‘Ako Milupad Pinaagi sa mga Pako Ingon sa mga Agila’
Sumala sa giasoy ni Ingeborg Berg
AKO natawo kapig usa ka gatos ka tuig nga miagi, sa Hunyo 5, 1889, sa duol sa Fredensborg nga Kastilyo, sa amihanan lang sa Copenhagen. Sa dihang may mga bisita ang Danes nga harianong pamilya, apil ang mga hari ug mga emperador gikan sa kanasoran sa Uropa, ang kababayen-an gikan sa datong mga panimalay sa Fredensborg dapiton sa pagtabang sa pagkaon ug sa pagsilbi. Ingong batang babaye, ako kasagarang ikuyog ug tugotan sa pagdula ug pagsuroysuroy sa kastilyo.
Labing tin-aw sa akong panumdoman mao si Czar Nicholas II sa Rusya ug iyang pamilya. Sa gawas sa iyang lawak-higdaan nagbarog ang iyang badigard, usa ka cossack uban ang inibot nga espada. Ang mga cossack gustog mga bata, ug kas-a usa kanila misulay sa paghalog kanako. Kay nahadlok, ilabina tungod sa iyang bagang bungot, ako midagan agi sa hataas nga mga koridor sa kastilyo.
Sa usa ka okasyon si Czar Nicholas II, Emperador Wilhelm II sa Alemanya, ug ang anak ni Hara Victoria, kinsa sa ulahi nahimong Haring Edwardo VII sa Inglaterra, miduaw sa Danes nga hari si Christian IX. Samtang sila namasiyo sa kadalanan sa Fredensborg, nga malulutong nakigsulti sa mga tawo, gipikpik ni Czar Nicholas ang akong ulo samtang ako miyukbo kaniya. Malinawon ang panahon niadto, ug ang mga pangulo sa mga nasod walay kahadlok sa ilang kaluwasan nga dili na mao ang kahimtang karong adlawa.
Kalinaw Gikuha
Niadtong 1912 ako misugod sa pagtrabaho isip nars sa South Jutland, nga nag-alagad sa pabor-Danes nga katawhan sa Alemang kiliran sa utlanan. Ang South Jutland nailalom sa Alemang pagmando sukad sa gubat sa 1864 tali sa Denmark ug sa Prussia. Gitabangan ko ang mga inahan sa mga batang bag-ong nahimugso ug nakaila sa daghan sa maong bag-ong mga pamilya.
Sa 1914 ako naminyo sa usa ka Danes nga guwardiya sa utlanan ug nakapuyo sa Danes nga kiliran sa utlanan. Wala madugay ang gubat misilaob. Sa ulahi kadto gitawag Dakong Gubat ug, sa kataposan, Gubat sa Kalibotan I. Usa ka buntag, ang hait nga alambre gikoral ubay sa utlanan, nga nagpugong sa libreng pagtabok niana. Ang kalinaw ug kasegurohan nga among nasinati sa nangagi nawagtang niadto.
Ang pagkamakalisang ug pagkabinuang sa gubat nakaabot nga duol kaayo namo sa dihang among nasayrang ang batan-ong mga amahan sa tanang pamilya nga akong giduaw ingong nars gitawag sa serbisyo militar. Ug ang tanan gawas sa usa napukan sa Kasadpang Natad sa Marne! Makalilisang ang pagpalandong sa batan-ong mga biyuda, nga nag-antos sa kamatayon sa ilang mga bana ug sa gagmayng kabataan sa ilang mga amahan. Unsaon ba pag-atiman sa maong batan-ong mga babaye sa ilang mga uma? “Hain ba ang Diyos?” ako nangutana.
Panahon sa gubat, ang kahimtang sa utlanan kasagarang kulba kaayo samtang ang mga kagiw mosulay sa pagtabok. Ako giasayn sa pagrikisa sa mga babayeng gikatahapan sa pagpangyuhot. Kasagaran, pagkaon ang ilang dala, ug kasagarang dili ko kana balehon ug palakton ra sila. Ang gubat natapos sa 1918, ug sa 1920 ang South Jutland nahiusa na usab sa Denmark.
Pagkaplag sa Pagtuo sa Diyos
Bisan pag ang akong pagtuo sa Diyos naluya tungod sa tanang inhustisya nga akong nakita, ako nangitag kahulogan sa kinabuhi. Si Alfred, akong bana, ug ako regular nga tigsimba, pero ang among mga pangutana wala matubag.
