Ang Imo Bang Buluhaton Makasagubang sa Kalayo?

“Padayong pabantaya ang matag usa kon sa unsang paagi siya nagatukod diha [sa patukoranan].”​—1 CORINTO 3:10.

1. Unsang paglaom ang gihuptan sa matinumanong mga Kristohanon maylabot sa umaabot nga mga tinun-an?

ANG usa ka Kristohanong magtiayon nagsud-ong sa ilang bag-ong natawong bata. Ang usa ka magmamantala sa Gingharian nakakita sa mahinamon, interesadong ekspresyon diha sa nawong sa usa ka estudyante sa Bibliya. Ang usa ka Kristohanong ansiyano nga nagtudlo gikan sa plataporma nakamatikod diha sa mamiminaw sa usa ka bag-ong interesadong tawo nga madasigong nagsusi sa mga kasulatan diha sa iyang Bibliya. Kining matinumanong mga alagad ni Jehova dunay mga kasingkasing nga tugob sa paglaom. Natural nga sila maghunahuna, ‘Kini bang tawhana modangat sa paghigugma ug pag-alagad kang Jehova​—ug magpabiling matinumanon?’ Siyempre, ang maong sangpotanan dili awtomatiko. Nagkinahanglan kinig paghago.

2. Giunsa pagpahinumdom ni apostol Pablo ang Hebreohanong mga Kristohanon sa kahinungdanon sa buluhaton nga pagpanudlo, ug lagmit magtukmod kini kanato nga himoon ang unsang pagsusi sa kaugalingon?

² Usa ka batid nga magtutudlo mismo, si apostol Pablo nagpasiugda sa kahinungdanon sa buluhaton nga pagpanudlo ug paghimog mga tinun-an sa dihang siya misulat: “Angay na kamong mahimong mga magtutudlo tungod sa panahon.” (Hebreohanon 5:12) Ang mga Kristohanon nga iyang gisultian diyutay rag pag-uswag, bisan tuod dugay na silang nahimong mga magtutuo. Dili lamang kay dili sila andam sa pagtudlo sa uban, kinahanglan silang pahinumdoman sa sukaranang mga bahin sa kamatuoran. Karon, maayo nga matag karon ug unya kitang tanan magtimbangtimbang sa atong mga katakos ingong mga magtutudlo ug susihon kon sa unsang paagi makahimo kitag mga pagpauswag. Nalangkit ang mga kinabuhi. Unsay atong mahimo?

3. (a) Sa unsa gitandi ni apostol Pablo ang proseso sa paghimog Kristohanong tinun-an? (b) Ingong Kristohanong mga magtutukod, unsang dakong pribilehiyo ang atong nabatonan?

³ Sa gipasangkad nga ilustrasyon, gipakasama ni Pablo ang paghimog mga tinun-an sa proseso sa paghimog usa ka tinukod. Misugod siya sa pag-ingon: “Kami mga isigkamagbubuhat sa Diyos. Kamo mao ang uma sa Diyos ilalom sa pagtikad, ang tinukod sa Diyos.” (1 Corinto 3:9) Busa nakig-ambit kita sa buluhatong pagtukod nga naglangkit sa mga tawo; motabang kita sa paghimo kanilang mga tinun-an ni Kristo. Gibuhat nato kana ingong mga isigkamagbubuhat sa Usa nga “nagtukod sa tanang butang.” (Hebreohanon 3:4) Pagkadakong pribilehiyo! Susihon nato kon sa unsang paagi ang dinasig nga tambag ni Pablo ngadto sa mga taga-Corinto makatabang kanato nga mahimong mas hanas sa atong buluhaton. Itumong nato ang pagtagad ilabina diha sa atong “arte sa pagpanudlo.”​—2 Timoteo 4:2.

