Amaaraata Alleasochis Atun Sia Arap Ngeni Ewe Sopwoloon
“Iwe, chon ekewe mwu meinisin repwe aleasochis ngonuk [Shiloh, NW].”—Keneses 49:10.
1. (a) Fan chommong me loom, alleasochis ngeni Kot a fen kapachelong met? (b) Ifa ewe oesini ussun alleasochis Jekop a fori?
FAN chommong, alleasochis ngeni Jiowa a wewe ngeni alleasochis ngeni chokkewe mi tupuni i. A fen kapachelong leir ekkewe chonlang, chinnap mwan, sou kapwung, samol fel, soufos, me king. Leenien motun ekkewe kingen Israel a iteni an Jiowa leenien motun king. (1 Kronika 29:23) A solap pwe chommong lein ekkewe sou nemenemen Israel ra alleasolapa Kot, me ra wato riaffou won pwisin ir me won ekkewe aramas ra nemeni. Jiowa ese chok likitalo noun kewe aramas mi tuppwol nge a ngeniir eu apilukulukoch; a aururuur ren ewe pwon pwe epwe seikata emon King esap tongeni ngauolo, emon king ekkewe aramas mi pwung repwe pwapwaiti ar repwe alleasochisi. (Aisea 9:6, 7) Lupwen ewe chinnap mwan Jekop epwele malo, a oesini ussun ei emon epwe nemenem lon mwach kkan: “Esap mwokut senuk, Juta, ewe asisilen samol, nge mwirimwirum kana repwe nemenem fansoun meinisin tori epwe war atewe mine an ewe nemenem [Shiloh, NW]. Iwe, chon ekewe mwu meinisin repwe aleasochis ngonuk.”—Keneses 49:10.
2 “Shiloh” eu kapasen Ipru a wewe ngeni “Minne An.” Ewer, Shiloh epwe alemwiri ewe pwungun nemenem, mi liosueta ren ewe wok are esissinnen nemenem, pwal ewe manaman pwe epwe tongeni nemenem, mi liosueta ren wokun ewe sou nemenem. Pwal och, an nemenem ussun king esap chok fis won aramasen Jekop kewe nge “chon ekkewe mwu meinisin.” Ei poraus a tipeeu ngeni an Jiowa pwon ngeni Eperiam: “Iwe, mwirimwirum kana repwe nemeni fanuen ekewe chon oputeer. Chon ekewe mwu won unusen fanufan repwe feioch seni mwirimwirum kana.” (Keneses 22:17, 18) Jiowa a affata iten ewe ‘mwirimwir’ lon 29 C.E. lupwen a epiti Jises seni Nasaret ren ngun mi fel.—Luk 3:21-23, 34; Kalesia 3:16.
Ewe Aewin Muu Jises A Nemeni
3 Lupwen Jises a feita lang, ese muttir poputa an nemenem won ekkewe aramasen fonufan. (Kol Fel 110:1) Iwe nge, a fen angei eu “muu” mei wor aramas mi alleasochisi i. Ewe aposel Paul a affata menni ena muu lupwen a makkei: “[Kot] a pwal angasalokich seni fan nemenien rochopwak, o a uweikichelong lon muun noun we mi achengicheng.” (Kolose 1:13) Ei ngaselo a poputa lon Pentekos 33 C.E. lupwen ngun mi fel a ninnitiu won noun Jises kewe mi tuppwol.—Fofor 2:1-4; 1 Piter 2:9.
4 Pokiten ir “ambassador mi siwili Kraist,” ekkewe chon kaeo mi kepit mi alleasochis ra poputa ar repwe ioni chokkewe repwe wiliiti “chienen ekkewe aramas mi fel” lon ena muu lon pekin ngun. (2 Korint 5:20, NW; Efisus 2:19; Fofor 1:8) Pwal och, repwe “eufengen . . . lon ekiek eu o tipeeu” ika ewe King Jises Kraist epwe pwapwa reer. (1 Korint 1:10) Ena kumiin aramas mi kepit a wewe ngeni emon “chon angang mi tuppwel o tipatchem.”—Mattu 24:45; Luk 12:42.
