Watchtower ONLINE NGA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE NGA LIBRARYA
Cebuano
  • BIBLIYA
  • PUBLIKASYON
  • MGA TIGOM
  • w95 11/1 p. 25-29
  • Paghupay Alang Niadtong Adunay “Masulob-ong Espiritu”

Walay video nga available.

Sorry, dunay problema sa pag-load sa video

  • Paghupay Alang Niadtong Adunay “Masulob-ong Espiritu”
  • Ang Bantayanang Torre Nagapahayag sa Gingharian ni Jehova—1995
  • Sub-ulohan
  • Susamang Materyal
  • “Mga Kaaging Gilubong sa Kalimot”
  • Nahitabo ba Gayod Kana?
  • Pagtaganag Usa ka Dalangpanan
  • Pagpabiling Lig-on sa Espirituwal
  • Komosta ang Gituohang Tig-abuso?
  • Unsay Mahimo sa mga Ansiano?
  • Pagsukol sa Yawa
  • “Panahon sa Pag-ayo”
    Pagmata!—1991
  • “Ang Unang mga Butang Dili na Pagahinumdoman”
    Ang Bantayanang Torre Nagapahayag sa Gingharian ni Jehova—2012
  • Gugma ug Hustisya Atubangan sa Pagkadaotan
    Ang Bantayanang Torre Nagapahayag sa Gingharian ni Jehova (Tun-anan)—2019
  • Paghupay sa mga Biktima sa Pag-abuso
    Ang Bantayanang Torre Nagapahayag sa Gingharian ni Jehova (Tun-anan)—2019
Uban Pa
Ang Bantayanang Torre Nagapahayag sa Gingharian ni Jehova—1995
w95 11/1 p. 25-29

Paghupay Alang Niadtong Adunay “Masulob-ong Espiritu”

KARONG adlawa, ang kalibotan ni Satanas “nawad-an na sa tanang moral nga pagbati.” (Efeso 4:19; 1 Juan 5:19) Ang panapaw ug pakighilawas maoy kaylap. Sa daghang nasod 50 porsiento o kapin pa sa mga kaminyoon matapos diha sa diborsiyo. Ang homoseksuwalidad kaylap nga gidawat. Ang seksuwal nga kapintasan​—panglugos—​subsob nga mabalita. Ang pornograpiya maoy usa ka bilyong-dolyar nga negosyo.​—Roma 1:26, 27.

Lakip sa kinangil-arang mga kahiwian mao ang seksuwal nga pag-abuso sa inosenteng kabataan. Sama sa kaalam sa kalibotan ni Satanas, ang seksuwal nga pag-abuso sa mga bata maoy “hinayop, demonyohanon.” (Santiago 3:15) Sa Tinipong Bansa lamang, ang magasing Time nag-ingon nga, “kapin sa 400,000 ka taho sa mapamatud-ang seksuwal nga mga pag-atake ang gipayl diha sa mga awtoridad matag tuig sa mga maestra ug mga doktor.” Sa dihang ang mga biktima niining maong pag-abuso nangahamtong, daghan ang may masakit gihapon nga mga samad, ug kanang maong mga samad maoy tinuod! Ang Bibliya nag-ingon: “Ang espiritu [kiling sa hunahuna, kailadmang mga pagbati ug mga hunahuna] sa usa ka tawo makaagwanta sa iyang balatian; apan sa masulob-ong [nasamdan, nasakit] espiritu, kinsay makaantos niini?”​—Proverbio 18:14.

Ang maayong balita sa Gingharian sa Diyos makadani sa tanang matang sa katawhan, lakip niadtong “dugmok ug kasingkasing” ug kadtong adunay “espiritu sa kasub-anan.” (Isaias 61:1-4) Dili ikatingala, daghang anaa sa emosyonal nga kasakit mosanong sa pagdapit: “Si bisan kinsa nga giuhaw paaria; ang si bisan kinsa nga buot pakuhaa sa tubig sa kinabuhi nga libre.” (Pinadayag 22:17) Ang Kristohanong kongregasyon mahimong usa ka dapit sa paghupay alang niini nila. Sila nagmaya sa pagkahibalo nga ang pag-antos sa dili madugay mahimong butang sa nangagi. (Isaias 65:17) Apan, hangtod nianang panahona kinahanglan tingaling ‘hupayon’ sila ug ‘bugkosan’ ang ilang mga samad. Tukmang nagtambag si Pablo sa mga Kristohanon: “Pamulong nga mahupayon sa magul-anong mga kalag, buligi ang mga maluya, magmataas-ug-pailob sa tanan.”​—1 Tesalonica 5:14.

