Pagmentinar ug Timbang nga Pangisip sa Teknolohiyang Kompiyuter
1 Tungod kay “ang panahong nabilin mubo na,” ang apostol Pablo nagdasig sa mga Kristohanon sa unang siglo sa ‘pagpalit sa nahiangayng panahon’! Ang panahon bililhon.—1 Cor. 7:29; Efe. 5:16.
2 Ang teknolohiya gibayaw ingong usa ka dakong magdadaginot ug panahon. Pananglitan, sa paghagtik sa usa ka computer button, ang tawo dihadiha makabaton sa dakong gidaghanon sa impormasyon. Ang mga kompiyuter kasagaran makahimo sa pipila ka segundos kon unsay mokabat ug mga oras o mga semana kon himoon sa laing paagi. Sa dihang gamiton sa hustong paagi, kini makatabang nga himan.
3 Kini ba sa Tinuod Makadaginot ug Panahon?: Sa laing bahin, ang maong teknolohiya dili moabot sa tiggamit nga walay gasto—sa salapi man ug sa panahon. Ang mga oras mahimong kinahanglanon sa pagkat-on kon unsaon sa pagpahimo sa kompiyuter sa labing yanong mga buluhaton. Dugang pa, ang usa ka tawo kinsa malipotan sa teknolohiya mismo mahimong mohurot sa panahon nga tingali magugol sa mas maayo pa. Kinahanglang hinumdoman nato ang tambag ni apostol Pablo sa paglakaw “ingon sa maalamon nga mga tawo, nga magapalit sa nahiangayng panahon alang sa inyong kaugalingon.”—Efe. 5:15, 16; tan-awa usab ang 1 Corinto 7:31.
4 Ang ubang mga igsoon nagdesinyog mga programa sa kompiyuter alang sa pagtipig ug mga rekord sa kongregasyon. Kana, siyempre, usa ka personal nga desisyon kon unsaon sa usa paggamit ang iyang kompiyuter. Apan, ang Sosyedad dili gusto nga ang mga rekord sa kongregasyon tipigan diha sa mga kompiyuter, sanglit ang kabataan o laing di-awtorisadong mga tawo makahimo sa pagsulod niana. Ang tanang rekord sa kongregasyon—mga rekord sa panalapi, Congregation’s Publisher Record cards, ug uban pa—kinahanglang tipigan diha sa mga pormang gitagana sa Sosyedad, ug ang impormasyon nga anaa nianang mga pormaha sa kongregasyon kinahanglang dili tipigan diha sa kompiyuter. Niining paagiha, ang kompidensiyal nga mga rekord sa kongregasyon mapanalipdan.
5 Ang usa ka igsoong lalaki kinsa natudlo sa usa ka bahin nga ipresentar sa mga tigom sa kongregasyon kinahanglang dili magsalig sa materyal nga giandam sa laing tawo nga anaa sa computer network. Ang responsableng mga Kristohanon dili mag-andam ug mga pakigpulong sa Bibliya o mga bahin sa tigom ug maghimo niana nga mabatonan sa computer networks aron magamit sa uban. Hinuon, ang kompiyuter ug ang Watchtower Library sa Sosyedad maylabot sa CD-ROM mahimong mapuslanong mga himan nga magamit sa matag indibiduwal nga igsoong lalaki sa paghimog epektibong panukiduki sa mubong panahon.
6 Unsa na man ang bahin sa pagpanagtag ug mga giimprinta sa kompiyuter nga mga teksto nga gigamit sa Pagtuon sa Bantayanang Torre o sa Pagtuon sa Libro sa Kongregasyon? Maoy palabihon alang sa mga magmamantala nga maghimog ilang kaugalingong mga nota diha sa Bibliya ug sa mga publikasyong ginatun-an. Diha sa tigom, ang paggamit ug mga pinatik sa kompiyuter nga mga Kasulatan nga gisitar sa mga publikasyon mahimong makapaluya sa paggamit ug Bibliya mismo sa pagpangita sa mga teksto. Ang pagpangita ug mga Kasulatan panahon sa tigom maoy bahin sa atong nadawat nga pagbansay, nagasangkap kanato alang sa epektibong paggamit ug Bibliya sa ministeryo sa kanataran. Sa kadaghanang kahimtang, ang pagbasa diretso sa Bibliya maoy mas epektibo, ilabina kon ang mamiminaw gidasig sa pagsunod diha sa Bibliya.
