Shunem-Nailhan sa Gugma ug Kapintasan
SA HABAGATANG Galilea, sa sidlakang tumoy sa ubos nga kapatagan sa Jezreel, nahiluna ang siyudad sa Shunem. Kining gamayng siyudad nakasaksi sa duha sa labing hinungdanong mga gubat sa kasaysayan sa Bibliya, apan kini usab nailhan ingong yutang natawhan sa duha ka babaye nga nagpakitag maunongong gugma.
Luyo sa Shunem nagbarog ang bungtod nga gituohang mao ang More, samtang latas sa kapatagan, nga duolag otso kilometros ang gilay-on, nagbarog ang Bukid sa Gilboa. Taliwala nianang duha ka bungtod, mao ang dagayang-natubigan, mabungahong yuta—usa sa labing mabungahong mga rehiyon sa tibuok Israel.
Kining tambok nga banika sa palibot sa Shunem nagtaganag tagboanan sa usa sa labing makabibihag nga mga sugilanon sa gugma nga sukad gikasugilon—Ang Awit ni Solomon. Kining awita nagtagik bahin sa usa ka maanyag nga dalagang taga-banika nga mipiling makigminyo sa iyang trato nga magbalantay sa karnero inay dawaton ang tanyag ni Haring Solomon nga mahimong usa sa iyang mga asawa. Gigamit ni Solomon ang iyang tanang kaalam ug bahandi aron sa pagbihag sa iyang kasingkasing. Sublisubli, gidayeg siya ni Solomon: “Kinsa kining babaye nga nagalantaw sama sa banagbanag, matahom sama sa takdol sa bulan, lunsay sama sa nagasinag nga adlaw?” Ug gisaad ni Solomon ang pagdayandayan kaniya sa tanang alahas nga iyang mahanduraw.—Awit ni Solomon 1:11; 6:10.
Aron ipatilaw kaniya ang harianong kinabuhi, gikuyog siya ni Solomon ngadto sa Jerusalem ingong bahin sa iyang mga konsorte, nga kinuyogag 60 sa iyang piniling mga sundalo. (Awit ni Solomon 3:6-11) Iyang gipapuyo ang dalaga diha sa iyang palasyo, usa ka makapahinulong kaayong palasyo nga sa dihang ang rayna sa Sheba nakakita niini, “wala nay espiritu diha kaniya.”—1 Hari 10:4, 5.
Apan ang dalaga nga gikan sa Shunem maunongon sa ulitawo nga magbalantay sa karnero. “Sama sa punoan sa mansanas taliwala sa kakahoyan sa lasang,” siya miingon, “mao man ang akong minahal.” (Awit ni Solomon 2:3) Tugoting magmaya si Solomon duyog sa iyang linibong kaparasan. Ang usa ka parasan—duyog sa iyang hinigugma—igo na alang kaniya. Ang iyang gugma dili matarog.—Awit ni Solomon 8:11, 12.
Lain pang matahom nga babaye ang nagpuyo sa Shunem. Wala kitay kasayoran sa iyang pisikal nga panagway, apan siya matahom gayod sa kasingkasing. Ang Bibliya nag-ingon nga siya ‘naghago sa iyang kaugalingon’—o naningkamot pag-ayo—aron makataganag regular nga mga pagkaon ug kapuy-an alang kang manalagnang Eliseo.—2 Hari 4:8-13.
Atong mahanduraw si Eliseo nga mapasalamatong mibalik human sa halayo, kapoy nga panaw, ngadto sa gamayng lawak sa atop nga giandam sa babaye ug sa iyang bana alang kaniya. Lagmit nagduawan kanunay si Eliseo sa iyang balay, sanglit ang iyang ministeryo mikabat ug 60 ka tuig. Nganong namugos kining Shunamihanong babaye nga mohapit si Eliseo sa ilang balay matag panahon nga siya moagi niadtong dalana? Sanglit iyang gipabilhan ang buluhaton ni Eliseo. Kining mapainubsanon, di-hakogang manalagna milihok ingong tanlag sa nasod, nga nagpahinumdom sa mga hari, mga saserdote, ug kasarangang mga tawo sa ilang obligasyon sa pag-alagad kang Jehova.
Sa walay duhaduha ang Shunamihanong babaye maoy usa sa mga tawong diha sa hunahuna ni Jesus sa dihang siya miingon: “Siya nga nagadawat ug propeta tungod kay usa siya ka propeta makadawat ug ganti sa propeta.” (Mateo 10:41) Si Jehova naghatag ug linaing ganti ngadto niining mahinadlokon sa Diyos nga babaye. Bisan tuod siya apuli sa daghang tuig, nanganak siyag usa ka batang lalaki. Katuigan sa ulahi gitabangan usab siya sa Diyos sa dihang ang pito ka tuig nga gutom nagdaot sa yuta. Kining makapatandog nga asoy nagpahinumdom kanato nga ang kalulot nga atong ipakita ngadto sa mga alagad sa Diyos mamatikdan gayod sa atong langitnong Amahan.—2 Hari 4:13-37; 8:1-6; Hebreohanon 6:10.