Pagpahiluna sa Hustong Patukoranan

4. (a) Unsay papel ni Pablo diha sa Kristohanong buluhaton nga pagtukod? (b) Nganong ikaingon nga si Jesus ug ang iyang mga mamiminaw nahibalo sa kahinungdanon sa maayong mga patukoranan?

⁴ Aron mahimong lig-on ug durable ang usa ka tinukod, nagkinahanglan kini ug maayong patukoranan. Busa, si Pablo misulat: “Sumala sa dili-takos nga kalulot sa Diyos nga gihatag kanako, ingong maalamon nga tagdumala sa mga trabahoon ako nagpahilunag patukoranan.” (1 Corinto 3:10) Naggamit sa mao gihapong ilustrasyon, nagsugilon si Jesu-Kristo bahin sa usa ka balay nga wala matumba sa bagyo tungod kay ang magtutukod niini mipili ug lig-ong patukoranan. (Lucas 6:47-49) Nahibalo pag-ayo si Jesus sa kahinungdanon sa mga patukoranan. Diha siya sa gipahiluna ni Jehova ang patukoranan sa yuta.a (Proverbio 8:29-31) Ang mga mamiminaw usab ni Jesus nakasabot sa kahinungdanon sa maayong mga patukoranan. Ang maayog-patukoranan lamang nga mga tinukod ang nakalahutay sa dagkong mga baha ug mga linog nga nahitabo usahay sa Palestina. Apan, unsa nga patukoranan ang diha sa hunahuna ni Pablo?

5. Kinsa ang patukoranan sa Kristohanong kongregasyon, ug sa unsang paagi kini gitagna?

⁵ Si Pablo misulat: “Walay tawo nga makapahilunag bisan unsa pang laing patukoranan kay sa unsay napahiluna na, nga mao si Jesu-Kristo.” (1 Corinto 3:11) Dili kini ang unang higayon nga si Jesus gipakasama sa usa ka patukoranan. Sa pagkatinuod, ang Isaias 28:16 nagtagna: “Mao kini ang giingon sa Soberanong Ginoong Jehova: ‘Ania karon gipahiluna ko ingong patukoranan sa Zion ang usa ka bato, usa ka sinulayang bato, ang bililhong batong pamag-ang sa usa ka lig-ong patukoranan.’” Dugay nang katuyoan ni Jehova nga ang iyang Anak mahimong patukoranan sa Kristohanong kongregasyon.​—Salmo 118:22; Efeso 2:19-​22; 1 Pedro 2:4-6.

6. Giunsa pagpahiluna ni Pablo ang hustong patukoranan diha sa mga Kristohanon sa Corinto?

⁶ Unsa ang patukoranan alang sa indibiduwal nga mga Kristohanon? Sumala sa giingon ni Pablo, walay patukoranan alang sa matuod nga Kristohanon kondili ang usa nga gipahiluna diha sa Pulong sa Diyos​—si Jesu-Kristo. Tino nga gipahiluna ni Pablo ang maong patukoranan. Sa Corinto, diin gitamod pag-ayo ang pilosopiya, wala siya magtinguhang dayegon sa mga tawo tungod sa kalibotanong kaalam. Hinunoa, si Pablo nagsangyaw nga “si Kristo gilansang,” nga giisip sa kanasoran ingong dako kaayong “kabuangan.” (1 Corinto 1:23) Si Pablo nagtudlo nga si Jesus mao ang pangunang persona diha sa mga katuyoan ni Jehova.​—2 Corinto 1:20; Colosas 2:2, 3.

7. Unsay atong makat-onan gikan sa paghisgot ni Pablo sa iyang kaugalingon ingong “maalamong tagdumala sa mga trabahoon”?

