Kon sa Unsang Paagi Napalong ang Kristohanong Pagpaabot

GISULTIHAN ni Jesus ang iyang mga tinun-an sa “pagbantay” sa iyang presensiya ug sa pag-abot sa iyang Gingharian. (Marcos 13:37) Adunay daghang ebidensiya sa Kristohanon Gregong Kasulatan nga gihimo kana sa unang siglong mga Kristohanon. Sa pagkamatuod, gilaayan ang uban. (2 Tesalonica 2:1, 2) Sa laing bahin, aron mapanagan-an ang bisan unsang pagkaluya sa Kristohanong pagpaabot, si Pablo, Santiago, Pedro ug Juan tanan mihimog sulat diin ilang giawhag ang ilang mga kaigsoonan sa pagkahimong maigmat sa espirituwal samtang mapailobong maghulat sa “presensiya” ug sa “adlaw ni Jehova.”—Hebreohanon 10:25, 37; Santiago 5:7, 8; 1 Pedro 4:7; 2 Pedro 3:1-15; 1 Juan 2:18, 28.

Gidawat kining mga kamatuorana sa mga basahong reperensiya nga gipatik sa mga manalaysay ug mga teologo sa Kakristiyanohan. Diha sa iyang matukiong Supplément, ang awtoratatibong French Catholic Dictionnaire de la Bible nag-ingon: “Walay kapuslanan sa pagpaningkamot sa paglimod sa kahimtang sa pagpaabot sa kataposan nga makita diha sa kadaghanang teksto sa Bag-ong Tugon. . . . Sa unang Kristiyanidad . . . ang pagpaabot sa Parousia [presensiya] nagdulag dakong bahin ug nagpadayon gikan sa kataposan sa B[ag-ong] T[ugon] ngadto sa lain.”

Apan ngano man nga ang ubang mga teologo sa Kakristiyanohan “naningkamot sa paglimod sa kahimtang sa pagpaabot sa kataposan” nga makita taliwala sa unang mga Kristohanon? Sa walay duhaduha, sa pagtul-id sa kahimtang sa espirituwal nga pagkaluya nga makita karon taliwala sa daghang gipangtawag nga mga Kristohanon ug sa ilang espirituwal nga mga lider. Sa unsang paagi mitungha kining kausaban?

Kon sa Unsang Paagi Napalong ang Pagpaabot

Ang pagkaluya sa Kristohanong pagpaabot maoy usa sa mga resulta sa apostasiya nga misugod sa pagtungha una pa sa kamatayon sa mga apostoles ni Kristo. Si apostol Pablo mipasidaan nga ang apostasiya “nagalihok na” sulod sa Kristohanong kongregasyon sa iyang adlaw. (1 Tesalonica 2:3, 4, 7) Sa pipila ka tuig sa ulahi, gipabantay ni apostol Pedro ang iyang isigka-Kristohanon batok sa “bakak nga mga magtutudlo” ug sa “mga mayubiton” kinsa manag-ingon: “Hain man kining saad sa iyang presensiya? Kay ngani, sukad sa pagkamatay sa among mga amahan, ang tanang butang nagapabilin man nga mao ra gihapon sukad pa sa pagkatukod sa kalibotan.”—2 Pedro 2:1; 3:3, 4.

Makaikag, ang tukmang pagpaabot sa Kristohanon gihuptan sulod sa usa ka panahon niadtong nagtuo sa Kasulatanhong kamatuoran nga timaan ang gisaad nga “presensiya” ni Jesus sa pagkaduol sa iyang Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando ibabaw sa yuta. Si Justin Martyr (namatay c. 165 K.P.), Irenaeus (namatay c. 202 K.P.) ug Tertullian (namatay human sa 220 K.P.) tanan nagtuo sa Milenyal nga Pagmando ni Kristo ug maikagong nagtuboy sa pagpaabot sa kataposan sa presente daotang sistema sa mga butang.

Sa milabay ang panahon ug sa dihang miugmad ang apostasiya, ang milenyal nga paglaom sa yuta nga himoong paraiso ang tibuok yuta ilalom sa Gingharian ni Kristo anam-anam nga gipulihan sa usa ka hinandurawng pagpaabot binase sa pagtulon-an sa pilosopiya sa Grego sa kinaiyahang tawhanong imortalidad. Ang paglaom sa Paraiso gibalhin gikan sa yuta ngadto sa langit, nga mabatonan inigkamatay. Busa, ang Kristohanong pagpaabot sa parousia, o presensiya, ni Kristo ug ang pag-abot sa iyang Gingharian napaluya. ‘Nganong maikagong magbantay sa ilhanan sa presensiya ni Jesus,’ sila mangatarongan nga ‘makahimo ka man sa pagpakig-uban kang Kristo sa langit inigkamatay?’

