Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
◼ Angay bang mogamit ang usa ka Kristohanong babaye ug alahas o mek-ap, magtina sa iyang buhok, o mosunod sa susamang mga batasan?
Sa nangagi ug sa atong adlaw, ang pipila nga nag-angkong nagsunod sa Bibliya nakaugmad sa kusganon pero lahi kaayong mga punto de vista bahin sa pagdayandayan.a
Ang mga babaye sa pipila ka iglesya bug-os nagalikay sa mek-ap ug alahas. Pananglitan, ang librong The Amish People nagtaho nga sila “nagapiot sa ilang lawasnong panagway kay gibati nila nga si bisan kinsang membro nga may dakong kaikag sa kalibotanong panagway nameligro, sanglit [ang maong] kaikag angay itumong sa espirituwal nga mga butang inay sa lawasnon. Ang pipila . . . mokutlo sa Kasulatan.”
Ang kasulatan nga gikutlo sa maong panahon mao ang 1 Samuel 16:7: “Si Jehova miingon kang Samuel: ‘Ayaw pagtan-aw sa iyang nawong ug sa iyang gitas-on sa iyang barog . . . Ang tawo nagatan-aw sa makita sa mga mata; apan mahitungod kang Jehova, siya nagatan-aw kon unsa ang kasingkasing.’” Ugaling, kanang tekstoha nagtumong sa gitas-on sa igsoong lalaki ni David nga si Eliab. Tin-aw gikan sa konteksto nga ang Diyos wala magkomento dinhi bahin sa mga buhat sa pamostura, sama kon kaha nagkopyur si David o iyang mga igsoon sa ilang buhok o migamit ug adorno diha sa ilang mga biste.—Genesis 38:18; 2 Samuel 14:25, 26; Lucas 15:22.
Kini nagailustrar nga ang pipila nga nagtuo nga ang mga Kristohanon angay nga sa linain mahimong yano, nga dili mogamit ug mek-ap o alahas, nangitag pagpaluyo pinaagi sa pagpadapat nga sayop sa mga kasulatan. Sa pagkamatuod ang Bibliya wala magtaganag detalyadong paghisgot sa pamostura; ni kini nagauyon sa pila ka batasan sa pagmek-ap samtang nagadili sa uban. Ang ginahatag niini mao ang makataronganong mga lagda. Hisgotan nato kini sila ug tan-awon sa unsang paagi sila ikapadapat karong adlawa.
Si apostol Pablo mihatag sa dinasig nga giya: “Buot ko nga ang mga babaye magdayandayan sa ilang kaugalingon diha sa maayong-pagkahikay nga biste, uban ang pagkamakasaranganon ug kaugdang sa hunahuna, dili uban sa mga paagi sa pagsalapid sa buhok ug sa bulawan o mga mutya o mahalon kaayong sapot.” (1 Timoteo 2:9) Si Pedro misulat sa susama: “Ayaw himoa nga ang inyong pagdayandayan maoy sa panggawas nga pagsalapid sa buhok ug sa pagsul-ob sa bulawang mga dayandayan o pagsul-ob sa panggawas nga mga biste, kondili himoa nga kana mao ang tinagong pagkatawo sa kasingkasing diha sa dili-madunot nga biste sa mahilomon ug malumong espiritu, nga dakog bili sa panan-aw sa Diyos.”—1 Pedro 3:3, 4.
Ang Gregong mga pulong dinha nga gihubad “pagdayandayan,” “maayong-pagkahikay,” ug “dayandayan” maoy mga porma sa koʹsmos, nga mao usab ang gigikanang pulong sa pulong “cosmetic,” nga nagkahulogang “pagpausbaw sa katahom ilabina sa kutis.” Busa kanang mga tekstoha motabang kanato sa pagtubag sa mga pangutana mahitungod sa paggamit ug kosmetiks o mek-ap, alahas, ug ubang bahin sa binabayeng pagdayandayan.