⁷ Miingon si Pablo nga gihimo niya ang maong pagpanudlo “ingong maalamong tagdumala sa mga trabahoon.” Kining maong pahayag dili hinambog. Kini mao lamay pag-ila sa usa ka kahibulongang gasa nga gihatag ni Jehova kaniya​—mao kanang buluhaton nga pag-organisar o pagdumala. (1 Corinto 12:28) Ibutang ta, wala nato mabatoni karon ang milagrosong mga gasa nga gitugyan ngadto sa unang-siglong mga Kristohanon. Ug lagmit wala nato hunahunaa ang atong kaugalingon ingong tinugahang mga magtutudlo. Apan sa hinungdanong diwa, kita ingon niana. Tagda: Si Jehova naghatag kanato sa iyang balaang espiritu sa pagtabang kanato. (Itandi ang Lucas 12:11, 12.) Ug duna kitay gugma kang Jehova ug kahibalo sa sukaranang mga pagtulon-an sa iyang Pulong. Kini sa pagkatinuod maoy kahibulongang mga gasa nga magamit sa pagtudlo sa uban. Magmadeterminado kita nga gamiton kana sa pagpahiluna sa hustong patukoranan.

8. Unsaon nato pagpahiluna si Kristo ingong patukoranan diha sa umaabot nga mga tinun-an?

⁸ Kon atong ipahiluna si Kristo ingong patukoranan, dili nato siya ipaila ingong walay-mahimong masuso diha sa pasungan, ni ingong katumbas ni Jehova diha sa usa ka Trinidad. Dili, ang maong dili-kasulatanhong mga ideya maoy patukoranan alang sa mini nga mga Kristohanon. Hinunoa, kita nagtudlo nga siya mao ang labing bantogang tawo nga nabuhi sukad, nga iyang gihalad ang iyang hingpit nga kinabuhi alang kanato, ug nga siya karon mao ang tinudlong Hari ni Jehova nga nagamando sa langit. (Roma 5:8; Pinadayag 11:15) Nagtinguha usab kita sa pagpalihok sa atong mga estudyante sa pagsunod sa mga lakang ni Jesus ug pagsundog sa iyang mga hiyas. (1 Pedro 2:21) Buot nato nga sila matandog pag-ayo sa kasibot ni Jesus alang sa ministeryo, sa iyang pagkamabination alang sa mga kabos ug dinaogdaog, sa iyang kaluoy ngadto sa mga makasasala nga nabug-atan pag-ayo sa ilang sala, sa iyang walay paglubad nga kaisog atubangan sa mga pagsulay. Sa pagkatinuod, si Jesus maoy hamiling patukoranan. Apan unsay mosunod?

Pagtukod Ginamit ang Hustong Materyales

9. Bisan tuod si Pablo sa panguna mao ang tigpahiluna sa patukoranan, unsang kaikag ang iyang nabatonan alang niadtong midawat sa kamatuoran nga iyang gitudlo?

⁹ Si Pablo misulat: “Karon kon may usa nga nagatukod diha sa patukoranan ug bulawan, pilak, bililhong mga bato, kahoy nga materyales, uhot, dagami, madayag ang buhat sa matag usa, kay ang adlaw magpadayag man niini, tungod kay kini igapadayag pinaagi sa kalayo; ug ang kalayo mismo magpamatuod kon unsa nga matang ang buhat sa matag usa.” (1 Corinto 3:12, 13) Unsay buot ipasabot ni Pablo? Tagda ang hitabo palibot niana. Si Pablo mao ang pangunang tigpahiluna sa patukoranan. Sa iyang misyonaryong mga panaw, mibiyahe siya ngadto sa lainlaing mga siyudad, nga nagsangyaw sa daghan nga wala pa gayod makadungog bahin kang Kristo. (Roma 15:20) Samtang gidawat sa mga tawo ang kamatuoran nga iyang gitudlo, ang mga kongregasyon natukod. Si Pablo nahangawa pag-ayo niining matinumanong mga tawo. (2 Corinto 11:28, 29) Bisan pa niana, ang iyang buluhaton nagkinahanglan nga mopadayon siya pagbiyahe. Busa human mogugol ug 18 ka bulan nga nagpahilunag patukoranan sa Corinto, mibiya siya aron sa pagsangyaw sa ubang mga siyudad. Sa gihapon, interesado siya kaayo kon sa unsang paagi giatiman sa uban ang buluhaton nga iyang nahimo didto.​—Buhat 18:8-11; 1 Corinto 3:6.