Feioch Pokiten Ar Alleasochisi Noun Kot “Chon Angang”
5 Fansoun meinisin, Jiowa a awora sense fan iten noun kewe aramas. Ren chok awewe, mwirin an ekkewe chon Jus liwin seni Papilon, Ezra me pwal ekkoch mwan mi lipwakoch rese chok alleani an Kot Alluk ngeni aramas nge, ra “afouu o aweweni” an Kot we Kapas.—Nehemia 8:8.
6 Lon ewe aewin senturi, lupwen a wor osukosuk ussun sirkumsais lon 49 C.E., ewe mwichen sou pwungupwung seni ewe chon angang mi tuppwol ra pwungupwung won ena kapas eis fan iotek me ra filata met epwe fis me ren minne a makketiu lon ewe Paipel. Lupwen ra makkei filier lon echo taropwe fan iten ekkewe mwichefel, ra alleasochis ngeni ena emmwen me ra pwapwaiti an Kot feioch. (Fofor 15:6-15, 22-29; 16:4, 5) Pwal ussun chok lon ei fansoun, ewe chon angang mi tuppwol ren an we Mwichen Sou Pwungupwung a fen affata kapas eis mi lamot ussun chowean an chon Kraist peni eu pekin, pinin chcha, me aeaan safei me suupwa. (Aisea 2:4; Fofor 21:25; 2 Korint 7:1) Jiowa a efeiochu noun kewe aramas fan iten ar alleasochis ngeni an we Kapas me ngeni noun we chon angang mi tuppwol.
7 Ren ar anomuur fan ewe chon angang mi tuppwol, noun Kot kewe aramas ra pwal pwarata pwe ra anomuur fan ewe Masta, Jises Kraist. A lapelo ewe lamoten ar fori lon ei fansoun pokiten ewe watteeloon an Jises nemenem me ren an Jekop oesini lupwen epwele malo.
Shiloh A Wiliiti Sou Nemenemen Fonufan Mi Pwuung
8 Me ren an Jekop we oesini, “chon ekewe mwu meinisin repwe aleasochisi” Shiloh. A ffat pwe Kraist esap chok nemeni ewe Israel lon pekin ngun. Nge epwe pwal nemeni met? Pwarata 11:15 a polueni: “Nemenemen fonufan a fen wiliti nemenemen ach Samol o noun we Kraist; iwe, epwe nemeni feilfeilo feilfeilo chok.” Ewe Paipel a pwarata pwe Jises a fen angei ena nemenem le muchuloon ewe “fisu fansoun”—“fansoun ekkewe muun re Jentail”—lon 1914.a (Taniel 4:16, 17; Luk 21:24) Lon ena ier, an Kraist “nonnom” le monomon lon wiisan Messaia ewe King, a poputa. A pwal poputa ewe fansoun epwe ‘fori an angangen samol lein ekkewe chon oput.’—Mattu 24:3; Kol Fel 110:2.
9 Ewe aewin mettoch Jises a fori mwirin a fen wiliiti king, a oturatiu Setan, ewe emon a alleasolap lap seni meinisin, me noun kewe timon “won fonufan.” Seni ena fansoun, ekkeei ngun mi ngau ra fen efisata riaffou wachemuk fan iten aramas, ussun ewe riaffou esap fen fis me mwan, me ra ekkefisata ewe sokkun ekiek won fonufan mi aweiresi an aramas alleasochisi Jiowa. (Pwarata 12:7-12; 2 Timoti 3:1-5) Nge ren enletin, Setan a akkaewin mochen maunei noun Jiowa kewe mi kepit, chokkewe mi “amwochu ekkewe allukun Kot, o uwei ewe pwarata usun Jises,” me chiechier kewe ekkewe “ekkoch siip.”—Pwarata 12:17; Jon 10:16.