Niadtong 1923 kami mibalhin ngadto sa usa ka gamayng balangay sa mangingisda sa Flensburg Fjord, ug si Alfred misugod sa pagtrabaho ingong mangingisda. Sa wala madugay nailaila namo ang usa ka pamilya nga mga Baptist. Bisan pag kami mga Luterano, usa ka adlaw gidawat namo ang ilang pagdapit sa usa ka pakigpulong sa Bibliya sa Ferry Inn sa Egernsund. Una kami molakaw, ako miluhod ug miampo: “Kon adunay Diyos, pamatii intawon ang akong pag-ampo!”
Ang pakigpulong maoy kabahin sa babaye didto sa atabay sa Sicar, ug nakahatag nakog tinguha sa pagbasa sa Bibliya. Ingong resulta, ako nahimo, ingnon ta, nga usa ka bag-ong tawo! Ako misulat sa akong inahan: “Ikaw kanunayng nag-ingon nga angay akong makombertir sa Diyos. Sa akong hunahuna kini nahitabo na karon; nahadlok ako sa pagsulti kaninyo kay nahadlok nga ang kalipay nga akong nasinati mahanaw. Apan kini nagapabilin!”
Sa ulahi, sa 1927, napalgan ko didto sa among pulangki ang usa ka pulyetong nag-ulohang Freedom for the Peoples. Nakakuha kadto sa akong pagtagad, ug ako nalingaw kaayo sa mga unod nga nalimot ako sa oras ug sa dapit. Hangtod na lang nga nangabot ang mga bata gikan sa eskuylahan ug buot mokaon nga gilugos ko ang paghunong sa pagbasa niadto.
Sa pagkauli ni Alfred niadtong gabhiona, madasigon ko siyang gisultihan sa akong nabasa. Giingnan ko siya nga kon tinuod ang gisulti sa pulyeto, nan ang simbahan dili mao ang balay sa Diyos, ug angay kaming moluwat ug mobiya dayon niana. Gihunahuna ni Alfred nga kadto pagkamadalidalion, ug giingnan niya ako niana. Apan nagkauyon kami nga mosulat ngadto sa sangang-buhatan sa Watch Tower Society sa Copenhagen ug mangayog dugang basahon.
Ingong tubag sa among hangyo, ang usa ka nagapanawng magtatan-aw, si Christian Rømer, gipadala sa pagduaw namo. Gihatag namo niya ang kuwarto sa mga bata ug gibutang ang ilang mga katre sa pulangki. Sa buntag ug sa hapon, si Brader Rømer nagsangyaw sa ganghaan ngadto ganghaan, ug sa magabii siya nagtuon uban namo. Miestar siyag upat ka adlaw, ug kami may malipayong panahon. Sa iyang paglakaw, gihangyo ko na usab si Alfred nga moluwat na sa simbahan. Niadtong panahona siya madasigong miuyon.
Busa si Alfred miadto sa ministro uban sa among pagluwat. Ang ministro naghunahuna nga mianha si Alfred kay may laing batang pabunyagan. Hinunoa, sa hisabtan niya nganong mianha si Alfred, siya dili makatuo. “Unsa may deperensiya sa simbahan?” buot siyang mahibalo. Gihisgotan ni Alfred ang mga doktrina sa Trinidad, imortalidad sa kalag, ug walay-kataposang pagsakit. “Ang Bibliya wala magtudlo niining mga butanga,” matud ni Alfred. Sa dihang ang ministro maluyahong mitubag nga dili gayod siya makigsulti niining mga butanga ngadto sa mga tawo nga makahunahuna sa ilang kaugalingon, si Alfred lig-ong miingon: “Gusto namong mogawas sa simbahan!”
Katingad-anang Kuha ug Bawtismo
Ang usa ka kombensiyon pagahimoon niadto sa Copenhagen, apan kulang ang among kuwarta ug dili makaabot sa biyahe. Miampo kami sa Diyos nga iya kaming pakitaan ug paagi aron makaadto didto, sanglit gusto namong magpabawtismo. Sa dayon na ang kombensiyon, si Alfred milayag sa luok aron mangisda. Daghan kaayo ang iyang nakuha nga napuno ang sakayan, ug kami makaabot na sa among biyahe. Natingala ang lokal nga mga mangingisda, sanglit diyutay rang isda ang nakuha niadtong tuiga sa luok. Ngani, kapig 50 ka tuig sa ulahi, ang lokal nga mga mangingisda naghisgot gihapon bahin sa “milagro.” Gitawag namo kadtong nakuhang isda ni Pedro. Busa niadtong Agosto 28, 1928, kami nabawtismohan.
