Tabangi ang Imong Anak nga Naguol

MISINGHAG ang usa ka napikal nga inahan sa usa ka tindera sa tindahag libro nga punog tawo: “Daghan kaayo mog libro pero way usang makatabang sa akong anak!” Ang inahan nangitag giya aron tabangan ang iyang anak nga makasagubang sa kalit nga pagkamatay sa usa ka sakop sa pamilya.

May katarongang mabalaka ang inahan. Makapaguol gayod sa usa ka bata ang pagkahibalo nga namatay ang usa ka minahal! Magmauswagon ang mga bata kon sila giatiman sa pamilya, apan mahimong mahikawan ang usa ka bata ug suod nga minahal tungod sa kamatayon. Isip ginikanan, unsaon nimo pagtabang ang imong anak kansang minahal nag-ungaw tingali sa kamatayon o bag-o pang namatay?

Natural nga ginayanaya mo tingali ang imong kaguol kay nawad-an ka man usab ug minahal, ug kana ray imong gihunahuna. Apan ayawg kalimti nga ang imong anak nagkinahanglan sa imong tabang. “Ginagmay rang impormasyon ang madungog sa mga bata ug, kon sila pasagdan, kana sagad matuis o masaypan nila pagsabot,” matod sa basahong gipatik sa usa ka pasilidad alang sa mga masakiton sa Minnesota, U.S.A. Kini dugang nag-ingon: “Angayng isulti sa mga bata ang tinuod nga nahitabo.” Busa maayong ipatin-aw kana sa paaging masabtan sa imong mga anak. Kini lisod kay magkalahi man ang ilang katakos sa pagsabot.—1 Corinto 13:11.

Kon Unsaon Pagpatin-aw ang Kamatayon

Ang pipila ka tigdukiduki nag-ingon nga kon makigsulti ang mga ginikanan sa ilang anak bahin sa kamatayon, angay silang mag-amping sa paggamit sa mga pulong “natulog” o “nagbakasyon.” Mahimong malibog ang bata kon dili kana ipatin-aw. Hinuon, gigamit ni Jesus ang pagkatulog ingong ilustrasyon sa kamatayon ug haom kadto. Apan, hinumdomi nga dili mga bata ang iyang gisultihan niadto. Dugang pa, iyang gipatin-aw ang ilustrasyon. Giingnan ni Jesus ang iyang mga sumusunod: “Si Lazaro nga atong higala nagpahulay.” Ang mga tinun-an, bisag mga hingkod na, ‘naghunahuna nga naghisgot [si Jesus] bahin sa pagpahulay diha sa pagkatulog.’ Busa gipatin-aw kadto ni Jesus: “Namatay si Lazaro.” (Juan 11:11-14) Kon nagkinahanglag katin-awan ang mga hingkod, labi na ang atong mga anak!

“Mogamit tingali ang usa ka inahan ug dili kaayo makapakurat nga mga pulong sa pagpatin-aw bahin sa kamatayon ngadto sa iyang anak,” matod sa mga awtor nga si Mary Ann Emswiler ug James P. Emswiler, “apan sa paggamit niana, ikatanom niya ang mga ideya nga wala hunahunaa sa bata kanhi ug kana mahimong makapahadlok o makadaot.” Pananglitan, kon sultihan ang bata nga natulog lang ang minahal nga namatay, mahimong mahadlok siya nga inigkatulog niya, dili na siya makamata. Kon sultihan nga “nagbakasyon lang,” mahimong mobati ang bata nga siya gisalikway o gibiyaan.

Sa pagpatin-aw bahin sa kamatayon ngadto sa usa ka bata, nasayran sa daghang ginikanan nga mas makasabot ang mga bata sa yanong mga pulong kay sa lisod-sabton nga mga ideya o sa dili kaayo makapakurat nga mga pulong. (1 Corinto 14:9) Misugyot ang mga tigdukiduki nga angay nimong dasigon ang imong anak sa pagpangutana ug pagpahayag sa iyang mga gikabalak-an. Ang subsob nga pagpakigsulti makatabang aron imong matul-id ang sayop nga mga pagsabot ug makapagawas sa ubang mga paagi sa pagtabang kaniya.

Usa ka Kasaligang Tinubdan sa Giya

Panahon sa pagbangotan, ang imong anak modangop kanimo alang sa giya, pagpaluyo, ug mga tubag. Nan, asa ka makakitag kasaligang impormasyon bahin sa kamatayon? Daghan ang nahibalo nga ang Bibliya maoy kasaligang tinubdan sa kahupayan ug paglaom. Mohatag kinig tinong impormasyon bahin sa pagsugod sa kamatayon, kahimtang ug paglaom sa mga patay. Ang yanong kamatuoran nga ‘ang mga patay walay nahibaloan nga bisan unsa’ makatabang aron makaamgo ang imong anak nga ang iyang minahal nga namatay wala mag-antos. (Ecclesiastes 9:5) Dugang pa, diha sa Bibliya ang Diyos naghatag kanatog paglaom nga atong makita pag-usab ang atong mga minahal nga namatay diha sa usa ka paraisong yuta.—Juan 5:28, 29.

Pinaagi sa pagdangop sa Balaang Kasulatan, makatabang ka sa imong anak sa pagkahibalo nga kini naghatag ug kasaligang giya ug kahupayan sa tanang makapaguol nga kahimtang. Sa samang higayon, mamatikdan sa imong anak nga ikaw, isip ginikanan, nagsalig sa Pulong sa Diyos alang sa giya bahin sa hinungdanong mga butang sa kinabuhi.—Proverbio 22:6; 2 Timoteo 3:15.