Kining pagkapalong sa Kristohanong pagkamabinantayon maoy nakaaghat sa apostatang mga Kristohanon sa pag-organisar sa ilang kaugalingon nga nahimong maayong pagkatukod nga iglesya kansang mga mata wala na magtutok sa pag-abot sa parousia, o presensiya, ni Kristo apan, hinunoa, sa pagmando sa mga membro niini ug, kon mahimo, sa kalibotan. Ang The New Encyclopædia Britannica nag-ingon: “Ang [tataw] nga pagkalangan sa Parousia miresulta sa pagkaluya sa haduol nga pagpaabot sa unang iglesya. Niining paagi sa pagbatok sa eskatolohiya, [pagkaluya sa pagtulon-an sa “Kataposang mga Butang”] dugang nga gipulihan sa natukod nga iglesya ang gipaabot nga Gingharian sa Diyos. Ang pagkaporma sa Katolikong Iglesya ingong usa ka herarkiyal nga institusyon nalangkit mismo sa nagkaluyang pagpaabot.”

Gibunal ang Makamatayng Hapak

Ang “amahan,” o “doktor” sa iglesya, nga mibunal ug makamatayng hapak sa Kristohanong pagkamabinantayon sa walay duhaduha mao si Agustin sa Hippo (354-430 K.P.). Diha sa iyang bantogang sinulat nga The City of God, si Agustin miingon: “Ang iglesya karon sa yuta maoy gingharian ni Kristo ug gingharian sa langit.”

Ang The New Bible Dictionary nagbatbat sa epekto niini nga tinamdan diha sa Katolikong teolohiya, nga nag-ingon: “Ang tagsaong bahin sa teolohiya sa Romano Katoliko mao ang pagpaila sa gingharian sa Diyos ug sa Iglesya dinhi sa yuta, usa ka pagpaila nga nahinabo gumikan sa impluwensiya ni Agustin. Pinaagi sa eklesiastikal nga herarkiya gilarawan si Kristo ingong Hari sa gingharian sa Diyos. Ang dapit sa gingharian sa Diyos maoy coterminous [adunay samang mga utlanan] nga mga utlanan sa gahom ug awtoridad sa Iglesya. Ang gingharian sa langit napasangkad pinaagi sa misyon ug sa pag-uswag sa Iglesya sa kalibotan.”

Kini ang nakawala sa panginahanglan sa “pagbantay” sa ilhanan nga nagpakita nga haduol na ang Gingharian sa Diyos. Nagsulat diha sa The New Encyclopædia Britannica, si Propesor E. W. Benz mipaluyo niini, nga nag-ingon: “Iyang [Agustin] gipahuyang ang orihinal nga pagkaduol nga pagpaabot pinaagi sa pag-ingon nga ang Gingharian sa Diyos nagsugod na niining kalibotana uban sa pagtukod sa iglesya; ang iglesya mao ang historikal nga hawas sa Gingharian sa Diyos sa Yuta. Ang unang pagkabanhaw, sumala kang Agustin, kanunayng mahitabo sulod sa iglesya diha sa porma sa sakramento sa Bawtismo, nga pinaagi niini mapailaila ang mga matinumanon ngadto sa Gingharian sa Diyos.”

Si Agustin mao usab ang mihukom sa pagbiya sa Kakristiyanohan sa Kasulatanhong paglaom sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando ni Jesu-Kristo diin niining panahona Iyang ipasig-uli ang Paraiso sa yuta. (Pinadayag 20:1-3, 6; 21:1-5) Ang The Catholic Encyclopædia miadmiter: “Sa kataposan gihawiran ni San Agustin ang pagtuo nga walay milenyo. . . . Ang adlawng-igpapahulay sa usa ka libo ka tuig human sa unom ka libo ka tuig sa kasaysayan, mao ang bug-os nga kinabuhing walay kataposan; o, sa laing pagkasulti, ang numero nga usa ka libo gidesinyo sa pagpahayag ug kahingpitan.” Ang Britannica Macropædia (1977) midugang: “Alang kaniya [Agustin] nahimong espirituwal ang milenyo diin ngadto niini misulod ang iglesya sa kinatibok-an sa Pentekostes. . . . Walay haduol nga labaw-kinaiyanhong pangilabot sa kasaysayan ang gilaoman.” Busa, alang sa mga Katoliko, ang pag-ampo nga “paanhia ang imong gingharian” nahimong walay kapuslanan.