“Mga Kaaging Gilubong sa Kalimot”

Sa bag-ohayng katuigan ang pipila nahimong “dugmok ug kasingkasing” tungod sa mga hinungdan nga malisod sabton sa uban. Sila maoy mga hamtong kinsa, pinasikad sa gibatbat ingong “mga kaaging gilubong sa kalimot,” nag-ingon nga sila giabusohan sa sekso sa dihang mga bata pa sila.a Ang pipila wala maghunahunang giamong-amongan hangtod, sa wala damha, kalit silang nakasinatig mga kalit nga pagdumdom ug mga “nadumdomang kaagi” sa usa ka hamtong (o mga hamtong) nga nag-abuso kanila sa dihang bata pa sila. Aduna bay si bisan kinsa diha sa Kristohanong kongregasyon nga aduna nianang makapahasol nga mga hunahuna? Sa pipila ka nasod, oo, ug kining dedikadong mga tawo mahimong makasinati ug dulot nga kaguol, kasuko, pagkasad-an, kaulaw, o kamingaw. Sama kang David sila mobati nga nalain gikan sa Diyos ug motuaw: “Ngano, Oh Jehova, nga kanunay kang nagatindog sa halayo? Nganong kanunay kang nagatago sa mga panahon sa kagul-anan?”​—Salmo 10:1.

Daghang bahin niining maong mga “nadumdomang kaagi” ang wala masabti pag-ayo sa mga propesyonal sa mental nga kahimsog. Sa gihapon, ang maong “mga nadumdomang kaagi” makaapektar sa espirituwalidad sa dedikadong mga Kristohanon. Busa makalantaw kita uban ang pagsalig sa Pulong sa Diyos alang sa giya sa pagdumala niana. Ang Bibliya nagtagana ug “mailahong pangisip sa tanang butang.” (2 Timoteo 2:7; 3:16) Motabang usab kini sa tanang hingtungdan sa pagtuo kang Jehova, “ang Amahan sa malumong mga kaluoy ug ang Diyos sa tanang paghupay, kinsa nagahupay kanato sa tanan natong kasakitan.”​—2 Corinto 1:3, 4.

Nahitabo ba Gayod Kana?

Sa kalibotan, adunay daghang panaglantugi bahin sa kon unsa kining maong “mga nadumdomang kaagi” ug kon sa unsang gidak-on nga kini sila nagahawas sa mga butang nga tinuod nga nahitabo. Ang mga Saksi ni Jehova “dili bahin sa kalibotan” ug dili makigbahin niining maong panaglantugi. (Juan 17:16) Sumala sa napatik nga mga taho, ang “mga nadumdomang kaagi” usahay napamatud-ang tukma. Pananglitan, human ang ahente sa seguro nga si Frank Fitzpatrick “nahinumdom” nga giamong-amongan sa usa ka pari, halos lain pang usa ka gatos ang miduol ug miangkon nga sila usab giabusohan sa samang pari. Gikataho nga giangkon sa pari ang pag-abuso.

Hinunoa, angayng matikdan nga ubay-ubay sa mga indibiduwal wala makapamatuod sa ilang “mga nadumdomang kaagi.” Ang pipila nga nag-antos niining paagiha mahimong may tin-awng mga paghinumdom sa usa ka indibiduwal nga naghimo sa pag-abuso o sa abuso nga gihimo sa usa ka tinong dapit. Sa ulahi, hinunoa, ang tinuod nga kontrang ebidensiya nagpatin-aw nga kining “nahinumdomang” mga detalye dili mahimong tinuod.

Pagtaganag Usa ka Dalangpanan

Bisan pa niana, sa unsang paagi ang paghupay ikahatag niadtong kinsa nakasinati ug usa ka “masulob-ong espiritu” tungod sa maong “mga nadumdomang kaagi”? Hinumdomi ang sambingay ni Jesus bahin sa makitawhanong Samarianhon. Usa ka tawo ang giatake sa mga tulisan, gibunalan, ug gikuhaan sa tanan niyang mga kabtangan. Sa dihang ang Samarianhon miagi, naluoy siya sa samdan nga tawo. Unsay iyang gibuhat? Miinsister ba siya nga maminaw sa tanang detalye bahin sa pagbunal? O gipabatbat ba sa Samarianhon ang nawong sa mga tulisan ug dihadiha naggukod kanila? Wala. Ang tawo nasamad! Busa ang Samarianhon inanayng nagtambal sa iyang samad ug mahigugmaong gidala siya ngadto sa kahilwas sa haduol nga balay-abtanan diin siya nagpaalim.​—Lucas 10:30-37.

