Makaila Ka ba Nianang Awita?
MAKAILAG unsang awita? Mga popular ba nga awit kaniadto? Oo, mga awit sa dugay na kaayong panahong nangagi, tingali ang kinakaraanang mga awit nga nadungog sukad sa yuta. Unsa kining mga awita? Mga awit sa kalanggaman.
Daghang tawo makailag mga langgam pinaagi sa ilang mga kolor, ilang mga disenyo, ilang sumbanan sa paglupad, ug ilang mga kinaiya sa paglumlom. Apan nakapamati ka na bag maayo aron makailag mga langgam pinaagi sa ilang mga awit?
Sa pipila ka langgam kini masayon kaayo, sanglit wala kaayoy panaglainlain ang ilang mga honi. Pananglitan, tagda ang siaw nga uwak. Bisag usa sa hawod kaayong mga langgam, ang banha kaayong pagsiyaok ug “uwak, uwak” magpaila dayon kaniya. Ang mga rook usab ilado sa ilang saba nga pag-uwak. Laing langgam, kansang makaluluoyng tawag makabuang kanimo sa kagabhion, mao ang tuktor. Ang ngalan niini gipalanog sa tawag niini, nga morag dili matapos, ilabina kon gusto kang matulog.
Sa kasukwahi, “ang mga wren sa kalamakan sagad may mga talaan sa awit nga kapin sa 100; ang mga mockingbird, 100 ngadto sa 200. Ang kapeg-kolor nga thrasher mipalanog ug kapin sa 2,000 ka awit”!— Audubon, Marso-Abril 1999.
Ang laki ang kasagarang moawit, aron magbutang ug timaan sa teritoryo ug magdanig mga baye. Apan, usahay, moduyog ang ubang mga baye sa pag-awit. Tinuod kini sa Baltimore, o Northern, nga mga antulihaw, cardinal sa Amerika del Norte, ug rosas-ug-dughang mga grosbeak.
Suheto ka ba sa mga langgam sa imong bahin sa kalibotan? Diha sa daghang nasod, ang mga rekording sa mga awit sa langgam mapalit nga makatabang kanimo sa pag-ila sa ilang mga honi. Makapalit ka pa ganig mga relo nga motingog matag oras sa mga honi sa nagkalainlaing langgam. Labing menos makakat-on ka dayon ug 12 ka tawag!
[Hulagway sa panid 31]
Wren sa kalamakan
[Hulagway sa panid 31]
Rosas-ug-dughang grosbeak
[Hulagway sa panid 31]
Cardinal