Pasko—Kristohanon Ba?

ANG Pasko kaylap gidawat nga Kristohanong selebrasyon sa mga iglesya sa tibuok kalibotan. Gisaulog kini sa ginatos ka milyong tawo.

Bisan pa niana, Kristohanon ba gayod kini? May balaang sinugdanan ba kini? Si Jesu-Kristo o ang iyang mga tinun-an mao bay nagsugod sa selebrasyon? Ang Disyembre 25 mao ba ang petsang natawhan ni Jesus? Ug hinungdanon ba kon kaha saulogon kini sa usa ka tawo o dili?

May Balaang Sinugdanan ba ang Pasko?

Mahitungod sa sinugdanan sa Pasko ug sa adlaw sa pagkatawo ni Kristo, matikdi ang mosunod nga mga komento gikan sa mga basahon sa relihiyon ug sa kasaysayan:

“Ang Pasko wala mahaapil sa labing unang mga pangilin sa Iglesya.”—The Catholic Encyclopedia.

“Ang unang paghisgot sa pagsaulog sa Pasko nahitabo sa A.D. 336 diha sa usa ka unang Romanhong kalendaryo.”—The World Book Encyclopedia.

“Ang pagsaulog sa Pasko wala isugo sa Diyos, ni kini nagsugod sa B[ag-ong] T[estamento]. Ang adlaw sa pagkatawo ni Kristo dili mapiho gikan sa N. T., o, sa pagkamatuod, gikan sa laing tinubdan. Ang mga amahan sa unang tulo ka siglo wala maghisgot sa bisan unsang espesyal nga pagsaulog sa adlawng-natawhan.”—Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, ni McClintock ug Strong.

“Bisan pag morag dili ikapatin-aw, ang petsa sa pagkatawo ni Kristo wala hisayri. Ang mga Ebanghelyo wala magpaila sa adlaw kaha o sa bulan.”—New Catholic Encyclopedia.

Kon ang Pasko hinungdanon alang sa mga Kristohanon, dili ba hisgotan unta kana ni Jesus o sa iyang mga tinun-an? Usab, ang Bibliya nagasulti kanato: “Ang tibuok Kasulatan gidasig sa Diyos ug mapuslanon . . . aron ang tawo sa Diyos bug-os may katakos, hingpit masangkapan alang sa tanan maayong buhat.” (2 Timoteo 3:16, 17) Kon ang Pasko may balaang sinugdanan, dili ba unta gidasig sa Diyos ang mga magsusulat sa Bibliya nga dunay ikasulti bahin niini aron ang mga Kristohanon “sa hingpit masangkapan alang sa tanang maayong buhat”?

Ang Bibliya wala maghisgot sa Pasko tungod kay kini dili Kristohanong doktrina o tulomanon. Kini dili balaan ug sinugdanan. Sumala sa giingon sa Daily News sa Sri Lanka: “Makahuloganon ang pagmatikod nga sa bisan diin ang Bag-ong Testamento walay espesyal nga adlaw nga gitawag Pasko nga gigahin aron saulogon ang pagkatawo ni Kristo. . . . Ang Pasko may tawhanong sinugdanan. Ang Pasko dili bahin sa Bibliya.”

Si Jesus Wala Matawo sa Disyembre 25

Mahitungod sa petsang Disyembre 25 nga gihatag alang sa pagkatawo ni Jesus, walay ebidensiya nga nagapailang kini husto. Ang ebidensiya nagapakita sa sukwahi niana.

Sa basahong Celebrations, ni Robert J. Myers, atong mabasa: “Ang Biblikanhong asoy sa pagkatawo ni Jesus wala magpaila sa petsa sa pagkahitabo sa okasyon. Bisan pa niana, ang taho ni Lucas [Lucas 2:8] nga ang mga magbalantay ‘didto sa kapatagan, nga nagbantay sa ilang mga hayop sa kagabhion’ nagapaila nga si Jesus mahimong natawo sa ting-init o sinugdan sa tinghunlak. Sanglit bugnaw ang Disyembre ug ting-ulan sa Judea, lagmit nga ang mga magbalantay mangitag silonganan alang sa ilang mga hayop sa pagkagabii.”

