TUN-ANAN 49
Lig-ong mga Argumento Gihatag
SA DIHANG ikaw may ipahayag, ang imong mga tigpatalinghog bug-os makataronganon nga mangutana: “Nganong tinuod man kana? Unsa ang pamatuod nga ang ginasulti sa mamumulong angay nga tuohan?” Isip magtutudlo, may obligasyon ka nga tubagon ang maong mga pangutana o tabangan ang imong mga tigpatalinghog sa pagkaplag sa mga tubag. Kon ang punto hinungdanon sa imong argumento, tinoa nga hatagan nimog lig-ong mga katarongan ang imong mga tigpatalinghog aron motuo niana. Makatabang kini sa paghimo sa imong presentasyon nga makadani.
Gigamit ni apostol Pablo ang katakos sa pagdani. Pinaagi sa paggamit ug lig-ong argumento, lohikong pangatarongan, ug tim-os nga pangaliyupo, siya nagtinguha nga usbon ang panghunahuna niadtong iyang gipakigsultihan. Siya naghatag ug maayong panig-ingnan alang kanato. (Buh. 18:4; 19:8) Hinuon, ang pipila ka batid nga mamumulong mogamit sa katakos sa pagdani aron limbongan ang mga tawo. (Mat. 27:20; Buh. 14:19; Col. 2:4) Mahimong mosugod sila nga magagamit sa sayop nga pasikaranan, mosalig sa madapigong mga tinubdan sa impormasyon, mogamit ug mabawng mga argumento, dili manumbaling sa mga kasayoran nga supak sa ilang opinyon, o mas modani sa emosyon kay sa katarongan. Angay nga magbantay kita nga malikayan kanang tanang metodo.
Lig-ong Ipasukad sa Pulong sa Diyos. Ang atong itudlo kinahanglang dili magagikan sa atong kaugalingon. Maningkamot kita sa pagpakig-ambit sa uban kon unsay atong nakat-onan gikan sa Bibliya. Sa maong buluhaton, gitabangan kitag maayo sa mga basahon sa matinumanon ug maalamong ulipon nga matang. Kining mga basahona nagdasig kanato sa pagsusi nga mainampingon sa Kasulatan. Sa baylo, atong ipunting ang pagtagad sa uban diha sa Bibliya, dili uban sa tumong nga kita mapamatud-ang husto, kondili uban sa mapaubsanong tinguha nga sila makasabot mismo kon unsay ginaingon niini. Mouyon kita kang Jesu-Kristo, kinsa miingon diha sa pag-ampo ngadto sa iyang Amahan: “Ang imong pulong maoy kamatuoran.” (Juan 17:17) Walay labaw nga awtoridad kay kang Jehova nga Diyos, ang Maglalalang sa langit ug yuta. Ang pagkatukma sa atong mga argumento nagdepende sa pagkabinase niini sa iyang Pulong.
Usahay ikaw tingali makigsulti sa mga tawong dili sinati sa Bibliya o dili motuo nga kini Pulong sa Diyos. Angay nimong gamiton ang maayong panghukom kon kanus-a ug kon unsaon nimo pagsal-ot sa mga teksto sa Bibliya. Apan angay kang maningkamot nga sa labing madali ipunting ang ilang pagtagad nianang awtoritatibong tinubdan sa impormasyon.
Angay ka bang mohinapos nga ang pagkutlo lamang ug nahiangay nga kasulatan motaganag dili-malalis nga argumento? Dili ingon niana sa kanunay. Tingali kinahanglang imong ipunting ang atensiyon diha sa konteksto aron ipakita nga ang kasulatan nagsuportar gayod sa imong ginasulti. Kon ipadayag lamang nimo ang prinsipyo gikan sa usa ka kasulatan ug ang konteksto wala maghisgot sa maong ulohan, mahimong gikinahanglan ang dugang ebidensiya. Tingali kinahanglang imong gamiton ang ubang mga kasulatan nga nalambigit sa ulohan aron ang imong mamiminaw matagbaw nga ang imong ginasulti lig-ong gipasukad sa Kasulatan.
Likayi ang pagpasobrag sulti sa gipamatud-an sa usa ka kasulatan. Basahag maayo kana. Ang teksto mahimong naghisgot sa malangkobong ulohan nga maoy imong ginahisgotan. Bisan pa niana, aron ang imong argumento makadani, ang imong tigpatalinghog kinahanglang makasabot sa pamatuod sa imong argumento.
Suportado sa Dugang Ebidensiya. Sa pipila ka kahimtang, basin makatabang ang paggamit ug ebidensiya gikan sa usa ka kasaligang tinubdan gawas pa sa Bibliya aron tabangan ang mga tawo nga makasabot sa pagkamakataronganon sa Kasulatan.
