‘Sa Dihang si Jehova Nagpatunghag mga Maghuhukom’
DALI nimong makaplagan ang Bukid sa Tabor (F4) diha sa mapa—anaa sa habagatan-kasadpan sa Dagat sa Galilea, sa Walog sa Jezreel. Sulayi ang paghanduraw sa 10,000 ka sundalo nga nagkatigom sa tuktok sa bukid. Gigamit ni Jehova si Maghuhukom Barak ug ang propetisang si Debora aron awhagon ang Israel nga mag-usa sa pag-asdang sa Canaanhon nga si Haring Jabin, kinsa nagdaogdaog sa katawhan sulod sa 20 ka tuig. Gikan sa Haroset, ubos sa pangulo sa kasundalohan nga si Sisera, ang kang Jabin nga 900 ka karong iggugubat nga tinaoran ug peligrosong puthaw nga mga sanggot, nangabot sa namad-ang suba sa Kison, sa tunga sa Megido ug Bukid sa Tabor.
Si Maghuhukom Barak ang nanguna sa mga tawo sa Israel sa pagpaingon sa walog aron makig-away batok sa kasundalohan ni Sisera. Gipaneguro ni Jehova ang kadaogan pinaagi sa pagpaulan ug kusog nga maoy hinungdan nga ang mga karo nga iggugubat ni Sisera naungot sa kalapokan, nga tungod niadto ang mga Canaanhon nangalagiw sa kalisang. (Huk 4:1–5:31) Kadto usa lang sa daghang kadaogan nga gihatag sa Diyos sa Israel panahon sa mga Maghuhukom.
Human mabihag ang Canaan, ang yuta gibahinbahin sa mga tribo sa Israel. Matikdi kon diin magpuyo ang nagkalainlaing dili-Levihanon nga mga tribo. Ang gamayng tribo ni Simeon nabahinan sa mga siyudad sa teritoryo sa Juda. Sa pagkamatay ni Josue, ang nasod nahulog sa espirituwal ug moral nga kadaotan. Ang Israel nakasinatig “mapait nga kalisdanan,” kay gidaogdaog sa mga kaaway. Kay naluoy, ‘si Jehova nagpatunghag mga maghuhukom’—12 ka lalaki sa pagtuo ug maisogon—nga nagluwas sa Israel sa 300 ka tuig.—Huk 2:15, 16, 19.
Si Maghuhukom Gideon migamit ug 300 ka sundalo lamang nga dili kaayo armado apan maabtikon sa pagparot sa 135,000 ka manggugubat nga Midianhon. Ang natad sa panggubatan maoy sa tunga sa Bukid sa Gilboa ug More. Human sa pangunang kadaogan, gigukod ni Gideon ang kaaway hangtod sa silangan, ngadto sa desyerto.—Huk 6:1–8:32.
Si Jepte, nga Gileadnon nga sakop sa tribo ni Manases, nagpagawas sa Israelinhong mga lungsod silangan sa Jordan gikan sa daogdaogan nga mga Ammonhanon. Aron siya magmadaogon, lagmit gisubay ni Jepte ang Dalan sa Hari, nga nagkonektar sa Ramot-gilead ug sa dapit sa Aroer.—Huk 11:1–12:7.
Ang talagsaong mga kalamposan ni Samson batok sa mga Filistehanon nasentro sa dapit sa baybayon duol sa Gaza ug Askelon. Ang Gaza nahimutang sa usa ka daghag-tubig nga rehiyon nga nabantog sa agrikultura. Migamit si Samson ug 300 ka irong ihalas sa pagsunog sa mga umahan sa trigo, mga kaparasan, ug kaolibohan sa mga Filistehanon.—Huk 15:4, 5.
Sumala sa gipadayag sa asoy sa Bibliya o gipaila sa mga tribo nga ilang gigikanan, ang mga maghuhukom aktibo sa tibuok Yutang Saad. Bisan kon diin mahitabo ang talagsaong mga panghitabo, si Jehova nag-atiman pag-ayo sa iyang mahinulsolong katawhan sa mga panahon sa kalisdanan.