Sa Daily Life in the Time of Jesus, ni Henri Daniel-Rops, kita susamang gisultihan: “Ang mga hayop . . . nagpalabay sa tingtugnaw nga namasilong; ug gikan lang niini masabot nga ang tradisyonal nga petsa alang sa Pasko, sa tingtugnaw, lagmit dili husto, sanglit ang Ebanghelyo nagaingon nga ang mga magbalantay didto man sa mga kapatagan.”

Ang The Encyclopedia Americana nagaingon mahitungod sa Disyembre 25: “Kining petsaha gitino sa Kasadpan sa mga tungatunga sa ika-4ng siglo ug sa Sidlakan sa mga usa ka siglo sa ulahi.” Busa, si Jesus wala matawo nianang petsaha. Ug wala niya isugo ang pagsaulog sa Pasko; ni gisugo kana sa iyang mga tinun-an o sa mga magsusulat sa Bibliya.

Diin Kini Gikan?

Nan, diin man nagsugod ang Pasko? Bahin niini, adunay langkob nga panagkauyon. Ang U.S. Catholic nagaingon: “Imposible ang pagbulag sa Pasko gikan sa paganong sinugdanan niini.” Kini nagadugang: “Ang paboritong pangilin sa mga Romano mao ang Saturnalia, nga nagsugod sa Disyembre 17 ug natapos sa ‘pagkatawo sa dili-mapukan nga adlaw’ (Natalis solis invicti) sa Disyembre 25. Sa mga tungatunga sa ikaupat nga siglo, ang praktikal nga opisyales sa iglesya sa Roma mihukom nga ang Disyembre 25 maoy nindot nga adlaw sa pagsaulog sa pagkatawo sa ‘adlaw sa pagkamatarong.’ Ang Pasko nagsugod.”

Ang paganong pagsaulog sa Saturnalia nahitabo sa winter solstice. Ang pulong “solstice” nagagikan sa duha ka Latin nga pulong: sol (ang ngalan sa usa ka adlaw nga diyos) ug sa sistere (paghunong). Ang winter solstice mao ang panahon dihang ang mga oras sa maadlaw mohunong sa pagkamubo ug mosugod hinuon sa pagkataas. Sumala sa karaang Julian nga kalendaryo, ang adlaw sa winter solstice mao ang Disyembre 25.

Busa, ang The World Book Encyclopedia nagaingon: “Kini nga saulog [Pasko] lagmit naimpluwensiyahan sa paganong (dili-kristohanon) mga pangilin nga gisaulog niadtong panahona. Ang karaang mga Romano nagsaulog sa kataposan-sa-tuig nga mga saulog sa pagpasidungog kang Saturno, ang ilang diyos sa ani; ug kang Mithras [ang adlaw nga diyos].” Ang New Catholic Encyclopedia nagaingon: “Sa Dis. 25, 274, ang [Romanhong emperador] nga si Aurelian nagproklamar sa adlaw-diyos [Mithras] nga pangunang patron sa imperyo . . . Ang Pasko nagsugod sa panahon nga ang kulto sa adlaw kusog ilabina sa Roma.” Ang librong Celebrations nagaingon: “Ang klero sa kadugayan nagdala sa . . . kalibotan sa Saturnalia nganha sa Iglesya mismo.” Ug ang Encyclopædia Britannica nag-ingon nga ang Disyembre 25 giisip “nga mao ang petsang natawhan sa . . . [adlaw] diyos nga si Mithra.”

Kadaghanan sa mga kostumbre nga nalangkit sa Pasko—ang troso, mistletoe, Christmas tree, Santa Claus, maluhong paghatag ug regalo, mga hudyaka-bahakhak—nakagamot usab sa paganismo. Kana sila walay labot kang Kristo. Sumala sa ginaingon ni James Hastings diha sa Encyclopædia of Religion and Ethics: “Ang kadaghanan sa mga kostumbre sa Pasko nga karon nagalungtad . . . maoy dili mga kostumbreng Kristohanon, kondili paganong mga kostumbre nga gisagop o gitugotan sa Iglesya. . . . Ang Saturnalia sa Roma mitagana sa sulundan sa kadaghanan sa masadyaong mga kostumbre sa panahon sa Pasko. Kining karaang Romanhong piyesta gisaulog sa 17-24 sa Disyembre.”

