Sugilanon sa Kinabuhi
Gikan sa Paggamag mga Hinagiban Ngadto sa Pagluwas ug mga Kinabuhi
SUMALA SA GIASOY NI ISIDOROS ISMAILIDIS
Nagluhod ako samtang midagayday ang mga luha sa akong mga aping. “Oh, Diyos, ang akong tanlag nagsulti kanako nga dili ako makapadayon sa pagtrabaho sa gam-anag mga hinagiban,” ako miingon diha sa pag-ampo. “Naningkamot gayod ako sa pagpangitag laing trabaho, apan wala akoy nakita. Ugma, ipahibalo na nako ang akong pagluwat. Palihog, Jehova, ayaw itugot nga magutman ang akong upat ka anak.” Sa unsang paagi ako midangat niining puntoha?
ANG kinabuhi maoy malinawon ug yano sa Drama, amihanang Gresya, diin ako natawo niadtong 1932. Ang akong amahan kanunayng mosulti kanako kaniadto kon unsay buot niyang akong buhaton. Gidasig niya ako sa pag-adto sa Tinipong Bansa aron moeskuyla. Human mailog ang Gresya panahon sa Gubat sa Kalibotan II, ang kaylap nga panultihon taliwala sa mga Grego mao: “Makawat ninyo ang among mga kabtangan, apan dili gayod ninyo makawat kon unsay anaa sa among mga alimpatakan.” Determinado ako sa pagkab-ot ug edukasyon sa kolehiyo ug makabaton ug usa ka butang nga walay si bisan kinsa gayod nga mahimong mokawat niana.
Sukad sa akong pagkabata, ako miduyog sa lainlaing mga grupo sa mga batan-on nga gipasiugdahan sa Gregong Ortodoksong Iglesya. Didto kami gisultihan nga likayan ang peligrosong mga sekta. Espesipiko nakong mahinumdoman ang usa ka grupo—mga Saksi ni Jehova—nga gihisgotan, sanglit sila gituohang naghawas sa antikristo.
Human mograduwar sa usa ka teknikal nga eskuylahan sa Atenas sa 1953, ako mibiyahe ngadto sa Alemanya aron susihon kon ako makakaplag ba ug trabaho ug magtungha sa samang panahon. Apan wala kadto molampos, busa ako mibiyahe ngadto sa ubang mga nasod. Human sa pipila ka semana, akong nakaplagan nga wala na akoy salapi diha sa usa ka pantalan sa Belgium. Nahinumdom ako nga misulod sa simbahan, milingkod, ug mihilak pag-ayo nga nangatagak ang mga luha sa salog sa akong atubangan. Ako miampo nga kon tabangan ako sa Diyos nga makaabot sa Tinipong Bansa, dili na ako mangagpas ug materyal nga mga butang kondili moeskuyla ug maningkamot nga mahimong maayong Kristohanon ug maayong lungsoranon. Sa kataposan sa 1957, ako nakaabot didto.
Bag-ong Kinabuhi sa Tinipong Bansa
Ang kinabuhi sa Tinipong Bansa malisod alang sa usa ka lalin kinsa dili makamaong mosulti sa pinulongan ug walay salapi. Duhay akong trabaho sa magabii ug naningkamot ako sa pag-eskuyla panahon sa adlaw. Mieskuyla ako sa lainlaing mga kolehiyo ug nadawat ang associate degree. Dayon mieskuyla ako sa University of California sa Los Angeles ug nadawat ang batsilyer sa silid sa siyensiya bahin sa praktikal nga pisika. Ang gisulti sa akong amahan bahin sa pag-eskuyla maoy nakatabang nga nakalahutay ako niining malisod nga mga tuig.
Nianang panahona, akong nahimamat ang usa ka matahom nga babayeng Grego, si Ekaterini, ug kami naminyo sa 1964. Ang among panganay nga lalaki natawo tulo ka tuig sa ulahi, ug wala pay upat ka tuig, nakabaton kami ug duha pa ka anak nga lalaki ug usa ka babaye. Usa gayod ka hagit ang pagsuportar ug pamilya ug sa samang higayon nagtuon sa unibersidad.
