Maluwas Ka Kaha sa Dihang Molihok na ang Diyos?

“Gawas kon kanang mga adlawa pamub-on, walay unod nga maluwas; apan gumikan sa mga pinili kanang mga adlawa pagapamub-on.”​—MATEO 24:22.

1, 2. (a) Nganong normal nga maikag kita sa atong umaabot? (b) Unsang hinungdanong mga pangutana ang nalangkit sa kinaiyanhong kaikag?

UNSA ba ikaw ka interesado sa imong kaugalingon? Daghan karon ang naghingapin sa pagkaikag sa kaugalingon, nga makikaugalingon. Bisan pa, wala hukmi sa Bibliya ang tukmang kaikag nianang makaapektar kanato. (Efeso 5:33) Kana naglakip sa pagkaikag sa atong umaabot. Busa normal nga gusto kang masayod kon unsay anaa sa imong umaabot. Interesado ka ba?

² Kita makaseguro nga ang mga apostoles ni Jesus may ingon niana nga kaikag sa ilang umaabot. (Mateo 19:27) Tingali mao kana ang usa ka katarongan sa ilang pagsukna sa pangutana sa dihang upat kanila anaa uban kang Jesus diha sa Bukid sa mga Olibo. Sila nangutana: “Kanus-a man kining mga butanga mahitabo, ug unsa man unya ang ilhanan dihang kining tanang butanga gikatinong modangat sa katiklopan?” (Marcos 13:4) Wala isalikway ni Jesus ang normal nga pagkaikag sa umaabot​—ang ilang kaikag ug ang atoa. Daghang higayong iyang gipasiugda kon sa unsang paagi maapektohan ang iyang mga sumusunod ug kon unsa ang kataposan unya nga sangpotanan.

3. Nganong ilangkit nato ang tubag ni Jesus sa atong panahon?

³ Ang tubag ni Jesus nagpadayag ug usa ka tagna nga adunay dakong katumanan sa atong panahon. Atong makita kini gikan sa mga gubat sa kalibotan ug sa ubang mga gubat sa atong siglo, ang mga linog nga nakakalas ug dili-maisip nga mga kinabuhi, ang kakulang sa pagkaon nga nagdalag sakit ug kamatayon, ug ang mga hampak​—gikan sa trangkaso Espanyola sa 1918 nga kaylap sa tibuok kalibotan ngadto sa bag-ong hampak karon nga AIDS. Apan, ang kadaghanan sa tubag ni Jesus adunay katumanan usab nga nagtultol niadto sa pagkalaglag sa Jerusalem pinaagi sa mga Romano sa 70 K.P. Gipasidan-an ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Bantayi ang inyong kaugalingon; ang mga tawo magtugyan kaninyo sa lokal nga mga korte, ug pamunalan kamo diha sa mga sinagoga ug pabarogon atubangan sa mga gobernador ug mga hari tungod ug alang kanako, ingong usa ka pagsaksi ngadto kanila.”​—Marcos 13:9.

Kon Unsay Gitagna ni Jesus, ug Kon Unsay Nahitabo

4. Unsa ang pipila ka pasidaan ang nalakip diha sa tubag ni Jesus?

⁴ Si Jesus wala lamang magtagna kon sa unsang paagi pagatagdon sa uban ang iyang mga tinun-an. Iyang gipasidan-an sila kon unsa ang angay nilang buhaton. Pananglitan: “Sa dihang inyong malantawan ang dulumtanang butang nga magpahinabog pagkaawaaw nga nagabarog sa diin dili kini angay (pagamitag mailahong pagpangisip ang magbabasa), nan silang anaa sa Judea pakalagiwa na ngadto sa kabukiran.” (Marcos 13:14) Ang katumbas nga asoy diha sa Lucas 21:20 nag-ingon: “Inigkakita ninyo sa Jerusalem nga malibotan sa nagkampong kasundalohan.” Sa unsang paagi napamatud-an kana nga tinuod diha sa unang katumanan?

