Ang Pamilya—Usa ka Kinahanglanon sa Tawo!

GIANGKON nga ang tawhanong katilingban mouswag lamang kon ang mga pamilya mouswag. Ang kasaysayan nagpakita nga samtang nagkahugno ang kahikayan sa pamilya, ang mga komunidad ug mga nasod nagkahuyang. Sa dihang ang moral nga kadunotan naglaglag sa mga pamilya sa karaang Gresya, ang sibilisasyon niini nabungkag, nga naghimo niining daling mabuntog sa mga Romano. Ang Romanhong Imperyo nagpabiling lig-on samtang ang mga pamilya nagpabiling lig-on. Apan sa paglabay sa kasiglohan, ang pamilyahanong kinabuhi nagkahuyang, ug ang imperyo nagkaluya. “Ang kasegurohan ug pagtuboy sa pamilya ug sa pamilyahanong kinabuhi mao ang pangunang mga tumong sa sibilisasyon, ug ang lintunganayng mga tumong sa tanang industriya,” mikomento si Charles W. Eliot, kanhing presidente sa Harvard University.

Oo, ang pamilya maoy kinahanglanon sa tawo. Kini adunay direktang epekto sa kalig-on sa katilingban ug sa kaayohan sa kabataan ug sa umaabot nga mga kaliwatan. Sa walay duhaduha, adunay daghan, daghang dalagang mga inahan nga nanglimbasog pag-ayo sa pagpadako ug buotang mga anak, ug angay silang dayegon sa ilang kahago. Bisan pa niana, ang mga pagtuon nagpakita nga ang kabataan kasagarang mas maayog kahimtang kon sila magpuyo sa usa ka pamilya nga anaa ang duha ka ginikanan.

Usa ka pagtuon sa Australia sa kapin sa 2,100 ka batan-on nakakaplag nga “ang mga tin-edyer gikan sa nabungkag nga mga pamilya sa katibuk-an dunay mas daghang suliran sa panglawas, mas lagmit nga magpakitag mga timailhan sa emosyonal nga mga suliran, ug mas lagmit nga mahimong aktibo sa pagpakigsekso kay sa mga batan-on gikan sa wala mabungkag nga mga pamilya.” Usa ka pagtuon nga gihimo sa U.S. National Institutes of Health Statistics nagpadayag nga ang kabataan gikan sa nabungkag nga mga panimalay maoy “20-​30 porsiyento nga mas lagmit nga maaksidente, 40-​75 porsiyento nga mas lagmit nga mosubli sa elementarya, ug 70 porsiyento nga mas lagmit nga mapalagpot sa tunghaan.” Ug ang tig-analisar sa polisa nagtaho nga “ang kabataan gikan sa mga panimalay nga usay ginikanan mas labawg kalagmitan nga malangkit sa krimen kay niadtong nagtubo sa tradisyonal nga mga panimalay.”

Ang Panimalay Maoy Dangpanan

Ang kahikayan sa pamilya nagtagana ug malipayon, makapalig-on, ug matahom nga panimalay alang sa tanan. “Ang labing hinungdanong tinubdan sa kalipay ug maayong pamuyo dili mao ang karera, mga kabtangan, mga pasatiempo ni mga higala kondili ang pamilya,” usa ka Swekong awtoridad ang nangangkon.

Ang Bibliya nagpakita nga nautang sa matag pamilya sa yuta ang ngalan niini ngadto sa Dakong Maglalalang sa mga pamilya, si Jehova nga Diyos, sa paagi nga siya ang nagpasiugda sa kahikayan sa pamilya. (Genesis 1:​27, 28; 2:​23, 24; Efeso 3:​14, 15) Bisan pa niana, sa inspiradong Kasulatan, si apostol Pablo nagtagna ug mapintas nga pag-atake sa pamilya, nga moresulta sa pagkabungkag sa moralidad ug sa tawhanong katilingban gawas sa Kristohanong kongregasyon. Siya miingon nga ang “kataposang mga adlaw” pagatiman-an sa pagkadili-maunongon, pagkawala sa “kinaiyanhong pagbati,” ug pagkamasukihon sa mga ginikanan, bisan taliwala niadtong ‘nagabaton ug dagway sa diyosnong pagkamahinalaron.’ Iyang giawhag ang mga Kristohanon nga motalikod niini. Gitagna ni Jesus nga ang pagsupak sa kamatuoran sa Diyos makapabahin sa mga pamilya.​—2 Timoteo 3:​1-5; Mateo 10:​32-​37.

Apan, wala kita pasagdi sa Diyos nga walay tabang. Diha sa iyang Pulong daghang gihatag nga mga instruksiyon bahin sa mga relasyon sa pamilya. Nagtug-an kini kanato kon sa unsang paagi mapalampos nato ang pamilya ug himoon ang panimalay nga usa ka kahimut-anang dapit diin ang matag membro sa pamilya adunay kaakohan nga tumanon ngadto sa uban.a​—Efeso 5:​33; 6:​1-4.