Gipasabot ba ni Pablo ug Pedro nga kinahanglang maglikay ang mga Kristohanon sa pagsalapid sa ilang buhok, pagsul-ob sa alahas nga perlas ug bulawan, o, pinaagi sa paglugway sa aplikasyon, sa paggamit ug kosmetiks? Wala. Ang pag-angkon nga kana mao ang ilang kahulogan magbaod usab nga ang Kristohanong mga igsoong babaye molikay usab sa ‘pagsul-ob ug panggawas nga mga biste.’ Bisan pa niana, si Dorcas, si kinsa gibanhaw ni Pedro, maoy minahal tungod kay siya nagbuhat ug “panggawas nga mga biste” alang sa ubang mga igsoong babaye. (Buhat 9:39) Busa, ang 1 Timoteo 2:9 ug 1 Pedro 3:3, 4 wala magpasabot nga kinahanglang molikay ang mga igsoong babaye sa mga salapid, mga perlas, panggawas nga mga biste, ug uban pa. Hinunoa, si Pablo nagpasiugda sa panginahanglan sa pagkamakasaranganon ug kaugdang sa hunahuna sa binabayeng pamostura. Gipakita ni Pedro nga ang mga babaye angay maghatag ug labaw nga pagtagad sa ilang kinasulorang espiritu aron makabig ang ilang dili-magtutuo nga mga bana, dili magpasiugda sa panggawas nga panagway o mek-ap.
Sa yanong pagkasulti, ang Bibliya wala magdili sa tanang paningkamot sa pagpauswag o pagdayandayan sa panagway sa usa. Ang pipila sa mga alagad sa Diyos, managsamang mga lalaki ug mga babaye, migamit ug alahas. (Genesis 41:42; Exodo 32:2, 3; Daniel 5:29) Misugot ang matinumanong si Ester sa bug-os nga kahikayan sa pagpaanyag pinaagi sa kosmetikong mga lana, mga pahumot, ug mga masahe. (Ester 2:7, 12, 15; itandi ang Daniel 1:3-8.) Ang Diyos miingon nga sa masambingayon iyang gidayandayanan ang Israel sa pulseras, kulentas, singsing sa ilong, ug mga ariyos. Kana nakatabang sa pagkahimo niyang “matahom uyamot.”—Ezekiel 16:11-13.
Ang asoy sa Ezekiel, hinunoa, may usa ka pagtulon-an batok sa atong pagtumong sa pagtagad nganha sa panagway. Ang Diyos miingon: “Ikaw misugod sa pagsalig sa imong katahom ug nahimong usa ka bigaon tungod sa imong ngalan ug sa pagbubo sa imong mga buhat sa pagkabigaon sa tanan nga molabay.” (Ezekiel 16:15; Isaias 3:16, 19) Busa, ang Ezekiel 16:11-15 nagapasiugda sa kaalam ni Pablo ug sa ulahing tambag ni Pedro mahitungod sa dili pagpasiugda sa panggawas nga panagway. Kon mopalabi ang usa ka babaye sa pagdayandayan sa iyang kaugalingon pinaagi sa alahas, ang gidaghanon ug estilo angay mahiuyon sa pagkamakasaranganon, dili hinobra o mapagawalon, mapagarbohon.—Santiago 2:2.
Komosta ang paggamit sa usa ka Kristohanong babaye ug kosmetiks, sama sa lipstiks, kolorete sa aping, o kolor sa tabontabon sa mata ug badlis sa dapit sa pilok? Ang mga arkeologo sa Israel ug sa kanait nakakaplag ug mga sudlanan sa mek-ap, ingon man sa mga igpapahid ug mga espeho. Oo, ang mga babaye sa karaang Oriente migamit ug kosmetiks nga mag-uuna sa daghan sa mga produkto karong adlawa. Ang ngalan sa anak babaye ni Job nga Keren-happuch lagmit nagkahulogang “Sungay sa Itom (Mata) nga Pintal,” o sudlanan sa mek-ap sa mata.—Job 42:13-15.
