PANIKAS

Kini maoy tinuyo nga pagpanglimbong, pagpanglingla, o pagtuis sa kamatuoran aron sa paghaylo sa usa ka tawo nga ipakigbahin ngadto kaniya ang pipila ka bililhong mga butang nga iyaha o itugyan ang iyang legal nga katungod. Ang Hebreohanong termino nga gihubad nga ‘tikas’ (ʽa·shaqʹ; Lev 6:2) adunay pangunang kahulogan nga pag-abuso sa kusog, gahom, o awtoridad sa usa ka tawo ibabaw sa laing tawo. Busa kini gihubad usab ingong ‘paglupig.’ (Ecc 4:1; Isa 52:4) Ang Gregong berbo nga a·po·ste·reʹo nagkahulogan nga “hikaw; tikas; nakabsan.” (1Co 7:5; Mar 10:19; 1Ti 6:5) Ang Gregong nombre nga doʹlos (‘tikas’; Buh 13:10) gihubad usab ingong ‘limbong.’​—Mar 7:22.

Ang panikas, ingon sa paghisgot niini sa Bibliya, sagad nga nalangkit sa mga negosyo. Ang malimbongong mga pagpakiglabot sa negosyo gidili sa balaod sa Diyos. Ang mga Israelinhon kinahanglang makiglabot nga matinud-anon sa usag usa. Ang sinuholang mamumuo ilabinang gipanalipdan sa Balaod. (Lev 19:13; Deu 24:14; itandi ang San 5:4.) Gilakip ni Jesu-Kristo ang sugo batok sa pagpanikas sa “mga sugo” sa Diyos. (Mar 10:19) Ubos sa pakigsaad sa Balaod, kon ang usa ka tawo nanikas sa iyang kauban ug sa ulahi naghinulsol ug nagbutyag sa maong butang, nga nagsugid niini, kinahanglan niyang iuli ngadto sa tawong iyang gitikasan ang bug-os nga kantidad ug dugangan pa kini ug ikalima nga bahin niini, ingon man usab siya magtanyag ug halad-sa-pagkasad-an ngadto kang Jehova.​—Lev 6:1-7.

Ang bakak nga mga relihiyon giisip usab nga pagpanikas diha sa Kasulatan. Ang mahait nga mahukmanong pagsaway ni Pablo kang Elimas nga barangan miresulta sa pagkabuta ni Elimas tungod sa pagpanikas ug pagkalampingasan nga iyang gibuhat pinaagi sa “pagtuis sa matul-id nga mga dalan ni Jehova.” (Buh 13:8-11) Gibadlong usab ni Pablo ang mga Kristohanon sa Corinto tungod sa pagkinihaay sa usag usa diha sa korte, nga nag-ingon nga ilang gibuhatan ug sayop ug gitikasan ang ilang mga igsoon pinaagi niini nga buhat sa pag-adto sa korte atubangan sa dili-matarong nga mga tawo ug dili sa atubangan sa mga balaan diha sa kongregasyon. Palabihon na lang unta nila nga matikasan inay sa pagdala sa maong mga butang atubangan sa mga tawo sa kalibotan.​—1Co 6:1-8.

Ang Bibliya sublisubling nagpasidaan batok sa pagpanikas ug sa malimbongong mga buhat ug nagsaway niini, ug nagpasiugda usab nga hukman sa Diyos ang mga tikasan ug luwason ang iyang katawhan gikan sa maong mga tawo.​—Sal 62:10; 72:4; 103:6; Pr 14:31; 22:16; 28:16; Miq 2:​1, 2; Mal 3:5.