Ang Hagit sa Nagkalainlaing Relihiyon

LATAS sa Edad Medya, ang mga lungsoranon sa mao rang nasod kasagarang pareho ug relihiyon. Niadtong pagkatapos sa ika-19ng siglo, dili daghan ang iladong dagkong mga relihiyon sa Uropa: Katolisismo ug Protestantismo sa kasadpan, Ortodokso ug Islam sa sidlakan, ug Hudaismo. Sa walay duhaduha, ang panaglain mas kasagaran karon sa Uropa ug sa tibuok kalibotan. Natukod ang wala-mailhing mga relihiyon, nga mahimong gidawat sa pipila sa lumad nga mga molupyo mismo o gidala sa mga lalin ug sa mga kagiw.

Busa, karong adlawa sa mga nasod sama sa Alemanya, Australia, Britanya, Pransiya, ug Tinipong Bansa, makakaplag kita ug daghang Muslim, Buddhista, ug Hindu. Sa samang panahon, ang mga Saksi ni Jehova, ingong mga Kristohanon, maoy aktibong nagaalagad diha sa 239 ka kayutaan. Sa matag usa sa 14 ka nasod, ang aktibong mga Saksi mokabat ug kapin sa 150,000.​—Tan-awa ang kahon nga “Mga Saksi ni Jehova​—Usa ka Tibuok-Kalibotan nga Relihiyon.”

Ang lainlaing lokal relihiyosong mga tulumanon hayan modala ug mga hagit sa edukador. Pananglitan, ang pila ka importanteng mga pangutana mahimong mobangon may kalabotan sa popular nga mga selebrasyon: Angay bang ipugos sa matag estudyante ang tanang selebrasyon​—bisan unsay iyang relihiyon? Hayan ang kadaghanan walay makitang daotan niining maong mga selebrasyon. Bisan pa, dili ba angay nga tahuron usab ang panglantaw sa mga pamilya nga nahisakop sa minoridad nga grupo? Ug duna pay laing hinungdan nga pagakonsiderahon: Sa mga nasod diin ang balaod nagbulag sa relihiyon gikan sa Estado ug ang relihiyosong instruksiyon wala sa kurikulum, dili kaha isipon sa uban nga kasumpakian kon ipugos ang maong mga selebrasyon sa tunghaan?

Mga Adlawng-Natawhan

Hayan mobangon ang mga dili-pagsinabtanay tungod sa mga selebrasyon nga daw adunay diyutayng koneksiyon, kon aduna man ugaling, sa relihiyon. Mao kini ang kahimtang sa mga adlawng-natawhan, nga ginasaulog sa daghang tunghaan. Bisan tuod gitahod sa mga Saksi ni Jehova ang katungod sa uban sa pagsaulog ug mga adlawng-natawhan, sa walay duhaduha nasayod ka nga dili sila makig-ambit sa maong mga selebrasyon. Apan tingali wala ka masayod sa mga katarongan kon nganong sila ug ang ilang mga anak nakahukom nga dili mosalmot niining maong mga selebrasyon.

Ang Le livre des religions (Ang Basahon sa mga Relihiyon), usa ka ensiklopedya nga makaylapong naapod-apod sa Pransiya, nagtawag niining kustombreha ingong usa ka rituwal ug naglista niini apil sa “sekular nga mga seremonyas.” Bisan tuod giisip nga usa ka dili-makadaot nga sekular nga kustombre karon, ang pagsaulog sa mga adlawng-natawhan sa pagkatinuod naggikan sa paganismo.

Ang The Encyclopedia Americana (1991 nga edisyon) nagpahayag: “Ang karaang kalibotan sa Ehipto, Gresya, Roma, ug Persia nagsaulog sa mga adlawng-natawhan sa mga diyos, mga hari, ug mga hamili.” Ang mga awtor nga sila si Ralph ug Adelin Linton nagbutyag kon ngano. Sa ilang librong The Lore of Birthdays, sila nagsulat: “Ang Mesopotamia ug Ehipto, ang sinugdanan sa buhilaman, mao usab ang unang kayutaan diin ang mga tawo naghinumdom ug nagpasidungog sa ilang mga adlawng-natawhan. Ang paghupot ug mga talaan sa adlawng-natawhan maoy importante sa karaang kapanahonan sa panguna tungod kay ang petsang natawhan mahinungdanon alang sa paghimog horoskopyo.” Kining direktang koneksiyon sa astrolohiya maoy hinungdan sa dakong kabalaka kang bisan kinsa nga nagalikay sa astrolohiya tungod sa ginaingon sa Bibliya bahin niana.​—Isaias 47:​13-15.

Nan dili ikatingala, atong mabasa diha sa The World Book Encyclopedia: “Ang unang mga Kristohanon wala magsaulog sa pagkatawo Niya [ni Kristo] tungod kay sila nagtuo nga ang pagsaulog sa pagkatawo ni bisan kinsa maoy paganong kustombre.”​—Tomo 3, panid 416.

Uban niining impormasyona sa hunahuna, ang mga Saksi ni Jehova dili makig-ambit sa mga pagsaulog ug adlawng-natawhan. Sa walay duhaduha, ang pagkatawo sa usa ka bata maoy malipayon, talagsaong panghitabo. Natural, ang tanang ginikanan malipay samtang ang ilang mga anak magtubo ug magkahingkod sa paglabay sa matag tuig. Ang mga Saksi ni Jehova nakakaplag usab ug dakong kalipay sa pagpasundayag sa ilang gugma sa ilang pamilya ug mga higala pinaagi sa paghatag ug mga gasa ug paglulinghayaw nga magkauban. Ugaling, tungod sa sinugdanan sa mga selebrasyon sa adlawng-natawhan, ilang gipili ang paghimo niana sa ubang mga panahon sa tibuok tuig.​—Lucas 15:​22-25; Buhat 20:35.

