Pagpaniid sa Kalibotan
◼ “Mga 50 porsiyento sa tanang magtiayon moadmitir nga sila nakahimog ‘pinansiyal nga pagluib’—pagpamakak sa ilang mga kapikas bahin sa ilang mga paggasto.”—THE WALL STREET JOURNAL, U.S.A.
◼ “Ang hilabihan ka lapad nga 84 porsiyento sa yuta sa Gresya nameligro nga mahimong desyerto ug sa pagkakaron ang lain pang 8 porsiyento uga na gani kaayo.”—KATHIMERINI (ININGLES NGA EDISYON), GRESYA.
◼ Ang Lateu, sa Tegua Island, sa Vanuatu, Oceania, tingali maoy unang balangay nga iabandonar—o sa mas tukmang pagkasulti, ibalhin—tungod sa nagakausab nga klima. Ang mga balay didto kanunay na lang “gikusokuso sa kusog nga mga bagyo ug dagkong mga balod.”—VANUATU NEWS, VANUATU.
Mga Sentenaryo Nagkadaghan
Sa pagkakaron dili na gayod talagsaon nga mabuhig 100 ka tuig, nag-ingon ang magasing New Scientist. Sa tibuok kalibotan, aduna nay mga 200,000 ka tawo nga mga sentenaryo. Dugang pa, sumala sa maong magasin, 66 kanila nakaabot na sa ilang ika-110 nga adlawng natawhan, nga nahimong di-bastabastang mga sentenaryo. Ang New Scientist nag-ingon nga usahay lisod pamatud-an ang sobra ka tag-as nga edad, apan, “ang pagkawalay-kasaligang mga rekord nagpasabot usab nga ang aktuwal nga gidaghanon sa di-bastabastang mga sentenaryo nga karon buhi pa posible nga anaa sa mga 450 ka tawo.”
Misteryosong Mamumuno Nailhan
“Ang DNA nga nakuha gikan sa mga ngipon diha sa karaang lubnganan sa Atenas nakatabang sa pag-ila” sa usa ka karaang mamumuno, nag-ingon ang magasing Maclean sa Canada. Sa iyang History of the Peloponnesian War, ang Gregong magsusulat nga si Thucydides naghisgot bahin sa usa ka sakit nga mihampak sa Atenas sa mga 430 W.K.P. mao nga nakabentaha ang karibal nga siyudad sa Sparta sa gubat tali niining duha ka siyudad. Ang paghubit ni Thucydides sa maong kamatay dili kaayo espesipiko mao nga wala kini mailhi. Apan karon, ang pag-analisar sa tisyu sa sulod sa ngipon, nga makapreserbar ug mga bakterya sulod sa daghang siglo, gikataho nga maoy hinungdan nga nailhan sa mga tigdukiduki ang misteryosong mamumuno ingon nga tipos.
Robot nga mga Hinete Para sa mga Kamelyo
Ang lumba sa kamelyo, nga popular sa mga nasod sa Persianhong Gulpo, nameligro sa dihang ang mga grupo sa tawhanong mga katungod nagsaway sa paggamit ug mga bata ingong mga hinete. Apan, matod pa sa mga eksperto, aron ang mga kamelyo modagan ug tulin, ang mga hinete kinahanglang motimbang ug ubos sa 27 kilos, nga dili gani mahimong gamiton ang mga tin-edyer. Ang solusyon? Robot nga mga hinete. Ang mga tigdisenyo sa Switzerland nakaimbento ug usa ka robot nga motimbang ug halos 27 kilos nga gikontrolar ug remote control, nga mahimong ihigot diha sa usa ka espesyal nga montura sa kamelyo. Aron dili malisang ang kamelyo, ang robot adunay tingog ug porma sa tawo. Makahimo usab kini sa pagtikubo, pagpanimbang, paggamit ug latigo, ug pagpadagan sa kamelyo. Ang mga tag-iyag kamelyo naghinamhinam na sa paggamit niini.
Binhi Miturok Human ang 2,000 ka Tuig
Ang karaang mga palmang datiles sa Judea, nga gipabilhan pag-ayo tungod sa katahom, landong, ug kagamitan niini sa pagpanambal, gidaot sa mga tigkrusada panahon sa Edad Medya. Apan karon, “ang Israelinhong mga doktor ug mga siyentipiko milampos sa pagpaturok sa usa ka binhi sa datiles nga halos 2,000 ka tuig na ang kagulangon,” nagtaho ang The New York Times. “Ang binhi, nga gianggaan ug Matusalem, nakuha gikan sa pagkubkob sa Masada,” ang kuta ibabaw sa pangpang nga gipukan sa mga Romano niadtong 73 K.P. Ang usa ka eksperto sa pagpananom diha sa uga nga yuta, si Dra. Elaine Solowey, nga maoy nag-atiman aron moturok ang binhi, miingon nga dangtan pag daghang tuig una pa mamunga ang linghod nga tanom, kana kon kini baye. “Kon kini laki,” siya miingon, “mahimo lamang kining makaiikag ug talagsaong tanom.”