5. Unsay nahitabo taliwala sa mga Hudiyo sa Judea sa 66 K.P.?

⁵ Ang The International Standard Bible Encyclopedia (1982) nag-ingon kanato: “Ang mga Hudiyo misamot sa pagkamasuklanon ubos sa Romanhong pagmando ug ang mga gobernador misamot sa pagkahimong mapintas, madagmalon, ug limbongan. Miulbo ang rebelyon sa A.D. 66. . . . Ang gubat nagsugod sa dihang giilog sa mga Zealot ang Masada ug unya, ilalom ni Menahem, midasdas sa Jerusalem. Dungan niini gihuwes-dekutsilyo ang mga Hudiyo sa Cesarea nga siyudad sa gobernador, ug ang balita niining mangilngig nga buhat mikaylap sa tibuok nasod. Ang bag-ong mga sensilyo nga gihimo gikulitan sa mga pulong Tuig 1 hangtod sa Tuig 5 sa pag-alsa.”

6. Unsay reaksiyon sa mga Romano sa pag-alsa sa mga Hudiyo?

⁶ Ang Ikanapulog-duha ka Lehiyon sa Romanong Kasundalohan ilalom ni Cestius Gallus midasdas gikan sa Syria, gilumpag ang Galilea ug Judea, ug unya giatake ang kaulohan, giokupar pa ang ibabaw nga bahin sa “Jerusalem ang balaang siyudad.” (Nehemias 11:1; Mateo 4:5; 5:35; 27:53) Nagsumaryo sa mga hitabo, ang tomo sa The Roman Siege of Jerusalem nag-ingon: “Sulod sa lima ka adlaw naningkamot ang mga Romano sa pagkatkat sa pader, nga kanunay lang nga maabog. Sa kataposan, ang mga tigpanalipod, nga dili na makasagang sa nagpungasi nga mga udyong, misurender. Nagpormag testudo​—ang paagi sa pag-akob sa ilang mga taming ibabaw sa ilang mga ulo sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon​—nagun-ob sa Romanong kasundalohan ang pader ug misulay sa pagsunog sa ganghaan. Natarantar pag-ayo ang mga tigpanalipod.” Ang mga Kristohanon sa siyudad nakahinumdom sa mga pulong ni Jesus ug nakasabot nga usa ka dulumtanang butang nagbarog na diha sa balaang dapit.a Apan uban sa siyudad nga nalibotan, sa unsang paagi ang maong mga Kristohanon makakalagiw, sumala sa gitambag ni Jesus?

7. Sa dihang hapit na untang makadaog sa 66 K.P., unsay gihimo sa mga Romano?

⁷ Ang magsusulat sa kasaysayan nga si Flavius Josephus miasoy: “Si Cestius [Gallus], nga walay kalibotan sa kaguol sa gilikosan ni sa pagbati sa mga tawo, sa kalit mimando sa iyang mga sundalo sa paghunong sa pag-atake, mibiya sa paglaom nga makadaog bisan pag wala siya makaagom ug kaparotan, ug sa wala lamay hinungdan misibog gikan sa Siyudad.” (The Jewish War, II, 540 [xix, 7]) Nganong miatras man si Gallus? Kon unsa man ang hinungdan, ang iyang pag-atras naghatag ug higayon sa mga Kristohanon sa pagsugot sa sugo ni Jesus ug sa pagkalagiw ngadto sa kabukiran ug ngadto sa kahilwasan.