Tinuod, adunay kalainan tali sa pisikal nga mga samad ug sa usa ka “masulob-ong espiritu” nga gipahinabo sa aktuwal nga pag-abuso sa sekso sa bata pa. Apan pareho kanang nagpahinabog hilabihang pag-antos. Busa, ang gihimo sa Samarianhon alang sa samdan nga Hudiyo nagpakita kon unsay mahimong buhaton sa pagtabang sa nag-antos nga kaubang Kristohanon. Ang unang buhaton mao ang paghatag ug mahigugmaong paghupay ug tabangan siya nga maulian.

Ang Yawa nagpaantos sa matinumanong si Job, nga lagmit nga masaligon nga ang emosyonal o pisikal nga kasakit makabungkag sa iyang integridad. (Job 1:11; 2:5) Sukad niadto, si Satanas sagad naningkamot sa paggamit sa pag-antos​—direkta man niya kanang gipahinabo o dili​—sa pagpaluya sa pagtuo sa mga alagad sa Diyos. (Itandi ang 2 Corinto 12:7-9.) Makaduhaduha ba kita nga ang Yawa karon maggamit sa pag-abuso sa kabataan ug sa “masulob-ong espiritu” sa daghang hamtong kinsa nag-antos niini (o nahasol sa “mga nadumdomang kaagi” nga nag-antos niana) sa pagsulay nga paluyahon ang pagtuo sa mga Kristohanon? Sama kang Jesus sa dihang giatake ni Satanas, ang usa ka Kristohanon kinsa nag-antos ug kasakit apan lig-ong modumili sa pagbiya sa iyang integridad nagaingon: “Pahilayo, Satanas!”​—Mateo 4:10.

Pagpabiling Lig-on sa Espirituwal

“Ang mabuot ug kasaligang ulipon” nagpatik ug impormasyon sa pagtabang sa pagdumala sa espirituwal ug emosyonal nga kasakit nga gipahinabo sa pag-abuso sa bata. (Mateo 24:45-47) Ang kasinatian nagpakita nga ang nag-antos matabangan kon siya mosalig sa ‘gahom sa Ginoo ug diha sa pagkagamhanan sa iyang kusog,’ magsul-ob “sa kompletong armadora gikan sa Diyos.” (Efeso 6:10-17) Kining maong armadora naglakip sa “kamatuoran” sa Bibliya, nga nagyagyag kang Satanas ingong maoy kinadak-ang kaaway ug maghanaw sa kangitngit nga niana siya ug ang iyang mga tigpaluyo nagabuhat. (Juan 3:19) Unya, anaa ang “panagang-dughan sa pagkamatarong.” Ang usa nga nag-antos angayng maningkamot nga huptan ang matarong nga mga sukdanan. Pananglitan, ang pipila adunay kusganong panukmod nga daoton ang ilang kaugalingon o mohimog imoralidad. Matag panahon nga ilang suklan kining maong mga panukmod, magmadaogon sila!

Ang espirituwal nga armadora naglakip usab “sa maayong balita sa pakigdait.” Ang pagpakigsulti ngadto sa uban bahin sa mga katuyoan ni Jehova nagpalig-on sa usa nga nagsulti maingon man kang bisan kinsa nga naminaw. (1 Timoteo 4:16) Kon ikaw usa ka tawo nga adunay “masulob-ong espiritu,” nga nagpalisod kanimo sa pagsulti bahin sa maayong balita, sulayi ang pagkuyog sa laing Kristohanon samtang siya naghimo niining hinungdanong buluhaton. Ug ayaw kalimti ang “dakong taming sa pagtuo.” Batoni ang pagtuo nga si Jehova nahigugma kanimo ug nga siya magpasig-uli sa tanang nawala kanimo. Tuohi nga walay pagduhaduha nga si Jesus nahigugma usab kanimo, ug gipamatud-an niya kana pinaagi sa pagpakamatay alang kanimo. (Juan 3:16) Si Satanas kanunayng bakak nga nangangkon nga si Jehova walay kahangawa sa iyang mga alagad. Mao kanay lain sa iyang grabe, mapintas nga mga bakak.​—Juan 8:44; itandi ang Job 4:1, 15-18; 42:10-15.