[Mapa sa panid 15]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
Mga Tribo ug mga Maghuhukom
Mga Maghuhukom
1. Othniel (Tribe of Manasseh)
2. Ehud (Tribe of Judah)
3. Shamgar (Tribe of Judah)
4. Barak (Tribe of Naphtali)
5. Gideon (Tribe of Issachar)
6. Tola (Tribe of Manasseh)
7. Jair (Tribe of Manasseh)
8. Jephthah (Tribe of Gad)
9. Ibzan (Tribe of Asher)
10. Elon (Tribe of Zebulun)
11. Abdon (Tribe of Ephraim)
12. Samson (Tribe of Judah)
Kabahinan sa mga Tribo (Tan-awa ang Publikasyon)
Mga Siyudad sa Teritoryo ni Manases
E4 Dor
E5 Megido
E5 Taanak
F4 En-dor
F5 Bet-sean (Bet-san)
F5 Ibleam (Gat-rimon)
Mga Siyudad sa Teritoryo ni Simeon
C9 Saruhen (Saaraim) (Silhim)
C10 Bet-lebaot (Bet-biri)
D8 Eter (Token)
D9 Ziklag
D9 Ain
D9 Hazar-susa?
D9 Asan
D9 Beer-seba
D10 Hazar-sual
E9 Etam
E9 Bet-marcabot
E9 Betuel? (Kesil?)
E9 Sheba? (Jesua)
E10 Baalat-beer (Baal)
E10 Ezem
Siyudad-Dalangpanan sa mga Levihanon
E8 Hebron
F3 Kedes
F6 Sekem
H4 Golan
H5 Ramot-gilead
H8 Bezer
Pangunang mga Dalan
B10 Via Maris
G10 Dalan sa Hari
Mga Tribo sa Israel
DAN (D7)
D7 Jope
E8 Zora
JUDA (D9)
C8 Askelon
C9 Gaza
C9 Saruhen (Saaraim) (Silhim)
C10 Bet-lebaot (Bet-biri)
C12 Azmon
C12 Kades
D7 Jabneel
D8 Eter (Token)
D9 Ziklag
D9 Ain
D9 Hazar-susa?
D9 Asan
D9 Beer-seba
D10 Hazar-sual
E8 Lehi
E8 Betlehem
E8 Hebron
E9 Etam
E9 Bet- marcabot
E9 Betuel? (Kesil?)
E9 Sheba? (Jesua)
E10 Baalat-beer (Baal)
E10 Ezem
ASER (E3)
E2 Tiro
E4 Haroset
E4 Dor
F1 Sidon
MANASES (E5)
E6 Samir (Samaria)
E6 Piraton
F6 Sekem
G5 Abel-mehola
EPRAIM (E7)
E7 Timnat-sera
F6 Tapua
F6 Shilo
F7 Bethel (Luz)
NEPTALI (F3)
F2 Bet-anat
F3 Kedes
G3 Hazor
ZABULON (F4)
E4 Betlehem
ISACAR (F5)
E5 Megido
E5 Kedes (Kision)
E5 Taanak
F4 En-dor
F5 Bet-sita
F5 Bet-sean (Bet-san)
F5 Ibleam (Gat-rimon)
BENJAMIN (F7)
F7 Gilgal
F8 Jerusalem
DAN (G2)
G2 Dan (Lais)
MANASES (H3)
H4 Golan
GAD (H6)
G6 Sucot
G6 Penuel
G6 Mizpa (Mizpe)
G7 Jogbeha
H5 Ramot-gilead
H7 Raba
H7 Abel-keramim
RUBEN (H8)
G7 Hesbon
G9 Aroer
H7 Minit
H8 Bezer
[Ubang lokasyon]
I1 Damasco
[Kabukiran]
F4 Bkd. Tabor
F4 More
F6 Bkd. Ebal
F5 Bkd. Gilboa
F6 Bkd. Gerizim
[Kadagatan]
C5 Dagat Mediteranyo (Dakong Dagat)
F9 Dagat sa Asin
G4 Dagat sa Galilea
[Suba ug sapa]
B11 B.W. sa Ehipto
F6 Suba sa Jordan
G6 B.W. sa Jabok
G9 B.W. sa Arnon
G11 B.W. sa Zered
[Hulagway sa panid 14]
Ang Bukid sa Tabor, sa teritoryo ni Isacar, nag-umbaw sa Walog sa Jezreel
[Hulagway sa panid 14]
Tungod sa mibaha nga Kison, naungot sa kalapokan ang mga karong iggugubat ni Sisera