8. Unsa ang ikaduhang bahin sa pagpakiggubat sa Roma batok sa Jerusalem, ug unsay naagoman sa mga nangaluwas?

⁸ Ang pagsugot nakaluwas-ug-kinabuhi. Wala magdugay miatake ang mga Romano aron mabuntog ang pag-alsa. Ang opensiba sa militar ilalom ni Heneral Tito natapos sa dihang gilikosan ang Jerusalem gikan sa Abril ngadto sa Agosto 70 K.P. Makapakitbi sa atay ang pagbasa sa asoy ni Josephus bahin sa pag-antos sa mga Hudiyo. Gawas niadtong nangamatay sa pagpakiggubat sa mga Romano, ang ubang mga Hudiyo gipamatay sa kontrang mga pundok sa mga Hudiyo, ug ang kagutom misangpot sa pagkaon ug tawo. Sa nakadaog ang Romano, 1,100,000 ka Hudiyo ang nangamatay.b Sa 97,000 nga nakalabang-buhi, ang uban gipamatay dihadiha; ang uban gihimong ulipon. Si Josephus nag-ingon: “Kadtong kapin sa desisiyete anyos gikadenahan ug gipadala ngadto sa Ehipto sa pagtrabahog mabug-at, samtang daghan kaayo ang gipadala ni Tito ngadto sa mga lalawigan nga nangamatay lang diha sa mga teatro pinaagi sa mga espada o sa ihalas nga mga mananap.” Bisag gikamulo pa sila sa pagpinigpinig, dihay 11,000 ka binilanggo ang nangamatay sa kagutom.

Si Josephus nag-ingon: “Sa dihang misulod si Tito siya nakurat sa kalig-on sa siyudad . . . Siya misinggit: ‘Ang Diyos nagpaluyo kanato; ang Diyos mao ang nagpukan niining mga kuta sa mga Hudiyo; kay unsa may mahimo sa tawhanong mga kamot o mga instrumento batok sa maong mga torre?’”

9. Nganong ang mga Kristohanon wala makasinati sa naagoman sa mga Hudiyo, apan unsang mga pangutana ang nagpabilin?

⁹ Ang mga Kristohanon mapasalamaton nga misugot sila sa pasidaan sa Ginoo ug mikalagiw sa siyudad una pa mibalik ang Romanong kasundalohan. Busa sila naluwas gikan sa bahin nianang gitawag ni Jesus nga ‘dakong kasakitan nga ang ingon niana wala pa mahitabo sukad sa sinugdan sa kalibotan hangtod sa maong panahon, ni mahitabo pa pag-usab’ sa Jerusalem. (Mateo 24:21) Si Jesus midugang: “Sa pagkatinuod, gawas kon kanang mga adlawa pamub-on, walay unod nga maluwas; apan gumikan sa mga pinili kanang mga adlawa pagapamub-on.” (Mateo 24:22) Unsay kahulogan niana sa maong panahon, ug unsay kahulogan niini karon?

10. Unsa ang atong pagpatin-aw niadto sa Mateo 24:22?

¹⁰ Sa miagi kini gipatin-aw nga ang ‘unod nga pagaluwason’ nagpasabot sa mga Hudiyo nga nakalabang-buhi sa kasakitan sa Jerusalem sa 70 K.P. Ang mga Kristohanon mikalagiw na, busa gitugotan sa Diyos ang mga Romano sa pagdalag kalit nga kalaglagan. Sa laing pagkasulti, gumikan sa kamatuoran nga ang “mga pinili” halayo na sa peligro, ang mga adlaw sa kasakitan mahimong pamub-on, aron ang pipila ka Hudiyohanong “unod” maluwas. Gituohan nga ang nakalabang-buhi nga mga Hudiyo naglandong niadtong makalabang-buhi sa dakong kasakitan nga moabot sa atong adlaw.​—Pinadayag 7:14.

