Ang Krisis sa Tubig—Unsay Ginahimo Bahin Niini?
Ang krisis sa tubig maoy tibuok kalibotang problema. Nagpameligro kini sa panglawas sa binilyong molupyo sa yuta. Unsang mga solusyon ang gihimo aron dili mahurot ang tubig?
HABAGATANG APRIKA: “Sa Kataposan Duna Nay Igong Suplay sa Tubig ang mga Kabos sa Durban,” nag-ingon ang ulohan sa magasing Science. Ang artikulo nag-ingon nga ang mga kabos nga nagpuyo didto walay igong suplay sa tubig sa daghang tuig tungod sa polisa bahin sa pagpihig sa rasa sa nangaging mga kagamhanan. Niadtong 1994, ang artikulo nag-ingon, “mga 250,000 ka panimalay sa Durban walay limpiyong tubig o walay sanitasyon.”
Aron masulbad kini, niadtong 1996 gisugdan sa usa ka inhenyero ang programa sa pagsuplay ug mga 50 ka galong tubig matag adlaw sa matag panimalay. Unsay resulta? “Ang 3.5 ka milyong molupyo sa Durban duna nay hinlong tubig gawas sa 120,000 ka molupyo,” nag-ingon ang magasing Science. Bentaha na kaayo karon kay dili na sila kinahanglang mobaktas pag kapin sa usa ka kilometros aron lang sa pagkalos ug tubig.
Ang magasing Science nag-ingon nga aron masulbad ang problema sa sanitasyon, “ang kalibangan kaniadto sa gawas sa balay” gipulihan ug “kasilyas sa gawas nga duhay buho, nga bulag ug agianan ang ihi ug hugaw aron ang hugaw daling mauga ug madugta.” Sa unang mga bulan sa 2008 mga 60,000 ka kasilyas nga ingon niini ang natukod, bisan tuod gibanabana niadtong tungora nga moabot ug duha ka tuig ayha matukoran ug tarong nga kasilyas ang tanang balay.
Brazil: Sa siyudad sa Salvador, magkalibang ang mga bata kay walay tarong nga imburnal ug kasilyas didto.a Sa pagsulbad niini, ang gobyerno nagbutang ug 2,000 kilometros nga mga tubo sa imburnal alang sa kapin sa 300,000 ka balay. Unsay resulta? Ang gidaghanon sa nagkalibang sa siyudad mius-os ug 22 porsiyento ug 43 porsiyento sa mga dapit diin daghan ang nagkalibang.
India: Sa ubang bahin sa kalibotan, dunay mga panahon nga daghang tubig; apan kasagaran dili sila mahibalo kon unsaon pagsalod sa tubig aron dili kini mausik. Hinunoa, niadtong 1985 usa ka grupo sa mga babaye sa distrito sa Dholera, sa amihanan-kasadpan sa estado sa Gujarat sa India, nakahunahunag epektibong paagi sa paghipos ug tubig. Sila nag-organisar ug grupo sa paghimog pondohanag tubig nga samag gidak-on sa dulaanag potbol. Ila kining gihapinag plastik aron dili mohunob ang tubig. Milampos sila. Gani, wala sila mahutdig tubig paglabay sa daghang bulan sa ting-init—bisan pag nanghatag sila sa uban.
Chile: Kini nga nasod sa Amerika del Sur may gisangkaron nga 4,265 kilometros, nga sa kasadpang bahin niini ang Pacific Coast ug sa sidlakan niini ang Andes Mountains. Ang gobyerno lang ang may katungod sa tanang tubig ug nag-awtorisar sa pagtukod ug mga dam ug mga kanal. Busa 99 porsiyento sa mga taga-siyudad ug 94 porsiyento sa mga taga-probinsiya dunay igong tubig.
Ang Labing Maayong Solusyon
Matag nasod dunay kaugalingong paagi sa pagsulbad sa krisis sa tubig. Sa mga dapit nga apupa sa hangin, ang mga windmill gigamit sa pagpatunghag tubig ug koryente. Ang solusyon sa dato nga mga nasod mao ang pagpatab-ang sa parat nga tubig. Sa daghang dapit, ang tubig gikan sa suba ug ulan ipondo diha sa dagko kaayong mga dam, apan diha sa init nga mga lugar mga 10 porsiyento sa tubig niini mausik tungod sa alisngaw.