10, 11. (a) Giunsa pagtandi ni Pablo ang lainlaing mga matang sa materyales nga igtutukod? (b) Unsang mga matang sa literal nga mga tinukod ang lagmit nga naglungtad sa karaang Corinto? (c) Unsang mga matanga sa mga tinukod ang mas kalagmitang makalahutay sa kalayo, ug unsang praktikal nga panig-ingnan ang gitagana niana alang sa mga Kristohanong tighimog tinun-an?

¹⁰ Morag minantinil ang pagtukod sa pipila diha sa patukoranan nga gipahiluna ni Pablo sa Corinto. Aron ipadayag ang suliran, gitandi ni Pablo ang duha ka matang sa materyales nga igtutukod: bulawan, salapi, ug bililhong mga bato sa usa ka bahin; kahoy, uhot, ug dagami sa laing bahin. Ang usa ka tinukod mahimong itarok ginamit ang de-kalidad, durable, dili-masunog nga materyales; o ang usa ka tinukod mahimong dalidalion pagpatindog ginamit ang daling madaot, temporaryo, ug masunog nga materyales. Ang usa ka dakong siyudad sama sa Corinto sa walay duhaduha daghan nianang duha ka matang sa tinukod. Dihay nagbuntaog nga mga templo nga hinimo gikan sa dagko, mahalong mga bloke sa bato, tingali ang atubangan gihaklapan o gidayandayanan ang bahin niana sa bulawan ug salapi.b Kining durableng mga edipisyo lagmit halangdong nagbuntaog duol sa mga payag, barongbarong, ug gagmayng mga tindahan sa merkado nga hinimo sa barot nga kahoyng mga gambalay ug giatpan ug dagami.

¹¹ Unsay mahitabo niining maong mga tinukod kon may sunog? Ang tubag dayag sa atong adlaw sama sa adlaw ni Pablo. Sa pagkatinuod, ang siyudad sa Corinto giparot ug gisunog sa Romanong Heneral Mummius niadtong 146 W.K.P. Daghang tinukod nga kahoy, uhot, o dagami ang seguradong naut-ot. Komosta ang lig-ong mga tinukod nga bato, nga gidayandayanag salapi ug bulawan? Kini, sa walay duhaduha, wala masunog. Ang mga estudyante ni Pablo sa Corinto lagmit nakalabay sa maong mga tinukod kada adlaw​—halangdong mga tinukod nga bato nga wala malumpag sa mga katalagman nga dugay nang naghapay sa ubang dili durableng mga tinukod. Nan, pagkatataw ang pagkapasiugda ni Pablo sa iyang punto! Sa dihang magatudlo, kinahanglang isipon nato ang atong kaugalingon ingong mga magtutukod. Buot natong magbuhat uban sa kinamaayohan, labing durableng materyales nga maarangan. Nianang paagiha ang atong buhat lagmit nga motunhay. Unsa ba kanang durableng materyales, ug nganong hinungdanon nga gamiton kana?

Ang Imo Bang Buluhaton Makasagubang sa Kalayo?

