Makapahimuot nga mga Pulong nga Makapadaot
ANG pagdayeg sa usa ka trabahong maayong pagkabuhat maglipay sa kasingkasing sa usa ka kugihang trabahante. Ugaling, adunay usa ka matang sa sinultihan nga, bisan tuod daw kaamgid sa pagdayeg ug kadaghanang masaypan sa ingon, kanunay nga makapadaot.
Sa Proverbio 28:23 atong mabasa: “Kadtong nagabadlong sa usa ka tawo makakaplag ug labaw nga kaluoy sa ulahi kay sa nagaulog-ulog pinaagi sa iyang dila.” Kini pasidaan, dili batok sa pagdayeg, kondili batok sa pag-ulog-ulog.
Sumala sa usa ka diksiyonaryo, ang pulong “pag-ulog-ulog” nagkahulogan sa pagdayeg sa labihan, nga dili tinuod o dili tim-os. Ang pamulong nagatumong usab sa paningkamot nga makaangkon sa pabor sa usa pinaagi sa pagdayeg ug pagtagad. Lahi sa pagdayeg nga gipasukad sa hustong pagtulotimbang sa kugihang pagbuhat, ang pag-ulog-ulog gipasukad sa bakak.
Ang Pagkabinuang sa Hinobrang Pagdayeg
Ang maulog-ulogong sinultihan kanunay nga mamungag daotang bunga. Pananglitan, kini makaabag sa pagkamapahitas-on, nga gitala ni Jesus nga nahiapil sa “makadaot nga mga pangatarongan” nga nagagawas sa kasingkasing. (Marcos 7:21, 22) Ang Bibliya nagatambag sa magsisimba sa Diyos nga “dili maghunahuna ug labaw sa iyang kaugalingon kay sa angay pagahunahunaon; apan sa paghunahuna aron magbaton ug maayong kaisipan.” (Roma 12:3) Ang pinasobrahang dagway-sa-kaugalingon nga gipasiugda sa pag-ulog-ulog mosupak sa maayong kaisipang Kristohanon.
Ang mga tawong gustog pag-ulog-ulog masuko sa pagsaway. Mopalabi sila nga makadungog lamang ug madayegong mga pulong bahin sa ilang kaugalingon. Ang mga Israelinhon nga mireklamo ngadto sa mga manalagna sa Diyos maoy maong matang: “Ayaw kamo pagtagna alang kanamo sa bisan unsang mapintok nga mga butang. Isulti kanamo ang mga butang makapahimuot [“maulog-ulogon nga mga butang,” The Jerusalem Bible]; pagtagna ug mga panglimbong.” (Isaias 30:10) Bisan pa niana, ang pagpangandoy sa makapahimuot nga mga pulong sa pag-ulog-ulog inay sa makapatul-id nga tambag gikan sa Diyos misangpot sa kalaglagan sa nasod sa Israel.
Sa adlaw ni Jesus ang mga nahigugma sa pag-ulog-ulog nag-apil ilabina sa mga eskriba ug mga Pariseo. Mahitungod kanila, ang Anak sa Diyos miingon: “Ang tanang buluhaton nga ilang ginabuhat ilang ginabuhat aron makita sa mga tawo; kay ginapalapad nila ang nasudlan sa kasulatan nga mga pilakterya nga ilang ginasul-ob ingong mga panalipod, ug ginapadak-an ang mga borlas sa ilang mga biste. Gusto nila ang labing iladong dapit panahon sa mga kombira ug ang atubangan nga mga lingkoranan sa mga sinagoga, ug ang mga timbaya sa mga tiyanggihan ug pagatawgon nga Rabi sa mga tawo.” (Mateo 23:5-7) Apan misangpot kadto sa ilang pagkalaglag. Tungod kay “nagdawat ug himaya gikan sa usag usa” napakyas sila sa pagtuo sa gisaad nga Mesiyas ug nawad-an sa mga panalangin nga mahimong bahin sa gingharian sa Diyos. (Juan 5:44; 12:43; Mateo 21:42, 43) Dugang pa, ang pagsalikway nila kang Jesu-Kristo misangpot sa pagkalaglag sa Hudiyong nasod pinaagi sa mga Romano sa 70 K.P.
Pag-ulog-ulog Aron Makabentaha
Ang garbo ug pagkamapahitas-on bahin lamang sa daotang mga bunga nga ipahinabo sa pag-ulog-ulog. Kadaghanan ang tig-ulog-ulog nagagamit sa makapahimuot nga mga pulong ingong usa ka instrumento sa pagbentaha sa uban. Ang Kasulatan nagapamulong bahin sa pipila nga misulod sa Kristohanong kongregasyon nga “mga samokan, mga bagulbolan nga gimandoan lamang sa ilang kaugalingong mga pangibog, nga may mga baba nga puno sa mapagawalong sinultihan, andam moulog-ulog sa ubang tawo sa dihang makita nila ang bentaha niana.” (Judas 16, JB) Uban ang susamang mga tawo sa hunahuna, ang salmista mipatugbaw: “Luwasa ako, Oh Jehova, kay ang maunongon nga usa nahidangat sa kalaglagan; kay ang mga tawong matinumanon nangahanaw gikan sa mga anak sa mga tawo. Sila nagasulti sa bakak ang usa ngadto sa lain; pinaagi sa makapahimuot nga ngabil. [“maulog-ulogon nga mga ngabil,” JB] sila nagapadayon sa pagsulti uban sa dobleng kasingkasing.”—Salmo 12:1, 2.