Kon ang kasakit sa kasingkasing magpalisod sa pagtuo nga si Jehova may kahangawa kanimo, makatabang ang pagpakig-uban sa uban nga lig-ong nagtuo nga aduna gayod siyay kahangawa. (Salmo 119:107, 111; Proverbio 18:1; Hebreohanon 10:23-25) Ayaw tugoti si Satanas nga hikawan ka sa ganti sa kinabuhi. Hinumdomi, “ang helmet sa kaluwasan” maoy bahin sa hinagiban; mao man usab “ang espada sa espiritu.” Ang Bibliya dinasig sa balaang espiritu, nga dili mabuntog ni Satanas. (2 Timoteo 3:16; Hebreohanon 4:12) Ang makaayo nga mga pulong niini makapahupay sa emosyonal nga kasakit.​—Itandi ang Salmo 107:20; 2 Corinto 10:4, 5.

Sa kataposan, pag-ampo kanunay alang sa kusog aron makalahutay. (Roma 12:12; Efeso 6:18) Ang kinasingkasing nga pag-ampo nagpalig-on kang Jesus latas sa grabeng emosyonal nga pag-antos, ug makatabang usab kini kanimo. (Lucas 22:41-43) Nalisdan ka bang moampo? Hangyoa ang uban nga moampo uban kanimo ug alang kanimo. (Colosas 1:3; Santiago 5:14) Ang balaang espiritu magpaluyo sa imong mga pag-ampo. (Itandi ang Roma 8:26, 27.) Sama sa usa ka masakit nga pisikal nga balatian, ang pipila nga may lalom nga emosyonal nga mga samad dili tingali bug-os nga maayo niining sistemaha sa mga butang. Apan uban sa tabang ni Jehova kita makalahutay, ug ang paglahutay maoy usa ka kadaogan, sama sa kahimtang ni Jesus. (Juan 16:33) “Sumalig [kang Jehova] sa tanang panahon, Oh katawhan. Sa atubangan niya ibubo ang inyong kasingkasing. Ang Diyos maoy usa ka dalangpanan alang kanato.”​—Salmo 62:8.

Komosta ang Gituohang Tig-abuso?

Ang usa ka tawo nga sa aktuwal nag-among-among sa usa ka bata maoy usa ka manglulugos ug angay isipon nga ingon. Si bisan kinsa nga nabiktima niining paagiha adunay katungod sa pag-akusar sa iyang tig-abuso. Sa gihapon, ang usa ka akusasyon dili himoon dihadiha kon gipasikad lang kini sa “pinugngang mga paghinumdom” sa pag-abuso. Niining kasoha ang labing hinungdanong butang mao ang pagbaton sa nag-antos ug usa ka sukod sa emosyonal nga kalig-on. Human sa paglabay sa pila ka panahon, mahimong anaa siya sa mas maayong kahimtang sa pagtimbangtimbang sa “mga paghinumdom” ug mohukom kon unsa, kon aduna man, ang buot niyang buhaton niana.

Tagda ang kaso ni Donna. Siya gikatahong may mga suliran sa pagkaon ug miadto sa usa ka magtatambag​—lagmit usa nga kaduhaduhaan ang kahanas. Sa wala madugay iyang giakusar ang iyang amahan ug pag-unay ug siya gitaral sa korte. Ang hurado wala magkasabot, busa wala mapriso ang amahan, apan kinahanglang mobayad siya ug $100,000 sa legal nga mga balayranan. Unya, human nianang tanan, giingnan ni Donna ang iyang mga ginikanan nga wala na siya magtuo nga ang pag-abuso nahitabo!

Maalamong miingon si Solomon: “Ayaw pagdalidali sa pagpasaka ug legal nga kaso.” (Proverbio 25:8) Kon adunay lig-ong katarongan sa pagsuspetsa nga ang gituohang kriminal nag-abuso gihapon sa kabataan, ang usa ka pasidaan angay tingaling ihatag. Ang mga ansiano sa kongregasyon makatabang sa maong kaso. Kon dili man, ayaw pagdalidali. Ngadtongadto, tingali magmakontento ka sa paghikalimot sa maong butang. Hinunoa, kon buot nimong atubangon ang gituohang kriminal (human sa pagtimbangtimbang una kon sa unsang paagi ikaw mobati mahitungod sa posibleng mga pagsanong), ikaw may katungod sa paghimo niana.