10 Iwe nge, Setan epwe kkuf pokiten iei ewe “Ranin-Samol,” me esap wor met epwe pinei an Jises “pworacho” lon ewe maun. (Pwarata 1:10; 6:2) Epwe atufichi ewe angangen mecheni ekkewe 144,000 chon Israel lon pekin ngun. Epwe pwal tumunu “eu mwich mi fakkun lapalap, esor emon mi tongeni alleani iteiter, seni ekkewe mu meinisin, o ekkewe einang meinisin, o sokkun aramas meinisin, o sokkun kapas meinisin.” (Pwarata 7:1-4, 9, 14-16) Iwe nge, rese ussun chok chiener kewe mi kepit. Repwe wiliiti noun Jises kewe mi alleasochis won fonufan. (Taniel 7:13, 14) Ar nonnom won fonufan a annetata pwe Shiloh a wesewesen nemeni “fonufan.”—Pwarata 11:15.
Iei Ewe Fansoun Sipwe “Alleasochisi Ewe Kapas Allim”
11 Aramas meinisin mi mochen manau tori feilfeilo chok, repwe kaeo alleasochis, pun a ffat ewe kapas me lon Paipel pwe chokkewe “rese sinei Kot, pwal ir ekkewe rese alleasochisi ewe kapas allim usun ach Samol Jises” resap manau seni ranin an Kot we song. (2 Tesalonika 1:8) Iwe nge, ewe ngunun u ngeni allukun me kapasen alongolongun alluk lon ewe Paipel a pwellifeilikich me a aweiresi ach alleasochisi ewe kapas allim.
12 A mak lon ewe Paipel pwe ei ekiekin u ngeni Kot a wewe ngeni ewe “ngunun fonufan.” (1 Korint 2:12) Lon ewe aewin senturi, Paul a awewe ifa ussun ewe ngunun fonufan a kku aramas lupwen a mak ngeni ekkewe chon Kraist lon Efisus: “Oua fefetal lon lom, lon pungun ei fonufan, lon pungun i mi samoluni manamanen asapwal, ewe ngun mi akangang iei lon ekkewe aramas mi lukumach. Nge lom, kich meinisin sia pwal manaueni ei sokkun manau lon mochenian fitukach, sia chok apwonueta mochenian fitukach o pwisin letipach. Iwe, lapalapen manauach a wewe ngeni lapalapen manauen ekkewe repwe kuna liwinin ingau, usun chok aramas meinisin.”—Efisus 2:2, 3.
13 A mmen apwapwa pwe ekkewe chon Kraist lon Efisus rese fen nonnomofocholo fan nemenemen ena ngunun alleasolap. Nge, ra wiliiti noun Kot kewe semirit mi alleasochis ren ar anomuur fan ngunun Kot me ar angei uwaan we mi watte me limoch. (Kalesia 5:22, 23) Pwal ussun chok ikenai, ngunun Kot we—ewe manaman mi pochokkul seni meinisin lon lang me fonufan—a akkallisi fite milion ar repwe wiliiti aramas mi alleasochisi Jiowa, me ina popun repwe tongeni “uren ach apilukuluk allim tori le sopwoloon.”—Ipru 6:11; Sekaraia 4:6.