Ang mga Saksi ni Jehova, nga nagpatik niining magasina, nagtuo nga ang labing maayong solusyon sa krisis sa tubig anaa sa mga kamot sa Diyos, dili sa tawo. Ang Bibliya nag-ingon: “Iya ni Jehova [nga Diyos] ang yuta ug ang tanan nga anaa niini, ang mabungahong yuta ug ang nagpuyo niini. Kay siya lig-ong nagpahimutang niini sa ibabaw sa kadagatan, ug siya lig-ong nagtukod niini sa ibabaw sa kasubaan.”—Salmo 24:1, 2.
Tinuod nga gitugyan sa Diyos ngadto sa tawo ang responsibilidad sa pag-atiman niini nga planeta. (Genesis 1:28) Apan ang dili maayong paagi sa pagdumala sa tawo sa kahinguhaan sa yuta ug ang kadaot nga resulta niini nagpakita lamang nga “dili iya sa tawo nga nagalakaw bisan ang pagtultol sa iyang lakang.”—Jeremias 10:23.
Unsay himoon ni Jehova sa pagpasig-uli sa hingpit nga kahimtang sa yuta? Ang Bibliya nagpasalig kanato nga katuyoan sa Diyos nga ‘ang tanang butang bag-ohon.’ (Pinadayag 21:5) Handurawa ang usa ka kalibotan nga wala nay kabos, wala nay hulaw, ug wala nay krisis sa tubig. Handurawa usab ang usa ka kalibotan nga wala nay grabeng pagbaha, nga nakapildi ug libolibong kinabuhi matag tuig. Ilalom sa pagmando sa iyang Gingharian, tumanon sa Diyos ang iyang mga saad! Si Jehova mismo nag-ingon: “Maingon niana ang akong pulong nga mogula gikan sa akong baba. Kini dili mobalik kanako nga walay sangpotanan, apan kini tinong magbuhat nianang akong gikahimut-an, ug kini tinong magpalampos sa butang nga tungod niana kini akong gipadala.”—Isaias 55:11.
Gusto ka bang makakat-on pag dugang bahin sa katuyoan sa Diyos sa pagpasig-uli sa atong yuta, sumala sa gipakita sa iyang Pulong, ang Bibliya? Hisgotan sa sunod nga artikulo kon unsay angay nimong himoon.
[Footnote]
a Matag tuig sa tibuok kalibotan, mga 1.6 milyones ka bata ang nangamatay tungod sa kalibang. Kini maoy labaw pa sa total nga gidaghanon sa nangamatay tungod sa AIDS, tesis, ug malarya.
[Blurb sa panid 5]
“Kon walay tubig, walay kinabuhi. . . . Kita nagkinahanglan gayod ug tubig aron mabuhi.”—Michael Parfit, magsusulat sa National Geographic
[Blurb sa panid 6]
Aron makapatunghag usa ka toneladang lugas, 1,000 ka toneladang tubig ang gikinahanglan
[Blurb sa panid 6]
“70 porsiyento sa tubig sa kalibotan gigahin alang sa irigasyon.”—Plan B 2.0, ni Lester R. Brown
[Graphs/Mga hulagway sa panid 7]
(Alang sa aktuwal nga porma, tan-awa ang publikasyon)
Unsa ka daghan ang tab-ang nga tubig?
Total nga gidaghanon sa tubig
97.5% Parat nga tubig
2.5% Tab-ang nga tubig
Tab-ang nga tubig
99% Napondo sa dagkong mga yelo o sa ilalom sa yuta
1% Mabatonan sa duolan sa pito ka bilyong tawo ug sa binilyong uban pang mga linalang
[Hulagway sa panid 7]
Nagbutang ug mga tubo alang sa limpiyong tubig, sa Durban, Habagatang Aprika
[Credit Line]
Courtesy eThekwini Water and Sanitation Programme
[Hulagway sa panid 7]
Mga babaye nga nagtrabaho sa ilang proyekto sa pagsalod sa ulan, sa Rajasthan, India, 2007
[Credit Line]
© Robert Wallis/Panos Pictures
[Hulagway sa panid 7]
Mga residente nga naghimog tabay alang sa ilang baryo duol sa Copán, Honduras
[Credit Line]
© Sean Sprague/SpraguePhoto.com