Pananglitan, mahimong ipunting mo ang makitang uniberso ingong pamatuod nga adunay Maglalalang. Mahimong ipunting mo ang kinaiyanhong mga balaod, sama sa grabidad, ug mangatarongan nga ang paglungtad sa maong mga balaod nagpasabot nga adunay Maghahatag-Balaod. Ang imong pangatarongan husto kon nahiuyon kini sa gipahayag sa Pulong sa Diyos. (Job 38:31-33; Sal. 19:1; 104:24; Roma 1:20) Ang maong ebidensiya makatabang tungod kay kini nagpasundayag nga ang ginaingon sa Bibliya nahiuyon sa makitang mga kamatuoran.
Naningkamot ka ba nga tabangan ang usa ka tawo sa pagkaamgo nga ang Bibliya tinuod nga Pulong sa Diyos? Tingali kutloon mo ang mga eskolar nga nagsulti nga kini maoy Pulong sa Diyos, apan magpamatuod ba kana niana? Ang maong mga pangutlo makatabang lamang sa mga tawong nagtahod sa maong mga eskolar. Ang siyensiya ba imong magamit aron sa pagpamatuod nga ang Bibliya tinuod? Kon gamiton mo ang mga opinyon sa dili-hingpit nga mga siyentipiko ingong imong awtoridad, ikaw magtukod ibabaw sa huyang nga patukoranan. Sa laing bahin, kon ikaw mosugod nga magagamit sa Pulong sa Diyos ug unya ipunting ang mga kaplag sa siyensiya nga nagpasiugda sa pagkahusto sa Bibliya, ang imong mga argumento matukod ibabaw sa lig-ong patukoranan.
Bisan kon unsay gipaningkamotan nimo nga pamatud-an, ipresentar ang igong ebidensiya. Ang gidaghanon sa ebidensiyang gikinahanglan magdepende sa imong mamiminaw. Pananglitan, kon ikaw nagahisgot sa kataposang mga adlaw sumala sa pagkabatbat diha sa 2 Timoteo 3:1-5, ikapunting mo ang atensiyon sa imong mamiminaw sa usa ka iladong balita nga nagpaila nga ang mga tawo “walay kinaiyanhong pagbati.” Kanang usa ka pananglitan tingali igo na aron sa pagpamatuod nga kining bahina sa ilhanan sa kataposang mga adlaw karon nagakatuman na.
Ang pagtandi sa duha ka butang nga adunay magkapareho nga hinungdanong mga kinaiya kasagarang makatabang. Ang pagtandi mismo dili maoy magpamatuod sa usa ka butang; ang pagkatukma niini kinahanglang susihon sumala sa ginaingon mismo sa Bibliya. Apan ang pagtandi makatabang aron masabtan sa usa ka tawo ang pagkamakataronganon sa usa ka ideya. Ang maong pagtandi magamit, pananglitan, sa dihang magpatin-aw nga ang Gingharian sa Diyos maoy usa ka kagamhanan. Ikapunting mo nga sama sa tawhanong mga kagamhanan, ang Gingharian sa Diyos adunay mga magmamando, mga sakop, mga balaod, usa ka hudisyal nga sistema, ug usa ka edukasyonal nga sistema.
Ang tinuod-kinabuhing mga kasinatian kasagarang magamit aron ipasundayag ang pagkamaalamon sa pagpadapat sa tambag sa Bibliya. Ang personal nga mga kasinatian magamit usab sa pagsuportar sa mga gipahayag. Pananglitan, sa dihang ipunting mo sa usa ka tawo ang kahinungdanon sa pagbasa ug pagtuon sa Bibliya, ikapatin-aw mo kon sa unsang paagi ang pagbuhat niana nakapauswag sa imong kinabuhi. Aron dasigon ang iyang mga igsoon, si apostol Pedro mipunting sa transpigurasyon, nga iyang nasaksihan. (2 Ped. 1:16-18) Gihisgotan usab ni Pablo ang iyang kaugalingong mga kasinatian. (2 Cor. 1:8-10; 12:7-9) Hinuon, angayng panagsahan lang nimo paggamit ang personal nimong mga kasinatian aron dili ka makadanig sobrang atensiyon sa imong kaugalingon.
Sanglit magkalain ang kagikan ug panghunahuna sa mga tawo, ang ebidensiya nga makakombinsir sa usa ka tawo tingali dili makapatagbaw sa laing tawo. Busa, hunahunaa ang mga pagtuo sa imong mga tigpatalinghog sa dihang magahukom kon unsang mga argumento ang imong gamiton ug kon unsaon nimo pagpresentar kana. Ang Proverbio 16:23 nag-ingon: “Ang kasingkasing sa maalamon nagapahinabo nga ang iyang baba magpakita ug hait nga salabotan, ug sa iyang mga ngabil nagadugang kini sa pagkamadanihon.”