Mga Batan-on—Makapasar ba Kamo sa Sulay sa Kristohanong Pagkamaunongon?
“WALA ka maghunahuna sa imoral nga paggawi ingon pagkadimaunongon. Yanong naglingawlingaw ra ka. Oo, kon mahibaloan kini sa imong mga ginikanan o sa mga ansiyano, kini mopahinabog buong nga mga kasingkasing ug daghang problema. Apan samtang naglingawlingaw ka, babagan nimo ang tanan niadtong mga hunahuna.”
Ang batan-ong lalaki nga bag-o pa gikutlo nagpadayon sa sekretong batasan sa pagpakighilawas. Doble ang iyang kinabuhi, gilimbongan ang iyang mga ginikanan ug ang Kristohanong kongregasyon. Wala niya maamgohi sa maong panahon nga siya napakyas sa sulay sa Kristohanong pagkamaunongon.
Linibo sa Kristohanong mga batan-on napakyas sa susamang mga sulay sa pagkamaunongon. Ug dili kahibulongan! Aw, si Satanas nga Yawa ‘nakiggubat’ batok sa katawhan sa Diyos, nagbuhat sa tanan niyang mahimo sa pagbungkag sa ilang integridad. (Pinadayag 12:17) Labi na iyang gihimo ang mga batan-on nga target sa iyang “malansisong mga buhat.” (Efeso 6:11, Kingdom Interlinear) Nagkinahanglan kini ug matuod nga paningkamot ug determinasyon sa pagpabilin nga maunongon.
Unsa man gayod ang pagkamaunongon? Sa Hebreohanong Kasulatan, ang orihinal pinulongan nga pulong gigamit alang sa “pagkamaunongon” nagpasabot sa mahigugmaong pagkalangkit sa usa ka persona uban sa usa ka katuyoan. (Salmo 18:25) Wala kini mobatbat sa pipila ka huyang bugkos nga sayon rang mabugto apan usa ka kalangkitan nga nagpabiling dili mabungkag hangtod ang katuyoan niini maylabot nianang personaha matuman. Sa Gregong Kasulatan, ang orihinal pinulongan nga pulong alang sa “pagkamaunongon” nagdala sa hunahuna sa kabalaan, kamatarong, o katahoran.
Busa ang pagkamaunongon milangkit sa hustong relasyon uban sa Diyos. Gisultihan kita sa Efeso 4:24 sa “pagsul-ob sa bag-ong personalidad nga gilalang . . . sa matuod nga kamatarong ug kamaunongon.” Buot ba nimong magmaunongon kang Jehova? Nan kinahanglan imong ugmaron ang maunongong kalangkitan kaniya, usa ka dimabungkag nga bugkos, usa ka determinasyon sa pagpahimuot kaniya sa tanan nimong mga dalan. Kinahanglan motapot ka sa matarong mga sukdanan ni Jehova—bisan pa kon unsa ka matintalon ang pagbuhat sa laing paagi!
Ang mga Pagpiot nga Dimagmaunongon
Dalayegon, kadaghanan sa batan-ong katawhan taliwala sa mga Saksi ni Jehova naningkamot nga magpabiling maunongon, ug ilang gipahimudsan ang hinlong konsiyensiya ingon resulta. Bisan pa gitagna sa apostol Pablo nga sulod sa “kataposang mga adlaw,” ang kadimaunongon mao ang naandang kinaiya sa katawhan. (2 Timoteo 3:1, 2) Ikasubo, ang uban Kristohanong mga batan-on mitugot niining dimaunongong kalibotan sa ‘pagpiit kanila sa mismong molde niini.’ (Roma 12:2, Phillips) Sa unsang paagi gihimo kini ni Satanas?
Ang pagpiit sa mga kasama usa ka epektibo nga hiramenta ni Satanas. Kadaghanan sa katawhan buot hunahunaon nga maayo sa uban, ug si Satanas nahibalo unsaon sa pagpamintaha niining natural nga tinguha. Buot isipon nga normal, ang ubang mga Kristohanon nalambigit sa dimakaayo nga kokabildo, imoral nga paggawi, pagpanigarilyo, pagpahubog—bisan abuso sa droga—tanan sa interes nga dawaton sa ilang mga kasama.
Buot ni Satanas nga kita ‘mogawi sa atong kaugalingon harmonya sa mga tinguha sa atong unod, sa pagbuhat sa mga butang gusto sa unod.’ (Efeso 2:3) Maayo kaayo siya nga nahibalo kon unsa ka gamhanan ang bira sa seksuwal nga tinguha sulod sa panahon sa “pagbuswak sa pagkabatan-on.” (1 Corinto 7:36) Ug buot niya nga madala ka sa maong mga tinguha. Ang uban Kristohanong mga batan-on sa wala tuyoa misunod kaniya pinaagi sa pagtan-aw sa pornograpikong literatura, pelikula, ug video o pinaagi sa pagbatasan sa masturbasyon. Kining mga butanga, sa baylo, sagad mosangko sa seryosong mga buhat sa kadimaunongon. Ang kalibotan ba ni Satanas ‘mipiit kanimo sa molde niini’ sa pipila niining mga butanga?
