Kinahanglan ba Gayod ang Relihiyon?

IMPORTANTE ba ang relihiyon alang kanimo? Ikaw ba, kaha, usa ka membro sa usa ka relihiyosong pundok o iglesya? Kon mao, ikaw sama kaayo sa katawhan nga buhi niadtong 1844, ang tuig sa dihang ang Alemang pilosopo si Karl Marx misulat: “Ang relihiyon . . . mao ang opio sa katawhan.” Niadtong mga adlawa halos tanan manimba ug ang relihiyon nagbaton ug kusog nga impluwensiya diha sa tanang hut-ong sa katilingban. Karong adlawa, kana dakog kabalhinan, ug ang relihiyon dunay gamay o wala ing bahin sa kinabuhi sa ginatos ka milyong katawhan. Kon ikaw nagasimba, lagmit ikaw sakop sa minoriya diha sa inyong dapit.

Unsay nagpahinabo sa kausaban? Sa usa ka bahin, natagik ni Karl Marx ang usa ka kontra-relihiyon nga pilosopiya nga nahimong impluwensiyado kaayo. Lagmit giisip ni Marx nga ang relihiyon usa ka babag sa tawhanong kauswagan. Nangangkon siya nga ang mga panginahanglan sa katawhan matagan-an sa labing maayo pinaagi sa materyalismo, usa ka pilosopiya nga wala nay luna ang Diyos o ang naandang relihiyon. Kana mitultol kaniya sa pagpahayag: “Ang unang kinahanglanon alang sa kalipay sa katawhan mao ang pagpapas sa relihiyon.”

Ang kang Marx nga pilosopiya sa materyalismo dugang natagik sa Alemang sosyalista si Friedrich Engels ug sa Rusong Komunistang lider nga si Vladimir Lenin. Nailhan kana nga Marxismo-Leninismo. Hangtod sa dili pa dugay, kapin sa ikatulong bahin sa katawhan nagpuyo ubos sa politikanhong mga pagmando nga nagsunod sa labaw o menos nga sukod niining walay-diyos nga pilosopiya. Daghang kababayen-an ug kalalakin-an nagasunod gihapon niini.

Ang Pag-usbaw sa Sekularismo

Apan ang pagkaylap sa Komunistang pilosopiya dili kay mao lamang ang nakapahuyang sa gahom sa relihiyon diha sa katawhan. Ang mga panghitabo diha sa natad sa siyensiya may bahin usab. Pananglitan, ang pagkabantog sa teoriya sa ebolusyon miagak sa daghan sa pagduhaduha sa paglungtad sa usa ka Maglalalang. Ug may uban pang hinungdan.

Ang Encyclopædia Britannica naghisgot sa “pagdiskobre sasiyentipikanhong mga katin-awan alang sa mga katingalahan nga sa nangagi gipasangil sa mga hinungdan nga labaw-kinaiyanhon” ug “ang pagwagtang sa impluwensiya sa organisado nga relihiyon gikan sa mga natad sa kalihokan sama sa medisina, edukasyon ug sa mga arte.” Ang ingon nga mga panghitabo mitultol sa pag-usbaw sa sekularismo. Unsa ba ang sekularismo? Gibatbat kini ingong “usa ka panud-ong sa kinabuhi . . . nga gipasukad sa ideya nga ang relihiyon ug ang mga butang labot sa relihiyon angay dili pakabanaon o tinuyo nga ipagawas.” Ang sekularismo may impluwensiya diha sa Komunista ug dili-Komunistang kayutaan.

Apan ang sekularismo ug Marxismo-Leninismo dili mao lamang ang nagpahuyang sa impluwensiya sa relihiyon. Ang mga iglesya sa Kakristiyanohan kinahanglang makaambit sa pagbasol. Ngano man? Kay sa kasiglohan giabusohan nila ang ilang awtoridad. Ug sila nagtudlo ug mga doktrina nga gipasukad sa di-kasulatanhong mga tradisyon ug tawhanong mga pilosopiya inay sa Bibliya. Busa, daghan sa ilang mga panon nangahuyang sa espirituwal nga wala makasugakod sa pag-atake sa sekularismo.

Dugang pa, ang mga iglesya mismo sa kinadak-ang bahin sa kadugayan nagpadaog sa sekularismo. Sa ika-19ng siglo, ang relihiyosong mga eskolar sa Kakristiyanohan mipatungha sa usa ka matang sa hataas nga pagsaway o pagsaway sa Kasulatan nga nakadaot, alang sa daghan, sa pagkakatuohan sa Bibliya ingong dinasig nga Pulong sa Diyos. Ang mga iglesya, apil ang Iglesya Romana Katolika, nagdawat sa teoriya sa ebolusyon. Oo, nagaangkon sila gihapon nga nagtuo sa paglalang. Apan gitugotan nila ang posibilidad nga ang lawas sa tawo miagig ebolusyon, samtang kalag lamang ang gilalang sa Diyos. Sa katuigang 1960, ang Protestantismo mipagawas ug usa ka teolohiya nga nagsangyaw sa “pagkamatay sa Diyos.” Daghang Protestanteng klerigo nagkonsentir sa materyalistikong uso sa kinabuhi. Giaprobahan nila ang una-pagminyo nga sekso ug bisan ang homoseksuwalidad. Ang pila ka Katolikong teologo nagtagik sa teolohiya sa kagawasan, nga gisagol ang rebolusyonaryong Marxismo sa Katolisismo.