Ako nagtrabaho sa U.S. Air Force diha sa usa ka kompaniya nga tiggamag mga misil ug nalangkit sa mga proyekto sa kawanangan sa Sunnyvale, California. Ako nalangkit sa lainlaing mga proyekto sa kahanginan ug kawanangan, lakip ang mga programang Agena ug Apollo. Nakadawat pa gani ako ug mga medalya tungod sa akong kontribusyon sa Apollo 8 ug Apollo 11 nga mga misyon. Human niana, gipadayon nako ang akong pag-eskuyla ug nalangkit na pag-ayo sa nagkadaiyang mga proyekto sa militar sa kawanangan. Niining puntoha, abi nakog nabatonan na nako ang tanan—usa ka matahom nga asawa, upat ka buotang mga anak, usa ka dungganong trabaho, ug usa ka nindot nga balay.
Usa ka Malugotong Tawo
Sa sayong bahin sa 1967, sa trabahoan, akong nahimamat si Jim, usa ka mapainubsanon kaayo ug mabinationg lalaki. Si Jim daw kanunayng mapahiyomon, ug dili gayod siya mobalibad kon akong dapiton nga mangape uban nako. Iyang gigamit kini nga mga kahigayonan sa pagpakig-ambit ug impormasyon gikan sa Bibliya uban nako. Gisultihan ako ni Jim nga siya nagtuon uban sa mga Saksi ni Jehova.
Nakurat ako sa pagkadungog nga si Jim nalangkit niini nga relihiyosong grupo. Sa unsang pagkaagi nga ang usa ka maayong tawo nalimbongan sa sekta sa antikristo? Apan, dili nako kabalibaran ang personal nga interes ni Jim kanako ug ang iyang kamaluloton. Morag kada adlaw aduna siyay bag-ong butang nga ipabasa kanako. Pananglitan, usa ka adlaw niana siya miadto sa akong opisina ug miingon: “Isidoros, kining artikuloha diha sa Ang Bantayanang Torre naghisgot bahin sa pagpalig-on sa pamilyahanong kinabuhi. Dalha kini sa balay, ug basaha kini uban sa imong asawa.” Ako siyang giingnan nga akong basahon ang maong isyu, apan sa ulahi ako miadto sa kasilyas ug gipinopino paggisi ang magasin ug gilabay kini sa basurahan.
Sulod sa tulo ka tuig, akong gision ang kada libro ug magasin nga ihatag ni Jim kanako. Kay adunay pagpihig batok sa mga Saksi ni Jehova, apan naningkamot nga magpabiling higala nako si Jim, akong gihunahuna nga labing maayo nga maminaw kon unsay iyang isulti ug dayon kalimtan dayon kana.
Apan, gikan niadtong maong mga panaghisgot akong nasabtan nga kadaghanan sa mga butang nga akong gituohan ug gibuhat wala ipasukad sa Bibliya. Akong naamgohan nga ang mga pagtulon-an bahin sa Trinidad, impiyernong-kalayo, ug pagkadili-mamatay sa kalag dili Kasulatanhon. (Ecclesiastes 9:10; Ezequiel 18:4; Juan 20:17) Ingong mapasigarbohong Gregong Ortodokso, dili ko buot nga dawaton sa dayag nga si Jim maoy husto. Apan sanglit kanunay siyang mogamit sa Bibliya ug wala gayod mohatag sa iyang personal nga opinyon, sa kataposan akong naila nga kining tawhana dunay hinungdanong mensahe gikan sa Bibliya alang kanako.
Ang akong asawa nakamatikod nga may nagakahitabo, ug siya nangutana kon ako nakigsulti ba sa akong higala nga nakig-uban sa mga Saksi. Sa dihang ako mitubag nga oo, siya miingon: “Moanib ta sa bisan unsang iglesya gawas lang sa mga Saksi ni Jehova.” Apan, wala madugay ako ug ang akong asawa, duyog sa among mga anak, regular nga nagtambongan sa mga tigom sa mga Saksi.
Usa ka Malisod nga Desisyon
Samtang ako nagtuon sa Bibliya, akong nabasa kining mga pulonga ni manalagnang Isaias: “Ilang pagasalsalon ang ilang mga espada nga mga punta sa daro ug ang ilang mga bangkaw nga mga galab. Usa ka nasod dili mobakyaw sa espada batok sa usa ka nasod, ni makakat-on pa sila sa gubat.” (Isaias 2:4) Gisukna ko ang akong kaugalingon, ‘Nganong ang usa ka alagad sa usa ka mahigugmaon-sa-kalinaw nga Diyos magtrabaho diha sa pagdisenyo ug paggamag makalaglag nga mga hinagiban?’ (Salmo 46:9) Wala na ako magdugay sa pagdesisyon nga kinahanglan kong usbon ang akong trabaho.