Sa panahon nga ang usa nga nakasinati ug “mga paghinumdom” nagakaayo, mahimong motungha ang dili-maayong mga kahimtang. Pananglitan, ang usa ka indibiduwal tingali may tin-aw nga mga paghinumdom nga giamong-amongan sa usa ka tawo nga iyang nakita adlaw-adlaw. Walay mga lagda nga ikapahimutang sa pagdumala niini. “Ang matag usa magapas-an sa iyang kaugalingong luwan.” (Galacia 6:5) Usahay ang usa mobati tingali nga ang usa ka paryente o usa ka membro sa labing duol nga pamilya sa usa nalangkit. Hinumdomi ang kaduhaduhaan nga kinaiyahan sa pipila ka “nadumdomang kaagi” kon bahin sa pag-ila sa usa nga gisuspetsahan nga maoy kriminal. Sa maong kahimtang, samtang ang butang dili pa lig-ong natino, ang padayong pakigkontak sa pamilya​—labing menos sa popanahong mga pagduaw, pinaagi sa sulat, o sa telepono—​magpakita nga ang usa naningkamot sa pagsunod sa Kasulatanhong dalan.​—Itandi ang Efeso 6:1-3.

Unsay Mahimo sa mga Ansiano?

Kon ang mga ansiano duolon sa usa ka membro sa kongregasyon kinsa nagsinati sa “mga kaaging gilubong sa kalimot” nga giabusohan sa bata pa, kasagaran duha kanila ang iasayn sa pagtabang. Kining maong mga ansiano kinahanglang malulutong magdasig sa usa nga nag-antos sa pagtunong sa pagtagad mentras tanto sa pagsagubang sa emosyonal nga kaguol. Ang mga ngalan ni bisan kinsang “nahinumdomang” mga tig-abuso angayng dili gayod ibutyag.

Ang pangunang tahas sa mga ansiano mao ang paglihok ingong mga magbalantay. (Isaias 32:1, 2; 1 Pedro 5:2, 3) Kinahanglang magmainampingon sila nga “isul-ob [sa ilang kaugalingon] ang malumong mga pagmahal sa pagkamabination, kalulot, pagkamapaubsanon sa hunahuna, kalumo, ug hataas-nga-pailob.” (Colosas 3:12) Papamatia sila sa malulutong paagi ug unya ipadapat ang makaayo nga mga pulong gikan sa Kasulatan. (Proverbio 12:18) Ang pipila nga nag-antos sa masakit nga “mga nadumdomang kaagi” nagpahayag ug apresasyon sa mga ansiano kinsa mihimog regular nga pagduaw o mga pagtawag pa gani sa telepono sa pagsusi kon unsa na ang ilang kahimtang. Ang maong mga pagkontak dili kinahanglang mogugol ug daghang panahon, apan kini sila nagpakita nga may kahangawa ang organisasyon ni Jehova. Sa dihang ang usa nga nag-antos makaamgo nga ang iyang Kristohanong mga igsoon tinuoray nga nahigugma kaniya, lagmit matabangan siya sa paghibalik sa igoigong gilapdon sa emosyonal nga pagkabalanse.

Komosta na man kon ang nag-antos mohukom nga gusto niyang moakusar?b Nan ang duha ka ansiano makatambag kaniya nga, sumala sa prinsipyo sa Mateo 18:15, kinahanglang personal niyang duolon ang giakusar bahin sa maong butang. Kon ang nag-akusar madaog sa emosyon kon himoon kini sa atubangay, mahimo kining buhaton sa telepono o tingali pinaagi sa pagsulat. Niining paagiha ang usa nga giakusar gihatagan ug kahigayonan nga mopahayag sa atubangan ni Jehova sa iyang tubag sa maong pag-akusar. Hayan makapresentar pa gani siya ug ebidensiya nga dili mahitabong nahimo niya ang pag-abuso. O tingali ang usa nga giakusar mosugid, ug ang pag-uliay sa maayong kabubut-on hayan makab-ot. Pagkadakong panalangin kana! Kon adunay pagsugid, ang duha ka ansiano dugang makadumala sa mga butang sumala sa mga prinsipyo sa Kasulatan.