Ang bawtismo niadto lahi sa mga bawtismo karong adlawa. Luyo sa usa ka kortina mao ang bawtismohanang tubig. Sa pagbukas sa kortina, diha si Brader Christian Jensen nga andam sa pagtuslob. Siya nagsul-ob ug amerkana, nga nagtindog sa tunga sa tubig nga abot sa hawak. Kaming mga kandidato sa bawtismo nagsul-ob ug hatag-as nga puting biste. Ang mga lalaki ang unang gibawtismohan ug dayon ang mga babaye.
Sa kombensiyon sa Copenhagen, kami miestar sa akong mga ginikanan. Sa pagpauli namo niadtong gabhiona, ang akong amahan nangutana kon diin kami gikan.
“Didto kami sa usa ka tigom,” matud nako.
“Unsay gihimo didto?”
“Gibawtismohan kami,” mitubag ako.
“Gibawtismohan kamo?” misinggit siya. “Dili pa ba igo ang bawtismo ninyo sa bata pa kamo?”
“Dili, Pa,” mitubag ako. Dayon iya akong gisuntok nga masakit sa dalunggan, nga misinggit: “Ako ang magbawtismo kanimo!”
Ako niadto 39 anyos na ug ang inahan sa lima ka bata sa dihang nakabaton ako sa kataposang suntok sa dalunggan gikan sa akong amahan, nga maayohon ug maluluton man unta kaayo. Wala na gayod siya mohisgot pag-usab sa hitabo. Maayo na lang, si Alfred wala pa niadto makauli, ug sa katuigan na lang sa ulahi nga gisultihan ko siya sa nahitabo.
Panahon sa Pag-ayag
Sa among pagpauli, miduaw ako sa usa nga akong giisip nga usa ka igsoon ug madasigong gisultihan siya bahin sa kombensiyon ug sa among bawtismo. Siya hilom kaayong naglingkod ug dayon miingon: “Kaluoy, kaluoy nga Sister Berg. Kinahanglang dili na kamo motuo niini. May adlaw nga moabot ang usa ka igsoong lalaki gikan sa Flensburg, ug siya ang mosaysay sa kamatuoran kanato.”
Ako wala makatingog. Halos dili na ako makabisikleta sa pagpauli. Ang kampana sa simbahan sa duol mibagting, ug sa matag bagting kadto nahisamag ako nakadungog ug “kamatayon, kamatayon” sa akong mga dalunggan. Sa kahiladman ako mituwaw kang Jehova alang sa tabang, ug ang mga pulong sa Salmo 32:8, 9 misantop sa akong hunahuna: “Igapahamatngon ko kanimo ug igatudlo ko kanimo ang dalan nga imong pagalaktan: Ikaw akong pagagiyahan pinaagi sa akong mata. Ayaw kamo pagpanig-ingon sa kabayo, o sa mula, nga walay salabotan: kang kansang baba pagapugngan sa rinda ug bokado, kay basi sila magaduol kanimo.”—King James Version.
Sa akong pag-abot sa balay, gikuha ko ang akong Bibliya ug gibasa ang Pag-ampo sa Ginoo. Ako nalig-on. Ang sambingay sa mutya nga dakog bili misantop sa akong hunahuna. (Mateo 13:45, 46) Ang Gingharian maoy sama sa maong mutya. Gusto kong ihatag ang tanan nga akong nabatonan aron maangkon ang Gingharian. Ang maong mga hunahuna nakapalipay kanako. Ug may uban pang mga panalangin.
Niadtong 1930 ang magasing The Golden Age (karon Awake!) gisugdan sa pagpatik sa Danes ubos sa ngalang The New World. Ug sa sunod tuig, kaming mga Estudyante sa Bibliya nalipay sa pagdawat sa ngalang mga Saksi ni Jehova. Diyutay ra kami sa among dapit niadtong panahona, ug matag karon ug unya ang mga tigom himoon sa among balay. Sanglit ang kalye nga among gipuy-an ginganlag The Staircase, kami gitawag The Staircase Congregation.
Pag-antos sa Dugang mga Pagsulay
Niadtong 1934 naagoman ko ang dakong operasyon ug ingong sangpotanan, ako naparalisado. Ako naghigda lamang sulod sa duha ka tuig ug tunga, ug gitagna sa mga doktor nga ako maanaa sa wheelchair sa nahibilin kong kinabuhi. Lisod kaayo kadtong panahona alang kanako, apan ang akong pamilya maoy talagsaong tabang.