Masabot, kini maoy usa ka dakong suliran. Aduna akoy dungganong trabaho. Nakigbisog ako latas sa katuigan sa hagong trabaho, pag-eskuyla, ug mga sakripisyo aron makaabot niining puntoha. Nakab-ot ko na ang hataas nga posisyon sa trabaho, ug ania kinahanglan kong moundang sa akong karera. Apan, ang akong lalom nga gugma kang Jehova ug idlot nga tinguha sa pagtuman sa iyang kabubut-on sa kataposan maoy mipatigbabaw.—Mateo 7:21.
Mihukom ako sa pagtrabaho diha sa usa ka kompaniya sa Seattle, Washington. Apan, sa akong kahigawad, akong nakaplagan sa wala madugay nga ako mas nalangkit pa gani sa trabaho nga wala mahiuyon sa Isaias 2:4. Ang akong mga paningkamot nga motrabaho lamang sa ubang mga proyekto napakyas, ug sa makausa pa ang akong tanlag naghasol kanako. Tin-aw nakong nasabtan nga ako dili makapadayon sa akong trabaho ug sa samang panahon mahuptan ang hinlong tanlag.—1 Pedro 3:21.
Nahimong tin-aw nga kami kinahanglang mohimog hinungdanong mga kausaban. Sa wala pay unom ka bulan, among giusab ang among estilo-sa-kinabuhi ug gikunhoran ug katunga ang among mga galastohan sa pamilya. Dayon among gibaligya ang among maluhong balay ug mipalit ug gamay nga balay sa Denver, Colorado. Andam na ako karon alang sa kataposang hinungdanong desisyon—pagluwat sa akong trabaho. Akong gimakenilya ang akong sulat sa pagluwat, nga nagsaysay sa akong matanlagong posisyon. Nianang gabhiona, sa dihang ang mga bata natulog na, ako miluhod uban sa akong asawa ug kami miampo kang Jehova, ingon sa gihubit sa sinugdan niining artikuloha.
Wala pay usa ka bulan, mibalhin kami sa Denver, ug duha ka semana sa ulahi, sa Hulyo 1975, ang akong asawa ug ako nabawtismohan. Sulod sa unom ka bulan wala akoy makaplagang trabaho, ug inanay namong nagasto ang among hiniposan. Sa ikapitong bulan, ang among kuwartang gideposito sa bangko dili na makasapal sa binulang bayranan sa balay. Misugod ako sa pagpangitag bisan unsang kaswal nga trabaho nga akong makaplagan, apan dihadiha human niana nakakita akog trabaho labot sa inhenyeriya. Ang suweldo maoy halos katunga lamang sa akong kita kaniadto; bisan pa, kadto maoy sobra na sa akong gipangayo kang Jehova. Pagkamalipayon nako nga akong giuna ang espirituwal nga mga intereses!—Mateo 6:33.
Pagmatuto sa Among mga Anak sa Paghigugma Kang Jehova
Sa kasamtangan, si Ekaterini ug ako puliki sa mahagitong buluhaton sa pagmatuto sa among upat ka anak subay sa diyosnong mga prinsipyo. Ikalipay, among nakita silang tanan, sa tabang ni Jehova, nga nahimong hamtong nga mga Kristohanon, nga bug-os naggugol sa ilang kinabuhi sa hinungdanong buluhaton sa pagsangyaw sa Gingharian. Ang among tulo ka anak nga lalaki, si Christos, Lakes, ug Gregory migraduwar tanan sa Tunghaan sa Ministeryal nga Pagbansay ug karon nag-alagad na sa lainlaing mga asaynment, nga nagaduaw ug nagapalig-on sa mga kongregasyon. Si Toula, ang among anak nga babaye, nagtrabaho ingong usa ka boluntaryo sa hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova sa New York. Natandog ang among kasingkasing samtang among nakita silang tanan nga nagsakripisyo sa malamposon unta nga mga karera ug dakog-suweldong mga trabaho aron mag-alagad kang Jehova.
Daghan ang nangutana kon unsay sekreto nianang malamposong pagmatuto sa anak. Siyempre, walay tinong pormula sa pagmatuto sa mga anak, apan makugihon namong gipaningkamotan ang pagsilsil sa gugma kang Jehova ug sa silingan diha sa ilang kasingkasing. (Deuteronomio 6:6, 7; Mateo 22:37-39) Ang mga bata nahibalo nga dili kami makasulti kang Jehova nga among gihigugma siya gawas kon ang among mga buhat nagpakita nga siya among gihigugma.
