo sa likod niini napukan.”

Ang pagtumpi sa yelo nakatumba ug kapin sa 120,000 ka kilometrong mga linya sa koryente, nga igong makalibot sa yuta sa tulo ka beses! Sa Canada, tulo ngadto sa upat ka milyong tawo ang nawad-an ug koryente ug init, ang uban sulod sa tulo ka semana ug kapin pa.

Sa Maine, diin gideklarar ni Gobernador Angus King nga nagkinahanglag dinaliang tabang ang estado, kapin sa 200,000 ang walay koryente. “Kini ang kinadak-ang katalagman niining matanga nga nahitabo sukad niining estadoha,” miingon ang gobernador. Si Gobernador George Pataki sa New York miingon: “Duna kay enterong mga siyudad nga wala gayoy koryente.”

Sa habagatang kadaplinan sa baybayon sa St. Lawrence River, mga 30,000 ka kahoyng haligi sa koryente naguba panahon sa unos. Human sa 17 ka oras sa kamig kaayong ulan, si Jim Kelly, nga nagpuyo duol nianang suba sa amihanan sa New York, nagsulat: “Kami wala nay makita sa bentana. Dili lamang bagtik nga yamog o alisngaw kini kondili tibuok nga yelo. Madunggan sa tanang kilid sa balay ang kabanha.”

Si Kelly miasoy: “Sa layo imong madungog kanang tingog nga morag buto sa pusil. Bang! Kahilom. Bang! Kahilom. Bang, bang!” Sa ulahi, iyang nahibaloan nga ang mga tingog gikan sa mga kahoyng nangabali ug naglagapak nga mga haligi sa telepono.

Sa kabaliskaran, ang talan-awon sa yuta nakabaton ug makasulaw nga katahom, bisan pa sa kalumpagan nga nadawat niini. Gipahayag ang mga kahadlok nga tingali napildihan ang Ontario ug 20 ka milyong kahoyng maple, nga makahatag ug kadaot sa industriya nga nagagamag arnibal gikan sa duga sa maple. Usa ka magtatanom mipahayag ug kabalaka: “Ang mga kahoy nahisamag talinis nga mga lipak nga nangsulpot sa panganod.”

“Usa ka Matahom nga Sona sa Gubat”

Ang ibabaw mao ang ulohan sa Toronto Star nga nagbatbat sa Montreal, ang ikaduhang-kinadak-ang siyudad sa Canada. “Ang mga dalan dinhi morag naigo sa bomba!” miingon ang usa ka molupyo. Ang unang kalkulasyon sa kadaot sa Montreal lamang gibanabana nga kapin sa $500 milyones.

Usa ka molupyo sa Belleville, Ontario, miingon: “Morag miagi ang usa ka nukleyar nga gubat. Adunay puting abog bisag asa, makahahadlok kaayo kini.” Iyang gitawag kini nga “makahahadlok kaayong katahom.”

Sa semana human sa unos, sa dihang wala gihapoy koryente ang ginatos ka libo ug ang katugnaw grabe kaayo, ang mga polis nagsugod sa pagpabakwet sa mga tawo ngadto sa mga silonganan. “Hangyoon ba nato sila o mandoan sila?” nangutana ang usa ka polis.

“Kinahanglang mogawas sila,” ang usa nga nagdumala mitubag. “Apan ayoha lang pagsulti.” Siya midugang: “Makahunahuna ka nga kita anaa sa panahon sa gubat.”

Hapit Maabti sa mga Katalagman

Tungod sa pagkawalay-koryente sa dakong bahin sa Montreal, walay mga suga ang trapiko ug gisira ang sistema sa transportasyon sa subwey. Sa kataposang adlaw sa unos, upat sa lima ka planta sa koryente nga nagsuplay sa siyudad naguba o nadaot. Unsa kahay moresulta?

“Among nadiskobrehan nga sa hapon posibleng bug-os nga walay koryente ang Montreal​—ug wala usay tubig,” matod pa ni Premier Lucien Bouchard sa Quebec. “Duha ka oras na lang ang nahibiling suplay sa tubig tungod kay gipahunong sa pagpaandar ang duha ka planta sa tubig.” Uban sa mga tawo nga nanaggamit ug kandila ug sa posibilidad nga mahutdan ug tubig, ang kalagmitan nga may mahitabong katalagman dako kaayo.