Kon dili angkonon ang akusasyon, ang mga ansiano angayng mopatin-aw ngadto sa nag-akusar nga wala nay mahimo pa sa hudisyal nga paagi. Ug ang kongregasyon magpadayon sa paglantaw sa usang giakusar ingong tawo nga walay sala. Ang Bibliya nag-ingon nga kinahanglang adunay duha o tulo ka saksi una himoon ang hudisyal nga aksiyon. (2 Corinto 13:1; 1 Timoteo 5:19) Bisan pa kon kapin sa usa ka tawo ang “nahinumdom” sa pag-abuso sa samang indibiduwal, ang kinaiyahan niining maong “mga paghinumdom” dili gayod tino nga basehan sa hudisyal nga mga desisyon nga walay nagpaluyong ebidensiya. Wala kini magpasabot nga ang maong “mga nadumdomang kaagi” isipon nga bakak (o nga kini sila isipon nga tinuod). Apan ang mga prinsipyo sa Bibliya kinahanglang sundon diha sa pag-establisar sa usa ka butang sa hudisyal nga paagi.

Komosta na man kon ang usa ka giakusar​—bisan tuod wala moangkon sa sayop​—tinuod gayong sad-an? Makaikyas ba siya sa silot? Dili gayod! Ang isyu sa iyang pagkasad-an o pagkawalay-sala mahimong luwas nga isalig sa mga kamot ni Jehova. “Ang mga sala sa pipila ka tawo dayag sa kadaghanan, nga direktang motultol ngadto sa paghukom, apan mahitungod sa ubang tawo ang ilang mga sala usab madayag sa ulahi.” (1 Timoteo 5:24; Roma 12:19; 14:12) Ang basahon sa Proverbio nag-ingon: “Ang palaabuton sa mga matarong maoy usa ka pagmaya, apan ang paglaom sa mga tuman-kadaotan mahanaw.” “Inigkamatay sa tawong tuman-kadaotan, ang iyang paglaom mahanaw.” (Proverbio 10:28; 11:7) Sa kataposan, si Jehova nga Diyos ug si Kristo Jesus ang magpahamtang ug walay-kataposang paghukom diha sa hustisya.​—1 Corinto 4:5.

Pagsukol sa Yawa

Sa dihang ang dedikadong mga kalag molahutay bisan tuod adunay dakong pisikal o emosyonal nga kasakit, pagkadakong ebidensiya kini sa ilang kalig-on sa kailadman ug gugma sa Diyos! Ug pagkadakong pamatuod sa gahom sa espiritu ni Jehova sa pagpalig-on kanila!​—Itandi ang 2 Corinto 4:7.

Ang mga pulong ni Pedro mapadapat sa maong mga tawo: “Bumarog kamo batok [kang Satanas] nga lig-on diha sa pagtuo.” (1 Pedro 5:9) Ang pagbuhat niana hayan dili sayon. Usahay, malisod pa gani tingali nga maghunahuna sa tin-aw ug makataronganong paagi. Apan ayawg kaluya! Sa dili madugay, ang Yawa ug ang iyang malimbongong mga buhat dili na maglungtad. Sa pagkatinuod, kita nangandoy sa maong panahon sa dihang “ang Diyos mismo . . . magapahid sa matag luha sa ilang mga mata, ug wala na unyay kamatayon, ni pagbangutan ni pagtiyabaw ni may kasakit pa. Ang kanhing mga butang mitaliwan na.”​—Pinadayag 21:3, 4.

[Mga footnote]

a Ang “mga kaaging gilubong sa kalimot” ug susamang mga pamulong gisulod sa mga marka alang sa kinutlo aron sa paglain niini gikan sa mas ordinaryong mga nadumdoman nga nabatonan natong tanan.

b Tingali kinahanglanon usab nga ang lakang nga gilaraw niining maong parapo himoon kon ang butang nahibaloan sa kadaghanan sa kongregasyon.

    Cebuano Publications (1983-2025)
    Log Out
    Log In
    • Cebuano
    • Ipasa
    • Setting
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyones sa Paggamit
    • Polisa sa Pribasiya
    • Mga Setting sa Pribasiya
    • JW.ORG
    • Log In
    Ipasa