Posible ba nga makab-ot ang maong malipayong relasyon niining mga adlawa nga ang pamilya gihulga pag-ayo? Oo, posible gayod! Molampos ka sa paghimo sa imong pamilya nga usa ka makalilipay, makaparepreskong dangpanan niining malisod, samag-desyertong kalibotan. Apan dunay gikinahanglan niini gikan sa tanan diha sa pamilya. Ang mosunod maoy pipila ka sugyot.

Pagtabang sa Imong Pamilya nga Makalahutay

Usa sa kinamaayohang mga paagi nga ang usa ka pamilya magpabiling nahiusa maoy pinaagi sa paggugol ug panahon nga magkauban. Ang tanang membro kinahanglang andam nga makig-ambit sa ilang libreng panahon uban sa ilang pamilya. Kana mahimong magkahulogag mga sakripisyo. Pananglitan, kamong mga tin-edyer mahimong mosakripisyo sa usa ka paboritong programa sa TV, mga bangga sa esports, o paglulinghayaw uban sa mga higala. Kamong mga amahan, nga kasagarang maoy pangunang mangitag kabuhian, ayawg gamita ang libreng panahon alang lamang sa pasatiempo o ubang personal nga mga intereses. Planoha ang mga kalihokan uban sa pamilya, tingali kon sa unsang paagi mogugol ug mga hinapos sa semana o mga bakasyon nga magkauban. Siyempre, planoha ang usa ka kalihokan nga ang tanan maghinamhinam ug malingaw.

Ang kabataan nagkinahanglan ug labaw pa kay sa gitawag nga de-kalidad nga panahon, sa ato pa, ang gieskedyul nga tunga sa oras o ingon-ingon niana nga gigugol uban sa kabataan matag karon ug unya. Nagkinahanglan silag daghang panahon. Usa ka kolumnista sa usa ka Swekong mantalaan misulat: “Panahon sa akong 15 ka tuig ingong tigbalita, nakahibalag ako ug daghan kaayong batan-ong delingkuwente . . . Usa ka komon nga kahimtang mao nga morag naladlad sila sa dekalidad-nga-panahong pagmatuto: ‘Ang akong mga ginikanan walay panahon.’ ‘Dili gayod sila maminaw.’ ‘Kanunay nagabiyahe ang akong amahan.’ . . . Ingong ginikanan, makapili ka kanunay kon unsa ka dako ang panahon nga imong ihatag sa imong anak. Ang imong pagpili matasalan 15 ka tuig sa ulahi pinaagi sa usa ka walay-kaluoy nga 15-anyos.”

Tukmang Panglantaw sa Salapi

Ang tanang membro angayng mag-ugmad usab ug tukmang panglantaw sa salapi. Kinahanglang andam sila sa pagpakig-ambit kon unsay ilang mahimo aron makobrehan ang kasagarang mga galastohan sa pamilya. Daghang babaye ang kinahanglang motrabaho aron ikatagana ang panginahanglan, apan kamong mga asawa kinahanglang makaamgo sa mga kapeligrohan ug mga tentasyon nga basin inyong maagian. Kining kalibotana nag-awhag kaninyo nga ugmaron pag-ayo ang inyong mga katakos ug buhaton ang gusto ninyong buhaton. Basig mahimo kamong independente ug dili-matagbaw sa inyong hinatag sa Diyos nga papel ingong inahan ug tig-atiman sa panimalay.​—Tito 2:​4, 5.

Kon kamong mga inahan mahimong anaa sa balay ug mahimong giya ug higala sa inyong mga anak, tinong dako kinig ikaamot ngadto sa pagpalig-on sa mga bugkos nga magpahiusa sa inyong pamilya bisan pa sa tanang kalisdanan. Ang usa ka babaye makaamot sa talagsaong paagi sa paghimo sa panimalay nga malipayon, luwas, ug nagaobra. “Nagkinahanglag usa ka gatos ka lalaki aron sa pagdumala sa usa ka kampo, apan ang usa ka babaye makadumalag usa ka panimalay,” matod sa usa ka ika-19ng siglo nga politiko.

Kon ang tanan diha sa pamilya mokooperar sa pagkinabuhi sulod sa badyet sa pamilya, magpalingkawas kini sa pamilya sa daghang suliran. Ang mga magtiayon kinahanglang magkauyon nga himoong yano ang kinabuhi ug unahon ang espirituwal nga mga intereses. Ang mga anak kinahanglang makakat-on sa pagkakontento, nga dili mangayog mga butang nga dili maabot sa badyet sa pamilya. Pagbantay sa tinguha sa mga mata! Ang tentasyon sa pagpalit ug mga butang nga dili nimo maabot, pagpangutang, naghatod sa daghang pamilya ngadto sa kadaotan. Makaayo sa panaghiusa sa pamilya kon ang tanan mopaambit sa ilang salapi alang sa usa ka tiningob nga kalihokan​—usa ka makarepreskong panaw, usa ka mapuslanon ug makalingawng kasangkapan alang sa panimalay, o usa ka kontribusyon aron sa pagsuportar sa Kristohanong kongregasyon.