Ang Pagsibog sa Sekularismo

Sa ingon, ang sekularismo maoy mipatigbabaw, ilabina sulod sa katuigang 1960 ug hangtod sa tungatunga sa katuigang 1970. Unya ang kahimtang nausab na pod. Ang relihiyon, bisan tuod dili, sa kinadak-ang bahin, ang pangunang mga iglesya, daw nagkakusog. Sa tibuok kalibotan, ang hinapos sa katuigang 1970 ug ang katuigang 1980 nakasaksi sa pagsanay sa bag-ong relihiyosong mga grupo.

Nganong nagagimaw na usab ang relihiyon? Ang Pranses nga sosyologo nga si Gilles Kepelnga “ang edukado sa kalibotan nga mga sakop . . . nagtuo nga ang sekular nga kultura nag-agak nila paingon sa tumoy nga way-lutsanan ug pinaagi sa pagpugos sa ilang kagawasan gikan sa Diyos, ang mga tawo nagaani sa gipugas nila tungod sa ilang garbo ug kahambogiro, nga mao, delingkuwensiya, diborsiyo, AIDS, pag-abusar sa droga, [ug] paghikog.”

Ang pagsibog sa sekularismo nakabatog bag-ong kusog sukad sa bag-o pang dayag nga pagkahugno sa Marxismo-Leninismo. Alang sa daghan nga katawhan kining walay-diyos nga pilosopiya nahimo nang relihiyon. Nan, hunahunaa ra ang kalibog niadtong nagbutang sa ilang pagsalig niana! Usa ka balita sa Washington Post gikan sa Moscow mikutlo sa usa ka kanhing rektor sa Komunistang Partido Hataas nga Tunghaan nga miingon: “Ang usa ka nasod dili lamang mabuhi pinasukad sa iyang ekonomiya ug mga institusyon, kondili pinasukad usab sa iyang sugilambong ug sa mga magtutukod nga amahan. Makapagun-ob sa balatian sa bisan unsang katilingban ang pagdiskobre nga ang ilang kinabantogang mga sugilambong gipasukad dili sa kamatuoran kondili sa propaganda ug handurawan. Ug kana karon ang atong nasinati sa kahimtang ni Lenin ug sa rebolusyon.”

Sa paghisgot mahitungod sa Komunista ug kapitalistang mga kalibotan, ang Pranses nga sosyologo ug pilosopo nga si Edgar Morin miangkon: “Dili lamang nga atong nakita ang pagkahugno sa sanag nga kaugmaon nga gitanyag ngadto sa mga mamumuo apan atong nakita usab ang pagkahugno sa awtomatiko ug kinaiyanhong pag-uswag sa sekular nga katilingban, diin ang siyensiya, pangatarongan, ug demokrasya gituohan nga mouswag nga awtomatikanhon. . . . Karon walay pag-uswag ang mapaneguro. Ang kaugmaon nga atong gilaoman nahugno na.” Kana ang haw-ang nga pagbati sa daghan nga nagbutang sa ilang pagtuo diha sa paningkamot sa tawo sa pagmugna ug maayong kalibotan nga wala ang Diyos.

Bag-ong Kaikag sa Relihiyon

Kining tibuok-kalibotan nga pagbati sa kalugda nagapahinabo sa ubay-ubay sinserong mga tawo sa pag-ila sa panginahanglan alang sa usa ka espirituwal nga bahin sa ilang mga kinabuhi. Nakita nila ang panginahanglan sa relihiyon. Apan sila dili tagbaw sa pangunang mga iglesya, ug ang pipila usab may mga pagduhaduha mahitungod sa bag-ong mga relihiyon​—apil ang mga kulto nga nagapanambal, karismatik nga mga pundok, sekretong mga sekta, ug bisan mga pundok sa mga magsisimba ni Satanas. Ang relihiyosong pagkapanatiko nagapalugwa usab sa iyang ngil-ad nga ulo. Busa, oo, ang relihiyon maorag nagkakusog. Apan ang ingon bang pagkusog sa relihiyon maayo nga butang alang sa katawhan? Sa pagkamatuod, may bisan unsa ba nga relihiyon nga tinuod nagatagana sa espirituwal nga mga panginahanglan sa katawhan?

[Hulagway sa panid 3]

“Ang relihiyon mao ang panghayhay sa linalang nga gidaogdaog, ang pagbati sa usa ka kalibotan nga way-kasingkasing, ug ang kalag sa way-kalag nga kahimtang. Kini mao ang opio sa katawhan”

[Credit Line]

Letrato: New York Times, Berlin​—33225115

[Hulagway sa panid 4]

Si Vladimir Lenin (ibabaw) ug si Karl Marx nagsabot sa relihiyon ingong usa ka babag sa tawhanong kauswagan

[Credit Line]

Musée d’Histoire Contemperaine—BDIC (Universitiés de Paris)

[Hulagway sa panid 5]

Ang Marxista-Leninistang ideolohiya nagpausbaw sa mga paglaom diha sa mga kasingkasing sa minilyon nga katawhan

[Credit Line]

Musée d’Histoire Contemperaine —BDIC (Universitiés de Paris)

[Picture Credit Line sa panid 2]

Cover photo: Garo Nalbandian