Gipalitan ako ni Alfred ug Bibliya nga dagkog letra, ug ang among kinamanghorang anak lalaki nagbuhat ug patongan aron ako makahigda sa katre ug makabasa niana. Apan gusto ko usab nga mosangyaw, mao nga si Alfred nagbutang ug plakard ubay sa dalan nga nag-anunsiyo sa bag-ong mga magasin. Kadtong interesado mosulod sa pagpakigkita kanako, ug ako nakigsulti kanila. Ang epekto sa maong plakard mao nga ang mga tawo sa rehiyon nagtawag sa among pamilya nga The New World.
Ang nagapanawng magtatan-aw alisto sa pagduaw kanako. Mao nga nakaila ko kaayo ang maong hamtong ug eksperyensiadong mga igsoon, ug ako nadasig pag-ayo nila. Gawas pa, gigamit ko ang panahon sa pagtuon sa Bibliya, ug ang kahibalo naglig-on kanako. Gibati kong samag ‘Ako milupad pinaagi sa mga pako ingon sa agila.’—Isaias 40:31.
Sa dihang, sa 1935, ang ilhanan sa “dakong panon” natin-aw, ang kadaghanang igsoong lalaki ug babaye sa among dapit, apil ang among kinamagulangang anak lalaki ug anak babaye, wala mopadayon sa pagpakig-ambit sa tinapay ug sa bino sa Memorial. Bisan pa niana, ang pipila kanamo wala gayod magduda sa among langitnong pagkatinawag. Hinunoa, kami nalipay usab bahin sa among bag-ong pagsabot sa dakong katuyoan ni Jehova mahitungod sa dakong panon ug sa ilang ganti nga kinabuhing walay kataposan sa yuta.—Pinadayag 7:9; Salmo 37:29.
Sa inanay naarang-arang ang akong panglawas, nga sukwahi sa gidahom sa mga doktor, ug ako nakaarang na usab sa pagbatog bug-os nga bahin sa hinungdanong buluhaton sa pagsangyaw ug pagtudlo.
Gubat sa Kalibotan II ug Human Niana
Sa tabok sa luok among makita ang Alemanya, ug nasugdan namo ang pagmatikod sa impluwensiya sa Nazismo. Ang pipila sa among mga silingan nahimong mga Nazi, ug gibaharan nila kami: “Hulat kamo hangtod moabot si Hitler. Unya mosangko mo sa kampo konsentrasyon o sa mingaw nga isla!”
Gibati namo nga labing maayo nga mobalhin. Ang pila ka mahigalaong tawo mitabang namong makabatog apartment sa Sønderborg, usa ka dakodakong lungsod nga dili kaayo layo. Ang Gubat sa Kalibotan II misugod sa Septiyembre 1939; kami mibalhin sa Marso 1940; ug sa Abril 9, ang Alemang mga sundalo miokupar sa Denmark. Katingad-anan, hinunoa, ang mga Saksi ni Jehova sa Denmark wala mahimong tumong sa Alemang pagtagad.
Sa dihang ang damgo ni Hitler sa pagpukan sa kataposan nahugno, ako may mga pagtuon sa Bibliya uban sa daghang nawad-ag kasibot nga mga Aleman nga nagpuyo sa Sønderborg. Pagkamakapalipay ang pagkakita dili lamang sa daghan sa maong mga estudyante sa Bibliya nga nagpahinungod sa ilang mga kinabuhi kang Jehova kondili nga kadaghanan usab sa akong mga anak ug mga apo aktibo sa Kristohanong pag-alagad!
Namatyan ako sa akong bana niadtong 1962, usa ka apo sa 1981, ug sa akong kinamagulangang anak babaye niadtong 1984. Ang pagpadayong aktibo sa pag-alagad kang Jehova mao ang nakatabang nako sa pagsagubang niining mga panahon sa kasubo.
Kahibulongan ang pagkakita sa pag-uswag sa buluhaton sa Gingharian sa Denmark sukad sa panahong ako nagsugod niadtong 1928. Niadto kami may mga 300 lang ka magmamantala, apan karon adunay kapig 16,000! Ako mapasalamaton nga ako, sa edad nga usa ka gatos, aktibo gihapon sa pag-alagad. Nasinati ko gayod ang katumanan sa mga pulong sa Isaias 40:31: “Apan kadtong nagalaom kang Jehova mapasig-ulian sa kusog. Sila manlupad pinaagi sa mga pako ingon sa mga agila. Sila manalagan ug dili kapoyon; sila manlakaw ug dili mangaluya.”
[Hulagway ni Ingeborg Berg sa panid 26]