Usa ka adlaw matag semana, kasagaran Sabado, kami makig-ambit sa ministeryo ingong usa ka pamilya. Aduna kamiy regular nga pagtuon sa Bibliya sa mga gabii sa Lunes human sa panihapon, ug aduna usab kamiy pagtuon sa Bibliya uban sa tagsatagsa ka anak. Sa bata pa ang mga anak, among gitun-an ang matag bata sa mugbong mga yugto sa makadaghang higayon sa usa ka semana, ug samtang sila nagkadako, gihimo namo ang mas tag-as nga mga pagtuon kausa sa usa ka semana. Panahon niini nga mga pagtuon, ang among mga anak nagpahayag ug libreng naghisgot sa ilang problema uban kanamo.
Gipahimuslan usab namo ang makapalig-ong lulinghayaw ingong pamilya. Gusto namong motugtog ug mga instrumento sa musika nga magkauban, ug ang matag bata gustong motugtog sa iyang paboritong mga awit. Sa ubang mga hinapos sa semana, among dapiton ang laing mga pamilya alang sa makapadasig nga panag-ubanay. Mobakasyon usab kami ingong pamilya. Sa usa niana nga biyahe, migugol kami ug duha ka semana sa pagsuhid sa kabukiran sa Colorado ug pagpakig-ambit sa ministeryo sa kanataran uban sa mga kongregasyon nianang dapita. Ang among mga anak malipayong mahinumdom nga nagtrabaho panahon sa distritong mga kombensiyon diha sa lainlaing mga departamento ug mitabang sa pagtukod ug Kingdom Hall sa lainlaing mga dapit. Sa dihang gidala namo ang mga bata sa Gresya aron mahimamat ang ilang mga paryente, ilang nahibalag usab ang daghang matinumanong mga Saksi nga nabilanggo kaniadto tungod sa ilang pagtuo. Kini nakapatandog pag-ayo kanila, nga nakatabang kanila nga magmadeterminado nga magpabiling lig-on ug maisogon dapig sa kamatuoran.
Siyempre, usahay ang pipila sa mga anak magpabadlong o mohimog sayop nga mga pagpili bahin sa kauban. Sa ubang higayon, kaming mga ginikanan maoy nagmugnag mga suliran alang kanila pinaagi tingali sa pagkahimong sobra ka mapig-oton diha sa pipila ka kahimtang. Apan ang pagdangop sa “mapasiboong pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova,” sumala sa makaplagan diha sa Bibliya, nakatabang sa pagtul-id sa mga butang alang kanamong tanan.—Efeso 6:4; 2 Timoteo 3:16, 17.
Ang Labing Malipayong Panahon sa Akong Kinabuhi
Human nga ang among mga anak misulod sa bug-os-panahong ministeryo, si Ekaterini ug ako misugod sa pagtimbangtimbang nga seryoso bahin sa kon unsay among mahimo sa pagpauswag sa among bahin niining makaluwas-sa-kinabuhing buluhaton. Busa, sa 1994, human sa akong sayong pagretiro, kaming duha misugod sa pag-alagad ingong mga regular payunir. Ang among ministeryo naglakip sa pagduaw sa lokal nga mga kolehiyo ug unibersidad, diin kami mosangyaw sa mga estudyante ug magdumalag mga pagtuon sa Bibliya uban sa pipila kanila. Tungod kay ako makasabot sa ilang mga kalisdanan—sanglit akong nasinati ang susamang kahimtang sa dili pa dugayng katuigan kaniadto—nabatonan ko gayod ang dakong kalamposan sa pagtabang kanila nga makakat-on bahin kang Jehova. Pagkamakalilipay nga nakadumala ug pagtuon uban sa mga estudyante nga taga-Bolivia, Brazil, Chile, Ehipto, Etiopia, Mexico, Thailand, Tsina, ug Turkey! Gipahimuslan usab nako ang pagsangyaw pinaagi sa telepono, ilabina sa mga tawo nga nagsulti sa akong lumad nga pinulongan.
Bisan kon ako adunay daghang limitasyon tungod sa akong gahing tono nga Grego ug sa katigulangon, naningkamot gayod ako nga itanyag ang akong kaugalingon ug mabatonan ang espiritu ni Isaias, kinsa mipahayag: “Ania ako! Ipadala ako.” (Isaias 6:8) Gikalipay namo ang pagtabang sa kapin sa unom ka tawo sa pagpahinungod sa ilang kinabuhi kang Jehova. Kini gayod ang labing malipayong panahon alang kanamo.
