Balik sa Abog—Sa Unsang Paagi?
“KAY ikaw abog ug sa abog ikaw mopauli.” Sa dihang ang unang tawo, si Adan, nakadungog niadtong mga pulonga, siya nasayod kon unsay pagadahomon. Siya gibuhat gikan sa abog sa yuta ug mobalik sa pagkaabog. Siya mamatay tungod kay iyang gisupak ang iyang Maglalalang, si Jehova nga Diyos.—Genesis 2:7, 15-17; 3:17-19.
Gipakita sa Bibliya nga ang mga tawo maoy binuhat gikan sa abog. Kini nag-ingon usab: “Ang kalag nga nakasala—kini mismo mamatay.” (Ezequiel 18:4; Salmo 103:14) Ang kamatayon nagdalag kasub-anan ngadto sa minilyon ug sa sublisubli nagpatunghag mga pangutana bahin sa paghipos sa mga patayng lawas sa tawo.
Mga Batasan sa Nangagi ug Karon
Sa unsang paagi ang patayng mga lawas sa tawo gihipos taliwala sa katawhan sa Diyos sa karaang panahon? Sa unang mga panid niini, ang Bibliya naghisgot sa nagkalainlaing mga paagi sa pagdumala sa patay, lakip na ang paglubong sa yuta. (Genesis 35:8) Ang patriarkang si Abraham ug ang iyang asawa, si Sara, maingon man ang ilang anak nga si Isaac ug apo nga si Jacob gilubong diha sa langob sa Machpelah. (Genesis 23:2, 19; 25:9; 49:30, 31; 50:13) Ang mga maghuhukom sa Israel nga si Gideon ug Samson gilubong ‘sa lubnganang mga dapit sa ilang mga amahan.’ (Maghuhukom 8:32; 16:31) Kini nagpasabot nga ang pagbatog mga dapit nga lubnganan sa pamilya mao ang gipili taliwala sa karaang katawhan sa Diyos. Sa dihang si Jesu-Kristo namatay sa unang siglo K.P., ang iyang lawas gilubong diha sa bag-ong lubnganan nga gibangag sa bato. (Mateo 27:57-60) Nan, sa kadaghanan, ang patayng mga lawas sa tawo gilubong sa yuta o gibutang sa nitso. Mao gihapon kini ang batasan sa kadaghanang dapit sa tibuok kalibotan.
Apan, sa ubang mga bahin sa yuta karong adlawa, ang dakong kakulang ug lugar ug ang kamahal sa yuta nagpasamot sa kalisod sa pagbatog mga lubnganang dapit. Busa, ang ubang mga tawo naghunahuna sa ubang mga paagi sa paghipos sa mga patayng lawas sa tawo.
Ang pagsabwag sa abo human sunoga ang patayng lawas sa tawo nahimong kasagaran. Sa Inglaterra mga 40 porsiyento sa mga patayng lawas ginadumala na karon niining paagiha. Sa Sweden, diin kapin sa 80 porsiyento sa mga nangamatay sa mga siyudad gisunog, ang pipila ka kakahoyan gitudlo nga sabwaganan ug mga abo. Ug sa Shanghai ug sa pipila ka ubang mga siyudad sa Tsina nga duol sa dagat, ang mga gobyerno sa siyudad nagpasiugdag tiningob nga pagsabwag diha sa dagat sa daghang beses sa usa ka tuig.
Diin isabwag ang mga abo? Dili lamang bisan asa. Ang uban nahadlok nga ang pagsabwag sa mga abo makadaot sa palibot. Apan, sa pagkatinuod, ang bisan unsang posibleng kapeligrohan sa mga epidemya mawagtang pinaagig pagsunog. Ang pipila ka menteryo sa Inglaterra ug lubnganang mga parke sa Tinipong Bansa naglain ug mga lagwerta o mga hardin sa bulak ingong sabwaganang mga yuta. Siyempre, ang mga Kristohanon ilabinang nabalaka bahin sa hunahuna sa Kasulatan bahin sa pagsunog ug sa pagsabwag sa mga abo.
Unsay Hunahuna sa Kasulatan?
Diha sa usa ka pahayag batok “sa hari sa Babilonya,” ang manalagna nga si Isaias nag-ingon: “Ikaw gisalibay nga walay usa ka lubnganang dapit alang kanimo.” (Isaias 14:4, 19) Ang pagsabwag ba sa mga abo ikatandi sa ingon niini nga kaso sa pagpakaulaw? Dili, kay didto walay gihisgotang pagsunog ug pagtipig o sa pagsabwag sa miresultang mga abo.