12. Sa unsang mga paagi ang pipila ka Kristohanon sa Corinto naglamolamo sa ilang buluhaton nga pagtukod?

¹² Tin-aw, gibati ni Pablo nga ang pipila ka mga Kristohanon sa Corinto nagmantinil pagtukod. Unsay dili-maayong nahitabo? Sumala sa gipakita sa konteksto, ang kongregasyon gihasol sa pagkabahinbahin, ang pagdayeg sa tawhanong mga personalidad bisan pag nagpameligro sa panaghiusa sa kongregasyon. Ang uban nag-ingon, “Ako iya ni Pablo,” samtang ang uban miinsistir, “Ako [iya ni] Apolos.” Ang uban morag naghunahuna ug labaw kaayo sa ilang kaugalingong kaalam. Ang resulta, dili ikatingala, mao ang kahimtang sa unodnong panghunahuna, pagkadili-hamtong sa espirituwal, ug kaylap nga “pangabugho ug panagbangi.” (1 Corinto 1:12; 3:1-4, 18) Kining maong mga tinamdan tinong gibanaag diha sa pagpanudlo nga gihimo diha sa kongregasyon ug sa ministeryo. Ang resulta mao nga ang ilang buluhaton nga paghimog tinun-an linamolamo, sama sa pagtukod ginamit ang barot nga materyales. Dili kini makasagubang sa “kalayo.” Unsang kalayoha ang gihisgotan ni Pablo?

13. Unsay gihawasan sa kalayo diha sa ilustrasyon ni Pablo, ug unsay angayng maamgohan sa tanang Kristohanon?

¹³ Dunay kalayo nga atubangon natong tanan sa kinabuhi​—mga pagsulay sa atong pagtuo. (Juan 15:20; Santiago 1:2, 3) Ang mga Kristohanon sa Corinto kinahanglang mahibalo, maingon nga kita kinahanglang mahibalo karon, nga ang tanang atong tudloan sa kamatuoran pagasulayan. Kon minantinil ang atong pagpanudlo, lagmit dunay makapasubong mga sangpotanan. Nagpasidaan si Pablo: “Kon ang buhat ni bisan kinsa nga iyang gitukod diha niini magapabilin, siya magadawat ug ganti; kon ang buhat ni bisan kinsa masunog, siya makaagom ug kapildihan, apan siya mismo maluwas; bisan pa, kon maingon man, kini mahisamag pinaagi sa kalayo.”c​—1 Corinto 3:14, 15.

14. (a) Sa unsang paagi ang mga Kristohanong tighimog tinun-an “makaagom ug kapildihan,” apan sa unsang paagi mahimong makab-ot nila ang kaluwasan nga mahisamag pinaagi sa kalayo? (b) Sa unsang paagi mamenosan nato ang kapeligrohan nga makaagom ug kapildihan?

¹⁴ Makapahinuklog gayod nga mga pulong! Masakit kaayo ang paghago sa pagtabang sa usa ka tawo nga mahimong tinun-an, unya makita lamang ang maong tawo nga nadala sa tentasyon o paglutos ug ngadtongadto mobiya sa dalan sa kamatuoran. Giila kana pag-ayo ni Pablo sa dihang miingon siya nga maagoman nato ang kapildihan sa maong mga kahimtang. Ang kasinatian mahimong masakit kaayo nga ang atong kaluwasan gihubit ingong “mahisamag pinaagi sa kalayo”​—sama sa usa ka tawo nga nawad-an sa tanan diha sa usa ka sunog ug halos wala makalabang-buhi niana. Sa atong bahin, sa unsang paagi mamenosan nato ang kapeligrohan nga mapildihan? Magtukod ginamit ang durableng materyales! Kon tudloan nato ang atong mga estudyante sa pagkaagi nga maabot ang ilang kasingkasing, nga nagpalihok kanila sa pagpabili sa hamiling Kristohanong mga hiyas sama sa kaalam, pagsabot, kahadlok kang Jehova, ug tinuod nga pagtuo, nan nagatukod kita uban ang durable, dili-masunog nga materyales. (Salmo 19:9, 10; Proverbio 3:13-​15; 1 Pedro 1:6, 7) Kadtong nakabaton niining mga hiyasa magpadayon sa paghimo sa kabubut-on sa Diyos; ang ilaha mao ang seguradong paglaom nga magpabiling buhi sa walay kataposan. (1 Juan 2:17) Apan, sa unsang paagi ikapadapat nato ang ilustrasyon ni Pablo? Tagda ang pipila ka panig-ingnan.