11. Nganong daw kinahanglang timbangtimbangon pag-usab ang pagpatin-aw sa Mateo 24:22?

¹¹ Apan kana ba nga katin-awan nahiuyon sa nahitabo sa 70 K.P.? Si Jesus miingon nga ang tawhanong “unod” ‘pagaluwason’ gikan sa kasakitan. Gamiton ba nimo ang pulong ‘naluwas’ sa pagbatbat sa 97,000 ka nakalabang-buhi, bisan pa sa kamatuoran nga libolibo kanila sa ulahi nangamatay sa kagutom o gipamatay diha sa teatro? Si Josephus miingon bahin sa usa ka teatro sa Cesarea: “Ang gidaghanon sa nangamatay sa pagpakigbugno batok sa ihalas nga mga mananap o sa pagpakig-away sa usag usa o sa pagkagisunog nga buhi maoy kapin sa 2,500.” Bisag wala sila nangamatay sa paglikos, sila wala gayod “maluwas.” Ug pagaisipon ba sila ni Jesus nga kaamgid sa malipayong mga makalabang-buhi sa umaabot nga “dakong kasakitan”?

Unod Pagaluwason​—Sa Unsang Paagi?

12. Kinsa ang unang-siglong “mga pinili” nga gikaikagan sa Diyos?

¹² Sa pagka-70 K.P., wala na lantawa sa Diyos ang lumad nga mga Hudiyo ingong iyang piniling katawhan. Si Jesus nagpakita nga gisalikway na sa Diyos kanang nasora ug nagtugot nga ang kaulohang siyudad niini, ang templo, ug ang sistema sa pagsimba matapos. (Mateo 23:37–24:2) Ang Diyos mipili ug usa ka bag-ong nasod, ang espirituwal nga Israel. (Buhat 15:14; Roma 2:28, 29; Galacia 6:16) Gilangkoban kini sa mga lalaki ug mga babaye nga gipili gikan sa tanang kanasoran ug gidihogan sa balaang espiritu. (Mateo 22:14; Juan 15:19; Buhat 10:1, 2, 34, 35, 44, 45) Mga tuig una pa miatake si Cestius Gallus, si Pedro misulat ngadto “sa mga pinili sumala sa kahibalo-daan sa Diyos nga Amahan, uban ang pagbalaan pinaagi sa espiritu.” Kining mga dinihogan-sa-espiritu maoy “usa ka piniling rasa, usa ka harianong pagkasaserdote, usa ka balaan nga nasod.” (1 Pedro 1:1, 2; 29) Dalhon sa Diyos ang maong mga pinili ngadto sa langit aron maghari uban ni Jesus.​—Colosas 1:1, 2; 3:12; Tito 1:1; Pinadayag 17:14.

13. Unsa kahay diwa sa mga pulong ni Jesus diha sa Mateo 24:22?

¹³ Kining pag-ila sa mga pinili makatabang, sanglit si Jesus nagtagna nga ang mga adlaw sa kasakitan pagapamub-on “gumikan sa mga pinili.” Ang Gregong pulong nga gihubad “gumikan sa” mahimong hubaron usab nga “tungod ug alang sa” o “tungod . . . alang.” (Marcos 2:27; Juan 12:30; 1 Corinto 8:11; 9:10, 23; 11:9; 2 Timoteo 2:10; Pinadayag 2:3) Busa si Jesus mahimong nag-ingon, ‘Gawas kon kanang mga adlawa pamub-on, walay unod nga maluwas; apan tungod ug alang sa mga pinili kanang mga adlawa pagapamub-on.’c (Mateo 24:22) May nahitabo ba nga nakabenepisyo o nahitabo ‘tungod ug alang sa’ Kristohanong mga pinili nga wala makagawas sa Jerusalem?

