MALAW-AYNG PANGGAWI
Mga buhat nga nagpabanaag ug makauulaw nga tinamdan, usa ka tinamdan nga nagpakitag kawalay-pagtahod, pagtamay pa gani sa balaod ug sa awtoridad. Ang Hebreohanong pulong nga zim·mahʹ gihubad nga “malaw-ay nga panggawi [paggawi].” (Lev 18:17; 19:29) Ang Gregong termino nga a·selʹgei·a (malaw-ay nga panggawi) mahimo usab nga hubaron nga “mapatuyangon; walay-pagpugong; makauulaw nga panggawi; pagkalaw-ay sa panggawi.” (Gal 5:19, ftn sa Rbi8; 2Pe 2:7, ftn sa Rbi8) Kini nga mga termino dili lang kay nagtumong sa seksuwal nga imoralidad. Giklasipikar sa Kasulatan ingong malaw-ay nga panggawi ang pagpanglugos (Huk 19:25; 20:6), pagpamampam (Jer 13:27; Eze 23:44), ug pag-ulag dugo (Sal 26:9, 10; Eze 22:9; Os 6:9). Ang “tawong walay prinsipyo” mao ang usa nga giingong naglaraw ug malaw-ay nga panggawi, ug kadtong nag-isip sa maong panggawi ingong “sama sa dula” gitawag nga hungog, o walay pulos sa moral.—Isa 32:7; Pr 10:23.
“Gikan sa Kasingkasing.” Gipakita ni Jesus nga ang malaw-ay nga panggawi nagpabanaag kon unsay anaa sa sulod sa usa ka tawo. Siya miingon: “Gikan sa sulod, gikan sa kasingkasing sa mga tawo, ang makadaot nga mga pangatarongan mogula: mga pakighilawas, . . . mga pagpanapaw, . . . malaw-ayng panggawi . . . Kining tanang daotang mga butang mogula gikan sa sulod ug magapahugaw sa usa ka tawo.” (Mar 7:20-23) Ang malaw-ayng panggawi maoy usa sa “mga buhat sa unod,” usa sa unodnong mga tinguha nga “nagapakigsangka batok sa kalag.” “Kadtong nagabuhat sa maong mga butang dili makapanunod sa gingharian sa Diyos,” nagaingon ang Pulong sa Diyos.—Gal 5:19, 21; 1Pe 2:11.
Ang mga Kristohanon nga nahigugma sa kahayag sa kamatuoran gisultihan: “Ingon sa maadlaw molakaw kita nga may kahapsay, dili sa hudyaka ug sa paghuboghubog, dili sa ginadiling pakigdulog ug sa malaw-ayng panggawi.” (Rom 13:13; Ju 3:19-21) Si apostol Pedro nangatarongan: “Kay ang panahong miagi [sa wala pa mahimong mga alagad sa Diyos] igo na alang kaninyo sa pagbuhat sa kabubut-on sa mga nasod sa dihang kamo nagpadayon sa mga buhat sa malaw-ayng panggawi.” (1Pe 4:3) Si apostol Pablo nagpahimangno usab sa mga Kristohanon, nga naghubit sa pagkinabuhi sa kalibotanong kanasoran nga ilang kanhing gipakig-ubanan ingong “anaa sa kangitngit sa kaisipan, ug nahimulag sa kinabuhi nga iya sa Diyos . . . Nga nawad-an na sa tanang moral nga pagbati, ilang gitugyan ang ilang kaugalingon sa malaw-ay nga panggawi sa pagbuhat sa tanang matang sa kahugawan uban ang kadalo.”—Efe 4:17-19.
Bisan pa niana, ang pipila nga nag-angkong nag-alagad sa Diyos ug kang Kristo mitipas gikan sa dalan sa kahayag ug nagpasundayag ug makauulaw, masukihong tinamdan batok sa balaod ug sa awtoridad sa Diyos. Si Pablo naguol niadtong diha sa kongregasyon sa Corinto nga wala maghinulsol sa “kahugawan ug pagpakighilawas ug malaw-ayng panggawi nga ilang ginabuhat,” bisan pag sila gitambagan nga maghinulsol. (2Co 12:21) Gipasidan-an ni Pedro ang unang mga Kristohanon nga motungha ang bakak nga mga magtutudlo gikan sa ilang taliwala ug nga daghan ang mosunod sa ilang mga buhat sa malaw-ay nga panggawi, nga magdalag kaulawan sa dalan sa kamatuoran. (2Pe 2:1, 2) Ang mga pulong ni Jesus ngadto sa mga kongregasyon sa Pergamo ug Tiatira, nga gisulat ni apostol Juan sa mga 96 K.P., nagpakita nga ang tagna ni Pedro natuman sa pipila ka paagi nianang panahona. (Pin 2:12, 14, 18, 20) Si Pedro ug si Judas parehong nagpahayag sa paghukom nga modangat sa mga mamumuhat sa malaw-ayng panggawi.—2Pe 2:17-22; Jud 7.
Tungod sa ilang tinguha nga hayloon ug limbongan ang uban diha sa Kristohanong kongregasyon, ang pipila ka mamumuhat sa malaw-ay nga panggawi nangatarongan nga dako ang dili-takos nga kalulot sa Diyos ug iya lang palabyon ang ilang mga sala, sanglit siya nahibalo sa ilang pagkadili-hingpit ug unodnong mga kahuyangon. Apan ang igsoon ni Jesus sa inahan nga si Judas naghisgot kanila ingong “mga tawong dili-diyosnon, nga nagahimo sa dili-takos nga kalulot sa atong Diyos nga katarongan alang sa malaw-ayng panggawi ug nagapanghimakak sa atong bugtong Tag-iya ug Ginoo, si Jesu-Kristo.” (Jud 4) Ang pag-angkon nila sa Kristiyanidad maoy walay kapuslanan. Ang ilang pag-alagad dili dalawaton sa Diyos; kini maoy sama sa giingon sa maalamong magsusulat sa Israel: “Ang halad sa mga daotan maoy dulumtanan. Ilabina gayod kon iya kining dad-on uban ang malaw-ayng panggawi.”—Pr 21:27.
Ubos sa Balaod, ang samang panglantaw gipahayag usab batok sa malaw-ay nga panggawi. Ang panglantaw sa Diyos bahin niining butanga wala mausab. Ginadili ang malaw-ayng panggawi, ug ang silot mao ang kamatayon. (Lev 18:17; 20:14) Si David nangamuyo sa Diyos nga dili unta kuhaon ang iyang kinabuhi uban sa “mga tawo nga sad-an sa dugo, kansang mga kamot anaa ang malaw-ayng panggawi.”—Sal 26:9, 10.
Pinaagi sa iyang mga manalagnang si Jeremias ug Ezequiel, gipasidan-an ni Jehova ang Israel bahin sa iyang mga paghukom batok kanila tungod sa malaw-ayng panggawi nga ilang gibatasan sa pisikal ug espirituwal nga paagi.—Jer 13:26, 27; Eze 16:27, 43, 58; 22:9; 23:21-49; 24:13.