15. Sa unsang mga paagi makaseguro kita nga malikayan ang paglamolamo sa buluhaton nga pagtukod maylabot sa atong mga estudyante sa Bibliya?

¹⁵ Sa dihang nagatudlo sa mga estudyante sa Bibliya, kinahanglang dili gayod nato ituboy ang mga tawo labi pa kay ni Jehova nga Diyos. Ang atong tumong dili mao ang pagtudlo kanila nga lantawon kita ingong pangunang tuboran sa kaalam. Buot natong modangop sila kang Jehova, sa iyang Pulong, ug sa iyang organisasyon alang sa giya. Sa maong katuyoan, dili kita mopahayag lamang sa atong kaugalingong mga panglantaw sa pagtubag sa ilang mga pangutana. Hinunoa, tudloan nato sila sa pagpangita sa mga tubag, ginamit ang Bibliya ug ang mga publikasyon nga gitagana sa ‘matinumanon ug maalamong ulipon.’ (Mateo 24:45-47) Sa susamang mga katarongan, mag-amping kita nga dili mahimong mapanag-iyahon sa atong mga estudyante sa Bibliya. Inay mapikal kon ang uban magpahayag ug interes kanila, kinahanglang dasigon nato ang atong mga estudyante nga “magpasangkad” sa ilang mga pagbati, nga makig-ilaila ug moapresyar sa daghan diha sa kongregasyon kutob sa maarangan.​—2 Corinto 6:12, 13.

16. Sa unsang paagi ang mga ansiyano mahimong magtukod ginamit ang dili-masunog nga materyales?

¹⁶ Ang Kristohanong mga ansiyano usab dunay hinungdanong bahin sa paghimog mga tinun-an. Sa dihang nagtudlo sila atubangan sa kongregasyon, nagtinguha sila sa pagtukod ginamit ang dili-masunog nga materyales. Ang ilang katakos sa pagpanudlo, kasinatian, ug personalidad lagmit magkalain kaayo, apan dili nila gamiton kining maong mga kalainan aron sa pagkabig ug mga sumusunod nila. (Itandi ang Buhat 20:29, 30.) Wala kita mahibalo sa tukma kon nganong ang pipila sa Corinto nag-ingon, “Ako iya ni Pablo” o, “Ako kang Apolos.” Apan makaseguro gayod kita nga walay usa niining matinumanong mga ansiyano ang nagpasiugda sa maong makapabahin nga panghunahuna. Si Pablo wala mahimuot sa maong mga paghunahuna; gisupak niya kana pag-ayo. (1 Corinto 3:5-7) Mao usab karon, hinumdoman sa mga ansiyano nga ilang gibantayan ang “panon sa Diyos.” (1 Pedro 5:2) Dili kini iya sa usa ka tawo. Busa ang mga ansiyano mobarog nga malig-on batok sa bisan unsang kiling nga ang usa ka tawo modominar sa panon o sa lawas sa mga ansiyano. Basta ang mga ansiyano gipalihok sa mapainubsanong tinguha sa pag-alagad sa kongregasyon, moabot sa mga kasingkasing, ug motabang sa karnero sa pag-alagad kang Jehova nga bug-os-kalag, sila nagtukod ginamit ang dili-masunog nga materyales.