14. Sa unsang paagi ang “unod” naluwas sa dihang ang Romanong kasundalohan kalit lang miatras sa Jerusalem sa 66 K.P.?

¹⁴ Hinumdomi nga sa 66 K.P., miasdang ang mga Romano sa yuta, giokupar ang ibabaw nga Jerusalem, ug misugod sa paggun-ob sa pader. Si Josephus mikomento: “Kon naghulat pa lang unta siya ug dugaydugay sa paglikos mailog unta niya ang Siyudad dihadiha.” Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Nganong kalit lang nga gibiyaan sa Romanong kasundalohan ang opensiba militar ug “sa wala lamay hinungdan” misibog?’ Si Rupert Furneaux, usa ka batid sa paghubad sa kasaysayan sa militar, mikomento: “Walay magsusulat sa kasaysayan ang nakahatag ug igong katarongan sa katingalahan ug alaot nga desisyon ni Gallus.” Bisan unsa pa may katarongan, ang epekto mao nga ang kasakitan napamubo. Miatras ang mga Romano, nga sa samang panahon giatake sila sa mga Hudiyo samtang nagsibog sila. Komosta ang “mga pinili” nga dinihogang mga Kristohanon nga wala makagawas? Ang pag-undang sa paglikos nagkahulogan nga sila naluwas gikan sa bisan unsang pagpamatay nga mahitabo sa panahon sa kasakitan. Busa, kadtong mga Kristohanon nga nakabenepisyo sa pagpamubo sa kasakitan sa 66 K.P. mao ang naluwas nga “unod” nga gihisgotan sa Mateo 24:22.

Unsay Imong Palaaboton?

15. Nganong makaingon ka nga ilabinang makaiikag ang Mateo kapitulo 24 sa atong panahon?

¹⁵ Basin may mangutana, ‘Nganong angay ko gayod nga kaikagan kining napatin-aw nga pagsabot sa mga pulong ni Jesus?’ Aw, adunay igong katarongan sa pag-ingon nga ang tagna ni Jesus adunay mas dako nga katumanan, sobra pa niadtong nahitabo sa 70 K.P.d (Itandi ang Mateo 24:7; Lucas 21:10, 11; Pinadayag 6:2-8.) Sa daghang dekada, nagsangyaw ang mga Saksi ni Jehova nga ang dakong katumanan nga nagakahitabo sa atong panahon nagpamatuod nga kita makapaabot ug dako pa nga “dakong kasakitan” nga anaa lamang sa unahan. Nianang panahona, sa unsang paagi ang matagnaong mga pulong sa Mateo 24:22 matuman?

16. Unsang makapadasig nga kamatuoran ang gihatag sa Pinadayag bahin sa nagsingabot nga dakong kasakitan?

¹⁶ Mga duha ka dekada human sa kasakitan sa Jerusalem, gisulat ni apostol Juan ang basahon sa Pinadayag. Gipamatud-an niini nga anaa sa unahan ang dakong kasakitan. Ug, kay interesado sa butang nga makaapektar kanato sa personal, tingali kita mahupayan sa pagkasayod nga ang Pinadayag matagnaong nagpasalig kanato nga ang tawhanong unod makalabang buhi niining umaabot nga dakong kasakitan. Si Juan nagtagna ug “usa ka dakong panon . . . gikan sa tanang kanasoran ug mga tribo ug katawhan ug mga dila.” Kinsa kini sila? Usa ka tingog sa langit nag-ingon: “Mao kini sila ang nanagpakagawas gikan sa dakong kasakitan.” (Pinadayag 7:9, 14) Oo, sila mao unya ang mga makalabang-buhi! Ang Pinadayag naghatag usab kanato ug katin-awan kon sa unsang paagi maugmad ang mga butang diha sa umaabot nga dakong kasakitan ug kon sa unsang paagi matuman ang Mateo 24:22.

17. Maglakip sa unsa ang unang yugto sa dakong kasakitan?

¹⁷ Ang unang bahin niini nga kasakitan maoy usa ka pag-atake sa simbolikong bigaon nga gitawag ug “Dakong Babilonya.” (Pinadayag 14:8; 17:1, 2) Siya naghawas sa tibuok-kalibotan nga imperyo sa bakak nga relihiyon, uban sa Kakristiyanohan nga mao ang labing salawayon. Sumala sa mga pulong sa Pinadayag 17:16-18, ibutang sa Diyos diha sa kasingkasing sa politikanhong elemento ang pag-atake niining simbolikong bigaon.e Palandonga kon unsang matanga kini sa pag-atake alang sa dinihogang “mga pinili” sa Diyos ug sa ilang mga kauban, ang “dakong panon.” Samtang magpadayon kining malaglagong pag-atake sa relihiyon, mopatim-aw nga daw paphaon niini ang tanang relihiyosong mga organisasyon, lakip ang katawhan ni Jehova.