Si Jesu-Kristo naghisgot bahin sa yutan-ong pagkabanhaw sa mga patay nga mahitabo sa panahon sa iyang Pagmando sa Milenyo sa dihang siya miingon: “Kadtong tanan nga anaa sa handomanang mga lubnganan makadungog sa [akong] tingog ug managpanggula.” (Juan 5:28, 29) Bisan pa niana, nga ang usa ka espesipikong lubnganan wala gayod kinahanglana sa pagbanhaw sa usa ka tawo gipakita sa laing matagnaong kahubitan bahin sa pagkabanhaw. Ang Pinadayag 20:13 nag-ingon: “Ang dagat nagtugyan sa mga patay nga diha niini, ug gitugyan sa kamatayon ug sa Hades ang mga patay nga diha nila.” Busa, ang hinungdanon maoy dili kon diin o sa unsang paagi ‘mobalik sa abog’ ang usa ka tawo. Hinunoa, kon kaha siya hinumdoman sa Diyos ug pagabanhawon. (Job 14:13-15; itandi ang Lucas 23:42, 43.) Wala gayod kinahanglana ni Jehova ang maanindot nga mga lubnganan sa pagtabang kaniya sa paghinumdom sa mga tawo. Ang pagsunog dili makapugong sa pagkabanhaw sa usa ka tawo. Ug kon gibuhat ang pagsabwag sa mga abo nga may hustong motibo ug walay bakak nga relihiyosong mga seremonyas, nahiuyon kini sa Kasulatan.
Kadtong kinsa mohukom nga pabor sa pagsabwag sa mga abo angayng magtagad sa balaod sa nasod. Angayan usab nga ilang tagdon ang mga pagbati sa mga namatyan ug sa uban. Ang mga alagad ni Jehova angayng mag-amping nga ang paggamit sa ilang Kasulatanhong kagawasan niining bahina dili makahatag ug kaulawan sa maayong ngalang gidala sa mga Kristohanon. Kini ilabinang hinungdanon diha sa mga nasod diin ang pagsunog ug ang pagsabwag sa mga abo gidawat nga legal apan wala pa bug-os dawata sa komunidad. Siyempre, ang usa ka Kristohanon angayng maglikay sa bisan unsang mga seremonyas o mga kostumbre nga gipasukad diha sa pagtuo bahin sa pagkadili-mamatay sa tawhanong kalag.
Bug-os nga Kagawasan Gikan sa Lubnganan
Ang pipila kinsa naglaban sa pagsabwag sa mga abo nag-ingon nga kini nagkahulogan ug kagawasan gikan sa paglubong diha sa mga lubnganan. Ang makahatag ug kinadak-ang kahupayan, hinunoa, mao unya ang katumanan sa saad sa Bibliya nga “ingong kataposang kaaway, ang kamatayon pagawagtangon.”—1 Corinto 15:24-28.
Kini nagpasabot nga ang mga menteryo, mga lubnganan, bisan ang pagsunog ug ang pagsabwag sa mga abo, mahimo na unyang mga butang sa nangagi. Oo, ang kamatayon mawala na. Ubos sa pagdasig sa Diyos si apostol Juan misulat: “Nadungog ko ang usa ka kusog nga tingog gikan sa trono nga nag-ingon: ‘Tan-awa! Ang tolda sa Diyos anaa uban sa katawhan, ug siya mopuyo uban kanila, ug sila mahimong iyang mga katawhan. Ug ang Diyos mismo mouban kanila. Ug iyang pahiran ang matag luha sa ilang mga mata, ug wala na unyay kamatayon, ni pagbangutan ni pagtiyabaw ni may kasakit pa. Ang kanhing mga butang mitaliwan na.’”—Pinadayag 21:3, 4.
Kining tanan moabot sa dihang ang tawhanong kamatayon nga resulta sa sala ni Adan bug-os nga wagtangon ubos sa Gingharian sa Diyos. Nianang panahona ang masinugtanong katawhan dili na moatubang sa palaaboton nga mopauli sa abog.
[Hulagway sa panid 29]
Kasagarang mga paagi sa pagdumala sa mga patayng lawas sa tawo
[Hulagway sa panid 31]
Pagsabwag sa mga abo sa Sagami Bay, sa Hapon
[Credit Line]
Kortesiya sa Koueisha, Tokyo