Kangiob sa Panahon sa Edad Media

Ang interpretasyon ni Agustin, kita gisuginlan, “nahimong doktrina sa edad media.” Busa, ang Kristohanong pagpaabot, napanas. Atong mabasa: “Sa panahon sa Kakristiyanohan sa edad media, gipulihan ang eskatolohiya sa Bag-ong Tugon ug dogmatikong sistema diin ang pilosopikal nga patukoranan sa sinugdan maoy Platonistiko [gikan sa Gregong pilosopong si Plato] ug, sa ulahi sa kasadpan, Aristoteliano [gikan sa Gregong pilosopong si Aristotle]. Ang karaang pagtuo bahin sa parousia, pagkabanhaw ug ang susama niini gitapo sa Gregong pagtuo mahitungod sa kalag ug sa imortalidad niini. . . . Ang Kristiyanidad sa Edad Media . . . [walay] kasibot sa eskatolohikal nga pagbati. Apan, wala mamatay kining maong pagbati; kini buhi sa pipila ka kalihokan sa mga erehes.”—Encyclopædia Britannica, edisyon sa 1970.

Mayubitong maghisgot ang Romano Katolikong Iglesya sa “mga kalihokan sa mga erehes,” nga nagtawag kanila nga “mga sekta sa milenyalista.” Ang iyang mga manalaysay matamayong maghisgot sa tuig “Tuig-1000 nga Panghadlok.” Apan kang kinsang kasaypanan kadto nga tungod niana daghang komung tawo ang nangahadlok nga kining kalibotana matapos sa tuig 1000? Kining “panghadlok” maoy resulta sa teolohiya sa Katolikong si “San” Agustin. Siya nagpatuo nga si Satanas gigapos sa panahon sa unang pag-abot ni Kristo. Sanglit ang Pinadayag 20:3, 7, 8, nag-ingon nga si Satanas gaposon sulod sa 1,000 ka tuig ug dayon “buhian . . . sa paglimbong sa tanang kanasoran” (The Jerusalem Bible), dili ikatingala nga adunay mga tawo sa ikanapulong siglo nga nangahadlok kon unsay unyay mahitabo sa tuig 1000.

Sa pagkamatuod, gitunglo sa opisyal nga Romano Katolikong Iglesya kining maong “panghadlok,” sama sa gihimo niini ngadto sa Cistersianong Abbot si Joachim sa Flora, kinsa mitagna sa kataposan sa Kristohanong panahon sa tuig 1260. Sa kataposan, sa 1516, diha sa Fifth Lateran Council, gidid-an ni Papa Leo X ang tanang Katoliko sa pagpanagna sa panahon sa pag-abot sa Anti-Kristo ug ang Kataposang Paghukom. Ang paglapas ning maong balaod moresultag silot sa pagpalagpot!

Pangatarongan sa Protestante

Sumala sa teoriya, ang ika-16ng siglo nga Repormasyon, nga ginaingong mibalik sa Bibliya angay nga makakita untag kapasig-ulian sa Kristohanong pagpaabot. Ug tinuod nga mibalik kini sa usa ka yugto. Apan niining bahina, sama sa daghan pang uban, ang Repormasyon wala makatuman sa mga saad niini. Wala kini makahatag kapasig-ulian sa tinuod Biblikanhong Kristiyanidad. Dali nga nawad-an sa ilang Kristohanong pagkamabinantayon ang Protestanteng mga iglesya nga natawo sa Repormasyon ug nakig-uyon sa presenteng kalibotan.

Atong mabasa: “Apan, ang mga iglesya sa Repormasyon, nahimong institusyonal nga teritoryo [nasyonal] sa mga iglesya, diin kini sa baylo nagpiot sa pagpaabot sa panahon-sa-kataposan, ug busa ang doktrina sa ‘kataposang mga butang’ nahimong apendise sa mga dogmatiko.” “Ang relihiyosong pagkamatugoton mitungha ilabina taliwala sa mga Protestante ug sa mga Hudiyo, sa naghinapos ang ika-18 ug sa tibuok ika-19ng siglo, wala nay dapit ang eskatolohiya. Giisip kini nga usa ka bahin sa karaan, daang mga dayandayan sa tradisyonal nga mga relihiyon nga dili na madawat sa panahon sa kadan-agan. Diha sa kadaghanang bahin, bug-os nga gitalikdan ang eskatolohikal nga ideya, ug ang simpleng imortalidad sa kalag inigkamatay gituohan nga maoy kataposan sa tawo. Giinterpretar pag-usab sa ubang mga teologo ang paglaom sa Gingharian sa Diyos diha sa moral, may pagkamisteryoso o sosyal nga mga termino.”—Encyclopædia Britannica.

