Pagbuntog sa Makagiyan nga mga Substansiya

ANG paghunong sa pagkagiyan nahisama sa pagbalhin gikan sa balay nga imong gidak-an. Bisan pag daan ug gubaon na ang balay, ang pagbiya niini malisod. Kadto mao ang imong pinuy-anan.

Kon ikaw usa ka giyanon, ang pagkagiyan tingali maoy imong emosyonal nga pinuy-anan. Bisan tuod magubot kaayo kadto, kini pamilyar. “Ang pagkahubog normal kanako. Ang pagkadili-hubog mao ang abnormal,” miingon si Charles, usa ka nagpaayo nga alkoholiko. Ang pagbiya gikan sa pagkagiyan malisod, apan kini takos paningkamotan.

Ang unang lakang mao ang pagpuasa gikan sa makagiyan nga mga substansiya.a Ayaw paglangan o manaad lang nga hinayhinay mo kining hunongon. Ilabay dayon ang tanang mga suplay ug nalangkit nga mga gamit. Sundan kinig mubong yugto sa mga simtoma sa pagkagiyan, nga usahay labing maayong himoon ubos sa medikal nga pagdumala. Kini ang sinugdanan sa tibuok-kinabuhi nga pagpuasa. Apan ayawg hunahunaang imposible kini. Pagsugod pinaagi sa pagbutang ug tumong nga imong maabot: magpuasa sa usa ka bulan, sa usa ka semana, o bisan usa ka adlaw. Sa kataposan sa matag yugto, nga walay pagbalik sa paggamit sa makagiyan nga substansiya, bag-oha pag-usab ang imong hukom.

Sinugdanan lamang kini sa pagbag-o sa makagiyan nga gawi. Ang Bibliya nagtambag kanato sa “paghinlo sa atong kaugalingon gikan sa tanang matang sa kahugawan sa unod ug sa espiritu.” (2 Corinto 7:1) Ang pagkagiyan maoy labaw pa kay sa paghugaw sa unod. Ang espiritu, o kiling sa hunahuna, apektado usab. Unsay makatabang kanimo sa pagpaayo, sa unod ug sa espiritu?

Kinahanglan nga Padayong Maningkamot

“Ang pagkagiyan maoy usa ka sakit sa bug-os nga pagkatawo,” miingon si Dr. Robert L. DuPont. Busa, ang pagbuntog sa pagkagiyan kinahanglang ipadapat sa bug-os nga pagkatawo. Kinahanglang usbon niini ang imong bug-os nga tinamdan bahin sa maayo ug daotan. Kini nagkinahanglag panahon. Walay panglaktod sa pagkaayo. Ang bisan unsang saad sa dali nga pagkaayo mosangpot lamang ug dali nga pagsugmat.

Ang pagpakigbugno sa pagbuhat sa matarong padayon. Ang Kristohanong apostol Pablo misulat: “Akong nakita sa akong mga sangkap ang laing balaod nga nagapakigbugno batok [“padayong nakigbugno sa,” Phillips] sa balaod sa akong kaisipan.” (Roma 7:23) Siya usab misulat nga ang mga Kristohanon kinahanglang “maghingpit sa kabalaan.” (2 Corinto 7:1) Ang librong Word Pictures in the New Testament nag-ingon nga ang pulong “maghingpit” dinhi nagpasabot, “dili sa kalit nga pagkab-ot sa bug-os nga pagkabalaan, kondili sa usa ka mapinadayonong paagi.” Busa ang pagbuntog sa pagkagiyan anam-anam.

Pagpangita sa Hinungdan

Alang sa daghan, ang pagkagiyan maoy usa ka paningkamot sa paglubong sa hunahuna sa masakit nga mga hitabo sa miagi. “Ang bulimia [usa ka sakit labot sa pagkaon] nakapalimot kanako sa akong mga panumdoman,” miingon si Janis. “Kini nahimong akong paagi sa pagkinabuhi.” Alang kang Janis, ang pagkalimot sa miagi nakapasamot hinuon sa iyang pagkagiyan. Ang pagsabot sa mga hinungdan sa iyang paggawi nakatabang kang Janis sa pagbag-o sa iyang makagiyan nga batasan.

Ang uban nagbag-o sa daang mga batasan ug malamposong nakabuntog nga walay pagtuki sa nangagi. Nakita sa uban nga ang mga pagbati nga nagagikan sa ilang palibot kanhi padayong nagpukaw sa makagiyan nga mga kahidlaw. Tingali sama silag gibati ni salmistang David, kinsa misulat: “Susiha ako, Oh Diyos, ug hibaloi ang akong kasingkasing. Sulayi ako, ug hibaloi ang akong natugaw nga mga hunahuna, ug tan-awa kon ako aduna bay masakit nga dalan, ug tultoli ako sa dalan sa walay kataposan.”​—Salmo 139:​23, 24.

Pakiglabot sa mga Pagbati

Nakasulay ka na bag gula sa usa ka ngitngit nga tinukod ug direktang nakaatubang sa sidlak sa adlaw? Midiyong ang imong mga mata sa kalit nga pag-igo sa kasulaw. Sa susama, sa dihang nagsugod ka sa pagbuntog sa pagkagiyan, makita nimo nga ikaw kalit ug masakit nga giatake sa nagkalainlaing mga pagbati. Ang gugma, kasuko, garbo, kasina, kahadlok, kasilag, ug ubang mga emosyon nga dugayng gitagoan karon nadayag na.