Laing katalagman ang napugngan sa mga duha ka semana sa ulahi sa dihang usa ka panon sa 1,889 ang nagtigom sa Enero 24 alang sa sirkitong asembliya sa Montreal Assembly Hall sa mga Saksi ni Jehova. Sa gabii, ang Montreal natabonan sa kapin sa 20 sentimetros sa basang niyebe, ug sa panahon sa programa sa asembliya sa buntag, namatikdan ang kadaot diha sa mga bungbong ug mga kisame. Gikanselar ang programa sa hapon, ug gihangyo ang nanambong sa pagpauli, sa pag-ilis ug mga sinina nga pangtrabaho, ug sa pagbalik sa tigomanan aron sa pagtrabaho.

Sulod sa usa ka oras 300 ka boluntaryo nga nagdalag mga pala, mga piko, ug ubang mga gamit nagsugod sa paghawan sa 7,100 metro-kuwadradong atop. Human nakuha ang ibabawng niyebe, nadiskobrehan nga diha sa daghang luna ang yelo maoy kapin sa 60 sentimetros ang gibag-on! Ang de-koryenteng mga gabas gigamit sa pagputol sa yelo nga kuwadrado-kuwadrado, ug giguyod kini sa daplin sa atop ug gihulog. Duolan sa 1,600 ka toneladang niyebe ug yelo ang nakuha! Nakita sa pag-inspeksiyon sa ulahi nga tungod niini, ang mga kisame naakob ug balik ug ang mga liki sa mga bungbong natapot. Ang programa gisugdan ug balik nga luwas na sa peligro sa Dominggo sa buntag.

Nagtinabangay Sila sa Usag Usa

Tinuod, ang ubang mga tawo sa dapit nga naigo sa katalagman nagtinguha sa pagpahimulos sa kalisod sa uban sa yugto sa ulan ug katugnaw, apan sama sa unang siglo, daghan ang nagpakitag “talagsaong tawhanon nga kalulot.” (Buhat 28:2) Ang Daily Sentinel sa Rome, New York, nag-asoy bahin sa mga Saksi ni Jehova nga nanggawas sa pagtabang sa mga tawo: “Ang mga lalaki nagtagbo sa Kingdom Hall sa Watertown aron maorganisar ug gikan didto gitudlo sa nagkalainlaing mga balay sa mga membro. Apan ilang gitabangan usab ang ilang mga silingan sa tibuok lugar.”

Ang artikulo nag-ingon nga kining mga paningkamot sa pagtabang giorganisar sa mga tawo “latas sa rehiyon sa Adams, Potsdam, Malone, Ogdensburg, Plattsburgh, Massena, Gouverneur, ug Ellenburg.” Ang ubang mga boluntaryo nagtaganag init diha sa mga balay sa pipila ka oras pinaagi sa pagtaod ug mga generitor sa pagpaandar sa mga halingan nga magpainit sa balay. Ikasubo, ang mga temperatura mius-os ubos sa sero diha sa kadaghanang dapit human sa unos.

Sa usa ka okasyon nakakita ang mga polis ug mga Saksi nga nangduaw sa mga balay ug nasaypan sila nga mga kawatan. Sa dihang gisaysay sa mga Saksi ang ilang gihimo, ang usa ka polis miingon nga pagkahuman sa unos, ang iyang amahan, nga nagpuyo sa Montreal, natabangan sa mga Saksi ni Jehova, bisan pag ang iyang amahan dili usa ka Saksi. Gipahayag sa anak ang iyang pasalamat sa tabang nga nahatag.

Naapektohan ug dako sa unos ang duolan sa 100 ka lungsod sa habagatan sa Montreal diha sa usa ka lugar nga gitawag ug “trianggulo sa kangitngit.” Napulo ka adlaw human sa unos, kining mga lungsora wala gihapoy koryente. Gani, ang kadaghanan sa mga tawo walay koryente kapin sa usa ka bulan! Naghimo ug kahikayan ang sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova duol sa Toronto alang sa linaing mga pagduaw aron sa pagtabang sa mga tawo niining dapita. Ang mga suplay lakip sa lana sa lampara, mga baterya, ug mga plaslayt gipadala ngadto sa gitudlong mga sentro sa pag-apod-apod, ug gikan didto kini gipanghatag ngadto sa nanginahanglan.