18. Nganong daw walay “unod” ang maluwas sa pagsugod sa unang bahin sa dakong kasakitan?

¹⁸ Mao na kining panahona nga matuman sa mas dakong bahin ang mga pulong ni Jesus nga makita diha sa Mateo 24:22. Sama nga daw nameligro ang mga pinili sa Jerusalem, ang mga alagad ni Jehova mopatim-aw nga daw mameligro nga mapapha sa pag-atake sa relihiyon, nga morag kana nga pag-atake magpapha sa tanang “unod” sa katawhan sa Diyos. Apan, ibutang nato sa hunahuna kon unsay nahitabo balik sa 66 K.P. Ang kasakitan nga gipahinabo sa mga Romano gipamubo, nga naghatag ug igong higayon sa dinihogang mga pinili sa Diyos sa pag-ikyas ug sa pagpabiling buhi. Busa, kita makasalig nga ang malaglagong pag-atake sa relihiyon dili pagatugotan sa pagpatay sa globonhong kongregasyon sa matuod nga mga magsisimba. Kini mahitabo sa kalit, nga daw “sa usa ka adlaw.” Hinunoa, sa usa ka paagi, kini pagapamub-on, dili kini tugotan sa pagtapos sa tumong niini, aron ang katawhan sa Diyos “maluwas.”​—Pinadayag 18:8.

19. (a) Human sa unang bahin sa dakong kasakitan, unsay madayag? (b) Ngadto sa unsa kini mosangpot?

¹⁹ Ang ubang mga elemento sa yutan-ong organisasyon ni Satanas nga Yawa human niana magpadayon sa usa ka panahon, nga magbangotan sa kapildihan sa mga pagpakiglabot uban sa ilang karaang relihiyosong hinigugma. (Pinadayag 18:9-19) Sa usa ka partikular nga yugto, sila makamatikod nga ang matuod nga mga alagad sa Diyos nagpabilin, “nga nagpuyo sa kasegurohan, silang tanan nagpuyo nga walay kuta” ug daw dali nga maatake. Pagkadako unya sa katingala sa mga tig-atake! Mosanong sa tinuod o panghulga nga pag-atake batok sa iyang mga alagad, ipahamtang sa Diyos ang paghukom sa iyang mga kaaway diha sa kataposang bahin sa dakong kasakitan.​—Ezequiel 38:10-12, 14, 18-23.

20. Nganong ang ikaduhang yugto sa dakong kasakitan dili magpameligro sa katawhan sa Diyos?

²⁰ Kining ikaduhang bahin sa dakong kasakitan mahisama unya sa nahitabo sa Jerusalem ug sa mga molupyo niini sa ikaduhang pag-atake sa mga Romano sa 70 K.P. Mahimo unya kining “dakong kasakitan ingon nianang wala pa mahitabo sukad sa sinugdan sa kalibotan hangtod [sa maong panahon], dili, ni mahitabo pa pag-usab.” (Mateo 24:21) Kita makasalig, hinunoa, nga ang mga pinili sa Diyos ug ang ilang mga kauban dili mahimutang sa makuyaw nga dapit, nga peligrosong mapatay. Aw, dili sila mokalagiw ngadto sa usa ka lugar sa yuta. Ang unang-siglong mga Kristohanon sa Jerusalem makakalagiw gikan nianang siyudara ngadto sa bukiron nga lugar, sama sa Pella tabok sa Jordan. Apan, sa umaabot ang matinumanong mga Saksi sa Diyos mahimutang sa tibuok globo, busa ang kahilwasan ug panalipod dili ipasukad sa usa ka lugar sa yuta.

