Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa

Unsay paglantaw sa mga Saksi ni Jehova sa pagpalit ug kinawat nga mga butang?

Ang mga Kristohanon dili mopalit ug mga baligya o mga butang nga nahibaloang kinawat.

Ang pagpangawat sayop gayod. Ang Kasugoan sa Diyos sa Israel tataw nga nag-ingon: “Dili ka mangawat.” (Exodo 20:15; Levitico 19:11) Kon masakpan ang usa ka kawatan, siya kinahanglang mobayad ug duha ka pilo, upat ka pilo, o lima ka pilo, depende sa mga sirkumstansiya.

Gikan pa sa karaang mga panahon, ang mga kawatan naningkamot sa pagdispatsar sa kinawat nga mga butang aron maginansiyahan dayon ug dili-masakpan nga may ikapamatuod sa ilang pagkasad-an. Tungod niini, sagad ilang ibaligya ang kinawat nga mga butang sa ubos nga prisyo nga daghan sa mga pumapalit dili gayod makabalibad. Ang maong batasan mahimong nalangkit diha sa atong mabasa sa Exodo 22:1: “Kon ang usa ka tawo mangawat ug baka o karnero ug ihawon o ibaligya kini, iyang ilisan ug lima ka baka ang usa ka baka ug upat ka karnero alang sa usa ka karnero.”

Kay nakaamgo nga may suliran ang maong mga balaod, ang Rabbi nga si Abraham Chill misulat: “Gidili ang pagpalit o pagdawat sa kinawat nga butang, bisan kon ang maong butang wala ilha sa ingon. Busa ang usa kinahanglang dili mopalit ug kanding gikan sa usa ka magbalantay, tungod kay ang magbalantay tingali namaligya nga wala masayod ang iyang amo ug may tinguha nga ibulsa ang salapi.”​—The Mitzvot​—The Commandments and Their Rationale.

Apan, ugaling, ang kasugoan sa Diyos wala magdili sa ‘pagpalit ug kanding gikan sa usa ka magbalantay’ tungod lang sa katahap nga ibulsa niya ang salapi sa iyang amo, nga sa ingon namaligyag kinawat nga kanding. Apan sa laing bahin sa isyu, ang mga alagad ni Jehova nga nahibalo dili gayod mopalit (kanding man o bisan unsang mga butang) kon klaro nga dili kini iya sa nagbaligya o nga tingalig kinawat kini. Ang kasugoan sa Diyos nagpakita nga Iyang ginaila ang pribadong kabtangan, apan gihikawan sa usa ka kawatan ang tag-iya sa iyang kabtangan. Ang usa nga mopalit ug butang nga nahibaloang kinawat dili tingali maghimo kaniyang usa ka kawatan, apan ang pagpalit niya nagpakunhod sa posibilidad sa tag-iya sa pagbawi sa iyang butang.​—Proverbio 16:19; itandi ang 1 Tesalonica 4:6.

Kitang tanan nakasabot nga ang mga pumapalit​—mga asawa man o tigpamalit nga mga ahente sa kompaniya—​maningkamot sa pagpalit ug butang nga labing barato. Ang mga babaye sa tibuok kalibotan mangitag mga baratilyo, dili una mamalit hangtod sa panahong ubos ang prisyo, o mopalit sa tindahan nga pinakyaw ang prisyo o mga tindahan nga ubos rag tubo ug busa barato ang mga prisyo. (Proverbio 31:14) Apan, ang kaikag sa pagpalit ug baratong prisyo angay may moral nga mga limitasyon. Ang mga maunongon sa mga adlaw ni Nehemias wala mamalit sa panahon sa Igpapahulay, bisan kon makapalit sila tingali ug barato niadtong mga adlawa. (Nehemias 10:31; itandi ang Amos 8:4-6.) Sama usab kini diha sa mga Kristohanon. Ang ilang pagsupak sa pagpangawat makatabang kanila sa pagpugong sa bisan unsang tintasyon sa pagpalit sa ubos-ug-prisyo nga mga butang nga klarong kinawat.

Tingali nahibaloan na sa kadaghanan nga may mga tigpamaligyag kinawat nga mga butang. O sa prisyo nga sekreto nga gisulti nga barato kaayo nga ang tanang normal nga tawo makahinapos nga ang baligya tingali nakuha sa ilegal nga paagi. Bisan ang balaod sa yuta hayan moila sa panginahanglan sa pagkamakataronganon. Usa ka libro bahin sa balaod mikomento:

“Dili na kinahanglan ang pagkaamgo nga supak sa balaod ang usa ka buhat nga nahibalo ang akusado kon kinsay nangawat o kinsay gikawatan sa propidad, o kon kanus-a o diin kana kawata, o kon unsa ang mga sirkumstansiya nga kana gikawat, kondili igo na nga siya nahibalo nga kana kinawat. . . . Nagtuo ang ubang mga hukmanan nga ang kasayoran sa pagkasupak sa balaod sa maong buhat tingali gipasukad sa kamatuoran nga nadawat sa akusado ang propidad sa mga kahimtang nga makatagbaw sa usa ka tawong ordinaryog salabotan ug makatimbangtimbang nga kana kinawat.”

Kini naghatag usab ug malig-ong katarongan sa usa ka Kristohanon sa dili pagpalit ug kinawat nga mga butang. Ang iyang pagpalit niining mga butanga maghimo kaniyang maglalapas-sa-balaod. Daghang tawo dili magpanuko sa paglapas sa balaod kon magtuo sila nga makaikyas ra sila niana. Kana dili tinuod alang sa mga Kristohanon, nga buot “magpasakop sa labawng mga pagbulot-an.” Ang pagkamasinundanon sa balaod mopanalipod kanila gikan sa sumbong ingong mga kriminal, ug kini makaamot sa pagbatog usa ka maayong tanlag atubangan kang Jehova.​—Roma 13:1, 4, 5.

Ang higala sa Diyos nga si Abraham naghatag ug maayong panig-ingnan labot sa tanlag. Sa iyang mga adlaw, gipildi sa upat ka magmamando sa silangan ang mga hari sa dapit nga gipuy-an ni Lot, nga gidala ang daghang bahandi diha sa usa ka matang sa pagpangawat sa militar. Miagpas si Abraham, gibuntog ang mga kaaway, ug gidalag balik ang mga kinawat. Ang hari sa Sodoma miingon kang Abraham: “Imoha na ang kabtangan” ingong ganti. Hinunoa, giuli ni Abraham ang mga butang ngadto sa ilang tag-iya, nga nag-ingon: “Dili, dili ako mokuhag bisan unsang butang nga imoha, aron dili ka makaingon, ‘Ako ang nakapadato kang Abram.’”​—Genesis 14:1-24.

Ang mga Kristohanon dili interesado sa bisan unsang bintaha sa salapi nga mabatonan pinaagi sa kinawat nga mga butang. Si Jeremias misulat: “Sama sa usa ka buntog nga nagalumlom sa mga itlog nga wala niya ipangitlog mao ang usa ka tawo nga nagapadato sa dili matarong nga paagi.” (Jeremias 17:11) Busa, gawas sa pagpakitag kaalam pinaagi sa dili paglapas sa mga balaod ni Cesar labot sa kinawat nga mga butang, ang mga Kristohanon nagatinguha sa pagtuboy sa hustisya sa Diyos pinaagi sa pagdumili sa pagpakigbahin sa bisan unsang paagi sa inhustisya sa pagpangawat. Maayo ang pagkasulat ni David: “Maayo pa ang diyutay nga nabatonan sa matarong kay sa bahandi sa daghang daotan.”​—Salmo 37:16.