Dihay gihimong kahikayan usab alang sa Kristohanong mga ansiyano sa pagsusi sa mga panginahanglan niadtong nagpuyo niining mga dapita. Usa ka grupo sa mga ansiyano miduaw ug 11 ka kongregasyon sulod sa usa ka semana, nga naghimog daghang makapadasig nga mga tigom. Human niining mga tigoma, diin gihatag ang espirituwal nga pagpadasig, walay usa ang gustong mopauli. Ang mga tawo nagpabilin lamang, nag-estoryahay ug nagsuginlanay sa mga hitabo, gitagamtam ang panag-ubanay. Sa pagkatinuod, ang regular nga tumatambong sa tigom nakaabot sa kinatas-ang ihap sa mga semana human sa unos.

Daghan niadtong adunay tuboran sa init, sama sa lung-agan nga kahoy o generitor sa pagtaganag elektrisidad, midawat niadtong walay init diha sa ilang mga balay. Ang ubang mga Saksi nakapasaka ug ingon ka daghan sa 20 ka tawo uban kanila. Usab daghan niadtong nagpuyo sa gawas sa maong lugar nga nawad-an ug koryente nagtaganag mga kasak-an. Pananglitan, ang mga Saksi sa Sept-Îles, usa ka siyudad nga duolan sa 800 ka kilometros ang kalay-on gikan sa “trianggulo sa kangitngit,” nagtanyag sa pagpasaka ug 85 ka pamilya.

Ang mga Saksi sa lagyong mga lugar sa banika, sama sa Rimouski, namutol ug nagpadalag kahoyng-igsusugnod. Ang uban migahin ug panahon sa pagsulat ug teksto diha sa mga kahoy nga ilang gipadala. Gipaambit sa usa ka Saksi ang iyang gasang kahoy uban sa usa ka dili-Saksi nga silingan, kinsa nakadawat sa kahoy nga gisulat diha niana ang Salmo 55:​16: “Pagaluwason ako ni Jehova mismo.” Nagdala sa kahoy, siya mihangad ug miingon: “Salamat kanimo, Jehova.”

Unsay Leksiyong Makuha Niining Tanan?

Daghan ang nakurat sa pagkawalay-gahom sa koryente ug sa ilang pagdepende niana. “Ipaneguro ko nimo, nga kon magtukod kami ug bag-ong balay,” usa ka tawo miingon, “kini duna gayoy pugon, generitor . . . , ug duna gayoy de-gas nga kosenilya.”

Hapit unom ka semana human sa unos, usa ka komentarista miingon: “Daghan kaayo ang yelo, puwerteng ngitngita, daghan kaayong panahon sa paghunahuna, nga mas masayong buhaton sa panahong palong ang telebisyon.” Dayon, siya miingon: “Nakalitan kami sa among pagkawalay-depensa batok sa daot nga mga klima.”

Ang mga estudyante sa Bibliya nagpalandong sa saad sa Maglalalang sa pagpasig-uli sa yuta ngadto sa tibuok-kalibotang paraiso human wagtangon kining sistemaha sa mga butang, sama sa iyang pagwagtang sa ingon nianang matanga sa kalibotan kas-a kaniadto. (Mateo 24:​37-39; 2 Pedro 2:5) Naghisgot sa iyang posibleng hinagiban nga gamiton, ang Diyos nangutana: “Nakasulod ka ba sa mga kamalig sa niyebe, o nakakita ka ba bisan sa mga kamalig sa ulan-nga-yelo [lakip sa nagbagtik nga ulan], nga akong gipugngan alang sa panahon sa kalisod, alang sa adlaw sa pakig-away ug gubat?”​—Job 38:​22, 23.

[Hulagway sa panid 17]

Mga torre sa transmission nangatumba samag silopin nga aluminum

[Hulagway sa panid 18]

Napugngan ang posibleng katalagman sa dihang gikuha sa mga boluntaryo ang niyebe ug yelo gikan sa atop sa Assembly Hall

[Hulagway sa panid 18]

Kahoyng igsusugnod alang sa mga biktima sa unos