Ang usang may “dobleng kasingkasing” nagagamit sa makapahimuot nga mga pulong sa pag-ulog-ulog sa pagtago sa hakog nga mga motibo. Pinaagi sa maong sinultihan siya nagapahimulos sa garbo sa iyang mga tigpatalinghog ug ‘makadangat sa ilang kahimuot.’ Unya gamiton sa tig-ulog-ulog ang iyang mga biktima aron mouswag ang hinakog nga intereses. Matuod gayod ang Kasulatanhong pahayag: “Ang tawo nga nagauloulo sa iyang kauban nagabuklad ug pukot alang sa iyang mga lakang.”—Proverbio 29:5.
Sa maalamon si Jesus mitambag sa iyang mga tinun-an: “Ayaw kamo pagpatawag nga Rabi, kay usa ra ang inyong magtutudlo, samtang kamong tanan mga magsoon. Dugang pa, ayaw kamo pagtawag kang bisan kinsa nga inyong amahan sa yuta, kay usa ra ang inyong Amahan, ang Usang langitnon. Ayaw kamo pagpatawag nga ‘mga pangulo,’ kay usa ra ang inyong Pangulo, ang Kristo. Apan ang labing dako kaninyo kinahanglang mahimong inyong alagad. Si bisan kinsa nga magabayaw sa iyang kaugalingon pagapaubson, ug si bisan kinsa nga magapaubos sa iyang kaugalingon pagabayawon.” (Mateo 23:8-12) Ang mga tawo nga buot mosundog kang Kristo wala magtinguha nga bayawon sa mga tawo pinaagi sa maulog-ulogong mga pulong sama sa paggamit ug taas-dunggon relihiyosong mga titulo. Ang pagbayaw nga tinuod hinungdanon nagagikan sa Diyos, ug alang lamang sa mga mapaubsanon. “Sa dili pa ang pagkalaglag mapahitas-on ang kasingkasing sa usa ka tawo, ug sa dili pa ang kadungganan adunay pagpaubos.”—Proverbio 18:12.
Likayan sa mga Kristohanon ang pag-ulog-ulog ingon nga usa ka paagi sa pagpaburot sa ilang kaugalingong garbo o ang iya sa uban. Likayan usab nila kini ingong usa ka paagi sa pagpahimulos sa ilang isigkatawo. Ang panig-ingnan ni apostol Pablo maayo nga panig-ingnan: “Sa bisan unsang paagi kami wala mogamit sa pag-ulog-ulog, (sumala sa inyong nasayran) o sa takoban alang sa kaibog, saksi ang Diyos!”—1 Tesalonica 2:5.
Paningkamot Alang sa Katimbang
Kini dili pag-ingon nga ang tanang maulog-ulogong mga pulong daotan ug motibo. Ang pila ka tawo kinaiyanhon nga daling mahingangha sa mga katakos nga ilang makita diha sa ilang mga higala o mga kaila. Ang pila ka tawo makiling sa pagbatasan sa pagsulti sa uban unsa nila ka “utokan” o sa laing paagi pagbubo kanilag mga pagdayeg. Hinuon, sa malangkobon ang maong mga pamulong makiling nga mapasobrahan ug mosangpot nga pag-ulog-ulog. Sanglit ang tanang tawo makasasala, walay indibiduwal ang hiniyasan kaayo nga kinahanglang siya kanunay sultihan bahin niana.—Roma 3:23.
Sa laing bahin, hinungdanon nga likayan ang kaatbang nga hinobra nga mao ang dili gayod pagdayeg. Hinunoa, ang usa kinahanglang magmahunahunaon sa kamatuorang si Jesus andam modayeg bisan pag talihatag siyag pagbadlong. Pananglitan, ang Anak sa Diyos miingon ngadto sa Kristohanong kongregasyon sa Efeso: “Nasayod ako sa imong mga binuhatan, ug sa imong paghago ug pag-antos, ug ikaw dili makapailob sa daotang mga tawo, ug imong gisulayan kadtong nagaingon nga sila mga apostol, apan sila dili diay, ug imong nasayran nga sila mga bakakon. Ikaw nagapakita usab sa pagkamainantoson, ug ikaw nag-antos tungod sa akong ngalan ug ikaw wala abotag kataka. Bisan pa niana, kini mao ang akong sumbong kanimo, imong gibiyaan ang gugma nga imong nabatonan sa sinugdan.” (Pinadayag 2:1-4) Lagmit ang maong pagdayeg nakadasig niadtong mga Kristohanon sa Efeso ug nagtukmod kanila nga labaw pa sa pagtul-id dayon sa usa ka butang nga ‘gisumbong’ ni Jesus batok kanila.
Bisan tuod mopatunghag mga kaayohan ang pagdayeg, ang Pulong sa Diyos nagatin-aw nga ang makapahimuot nga mga pulong sa usa ka tig-ulog-ulog mosangpot sa kadaotan. Ang tig-ulog-ulog ug kadtong ‘nadala’ niana makadiskobreng matuod ang dinasig nga pamulong: “Ang maulog-ulogon nga baba magpahinabo sa pagkapukan.” (Proverbio 26:28) Si Jesu-Kristo wala magpaulog-ulog. (Marcos 10:17, 18) Siya usa ka sulundan sa iyang mga sumusunod.