14 Chechchemeni mwo pwe Shiloh a pwal alisikich. Shiloh, fengen me Seman we esap mut ngeni emon chon oput—timon are aramas—an epwe sotuni ach likiitu lap seni minne a ki rech. (1 Korint 10:13) Iwe ren an epwe alisikich lon ach maun lon pekin ngun, Jises a awewei ekkoch osukosuk sipwe kuna lon ekkewe ranin le sopwoloon. A awora ewe alillis lon fisu taropwe mi kawor ngeni ewe aposel Jon lon eu langepwi. (Pwarata 1:10, 11) Pwungun pwe ekkena taropwe ra masou ren fon mi auchea fan iten chon Kraist lon ena fansoun lom nge, ra wesewesen kawor fan iten aramas lon ewe “Ranin-Samol,” mi poputa lon 1914. A mmen auchea ach sipwe afanni ekkeei poraus!b
Su Seni Tenechepwak, Lisowu Mwaal, Tongen Pisek
15 Jises a mak akkom ngeni ewe mwichefel lon Efisus. Mwirin an apunga chon ewe mwichefel pokiten ar likiitu, Jises a apasa: “Nge iei eu use efich reom: ka fen likitalo om we tongen le popun.” (Pwarata 2:1-4) Ikenai, a fen poutulo seni ekkoch chon Kraist mi tinikken me loom ar tong mi pwichikkar ngeni Kot. Pokiten an a pout seniir, epwe tongeni apwangapwangelo ar chiechi ngeni Kot me iei eu osukosuk repwe muttir angang won. Ifa ussun ena esin tong epwe tongeni pochokkul sefal? Ren kaeoon ena poraus seni ewe Paipel me ekkekiek ussun ena poraus, fiffiti mwich, me iotek. (1 Jon 5:3) Enlet epwe wewe ngeni angang weires nge, mei wor lamotan. (2 Piter 1:5-8) Ika eu atittin a pwarata pwe om tong a fen patapatelo, iwe, muttir angang won. Epwe iei ussun kopwe alleasochisi minne Jises a pesei ngenikich: “Iwe, kopwe chechemeni ikewe ka fen turutiu me ie, kopwe aier, o forata om kewe foforun le popun.”—Pwarata 2:5.
16 Jises a apunga ekkewe chon Kraist lon Perkamom me Taiataira fan iten ar tuppwol, likiitu, me tinikken. (Pwarata 2:12, 13, 18, 19) Iwe nge, an aramas eani an Pelam me Jesepel ekiek mi ngau ussun lisowu mwaal me fel ngeni Paal mi etipetipa Israel loom, ra fen etipetipa ekkena ruu mwichefel. (Numperis 31:16; 1 King 16:30, 31; Pwarata 2:14, 16, 20-23) Nge, a ifa ussun ach ei fansoun—ewe “Ranin-Samol”? Sia chuen meefi ekkena minen etipetip mi ngau? Ewer, pun lisowu mwaal ewe popunlapan mi emmwen ngeni noun Kot kewe aramas kotowu seni lon ewe mwichefel. A ifa me lamoten ach sipwe su seni chiechi me aramas—lon me lukun ewe mwichefel—mi tongeni etipetipakich ngeni foffor mi ngau! (1 Korint 5:9-11; 15:33) Chokkewe mi mochen nonnom fan nemenien Shiloh repwe pwal poutalo ekkewe minen kunou mi ngau pwal puk me chassi me Internet mi ngau.—Amos 5:15; Mattu 5:28, 29.
17 Jises a apunga ekkoch chok aramas lon ewe mwichefel lon Sartis. Ewe mwichefel mei wor ‘itan,’ weween pwe a nikinikin manau, nge a tenechepwak lon pekin ngun me ena tenechepwak a kon pochokkul pwe, me ren Jises, a ussun ita nge ewe mwichefel a fen malo. Ar alleasochisi ewe kapas allim ese chuen pop seni letiper. A ifa me watteen met Jises a tipi ngeniir! (Pwarata 3:1-3) A pwal ussun chok ewe mwichefel lon Leotisia. A watte wouochur me repwe tongeni apasa, “ngang mi pisekisek,” iwe nge, me ren Kraist, ena mwichefel mi “riaffou o atong o woungau o mesechun o selelo.”—Pwarata 3:14-17.