Ang pila ka kosmetiks gigamit sa Israel, bisan pa niana gipakita sa mga panig-ingnan sa Bibliya ang kapeligrohan nga magpasobra. Katuigan tapos mahimong rayna sa Israel, si Jezebel ‘nagpintal sa iyang mga mata sa itom nga pintal ug nagdayandayan sa iyang ulo.’ (2 Hari 9:30) Sa ulahi sa nagbatbat giunsa sa Israel pagtinguha ang imoral nga pagtagad sa paganong mga nasod, ang Diyos miingon nga siya ‘nagdayandayan sa iyang kaugalingon sa mga dayandayan nga bulawan, nga nagpadako sa iyang mga mata pinaagi sa itom nga pintal, ug nagpatahom sa iyang kaugalingon.’ (Jeremias 4:30; Ezekiel 23:40) Kanang mga bersikuloha o ang uban wala mag-ingon nga daotan ang paggamit ug artipisyal nga paagi sa pagpauswag sa panagway sa usa. Bisan pa niana, ang estorya ni Jezebel nagpasabot nga gibutangan niyag daghan kaayong itom nga pintal ang iyang mga mata nga kadto himatikdan gikan sa layo, bisan ni Jehu sa gawas sa palasyo. Unsa ang pagtulon-an? Ayaw pagbutang ug mek-ap nga sobra sa kasarangan, nga mapalabihan.b
Hinuon, walay babaye nga nagagamit ug alahas o mek-ap ang moingon nga ang iyang mga metodo mismo ug gidaghanon dili angay. Bisan pa niana, dili ikalalis nga tungod kay mibati sa pagkawalay kasegurohan o naimpluwensiyahan sa mapanghimuslong anunsiyo, ang usa ka babaye makaugmad sa batasan sa paggamit ug hinobra kaayong mek-ap. Basin siya maanad sa sangpotanan nga panagway nga dili siya makaamgo nga kini nahasupak sa “pagkamakasaranganon ug kaugdang sa hunahuna” sa kadaghanang Kristohanong mga babaye.—Tan-awa ang Santiago 1:23, 24.
Itugot nato, lainlain ang mga gusto; ang pila ka babaye mogamit ug diyutay nga mek-ap o dili tigmek-ap o diyutayng alahas, ang uban mogamit ug daghan. Busa maalamon nga dili magahukom sa usa nga mogamit sa lahing gidaghanon sa mek-ap o alahas. Ang laing butang mao ang batasan sa dapit. Nga ang pila ka estilo dinawat sa laing nasod (o kasagaran sa karaang panahon) wala magpasabot nga sila maayo sa lokal karong adlawa.
Ang usa ka maalamong Kristohanong babaye magatulotimbang panagsa sa iyang pamostura, nga mangutana sa iyang kaugalingon sa bug-os nga pagkamaminatud-on: ‘Ako ba kasagarang mas daghan (o mas tataw) nga alahas o mek-ap kay sa kadaghanang Kristohanon sa akong dapit? Ginasunod ko ba sa akong pamostura ang magarbohon-sa-kaugalingong mga alta sosyedad o magarbohong mga bituon sa pelikula, o ako ba gigiyahan ilabina sa tambag sa 1 Timoteo 2:9 ug 1 Pedro 3:3, 4? Oo, ang akong pamostura tinuod bang makasaranganon, nga nagapakitag tinuod nga pagtahod sa mga opinyon ug mga pagbati sa uban?’—Proverbio 31:30.
Ang mga babaye nga may Kristohanong mga bana makapangutana kanila alang sa mga komento ug tambag. Lain pa, kon kini sinserong gitinguha, ang makatabang nga tambag mahimong mabatonan gikan sa ubang mga igsoong babaye. Apan inay mopatambag sa usa ka higala nga may susamang gusto, basin labing maayo ang pagpakigsulti sa mas gulang nga mga igsoong babaye kansang pagkatimbang ug kaalam maoy tinahod. (Itandi ang 1 Hari 12:6-8.) Ang Bibliya nag-ingon nga ang balaanong mga tigulang babaye “makapahinumdom sa mga batan-ong babaye nga magbaton ug maayong kaisipan . . . magmaugdang sa hunahuna, maputli . . . , aron ang pulong sa Diyos dili mapasipalahan.” (Tito 2:2-5) Walay hamtong nga Kristohanon ang gusto nga ang iyang dili-makasaranganong paggamit ug alahas o mek-ap magpahinabo nga ang Pulong sa Diyos o iyang katawhan “mapasipalahan.”