Ang laing matang sa “kontribusyon” ngadto sa usa ka malipayong espiritu sa pamilya nga kinahanglang pakig-ambitan sa tanang membro sa pamilya mao ang pagpakig-ambit sa paghinlo ug pagmentinar nga buluhaton​—pag-atiman sa balay, sa tanaman, sa kotse, ug uban pa. Ang matag membro sa pamilya, bisan ang mga bata, mahimong ikaasayn ug usa ka bahin sa usa ka trabaho. Kamong mga bata, sulayi nga dili usikan ang inyong panahon. Hinunoa, ugmara ang espiritu sa pagkamatinabangon ug pakigtambayayongay; kini moresulta sa tinuod nga pakighigalaay ug pag-ubanay, nga magpahiusa sa pamilya.

Ang Bili sa Edukasyon sa Bibliya

Sa usa ka nahiusang Kristohanong pamilya, ang kahinungdanon sa regular nga pagtuon sa Bibliya gipasiugda usab. Ang adlaw-adlawng panaghisgot sa mga teksto sa Bibliya ug ang senemanang pagtuon sa Sagradong Kasulatan magtaganag pasikaranan alang sa nahiusang pamilya. Ang paninugdang mga kamatuoran ug mga prinsipyo sa Bibliya kinahanglang duyog nga hisgotan sa paagi nga mopalihok sa mga kasingkasing sa tanan diha sa pamilya.

Ang maong mga sesyon sa pamilya kinahanglang edukasyonal apan sa samang panahon makalingaw ug makapadasig. Usa ka pamilya sa amihanang Sweden kanhi nagpasulat sa mga bata sa mga pangutana nga mitungha panahon sa semana. Kining mga pangutanaha pagahisgotan dayon panahon sa senemanang pagtuon sa Bibliya. Ang mga pangutana kasagarang laglom ug makapapukaw sa hunahuna ug napamatud-ang usa ka sumbalik-silaw sa katakos sa panghunahuna sa kabataan ug pagsabot sa mga pagtulon-an sa Bibliya. Ang pipila ka pangutana mao: “Si Jehova ba kanunayng maoy nagpatubo sa tanang butang sa tanang panahon, o gihimo lang kana niya sa sinugdanan?” “Nganong giingon sa Bibliya nga gilalang sa Diyos ang tawo ‘sa iyang dagway’ sanglit ang Diyos dili man tawo?” “Wala ba mogahi sa katugnaw si Adan ug Eva panahon sa tingtugnaw didto sa Paraiso sanglit nagtiniil lang sila ug walay mga sapot?” “Nganong gikinahanglan man nato ang bulan sa gabii nga angayng ngitngit unta kana?” Ang mga anak karon mga dagko na ug nag-alagad sa Diyos ingong bug-os-panahong mga ministro.

Sa dihang nagdumala sa mga suliran sa pamilya, kamong mga ginikanan maayong maningkamot nga mahimong positibo ug malipayon. Magmahunahunaon ug mapasiboon, apan lig-on, maylabot sa pagtuman sa hinungdanong mga prinsipyo. Pakit-a ang mga bata nga ang gugma alang sa Diyos ug sa iyang matarong nga mga prinsipyo kanunayng naggiya sa inyong mga desisyon. Ang palibot sa tunghaan kasagarang makapapit-os ug makapaguol kaayo, ug ang kabataan nagkinahanglag daghang pagdasig diha sa panimalay aron mapulihan ang maong impluwensiya.

Mga ginikanan, ayaw pagpakaaron-ingnon nga hingpit kamo. Dawata ang mga sayop ug pangayog pasaylo sa inyong mga anak kon gikinahanglan. Mga batan-on, kon si Mama ug Papa modawat ug sayop, higugmaa pa sila.​—Ecclesiastes 7:16.

Oo, ang nahiusang pamilya magtaganag panimalay nga malinawon, luwas, ug malipayon. Ang Alemang magbabalak nga si Goethe kas-a miingon: “Siya labing malipayon, hari o kabos nga mag-uuma, kinsa makakaplag sa iyang kalipay diha sa panimalay.” Alang sa mapabilhong mga ginikanan ug mga anak, angayng walay laing dapit sama sa panimalay.

Tinuod, ang pamilya gihulga pag-ayo karong adlawa sa mga pagpit-os sa kalibotan nga atong gipuy-an. Apan sanglit ang pamilya gikan sa Diyos, kini motunhay. Ang imong pamilya motunhay, ug ikaw usab kon imong sundon ang matarong nga mga giya sa Diyos alang sa malipayong pamilyahanong kinabuhi.

[Mga footnote]