18 Ikenai, ekkoch chon Kraist mi tuppwol me loom ra pwal alleasolap ussun chok ir. Neman ra fen mut ngeni ngunun ei fonufan an epwe angei seniir ewe ngunun atapwalapwal, ussun ita rese patapat are pwichikkar lon ar ekiek ussun kaeo ewe Paipel, iotek, me eti an chon Kraist kewe mwich, me ewe angangen afalafal. (2 Piter 3:3, 4, 11, 12) A ifa me lamoten ar repwe alleasochisi Kraist me mooni ekkewe wou lon pekin ngun—ewer, ‘kamo seni [Kraist] gold mi alimelimochulo ren ekkei’! (Pwarata 3:18) Ena esin wou a kapachelong ach ‘pisekisekilo ren fofor-murinno, . . . [me] fangelo o fangafangoch.’ Ren nouch mooni ena esin pisek mi auchea, sia ‘iseni fan asengesin pwisin kich, eu longolong mi murinno ngeni ewe fansoun epwe feito, pwe sipwe amwochu o manaueni ewe manau mi enlet.’—1 Timoti 6:17-19.
A Mwareitiir Fan Iten Ar Alleasochis
19 Ekkewe mwichefel lon Smirna me Filatelfia ir eu leenien appiru mi murinno ren alleasochis pokiten esor kapasen apwung lon noun Jises kewe taropwe ngeniir. Jises a mak ngeni chokkewe lon Smirna: “Ua sinei om riaffou o om woungau (nge en mi chok pisekisek).” (Pwarata 2:9) A ifa me mwaalfesennir me ewe mwichefel lon Leotisia mi era pwe ir mi pisekisek ren woun fonufan nge ra wesewesen woungau! Pwungun pwe ewe Tefil ese pwapwa ren an emon tuppwol me alleasochis ngeni Kraist. Ina popun Jises a ouroureer: “Iwe, kosap niuokusiti ekkena mettoch kopwe weires ren. Nengeni, ewe tefil epwe oturalong ekkoch leimi lon imwen fotek, pwe oupwe kuna sosot; o epwe wor riaffou remi engol ran. Kopwe tuppwel tori malo, o upwe ngonuk ewe mwarin manau.” (Pwarata 2:10) A pwal ina ussun an Jises apunga chokkewe lon Filatelfia: “Ka fen amwochu ai kapas [are, alleasochisiei], o kose mo amam itei. Upwe muttirito, iwe, kopwe chok amwochu minne mi nonnom reom, pwe esap wor emon epwe angei sonuk mwarom.”—Pwarata 3:8, 11.
20 Lon ewe “Ranin-Samol,” mi poputa lon 1914, och lusun ekkewe mi kepit mi tuppwol me chiechier kewe, ekkewe ekkoch siip, choochoor fite milion iei, ra pwal amwochu an Jises kewe kapas ren ar tinikken lon ewe angangen afalafal me ar amwochu tuppwol. Ussun chok pwiir kewe lon ewe aewin senturi, ekkoch leir ra fen kuna riaffou pokiten ar alleasochis ngeni Jises lon kalapus me concentration camp. Pwal ekkoch ra fen alleasochis ngeni an Jises kapas ren “meser mi murinno,” lupwen tipemmong me chommong pisek ra pwellifeiliir. (Mattu 6:22, 23) Ewer, ren ar alleasochis, chon Kraist mi enlet ra chuen apwapwai letipen Jiowa, ese lifilifil leenier are nonnomur.—An Salomon Fos 27:11.
21 Atun ei fansoun sia akkarap ngeni ewe riaffou mi lapalap, “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem” a fen uppos pwe esap limaramarsefal lon an alleasochisi ewe Masta, Kraist. Pokiten an alleasochis a kapachelong kaworen mongo lon pekin ngun fan iten aramas lon imwen Kot we. Amwo sipwe aucheani an Jiowa we mwicheich mi amwarar me met a awora. Epwe iei ussun ach pwaralo pwe sia anomukich fan Shiloh, ewe emon epwe liwini ngeni noun kewe mi alleasochis ewe liffangen manau esemuch.—Mattu 24:45-47; 25:40; Jon 5:22-24.
[Footnotes]
a Ren om kopwe kuna eu aweween “ekkewe fisu fansoun,” nengeni sopwun 10 lon ewe puk Sile Mi Emmwen Ngeni Manau Esemuch, forien Chon Pwarata Jiowa.
b Ren om kopwe kuna eu awewe mi titchik ussun ekkewe fisu taropwe, kose mochen kopwe nengeni ewe poraus lon ewe puk Revelation—Its Grand Climax At Hand!, mi poputa lon pekin taropwe 33, forien Chon Pwarata Jiowa.