Busa inigkadungog nato usahay sa mga tawo nga moingon: ‘Mobalik kita sa tinuod nga kahulogan sa Pasko’ o, ‘Ibalik nato pagbutang si Kristo sa Pasko,’ ibutang sa hunahuna nga ang unang kahulogan sa Pasko maoy usa ka paganong selebrasyon sa kinaiyahan, ug si Kristo wala gayod sukad diha sa Pasko. Ug kon ang pipila magsaway sa pangomersiyo sa Pasko, ibutang sa hunahuna nga ang pagsadya ug pagpangregalo sa pagsaulog sa Saturnalia nagpasabot nga negosyo alang sa mga negosyante. Busa sa libolibong katuigan, ang winter solstice nahimong komersiyo.

Sa 1643, ang Parliamento sa Inglaterra nagdili gani sa Pasko tungod sa pagano niining kagikan, apan sa ulahi kana gipasig-uli. Sa 1659, kana gidili usab sa Massachusetts, apan didto usab kana sa ulahi gipasig-uli. Ug ang U.S. Catholic nagataho: “Tungod kay ang mga Kristohanon sa U.S. . . . naglangkit sa Pasko sa paganong mga kostumbre, wala sila magsaulog sa Pasko sa dakong paagi hangtod sa tungatunga sa ika-19ng siglo.”

Nagapakaulaw sa Diyos ug Kang Kristo

Busa, kadtong nagasaulog sa Pasko wala magpasidungog sa Diyos o kang Kristo, kondili nagapasidungog sa paganong mga selebrasyon ug sa paganong mga diyos. Ug pinaagi sa pagpalambo sa mga kasugiran sama kang Santa Claus, sila nagapausbaw sa kabakakan. Kana wala magpasidungog kang Jesus, kinsa nagtudlo nga ang Diyos kinahanglang simbahon uban sa kamatuoran. (Juan 4:23, 24) Matud ni Jesus: “Kon kamo magapabilin sa akong pulong, kamo maoy akong matuod nga mga tinun-an, ug kamo mahibalo sa kamatuoran, ug ang kamatuoran magapahigawas kaninyo.”—Juan 8:31, 32.

Ang Pulong sa Diyos nagaingon usab: “Unsa man ang pakigkomboyahan sa pagkamatarong ug sa pagkadaotan? O unsa man ang pakig-ambitan sa kahayag ug sa kangitngit? Dugang pa, unsa man ang pakig-uyonan ni Kristo kang Belial [Satanas]? O unsa man ang pakigbahinan sa tawong magtutuo sa dili magtutuo?” Ang tubag nianang mga pangutanaha mao nga ang mga magtutuong Kristohanon walay labot nianang mga butanga; kay kon dili sila mawad-an sa pag-uyon sa Diyos. Busa, ang Pulong sa Diyos nagatambag: “‘Gumula kamo gikan sa ilang taliwala, ug bumulag kamo,’ nagaingon si Jehova, ‘ug hunong na kamo sa paghikap sa mahugaw nga butang’; ‘ug dawaton ko kamo.’ . . . ‘Ug kamo mahimong akong mga anak lalaki ug mga anak babaye.’”—2 Corinto 6:14-18.

Ang tinuod nga gugma sa Diyos nakatabang sa mga tawo sa pagbulag sa dili-diyosnong mga kalihokan sama sa pagsaulog sa Pasko bisan pag kini makatandog sa emosyon. Dili sila mobating gihikawan pinaagi sa pagsalikway sa usa ka batasan nga nagapakaulaw sa Diyos ug kang Kristo, nga sa pagkamatuod nagapasidungog sa bakak nga mga diyos. Giila nila ang Pasko kon unsa kini—usa ka paganong pangilin nga nagtakoban nga Kristohanon—ug sila nagalikay niini.

[Letrato sa panid 18]

Ang kamatuorang ang mga magbalantay didto sa gawas uban sa ilang mga hayop sa tibuok gabii maoy ebidensiya nga si Kristo wala matawo sa Disyembre