17. Sa unsang paagi naningkamot ang Kristohanong mga ginikanan sa pagtukod ginamit ang dili-masunog nga materyales?

¹⁷ Ang Kristohanong mga ginikanan usab nahangawa pag-ayo niining bahina. Pagkadako gayod sa ilang pangandoy nga makita ang ilang mga anak nga mabuhi sa walay kataposan! Mao nga naghago sila pag-ayo aron “itisok” ang mga prinsipyo sa Pulong sa Diyos diha sa kasingkasing sa ilang mga anak. (Deuteronomio 6:6, 7) Buot nila nga ang ilang mga anak mahibalo sa kamatuoran, dili lang ingong hugpong sa mga lagda o usa ka litaniya sa mga kamatuoran, kondili ingong bug-os, magantihon, ug malipayong paagi sa pagkinabuhi. (1 Timoteo 1:11) Aron mahimo ang ilang mga anak nga matinumanong mga tinun-an ni Kristo, ang mahigugmaong mga ginikanan naningkamot sa paggamit sa dili-masunog nga materyales. Sila mapailobong nagbuhat uban sa ilang mga anak, nga nagtabang kanila sa pagwagtang sa mga hiyas nga gidumtan ni Jehova ug pag-ugmad sa mga hiyas nga iyang gikahimut-an.​—Galacia 5:22, 23.

Kinsay Responsable?

18. Sa dihang ang usa ka tinun-an mosalikway sa maayong pagtulon-an, nganong kini dili tingali awtomatikong sala niadtong naningkamot sa pagtudlo ug pagbansay kaniya?

¹⁸ Kining maong panaghisgot nagpatunghag hinungdanong pangutana. Kon ang usa ka tawo nga gipaningkamotan natong tabangan mobulag sa kamatuoran, nagkahulogan ba kana nga napakyas kita ingong mga magtutudlo​—nga lagmit nagtukod kita ginamit ang barot nga materyales? Dili awtomatiko. Ang mga pulong ni Pablo tinong nagpahinumdom kanato nga usa ka dakong responsibilidad ang pagpakig-ambit sa paghimog mga tinun-an. Buot natong buhaton ang tanan nga atong maarangan aron mamaayo ang pagtukod. Apan ang Pulong sa Diyos wala magsugo kanato sa pag-abaga sa tibuok nga responsibilidad ug mahimong mabug-atan sa sala sa dihang kadtong atong gipaningkamotang tabangan motalikod sa kamatuoran. Dunay laing mga hinungdan nga nalangkit gawas sa atong papel ingong mga magtutukod. Pananglitan, matikdi kon unsay giingon ni Pablo mahitungod gani sa magtutudlo nga nagmantinil niining buluhaton nga pagtukod: “Siya makaagom ug kapildihan, apan siya mismo maluwas.” (1 Corinto 3:15) Kon kining maong tawo maluwas tingali sa kataposan​—samtang ang Kristohanong personalidad nga iyang gipaningkamotang tukoron diha sa iyang estudyante gihulagway nga “nasunog” sa kalayonhong pagsulay​—unsay atong ikahinapos? Tino, ang estudyante maoy responsable kang Jehova tungod sa iyang mga desisyon kon sundon ba niya ang matinumanong dalan o dili.

19. Unsay atong konsiderahon sa sunod nga artikulo?

¹⁹ Ang personal, o indibiduwal, nga responsibilidad hinungdanon kaayo. Kini nag-apektar sa matag usa kanato. Sa espesipiko, unsay gitudlo sa Bibliya bahin sa maong butang? Konsiderahon kini sa atong sunod nga artikulo.

[Mga footnote]

Unsaon Nimo Pagtubag?

◻ Unsa ang “patukoranan” diha sa usa ka tinuod nga Kristohanon, ug sa unsang paagi kini ipahiluna?

◻ Unsay mahimo natong makat-onan gikan sa lainlaing mga matang sa materyales nga igtutukod?

◻ Unsay gihawasan sa “kalayo,” ug sa unsang paagi mahimong magpahinabo kini sa pipila nga “makaagom ug kapildihan”?

◻ Sa unsang paagi ang mga magtutudlo sa Bibliya, mga ansiyano, ug mga ginikanan mahimong magtukod uban ang dili-masunog nga materyales?

[Hulagway sa panid 9]

Sa daghang karaang siyudad, ang dili-masunog nga mga tinukod nga bato nagbarog uban sa mas huyang nga mga tinukod