21. Kinsa ang makiggubat sa kataposang gubat, ug unsa ang resulta?

²¹ Ang kalaglagan dili ipahinabo sa mga kasundalohan sa Roma o sa bisan unsang tawhanong ahensiya. Hinunoa, ang basahon sa Pinadayag nagbatbat sa tiglaglag nga mga puwersa ingon nga gikan sa langit. Oo, kanang kataposang bahin sa dakong kasakitan himoon, dili sa bisan unsang tawhanong kasundalohan, kondili sa “Ang Pulong sa Diyos,” ang Haring Jesu-Kristo, nga pagatabangan sa ‘kasundalohan nga anaa sa langit,’ lakip sa nabanhawng dinihogang mga Kristohanon. Ipakanaog sa “Hari sa mga hari ug ang Ginoo sa mga ginoo” ang usa ka paglaglag nga mas bug-os kay sa nahimo sa mga Romano sa 70 K.P. Paphaon niini ang tanang tawhanong mga magsusupak sa Diyos​—mga hari, mga komander sa militar, mga tawong gawasnon ug mga ulipon, mga gagmay ug dagko. Bisan ang tawhanong mga organisasyon sa kalibotan ni Satanas makaatubang sa ilang kalaglagan.​—Pinadayag 2:26, 27; 17:14; 19:11-21; 1 Juan 5:19.

22. Sa unsang dugang diwa nga maluwas ang “unod”?

²² Hinumdomi nga ang “unod,” sa dinihogang nanghibilin ug sa “dakong panon,” maluwas na sa dihang ang Dakong Babilonya sa kalit ug sa bug-os mawagtang sa unang bahin sa kasakitan. Sa susama sa kataposang bahin sa kasakitan, ang “unod” nga mikalagiw ngadto sa kiliran ni Jehova maluwas. Pagkalahi niini sa gisangpotan sa rebelyosong mga Hudiyo sa 70 K.P.!

23. Unsay mapaabot sa unahan sa mangaluwas nga “unod”?

²³ Sa magpalandong sa mga posibilidad alang sa imong kaugalingong umaabot ug sa imong mga minahal, matikdi ang gisaad diha sa Pinadayag 7:16, 17: “Sila dili na gutomon ni uhawon pa, ni ang adlaw moganggang kanila ni ang unsa mang makapapagbang kainit, tungod kay ang Kordero, nga anaa sa taliwala sa trono, magapastol kanila, ug magagiya kanila ngadto sa mga tuboran sa mga tubig sa kinabuhi. Ug ang Diyos magapahid sa matag luha gikan sa ilang mga mata.” Sa pagkatinuod, ingon gayod niana ang pagkahimong “maluwas” sa katingalahan, malungtarong diwa.

[Mga footnote]

Unsay Imong Tubag?

◻ Unsa ang duha ka bahin sa pag-atake sa Romanong kasundalohan sa Jerusalem?

◻ Nganong walay kalagmitan nga ang 97,000 ka nakalabang-buhi nga mga Hudiyo sa 70 K.P. maoy naglangkob sa “unod” nga gihisgotan sa Mateo 24:22?

◻ Sa unsang paagi ang mga adlaw sa kasakitan sa Jerusalem gipamubo, ug busa sa unsang paagi ang “unod” naluwas?

◻ Sa nagsingabot nga dakong kasakitan, sa unsang paagi ang mga adlaw pagamub-on ug ang “unod” maluwas?

[Hulagway sa panid 16]

Hudiyohanong sensilyo nga gihimo human sa pag-alsa. Ang Hebreohanong sinulat nag-ingong “Tuig ikaduha,” nga nagkahulogang 67 K.P., ang ikaduhang tuig sa ilang awtonomiya

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Hulagway sa panid 17]

Romanhong sensilyo nga gihimo sa 71 K.P. Sa wala maoy usa ka armadong Romano; sa tuo usa ka babayeng Hudiyo nga nagbalata. Ang mga pulong “IVDAEA CAPTA” nagkahulogang “Dinakpang Judea”

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.