Duha ka Mahukmanong Gubat
Bisan tuod ang Shunem mahinumdoman ingong yutang natawhan niining duha ka maunongong babaye, kini usab nakasaksi sa duha ka gubat nga nag-usab sa dagan sa kasaysayan sa Israel. Dihay haom nga natad panggubatan sa duol—ang kapatagan tali sa kabungtoran sa More ug sa Gilboa. Ang mga komander sa militar sa mga panahon sa Bibliya kanunayng nagkampo diin dihay abundang abiyo sa tubig, nabungtod nga yuta sa pagpanalipod, ug, kon posible, usa ka nagbuntaog nga dapit nga nag-umbaw sa ugang patag sa walog nga may igoigong hawan sa pagmaniobra sa panon sa mga sundalo, mga kabayo, ug mga karo. Ang Shunem ug Gilboa nagtagana sa maong mga bentaha.
Sa panahon sa mga maghuhukom, nagkampo ang panon sa 135,000 ka Midianhon, Amalekanhon, ug uban pa diha sa kapatagan atubangan sa More. Ang ilang mga kamelyo “ingon ka daghan sa balas nga anaa sa baybayon.” (Maghuhukom 7:12) Nag-atubang kanila tabok sa kapatagan, sa atabay sa Harod sa tiilan sa Bukid sa Gilboa, mao ang mga Israelinhon ilalom ni Maghuhukom Gideon, nga may 32,000 lamang ka mga sundalo.
Sa mga adlaw una pa ang gubat, ang matag kiliran mosulay sa pagpaluya sa kaatbang. Ang panon sa nagyagayagang mga sundalo, ang mga kamelyo sa gubat, ang mga karo, ug ang mga kabayo makapalisang sa nanggibaktas lamang nga mga sundalo. Sa walay duhaduha, ang mga Midianhon—nga nakapuwesto nang daan samtang ang mga Israelinhon nagpahiluna pa lamang—maoy makalilisang nga talan-awon. Sa dihang si Gideon misukna, “Kinsa diha ang nahadlok ug nagpangurog?” dos tersiya sa iyang mga sundalo ang misanong pinaagig pagbiya sa natad panggubatan.—Maghuhukom 7:1-3.
Diha na lamay 10,000 ka sundalong Israelinhon nga naglantaw latas sa kapatagan sa 135,000 ka kaawayng mga sundalo, ug sa wala madugay gipakubsan pa ni Jehova ang gidaghanon sa mga sundalong Israelinhon sa gigamyon nga 300. Agig pagsunod sa kostumbreng Israelinhon, kining gamayng grupo gibahin ngadto sa tulo ka dibisyon. Tinago sa kangitngit, nagkatagkatag sila ug mipahiluna diha sa tulo ka kiliran sa kampo sa kaaway. Dayon sa mando ni Gideon, gibuak sa 300 ang ilang mga tibod nga gitagoan sa ilang mga sulo, giisa ang maong mga sulo, ug naninggit, “Ang espada ni Jehova ug ni Gideon!” Gihuyop nila ang ilang mga trompeta ug padayong naghuyop. Diha sa kangitngit, ang nahipugwat nga panon sa nagkasagol nga mga sundalo naghunahuna nga gisulong silag 300 ka grupo. Gipaliso ni Jehova ang usag usa batok sa lain, ug “ang tibuok panon nanalagan ug naninggit ug nangalagiw.”—Maghuhukom 7:15-22; 8:10.
Ang ikaduhang gubat nahitabo duol sa Shunem sa panahon ni Haring Saul. Ang Bibliya nagtaho nga “ang mga Pilistihanon nagtigom ug miabot ug nagkampo sa Shunem. Busa si Saul nagtigom sa tibuok Israel ug sila nagkampo sa Gilboa,” sama sa gihimo sa kasundalohan ni Gideon katuigan kanhi. Apan si Saul, dili sama ni Gideon, diyutay rag pagsalig kang Jehova, nga mipalabi sa pagkonsulta sa espiritista sa En-dor. Sa dihang iyang nakita ang kampo sa mga Pilistihanon, “siya nahadlok, ug ang iyang kasingkasing mikurog sa hilabihan.” Sa nahitabong gubat, ang mga Israelinhon nangalagiw ug grabeng naparot. Si Saul ug Jonathan nangamatay.—1 Samuel 28:4-7; 31:1-6.
Mao kanay hinungdan nga ang kasaysayan sa Shunem nailhan sa gugma ug kapintasan, pagsalig kang Jehova ug sa mga demonyo. Niini nga patag sa walog, duha ka babaye ang nagpakitag pagkamakanunayon diha sa gugma ug pagkamaabiabihon, ug duha ka Israelinhong mga pangulo ang nakigbugno diha sa mahukmanong mga gubat. Ang tanang upat ka panig-ingnan nag-ilustrar sa kahinungdanon sa pagsalig kang Jehova, kinsa dili gayod magpakyas sa pagganti niadtong nagaalagad kaniya.
[Hulagway sa panid 31]
Modernong balangay sa Sulam nga nahimutangan sa karaang Shunem, uban ang More diha sa likod
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.