Hayan ang kabalaka mosulti kanimo sa pagbalik ngadto sa pamilyar nga kangitngit sa pag-abuso sa substansiya. Apan dili kinahanglang mokalagiw ka gikan sa imong mga pagbati. Kining mga pagbatia mahimong makatabang nga tuboran sa impormasyon alang kanimo. Ang mga pagbati sagad maoy signal lang nga adunay usa ka butang ang nagkinahanglag pagtagad. Busa kon gikinahanglan, palandonga pag-ayo ang imong mga pagbati. Unsay gipadayag niini kanimo? Kon dili tin-aw ang mensahe o kon ang mga pagbati daw dili-madaog, pakigsulti sa usa ka hamtong nga higala. (Job 7:11) Dili kinahanglang mag-inusara ka sa pag-atubang sa imong mga pagbati.​—Itandi ang Proverbio 12:25.

Hinumdomi nga dili imong mga kaaway ang mga pagbati. Si Jehova nga Diyos gani adunay mainit nga mga pagbati, ug ang tawo​—nga gilalang sa dagway sa Diyos​—makaagi ug ingon niana. (Genesis 1:26; Salmo 78:​21, 40, 41; 1 Juan 4:8) Sama sa kalit nga kasulaw sa kahayag sa adlaw, ang mga pagbati masakit sa sinugdan. Apan sa kadugayan kini, sama sa kahayag, mahimong usa ka tuboran sa pagtultol ug kainit.

Pagsulbad sa Problema

Ang paglakaw sa pisi tinuod nga makalilisang alang sa usa ka tawo nga mahadlok sa habog nga mga dapit. Alang sa usa ka giyanon nga nagsugod sa pagkaayo, ang kinabuhi daw sama sa makalilisang nga paglakaw sa pisi. Ang hataas nga moral nga mga responsabilidad sa pagkalinaw sa hunahuna mahimong mohatag ug kahadlok sa dugang mga responsabilidad. Ang pagdahom ug kapakyasan tingali mopukaw kanimo sa pagpangatarongan: ‘Mobalik ra bitaw gihapon ko. Nganong dili na lang nako himoon kini karon?’

Apan hinumdomi, ang mga problema dili maoy mga personal nga pag-atake kanimo. Kini maoy mga kahimtang lamang nga kinahanglang atubangon. Busa ayaw padaog sa imong kabalaka. Usa-usaha pag-atubang ang imong problema. Kini makatabang kanimo sa pagbutang niini sa hustong panglantaw.​—1 Corinto 10:13.

Pagpabili sa Kaugalingon

Giatubang ni Marion, nga usa ka nagpaayo nga alkoholiko, ang iyang gibating kakulang sa pagpabili sa kaugalingon. “Sa akong kahiladman,” siya miingon, “kanunay ko nga gibati nga kon ipakita ko sa mga tawo kon unsa gayod ako, ako dili maangayan [sa mga tawo].”

Ang pagbugto sa hugot nga paghawid sa pagkagiyan nagkinahanglan nga ikaw magtuon​—tingali sa unang higayon​—sa imong bili ingong tawo. Kini malisod kon ang imong kinabuhi grabeng nadaot tungod sa pagkagiyan. Unsay makatabang?

Ang Bibliya maoy usa ka libro nga nagahatag paglipay sa nagmasulob-on. Kini makatabang kanimo sa pagtukod ug maayo nga pagtahod sa kaugalingon. (Salmo 94:19) Pananglitan, ang salmistang David misulat nga ang mga tawo gipurongpurongan sa “himaya ug katahom.” Siya usab miingon: “Ako gibuhat sa makalilisang ug katingalahang paagi.” (Salmo 8:5; 139:14) Pagkatahom nga mga pahayag sa maayo nga pagpabili sa kaugalingon!

Mahala ang imong lawas, ug imong atimanon kini sumala sa espiritu sa kasulatan: “Wala gayoy tawo nga nagadumot sa iyang kaugalingong unod; apan nagapakaon ug nagapangga niini.” (Efeso 5:29) Oo, ikaw makaatubang sa hagit sa pagkaayo gikan sa pagkagiyan.b

Apan, daghan pa ang nalangkit sa pagkagiyan. Ang mga kalihokan mahimong tinguhaon uban sa samang debosyon ug sa samang katuyoan sa pagtinguhag mga droga, alkohol, ug pagkaon. Ang pipila niining mga kalihokana maoy atong pagatagdon karon.

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 6]

“Ang pagkaayo maoy labaw pa kay sa pag-usab sa bug-os nga tinamdan [sa usa] bahin sa maayo ug daotan.”​—Dr. Robert L. DuPont.

[Hulagway sa panid 7]

Ang unang lakang mao ang pagpuasa gikan sa makagiyan nga mga substansiya

[Hulagway sa panid 8]

Kon madaog ka sa mga pagbati, ipakigsulti kini sa uban