Sa usa ka panahon, ang akong tibuok kinabuhi nasentro sa paggamag makalilisang nga mga hinagiban sa pagpatay sa isigkatawo. Apan, si Jehova, pinaagi sa iyang dili-takos nga kalulot nagbukas sa dalan alang kanako ug sa akong pamilya nga mahimong iyang dedikadong mga alagad ug gugolon ang among kinabuhi sa pagdala ngadto sa mga tawo sa maayong balita sa kinabuhing walay kataposan diha sa paraisong yuta. Samtang ako namalandong bahin sa mahagitong mga desisyon nga kinahanglan kong himoon, ang mga pulong sa Malaquias 3:10 misantop sa hunahuna: “‘Sulayi ako, palihog, niining bahina,’ miingon si Jehova sa mga panon, ‘kon dili ko ba buksan nganha kaninyo ang mga ganghaan sa tubig sa kalangitan ug magbubo nganha kaninyo sa panalangin hangtod nga wala nay panginahanglan.’” Iya gayong gibuhat kana—sa katagbawan sa among kasingkasing!
[Kahon/Hulagway sa panid 27]
Lakes: Ang akong amahan nagtamay sa pagkasalingkapaw. Naningkamot siya pag-ayo nga dili mahimong salingkapaw, ilabina sa pagpakitag hustong panig-ingnan alang sa iyang pamilya. Kanunay siyang mosulti kanamo: “Kon inyong ipahinungod ang inyong kinabuhi kang Jehova, dako ang nalangkit niana. Kinahanglang andam kang mohimog mga pagsakripisyo alang kang Jehova. Mao kanay nalangkit sa pagkahimong usa ka Kristohanon.” Kining mga pulonga nagpabilin kanako ug nagpaarang kanako sa pagsunod sa iyang panig-ingnan sa paghimog mga pagsakripisyo alang kang Jehova.
[Kahon/Hulagway sa panid 27]
Christos: Gipabilhan ko gayod ang bug-os-kalag nga pagkamaunongon sa akong mga ginikanan kang Jehova ug ang ilang pagkakomitido kaayo sa ilang responsabilidad ingong mga ginikanan. Ingong pamilya, duyog kaming nagbuhat sa tanang butang—gikan sa among pag-alagad ngadto sa among mga bakasyon. Bisan kon mahimo unta silang mobuhat sa daghan kaayong ubang mga butang, gihuptan sa akong mga ginikanan ang ilang kinabuhi nga yano ug nasentro diha sa ministeryo. Karon, ako nasayod nga ako tinuod nga labing malipayon kon ako okupado kaayo sa pag-alagad kang Jehova.
[Kahon/Hulagway sa panid 28]
Gregory: Labaw pa sa mga pulong sa akong mga ginikanan nga nagdasig kanako sa pagpauswag sa akong ministeryo, ang ilang panig-ingnan ug ang pamatuod sa ilang kalipay diha sa pag-alagad kang Jehova nagpalihok kanako nga timbangtimbangon pag-usab ang akong mga kahimtang, iwakli ang bisan unsang mga kabalaka ug kahingawa bahin sa pagsugod sa bug-os-panahong pag-alagad, ug magkugi pag-ayo diha sa buluhaton ni Jehova. Ako nagpasalamat sa akong mga ginikanan sa pagtabang kanako nga makaplagan ang kalipay nga naggikan sa akong pagpanlimbasog.
[Kahon/Hulagway sa panid 28]
Toula: Kanunayng gipasiugda sa akong mga ginikanan nga ang among relasyon kang Jehova mao ang labing bililhong butang nga mahimo namong mabatonan ug nga ang bugtong paagi nga kami mahimong magmalipayon gayod maoy pinaagi sa paghatag kang Jehova sa among kinamaayohan. Ilang gihimo si Jehova nga tinuod gayod alang kanamo. Kanunay kaming sultihan sa among amahan nga adunay dili-mahubit nga pagbati bahin sa pagkatulog sa gabii nga may hinlong tanlag, nga nasayod nga imong nahimo ang imong kinamaayohan aron lipayon si Jehova.
[Hulagway sa panid 25]
Sa dihang ako usa ka sundalo sa Gresya, 1951
[Hulagway sa panid 25]
Uban kang Ekaterini sa 1966
[Hulagway sa panid 26]
Ang akong pamilya sa 1996: (wala ngadto sa tuo, sa likod) Gregory, Christos, Toula; (sa atubangan) Lakes, Ekaterini, ug ako