MAULIAN KAHA ANG ATONG PLANETA?
TUBIG
KON walay tubig imposible ang kinabuhi sa yuta, ilabina kon walay hinlong tubig. Gani, ang kinadak-ang bahin sa tanang buhing butang maoy tubig. Ang mga linaw, suba, kalamakan, ug underground aquifer (tubig ilalom sa yuta) nagtaganag tubig nga mainom para sa mga tawo ug hayop ug nagpatubig sa mga pananom.
Unsay Nahitabo sa Hinlong Tubig?
Ang dakong bahin sa atong planeta nalukop ug tubig. Pero sumala sa World Meteorological Organization, “0.5% lang nga tubig sa yuta ang hinlo ug puwedeng gamiton.” Kini nga gidaghanon sa hinlong tubig igo na unta para sa kinabuhi sa yuta. Pero daghan niini ang nahugawan o dili mabatonan tungod sa dakong panginahanglan ug sa climate change. Gibanabana sa mga eksperto nga sulod sa 30 ka tuig, lima ka bilyong tawo ang makulangan ug suplay sa hinlong tubig.
Atong Planeta—Gidisenyo nga Maulian
Ang atong planeta naay natural nga mga proseso aron maseguro nga pirmeng naay igong suplay sa tubig. Dugang pa, ang yuta (soil), buhing mga linalang sa tubig, ug bisan ang adlaw nagtinabangay aron magpabiling hinlo ang atong tubig. Konsideraha ang pipila sa mga ebidensiya nga nagpakita nga ang atong planeta gidisenyo nga maulian.
Napamatud-an nga ang yuta makatabang sa pagtangtang sa daghang butang nga makahugaw sa tubig. Sa kalamakan, naay mga tanom nga nailhang magtangtang sa nitrogen, phosphorus, ug pesticide.
Nahibaloan sa mga scientist nga naay natural nga mga proseso ang atong kinaiyahan (nature) aron magpabiling hinlo ang tubig. Ang makadaot nga mga substansiya masagol sa nag-agos nga tubig ug dayon tunawon kini sa mga microorganism.
Ang mga imbaw ug amahong makatangtang sa ubang makadaot nga mga kemikal gikan sa tubig sulod lang sa pipila ka adlaw—ug tingali mas maayo pa ang ilang paghimo niini kompara sa mahimo sa mga water treatment plant.
Ang atong planeta nagpondog tubig pinaagi sa cycle nga gitawag ug hydrologic system. Kini nga cycle, ug ang uban pang natural nga proseso sa yuta, makatabang nga magpabilin ang tubig sa atong atmospera.
Ang Paningkamot sa mga Tawo Karon
Kon atong ayohon ang mga oil leak ug ilabay sa saktong paagi ang mga kemikal, makatabang ta nga magpabiling hinlo ang tinubdan sa tubig
Ang mga eksperto nagrekomendar nga dili ta mag-usik-usik ug tubig. Aron mamenosan ang pagkahugaw sa tubig, sila nagtambag nga ayohon ang bisan unsang oil leak sa atong mga sakyanan ug dili mag-flush ug tambal sa CR o magyabog kemikal sa drainage.
Ang mga engineer nakakitag maayo kaayong mga paagi sa pag-desalinate (ang pagtangtang sa asin sa parat nga tubig). Ang tumong niini maoy aron modaghan ang suplay sa hinlong tubig.
Pero labaw pa ana ang gikinahanglan. Ang pag-desalinate dili realistiko nga solusyon kay dako kaayo nig gasto ug nagkinahanglag dako kaayong enerhiya. Sa 2021 nga report bahin sa water management, ang United Nations nag-ingon: “Sa tibuok kalibotan, ang paningkamot nga ginahimo karon kinahanglang doblehon.”
Mga Rason nga Molaom—Ang Giingon sa Bibliya
“Ipasaka [sa Diyos] ang mga tinulo sa tubig; dayon kini mahimong gabon ug ulan; unya ang mga panganod magbubo niini; kini moulan nganha sa katawhan.”—Job 36:26-28.
Ang Diyos naghimog natural nga mga cycle aron maprotektahan ang katubigan sa yuta.—Ecclesiastes 1:7.
Hunahunaa ni: Kon ang Maglalalang makahimog mga proseso sa paghinlo sa tubig, kaya kaha niyang ayohon ang tubig nga nadaot tungod sa gihimo sa tawo? Ug gusto ba gyod na niyang himoon? Tan-awa ang artikulong “Ang Diyos Nagsaad nga Maulian ang Atong Planeta,” sa panid 15.