Doble nga Kinabuhi
Samtang ang paghimo sa grabe nga sala ingon sa pagpakighilawas sa iyang kaugalingon usa ka seryoso kaayo nga butang, ang ubang mga batan-on midugang sa ilang kalisdanan. Ingon sila sa “mga tawo sa kabakakan,” nga gipamolong sa Salmo 26:4, “kinsa mitago kon unsa sila.” Ang maong mga batan-on dunay doble nga kinabuhi, milihok sa usa ka paagi samtang duyog sa ilang mga ginikanan o uban sa hamtong mga Kristohanon ug lain nga paagi duyog sa ilang mga kasama.
Ang doble nga kinabuhi, bisan pa, pagpildi-kaugalingon ug peligroso. Ang sayop nga mga buhat nga dimasanta halos kanunay motultol sa ubang sayop nga mga buhat. Ug samtang ang konsiyensiya sa usa mahimong masamok sa una, sa dayon nga pagbuhat sa sayop, mas menos ang iyang konsiyensiya mosanong sa sayop nga buhat. Ang usa mahimong sa literal ‘dili na mobati sa kasakit’ sa pagbuhat sa sayop.—Efeso 4:19, Kingdom Interlinear.
Niining puntoha kini mahimong lisod na kaayo ang pagkumpisal sa sayop nga buhat sa usa ug mangayog tabang. Kini labi na kon ang uban Kristohanong mga batan-on nalangkit sa sayop. Ang sayop nga sentido sa pagkamaunongon sagad motunhay. Ang batan-on nga gikutlo sa sinugdan mitin-aw: “Nakaamgo ka unsay imong ginabuhat, ug nahibalo ka nga kini sayop. Aron ang ubang mga indibiduwal nga nalangkit dili masugamak sa kasamok, uyon ka sa dili pagtug-an kang bisan kinsa.”
Samtang ang usa ka tawo mahimong ‘motago kon unsa siya’ gikan sa iyang mga ginikanan o sa kongregasyon, siya dili makatago kang Jehova. “Walay binuhat nga dili dayag sa iyang panan-aw, apan ang tanang butang hubo ug dayag nga bukas sa mga mata niya kang kinsa kita may husay.” (Hebreohanon 4:13) Ang Bibliya nagpasalig kanato: “Siya nga nagatabon sa iyang kalapasan dili mouswag.” (Proverbio 28:13) Sa igong panahon ang sayop iyagyag. Ang usa yanong dili mahimong mas antigo kang Jehova. Ang Proverbio 3:7 nagaingon: “Ayaw pagpakamaalamon sa imong kaugalingong mga mata. Kahadloki si Jehova ug pahalayo gikan sa daotan.” Hinumdomi, usab, nga “ang mga mata ni Jehova naa sa tanang dapit, nagabantay sa mga daotan ug sa mga maayo.”—Proverbio 15:3.
Ang nahisgotan nga batan-on, uban sa daghan pa nga nalangkit sa sekreto sayop nga buhat, nakaplagan, ug siya ug iyang mga kauban gikinahanglan palagpoton gikan sa Kristohanong kongregasyon. Sila sa ulahi naulian sa espirituwal ug gipasig-uli. Sa gihapon, kalisod nga paagi sa pagkat-on sa kahulogan sa pagkamaunongon!
‘Pagtul-id sa mga Butang’ Uban sa Diyos
Unsa na man kon ang usa namatud-ang dimaunongon sa pipila ka paagi, tingali nakahimo ug usa ka sayop nga buhat? Sayon ra ang paglimbong sa kaugalingon ug sa paglimod sa panginahanglan sa pagtul-id sa mga butang. Usa ka batan-on kinsa sekreto nga nagpakighilawas miingon: “Akong gidugangan ang akong ministeryo sa kanataran, naghunahuna nga kini sa bisan unsang paagi motabon sa sayop.” Ang masukihong nasod sa Israel susamang misulay sa pagpahimuot kang Jehova pinaagig mga halad. Apan gisalikway ni Jehova ang maong salingkapaw nga debosyon. Iyang giawhag sila: “Panghunaw kamo; panghinlo kamo; kuhaa ang pagkadaotan sa inyong mga buhat sa atubangan sa akong mga mata; hunong na sa pagbuhat sa daotan.” Dawaton ni Jehova ang ilang mga halad human lamang sila ‘motul-id sa mga butang uban kaniya.’ Mao man usab karon alang ni bisan kinsa nga mahimong nalangkit sa sayop nga buhat.—Isaias 1:11, 15-18.
Ang usa dili makatul-id sa mga butang pinaagi sa yanong pagsalig sa usa ka kasama. Alang sa usa ka butang, ang mga kasama dili kanunay motanyag sa kinamaayohang tabang, sanglit sagad sila samang limitado sa kasinatian sa kinabuhi. Mas importante, dili sila makapasaylo sa imong sala. Ang Diyos lamang ang makahimo niana. Busa “ibubo ang imong kasingkasing” kaniya sa kumpisyon. (Salmo 62:8) Bisan pa ikaw lalom nga maulaw sa imong paggawi, salig nga si Jehova ‘mopasaylo sa dako nga paagi.’—Isaias 55:7.