Ang asoy sa Bibliya bahin kang Tamar nagpakita nga ang pamostura sa usa ka babaye makapaila kaniya nga sakop sa usa ka matang, nga magpadalag kusog nga mensahe. (Genesis 38:14, 15) Unsang mensahe ang gipadala sa estilo sa buhok ug kolor sa buhok (kon gitina) sa usa ka Kristohanong babaye o iyang paggamit sa alahas ug ang kosmetiks? Kini ba mao: Kini mahinlo, makasaranganon, ug timbang nga alagad sa Diyos?
Ang makakita sa mga Kristohanon diha sa pagsangyaw, o nagatambong sa atong mga tigom, angay nga makadayeg. Ang mga maniniid kasagarang makadayeg. Ang kadaghanang Kristohanong babaye wala maghatag ug hinungdan sa usa ka tagagawas sa paghinapos nga sila, sa usa ka bahin katoon nga mamiste, o, sa laing bahin, hinobrag mek-ap o dayandayan; hinunoa, sila nagapanghindik sa ilang kaugalingon “sa paagi nga angay sa mga babayeng nagaangkon nga nagabalaan sa Diyos.”—1 Timoteo 2:10.
[Mga footnote]
a Sa ikatulong siglo K.P., si Tertullian miangkon nga ang mga babaye “nga nagapahid sa ilang panit sa mga haplas, nagakolorete sa ilang mga aping sa pula, nagapadako sa ilang mga mata pinaagi sa [itom] nga antimony, makasala batok Kaniya.” Gisaway usab niya ang nagtina sa ilang buhok. Sa pagpadapat nga sayop sa mga pulong ni Jesus sa Mateo 5:36, si Tertullian misumbong: “Gilalis nila ang Ginoo! ‘Tan-awa!’ matud nila, ‘inay sa puti o itom, among gihimo ang [among buhok] nga dalag.’” Siya midugang: “Makakaplag ka ganig mga tawo nga maulaw nga sila tigulang na, ug mosulay sa paghimo sa ilang puting buhok nga itom.” Kana ang personal nga hunahuna ni Tertullian. Apan gituis niya ang mga butang, kay ang bug-os niyang argumento gipasukad man sa iyang hunahuna nga ang mga babaye mao ang hinungdan sa pagkatunglo sa tawo, mao nga sila angay ‘magagawi nga sama kang Eva, nga magbalata ug magmahinulsolon’ tungod sa ‘kaulawan sa unang sala.’ Ang Bibliya wala mag-ingon niana; si Adan mao ang gipapanubag sa Diyos sa pagkasala sa katawhan.—Roma 5:12-14; 1 Timoteo 2:13, 14.
b Dili pa kaayo dugay ang palaumagian sa balita nagbandila sa usa ka eskandalo bahin sa usa ka ebanghelista sa TV, samtang ang kaubang bida nga mao ang iyang asawa nakadani sa halos samang pagtagad. Sumala sa balita, siya nagdako nga nagtuo nga “ang mek-ap ug mga sine” maoy pagpakasala, apan sa ulahi giusob niya ang iyang opinyon ug nailhan tungod sa hinobrang “mek-ap nga baga kaayo nga kadto mipatim-awng kinulit.”
[Mga hulagway sa panid 31]
Arkeolohikanhong mga diskobre gikan sa Tungang Sidlakan: Kahon sa kosmetiks nga ginama sa garing, espeho, ug mga kulentas nga bulawan ug carnelian
[Credit Line]
Tanang tulo: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.