Tubag sa Imong mga Pangutana

Sa pagtabang sa imong anak nga makasagubang sa pagbangotan, makasinati kag makalibog nga mga kahimtang. Unsay imong mahimo?a Atong hisgotan ang kasagarang mga pangutana.

• Itago ko ba ang akong kaguol gikan sa akong anak? Kinaiyanhon ang tinguha nga panalipdan ang imong anak. Apan daotan ba nga makita sa imong anak nga naguol ka? Daghang ginikanan nakaamgo nga maayo nga magmaminatud-on bahin sa ilang kaguol, nga sa ingon masabtan sa ilang anak nga ang pagkaguol maoy normal. Gihisgotan sa pipila ka ginikanan uban sa ilang mga anak ang mga pananglitan sa Bibliya bahin sa mga tawong nagpadayag sa ilang kaguol. Pananglitan, si Jesus mihilak sa dihang namatay ang iyang minahal nga higalang si Lazaro. Wala itago ni Jesus ang iyang kaguol.—Juan 11:35.

• Angay bang motambong ang akong bata pang anak sa serbisyo sa paglubong diha sa punerarya o sa menteryo? Kon motambong ang imong anak, maayong ipatin-aw daan nimo kon unsay himoon didto ug kon nganong may serbisyo sa paglubong. Hinuon, sa pipila ka kahimtang, makadesisyon ang mga ginikanan nga ang ilang mga anak dili patambongon sa bahin o sa katibuk-ang serbisyo sa paglubong. Ang mga bata nga motambong sa serbisyo sa paglubong sa mga Saksi ni Jehova may makat-onan gikan sa pakigpulong nga gibase sa Bibliya. Dugang pa, ang “malumong pagmahal” ug gugma nga dayag sa mga nanambong mahimong mapuslanon ug makapahupay nga kasinatian bisan sa usa ka bata.—Roma 12:10, 15; Juan 13:34, 35.

• Angay bang makig-estorya ko sa akong anak bahin sa minahal nga namatay? Nag-ingon ang pipila ka tigdukiduki nga kon bug-os mong likayan ang maong topiko, mahimong makaingon ang imong anak nga may gitagoan kang sekreto bahin sa namatay o naningkamot kang palaon siya sa panumdoman. Ang awtor nga si Julia Rathkey nag-ingon: “Hinungdanong tabangan ang mga anak sa pagkat-on sa pagkinabuhi nga nahinumdom sa namatay ug nga dili siya mahadlok.” Ang way-pagpanuko nga paghisgot bahin sa namatay, lakip ang paghisgot sa iyang maayong mga hiyas ug mga kalamposan sa kinabuhi, makatabang aron mahanaw ang kaguol. Ginahupay sa Saksing mga ginikanan ang ilang mga anak pinaagi sa gipahayag-sa-Bibliya nga paglaom sa pagkabanhaw sa usa ka paraisong yuta, diin wala nay sakit ug kamatayon.—Pinadayag 21:4.

• Sa unsang paagi makatabang ko sa akong anak samtang siya nagbangotan? Panahon sa pagbangotan, mahimong makasinatig pisikal nga mga simtoma ang imong anak, nga tingali balatian. Siya mahimong masuko o mapikal kay mobating way-mahimo ug pakyas. Ayawg katingala kon mobati siyang sad-an, dili magpabiya, o malisang kon malangan ka sa pag-uli sa balay o masakit. Unsaon nimo pagdumala ang kabalisa sa imong anak? Ayaw ipabati kaniya nga wala ka makamatikod nga siya nabalisa. Magmasinaboton ug tagda siya. Ayawg isipa nga dili grabeg epekto ang pagkamatay sa usa ka minahal diha sa imong anak. Pasaligi siya kanunay ug dasiga siya sa pagpangutana ug nga prangkang makig-estorya. Mapalig-on mo ang paglaom sa imong anak ingon man ang imoha “pinaagi sa paghupay gikan sa mga Kasulatan.”—Roma 15:4.

• Kanus-a nako angayng ipasig-uli ang naandang mga kalihokan sa pamilya? Ipadayon ang inyong naandang mga kalihokan kutob sa mahimo, matod sa mga eksperto. Giingon nga ang pagpadayon sa maayong mga kalihokan maoy epektibong paagi sa pagbuntog sa kaguol. Nakita sa daghang ginikanang mga Saksi ni Jehova nga ang pagpadayon sa naandang mga kalihokan sa pagsimba, apil ang regular nga pamilyahanong pagtuon sa Bibliya ug pagtambong sa Kristohanong mga tigom, makapalig-on gayod sa pamilya.—Deuteronomio 6:4-9; Hebreohanon 10:24, 25.

Hangtod sa panahon nga hanawon ni Jehova nga Diyos ang sakit ug kamatayon, ang mga bata matag karon ug unya moatubang niini nga trahedya. (Isaias 25:8) Apan pinaagi sa tukma nga pagpasalig ug pagpaluyo, ang mga bata makaantos ug makabuntog sa kaguol tungod sa pagkamatay sa usa ka minahal.

[Footnote]

[Blurb sa panid 19]

Dasiga ang imong anak sa pagpangutana ug pagpahayag sa iyang mga gikabalak-an

[Hulagway sa panid 20]

Ipadayon ang naandang mga kalihokan, apil ang inyong pamilyahanong pagtuon sa Bibliya