Kinahanglan nimo ang dugang tabang. “Pahibaloa ang imong mga ginikanan, pahibaloa ang mga ansiyano sa gilayon—sa mismong sinugdan,” awhag sa usa ka batan-ong Kristohanon kinsa nakabenepisyo sa maong tabang. Oo, ang mga ginikanan lagmit naa sa maayong posisyon sa pagtabang kanimo. “Bukhara ang imong kasingkasing” kanila, pahibaloa sila sa bug-os nga gilapdon sa imong mga problema. (Proverbio 23:26) Makahikay sila alang kanimo sa pagdawat sa dugang tabang gikan sa mga ansiyano sa kongregasyon kon kana kinahanglanon.—Santiago 5:14, 15.
Pagpasundayag sa Matuod nga Pagkamaunongon—Sa Unsang Paagi?
Hinoon, labing maayo ang bisan kanus-a dili mahulog ngadto sa dimaunongon nga paggawi. Ang Salmo 18:25 miingon kanato: “Uban sa usa nga maunongon ikaw [Jehova] molihok nga maunongon; uban sa waysayop, maayog-lawas nga tawo ikaw mopakiglabot nga waysayop.” Si Jehova datong nagpanalangin niadtong kinsa maunongong mihupot sa hataas nga mga sukdanan sa paggawi.
Dunay ubang mga paagi, bisan pa, diin ang imong pagkamaunongon ibutang sa sulay. Pananglitan, ibutang ta ang imong higala misunod sa usa ka sayop nga kurso. Pasagdan ba nimo ang sayop nga pagkamaunongon nianang higala molandong sa imong pagkamaunongon kang Jehova? Ang mahigugmaong butang mao ang pagduol nianang higala ug awhagon siya sa pagreport sa butang sa iyang mga ginikanan o sa mga ansiyano. Sultihi ang imong higala nga kon siya dili mobuhat niana sulod sa rasonable nga yugto sa panahon, ikaw mohimo niana sa imong kaugalingon. Ang Proverbio 27:5 miingon: “Mas maayo ang gibutyag nga badlong kay sa tinagong gugma.” Pinaagi sa pagtabang sa imong higala niining paagiha, imong gipadayag dili lamang ang kadalisay sa imong panaghigala apan usab ang giladmon sa imong pagkamaunongon kang Jehova.
Bisan kon unsa man ang sulay, ang kusog sa pagpasundayag sa pagkamaunongon nagagumikan sa pagbaton sa kusganon personal nga relasyon uban kang Jehova. Ang makahuloganon nga pag-ampo ug kugihan personal nga pagtuon kinahanglanon kon kita mopahimulos sa maong relasyon. Makapainteres, admitido ang tanan nakasala nga mga batan-on nga gihisgotan sa unahan nga ang ilang mga pag-ampo ug personal nga mga batasan sa pagtuon nahimong rutina—ug sa dagan sa panahon wala na. Si Jehova dili na tinuod kanila, ug misunod ang hugaw nga paggawi. Ikaw ba, pinaagi sa pag-ampo ug personal nga pagtuon, milig-on sa imong relasyon uban kang Jehova aron mopabilin nga maunongon?
Matuod, usahay mahibulong ka kon wala ba nimo sayloi ang mga lingawlingaw. “Usahay daw sa ang kalibotanong mga tawo naa kanunay sa lingawlingaw,” matod sa usa ka batan-ong babaye. “Apan sa dihang hilit-agan ka sa usa ka situasyon, makita nimo nga kini dili lingawlingaw diay.” Nanulti siya gikan sa kasinatian, nga nakabuhat ug seksuwal nga imoralidad, nga miresulta sa pagkamabdos ug aborsiyon. “Ang pagkanaa sa kamatuoran usa ka proteksiyon,” karon miingon siya—leksiyon nga nakat-onan niya sa lisod nga paagi. Gipahinumdom kita sa Salmo 119:165 nga ang “abunda nga kalinaw iya niadtong nahigugma sa kasugoan” sa Diyos.
Busa, buhata ang imong maarangan sa pagpabiling maunongon. Mokugi sa pagtukod sa dayon nga relasyon uban kang Jehova. Dumti ang daotan ug hawiri ang maayo. (Roma 12:9) Ang Salmo 97:10 miingon kanato: “O kamong nahagugma kang Jehova, dumti ang daotan. Iyang gibantayan ang mga kalag sa iyang mga maunongon; gikan sa kamot sa mga daotan iyang luwason sila.” Oo, ingon Kristohanong batan-on, makabenepisyo ka gikan sa proteksiyon ni Jehova ug makatagamtam sa dayong kinabuhi kon makapasar ka sa sulay sa Kristohanong pagkamaunongon.