Pasko

Ang Pasko gisaulog sa tibuok kalibotan, bisan sa daghang dili-Kristohanong mga nasod. Sanglit kining maong pangilin gidawat sa kadaghanan sa mga relihiyon sa Kakristiyanohan, katingad-an gayod nga ang mga Saksi ni Jehova dili magsaulog niini. Nganong ingon man niana?

Sama sa tin-aw nga pagpahayag sa daghang ensiklopedya, ang adlawng-natawhan ni Jesus mabuotbuotong gitino ingong Disyembre 25 aron motakdo sa paganong pangilin sa Romano. Matikdi ang mosunod nga mga pahayag nga gikuha gikan sa lainlaing reperensiyang mga basahon:

“Ang petsa sa pagkatawo ni Kristo wala mahibaloi. Ang Ebanghelyo wala magpaila sa adlaw o sa bulan.”​—New Catholic Encyclopedia, Tomo III, panid 656.

“Ang kadaghanan sa mga kustombre sa Pasko nga karon nagalungtad sa Uropa, o natala sukad sa kanhing mga panahon, maoy dili tinuod nga mga kustombreng Kristohanon, kondili paganong mga kustombre nga gisagop o gitugotan sa Iglesya. . . . Ang Saturnalia sa Roma mitagana sa sulundan sa kadaghanan sa masadyaong mga kustombre sa panahon sa Pasko.”​—Encyclopædia of Religion and Ethics (Edinburgh, 1910), giedit ni James Hastings, Tomo III, mga panid 608-9.

“Ang Pasko gisaulog sa Disyembre 25 sa tanang Kristohanong mga iglesya sukad sa ikaupat nga siglo. Niadtong panahona, mao kadto ang petsa sa paganong pangilin sa winter-solstice nga gitawag ug ‘Pagkahimugso (Latin, natale) sa Adlaw,’ sanglit ang adlaw mipakita nga nahimugso pag-usab samtang ang mga adlaw sa makausa pa nahimong mas taas. Sa Roma, ang Simbahan misagop niining popular kaayong kustombre . . . pinaagi sa paghatag niini ug bag-ong kahulogan.”​—Encyclopædia Universalis, 1968, (Pranses) Tomo 19, panid 1375.

“Ang kaugmaran sa pangilin sa Pasko naimpluwensiyahan sa pagkalahi sa paganong mga selebrasyon sa Sol Invictus (Mithra). Sa laing bahin, ang Disyembre 25, ingong adlaw sa winter solstice, nalambigit sa kahayag nga talagsaong midan-ag sa kalibotan pinaagi ni Kristo, ug ang simbolismo sa Sol Invictus sa ingon gibalhin ngadto kang Kristo.”​—Brockhaus Enzyklopädie, (Aleman) Tomo 20, panid 125.

Sa pagkahibalo sa mga kamatuoran bahin sa Pasko, sa unsang paagi ang pipila misanong? Ang The Encyclopædia Britannica nagpahayag: “Niadtong 1644 ang Ingles nga mga puritano nagdili sa bisan unsang hudyaka o relihiyosong mga serbisyo pinaagi sa akta sa Parliamento, sa katarongan nga kana [Pasko] maoy usa ka paganong pangilin, ug nagbaod nga kini pagasaulogon ingong usa ka puasa. Si Charles II nagpasig-uli sa pangilin, apan ang mga Scot nagsunod sa panglantaw sa mga Puritano.” Ang unang mga Kristohanon wala magsaulog ug Pasko, ni ang mga Saksi ni Jehova magsaulog niana karon o mosalmot sa mga kalihokan nga nalangkit sa Pasko.

Hinunoa, ang Bibliya paborableng naghisgot bahin sa paghatag ug mga gasa o pagdapit sa pamilya ug mga higala alang sa usa ka malipayong pagpangaon sa ubang mga okasyon. Nagdasig kini sa mga ginikanan nga bansayon ang ilang mga anak nga mahimong tinuod nga manggihatagon, inay sa paghatag lamang ug mga gasa sa dihang gidahom sa katilingban ang paghimo niana. (Mateo 6:​2, 3) Ang mga anak sa mga Saksi ni Jehova gitudloan nga magmatinugoton ug magmatinahuron, ug kini naglakip sa pag-ila sa katungod sa uban sa pagsaulog sa Pasko. Sa baylo, ilang pasalamatan sa dihang ang ilang desisyon nga dili mosalmot sa mga pagsaulog sa Pasko tahoron.

Ubang mga Selebrasyon

Ang mga Saksi ni Jehova nagbaton sa samang baroganan kon bahin sa ubang relihiyoso o daw-relihiyosong mga pangilin nga mahitabo sulod sa tuig sa pagtungha sa lainlaing kayutaan, sama sa mga piyesta sa Hunyo sa Brazil, Tulo ka Hari sa Pransiya, Karnabal sa Alemanya, Setsubun sa Hapon, ug Halloween sa Tinipong Bansa. Bahin niini o sa bisan unsang ubang espisipikong selebrasyon nga wala hinganli dinhi, ang Saksi nga mga ginikanan o ang ilang mga bata sa walay duhaduha malipay sa pagtubag sa bisan unsang pangutana nga hayan imong ipangutana.