Busa, imbes tabangan ang mga Kristohanon sa “pagbantay” sa presensiya ni Kristo ug sa pag-abot sa Gingharian sa Diyos, giwala sa mga teologo sa Protestante ang tinuod nga Kristohanong pagpaabot. Kay alang sa kadaghanan kanila, “ang gingharian sa Diyos . . . dugang nga gisabot kini sa indibiduwal nga diwa; kini maoy kamandoan sa grasya ug kalinaw diha sa mga kasingkasing sa mga tawo.” Alang sa uban, “nalangkit ang pag-abot sa gingharian sa martsa sa katilingbanong pagkamatarong ug sa kaugmaran sa komunidad.”—The New Bible Dictionary (Protestante).

Mga Pagpaabot sa Katoliko

Sa teoriya, labing kubos, ang mga Katoliko angayng magbantay sa espirituwal nga paagi sa presensiya ni Kristo. Bisan pa sa teolohiya ni Agustin nga nagtapos sa pagpaabot sa Gingharian ug sa milenyal nga paglaom sa mga Katoliko, diha sa Romano Katoliko nga pagtulon-an katungdanan gihapon sa Kristohanon ang pagbantay sa pagbalik ni Kristo. Pananglitan, ang Vatican’s Congregation for the Doctrine of Faith nagpadalag sulat alang sa mga obispong Katoliko sa tibuok nga kalibotan, nga giaprobahan ni Papa Juan Paulo II nga penetsahan sa Mayo 17, 1979, nga nag-ingon: “Sumala sa Kasulatan, ang Iglesya naghulat sa ‘mahimayaong pagpadayag sa Atong Ginoong Jesu-Kristo.’”

Kini maoy pagtulon-an sa Katolikong Iglesya sa teoriya. Apan, sa buhat, ka pila nga makadungog ang kasarangang Katoliko sa iyang pari nga magwali sa pagkabililhon sa pagbantay sa presensiya ni Kristo ug sa pag-abot sa Gingharian sa Diyos? Makaikag, ang mismong katuyoan nga gikutlo sa ibabaw nga sulat nga gikan sa Romanong Curia mao ang “pagpalig-on sa pagtuo sa mga Kristohanon bahin sa mga punto nga gikuwestiyon.” Apan ngano man nga gikuwestiyon ang pagbalik ni Kristo sa gipangtawag nga mga Kristohanon? Dili ba kaha ang tubag mao kanang gisugyot diha sa sunod nga pangutlo sa The New Encyclopædia Britannica? “Dugay nang gitalikdan sa iglesya ang mga pagtulon-an mahitungod sa tibuok dapit sa kataposang mga butang.” “Sukad sa Repormasyon, ang Romano Katolikong Iglesya dili gayod madala sa eskatolohikal nga kalihokan.”

Dili Patay ang Kristohanong Pagkamabinantayon

Napalong ang Kristohanong pagpaabot sulod sa mga iglesya sa Kakristiyanohan tungod kay ilang gitalikdan ang tin-awng mga kamatuoran sa Bibliya ug mipili sa pagsunod sa Gregong pilosopiya ug sa teolohiya ni “San” Agustin. Ang sunod nga artikulo magpakita nga ang tinuod nga mga alagad sa Diyos kanunayng nagkinabuhi sa pagpaabot sa presensiya ni Kristo, ug adunay naglungtad karon nga katawhan nga nagpamatuod sa ilang Kristohanong pagkamabinantayon sa nangaging katuigan ug kinsa nakadiskobre pag-usab sa katingalahang paglaom nga mahimo usab nimong mabatonan. Padayon sa pagbasa, ug dayon pangutan-a ang usa sa mga Saksi ni Jehova sa pagtabang kanimo sa “pagbantay” alang sa katumanan nianang paglaom sa Bibliya.

[Blurb sa panid 5]

“Walay kapuslanan ang . . . paglimod sa kahimtang sa pagpaabot sa kataposan nga makita diha sa kadaghanang mga teksto sa Bag-ong Tugon”

[Hulagway sa panid 6]

Gipatuo ni Agustin nga ang iglesya sa yuta mao ang Gingharian ni Kristo

[Hulagway sa panid 7]

Gibaoran ni Papa Leo X ang tanang Katoliko sa pagpanagna kon kanus-a moabot ang Kataposang Paghukom