7 Ubang Seryosong mga Lit-ag: Ingon sa gilaraw sa panid 17 sa Agosto 1, 1993, isyu sa Ang Bantayanang Torre, ang paglanggikit sa usa ka kompiyuter ngadto sa usa ka electronic bulletin board magbukas sa dalan sa seryoso espirituwal nga mga kapeligrohan. Ang mga apostata, mga klerigo, ug uban pa libreng makabutang sa ilang makahilong mga ideya sa mga bulletin board. Gawas kon ang bulletin board sa tukma madumala, nga ang paggamit niana limitado ngadto kanila kinsa mga hamtong, matinumanong mga alagad ni Jehova, kana mahimong makaladlad sa mga Kristohanong tiggamit sa “daotang pakig-uban.” (1 Cor. 15:33) Ang Sosyedad nakadawat ug mga taho nga ang maong gikaingong pribadong mga network gigamit dili lamang sa pagpamasin bahin sa espirituwal nga mga butang apan usab sa paghatag ug daotang mga sugyot, pagpakaylap ug tabitabi ug bakak nga impormasyon, pagpatisok ug negatibong mga ideya, pagpatunghag mga pangutana ug mga pagduhaduha nga makapukan sa pagtuo sa pipila, ug pagpakaylap ug pribadong mga pagsabot sa Kasulatan. Sa panggawas, ang pipila ka impormasyon daw matulon-anon lantawon, apan kana mahimong nasambogan ug makahilong mga elemento. Ang mga Kristohanon nagalantaw sa “kasaligan ug mabuot nga ulipon” alang sa tukma-panahong espirituwal nga pagkaon ug alang sa mga pagpatin-aw. (Tan-awa Ang Bantayanang Torre sa Hulyo 1, 1994, mga panid 9-11.) Ang usa ka Kristohanon adunay seryosong responsabilidad sa pagpanalipod sa iyang pagtuo batok sa tanang makadunot nga mga impluwensiya ug kinahanglang makaila kanunay sa iyang gipakig-ubanan.—Mat. 24:45-47; 2 Juan 10, 11.
8 Ang samang artikulo sa Bantayanang Torre nagpasiugda sa kahinungdanon sa pagtahod sa copyright laws. Kadaghanan sa mga kompaniyang nagaandam ug nagabaligyag mga programa sa kompiyuter naghupot sa copyright niana, ug sila nagataganag usa ka lisensiya kon sa unsang paagi ang mga programa mahimong magamit nga legal. Ang lisensiya kasagaran nagaingon nga ang tag-iya dili makahatag ug mga kopya sa uban sa maong programa; sa pagkamatuod, ang internasyonal nga balaod sa copyright nagahimong di-legal ang pagbuhat sa ingon. Daghang hakog nga mga tawo dili mag-ukon-ukon sa paglapas sa balaod. Ang mga Kristohanon, hinuon, kinahanglang matanlagon sa legal nga mga butang, nga nagahatag ngadto kang Cesar kon unsa ang iya ni Cesar.—Mat. 22:21; Roma 13:1.
9 Ang bili sa bisan unsang teknolohiya kinahanglang timbangon batok sa madahom nga mga kapeligrohan sa paggamit niana. Sama gayod sa telebisyon nga magamit sa maayong bentaha, ang di-maayong epekto niini sa katawhan karong adlawa nakapahinabo bisan sa kalibotanong mga tinubdan sa pagpahayag ug seryosong kabalaka. Ang mga network sa kompiyuter mikaylap sa tibuok kalibotan ug makahatod ug kinahanglanong impormasyon ngadto sa balay o sa trabahoanan. Kini nagatanyag ug gikinahanglan kaayong mga serbisyo ngadto sa mga negosyo ug mga organisasyon ug maingon man ngadto sa mga indibiduwal diha sa tulin-nagalihok nga sosyedad nga kita nagakinabuhi. Sa samang panahon, ang computer networks gidagsangan ug daghang problema sama sa pornograpiya ug detalyadong impormasyon kon unsaon paghimo ang daotang mga buhat.
10 Busa, adunay daghang hinungdanong katarongan kon nganong ang usa ka Kristohanon kinahanglang maghupot ug timbang nga pangisip sa teknolohiyang kompiyuter. Daghang indibiduwal nagapahimulos sa New World Translation, mga tomo sa Insight, ug GetVerse nga programa, nga gitagana sa Sosyedad diha sa computer diskettes. Ang uban nabenepisyohan pinaagi sa paggamit sa giluwatan sa Sosyedad nga CD-ROM, nga nagatipo sa dugang mga katakos sa pagpanukiduki. Samtang ginaila ang bili sa pipila ka teknolohiya, ang usa ka tawo kinsa nagagamit sa maong modernong teknolohiya alang sa makaayong mga katuyoan kinahanglang magmabinantayon usab sa pagpanalipod sa iyang kaugalingon ug sa uban gikan sa bisan unsang negatibong mga bahin. Kinahanglan kitang magmatimbang aron bisan ang dili makadaot nga paggamit sa teknolohiya dili makahurot sa kadaghanan sa atong gipahinungod nga panahon o magpabalda kanato gikan sa atong pangunang buluhaton ug mga tumong.