En Mi Chechchemeni?
• Ifa ewe wiis Jises epwe wiiseni me ren an Jekop we oesini mwen an malo?
• Ifa ussun sipwe pwaralo ach luku pwe Jises ewe Shiloh, me ifa ewe ekiek sipwe su seni?
• Ifa ewe fon mi lamot fan itach lon ekkewe taropwe ngeni ekkewe fisu mwichefel lon Pwarata?
• Ifa ussun sipwe tongeni appiru chokkewe lon ekkewe mwichefel lon Smirna me Filatelfia?
2. Met weween “Shiloh,” me met an nemenem epwe kapachelong?
3. Menni nemenem Jises a angei lupwen a feita lang?
4. Ifa ussun an noun Jises kewe chon kaeo akkom ra pwaralo ar alleasochis, me met alon Jises, ussun ena kumiin chon kaeo a wewe ngeni?
5. Seni me loom, ifa ussun Jiowa a fen asukula noun kewe aramas?
6, 7. Ifa ussun ewe chon angang mi tuppwol a fen awora mongo lon pekin ngun ren an we Mwichen Sou Pwungupwung lon ewe fansoun a lamot, me met popun a murinno ach alleasochisi ewe chon angang?
8. Ineet me ifa ussun an Kraist nemenem a wattelo?
9. Met Jises a fori lupwen a angei Muun we, me met a fori a kku chon fonufan, akkaewin noun kewe chon kaeo?
10. Pwonuetaan menni oesini lon Paipel a alukulukukich pwe Setan epwe kkuf lupwen a maun ngeni chon Kraist mi enlet?
11, 12. (a) Io kan repwe manau seni ewe sopwoloon ei otot won fonufan? (b) Ikkefa ekkewe lapalap chokkewe mi angei ewe “ngunun fonufan” ra lapalapeni?
13. Epwe ifa ussun chon Kraist repwe tongeni u ngeni ewe ngunun fonufan, me ifa ussun repwe feioch seni ar fori ena?
14. Met Jises a ouroura ngeni chon Kraist meinisin mi manau atun ekkewe ranin le sopwoloon ussun ekkewe mettoch mi tongeni sotuni ar alleasochis?
15. Met popun sipwe mammasa ussun ekkewe sokkun osukosuk ra kku ewe mwichefel lon Efisus, me ifa ussun sipwe fori ena? (2 Piter 1:5-8)
16. Ikkefa ekkewe minen etipetip mi efeiengau ra nonnom lon ekkewe mwichefel lon Perkamom me Taiataira, me met popun a wor lamoten an Jises kewe kapas ikenai?
17. Ifa ussun ekiekin me meefien chokkewe lon Sartis me Leotisia ussun ar pochokkul lon pekin ngun a sokko seni an Jises ekiek?
18. Epwe ifa ussun an emon epwe ti seni an esap wiliiti emon ese patapat are ese pwichikkar fan mesen Kot?
19. Ifa ussun Jises a apunga me pesei ekkewe chon Kraist lon Smirna me Filatelfia?
20. Ifa ussun fite milion aramas ra fen alleasochisi an Jises kapas fan met sokkun osukosuk me sossot?
21. (a) Menni wiiser lon pekin ngun ewe chon angang epwe achocho le apwonueta? (b) Ifa ussun sipwe pwaralo pwe sia enletin mochen alleasochisi Shiloh?
[Pictures on page 26]
Jiowa a efeiochu noun kewe aramas pokiten ra alleasochisi ewe “chon angang mi tuppwol”
[Picture on page 27]
Etipetipaen Setan a aweiresi ach alleasochisi Kot
[Pictures on page 29]
Ach chiechioch ngeni Jiowa a alisata ach alleasochisi i