Ka Kan Achocho Le Pwäppwäratä Assamol?
“Oupwe fokun asamolufengenikemi lefilemi.”—ROM 12:10.
1. Met ese chüen chöüfetäl lon chommong fönüen fönüfan?
LON eörenien ekkoch fönü, ika ekkewe watte ra mommot, ekkewe semirit repwe asamoluur ren ar fotopükü fiti süföl pwe resap ütä woor. Pwal lon ekkena fönü, a osüfölüngaü ika ekkewe semirit ra sorei ngeni ekkewe watte lükünüpper. Aramasen eü me eü fönü a sokkofesen napanapen ar pwäratä süföl, nge a ächchema ngenikich ussun ewe Allükün Moses, kapachelong ei allük a erä: “Kopwe ütä me mwen eman mi pwech möküran o asamolu ekewe chinlap.” (Lif. 19:32) Iwe nge, lon chommong leeni, ese chüen chöüfetäl än aramas pwäratä süföl pwe süfölüngaü.
2. Me ren än Kot we Kapas, sipwe asamolu iö?
2 Än Kot we Kapas a pwäratä watteen aücheaan assamol. A erenikich pwe sipwe asamolu Jiowa me Jises. (Jon 5:23) A pwal allükü pwe sipwe asamolu chon ach famili, chienach kewe chon lükü, me pwal ekkoch lükün ewe mwichefel. (Rom 12:10; Ef. 6:1, 2; 1 Pit. 2:17) Epwe ifa ussun sipwe pwäratä pwe sia asamolu Jiowa? Epwe ifa ussun sipwe pwäratä pwe sia asamolu, are süföliti, pwiich kewe Chon Kraist? Sipwele käeö ekkeei me pwal ekkoch kapas eis.
Asamolu Jiowa me Itan we
3. Ifa eü alen asamolu Jiowa?
3 Iei eü alen ach sipwe kan asamolu Jiowa, ren ach sipwe süföliti itan we. Popun, pun kich “eu mwichen aramas fän itan.” (Fof. 15:14) Ina wesewesen eü wis mi aüchea ach sipwe iteit seni iten ewe Kot mi lapalap, Jiowa. Ewe soufos Mika a apasa: “Iwe, chon ekewe mwu meinisin ra fel o aleasochis ngeni ar kewe kot, nge kich sipwe fel o aleasochis ngeni [Jiowa] ach we Kot tori feilfeilachok.” (Mika 4:5) Sipwe “aleasochis ngeni [Jiowa]” ren ach manaueni manauach iteiten rän pwe sipwe äitöchüolo Jiowa me itan we. Paul a ächchema ngeni ekkewe Chon Kraist lon Rom pwe ika manauach ese tipeeü ngeni ewe kapas allim sia akkafalafala, sipwe “aitengaua iten Kot.”—Rom 2:21-24.
4. Met om ekiek ussun ewe wis, wisen chon pwäratä ussun Jiowa?
4 Sia pwal asamolu Jiowa ren ach angangen afalafal. Me loom, Jiowa a etiwa chon ewe mwuun Israel ar repwe nöün Chon Pwäratä, nge rese apwönüetä ena wis. (Ais. 43:1-12) Fän chommong, ra lükümach ngeni Jiowa, me ra “asonga Ewe mi Pin me lon Israel.” (Kölf. 78:40, 41) Lo, lo, lo, a unusen pöüt seni Israel än Jiowa chen. Ikenäi, sia kilisou ren ei wis mi aüchea pwe sipwe pwäratä ewe enlet ussun Jiowa me esilefeili itan we. Sia föri ena pun sia tongei I me sia fokkun mochen pwe itan we epwe fel. Pokiten sia silei ewe enlet ussun Semach we lon läng me an kewe kokkot, pwata sisap mochen afalafal? Meefiach a ussun chök meefien Paul, a apasa: “Iei wesewesen wisei Kraist a allük ngeniei pwe üpwe föri. Feiengauei are üsap afalafala ewe Pworausen Manau!”—1 Kor. 9:16.
5. Ifa ussun ach lükü Jiowa a riri ngeni ach süföliti i?
5 Ewe sou makkei kölfel Tafit a apasa: “Chokewe mi silei en ra anomu ar apilükülük womw, pun en, ai Samol mi Lapalap, kosap kul seni chokewe mi feito reöm.” (Kölf. 9:10) Ika sia wesewesen silefichi me süföliti Jiowa me itan we, sipwe lükülükü I ussun chök nöün kewe chon angang me loom. Ach lükü me eäni lükülük woon Jiowa, ina pwal eü alen ach sipwe asamolu i. Nengeni ifa ussun än Kot we Kapas a eririfengenni ach lükülükü Jiowa me ach süföliti i. Me loom, atun chon Israel rese lükülükü i, Jiowa a eisini Moses: “Ifa ükükün fansoun än ekei aramas turunufaseei [are, süfölungaueitiei]? Ifa ükükün fansoun ar resap mochen lüküei, inamwo ika ra fen küna ekewe manaman üa föri lefiler?” (Num. 14:11) Iwe nge, sia pwäratä pwe sia süföliti Jiowa ren ach lükülükü pwe I epwe tümünükich me älikiitükich fän sossot.
6. Met epwe amwökütükich ach sipwe süföliti Jiowa?
6 Jises a pwäratä pwe ach süföliti Jiowa epwe popu seni enletin letipach. Lon än Jises kapas ngeni chokkewe rese fel ngeni Kot ren wenecharen letiper, a aloni alon Jiowa, a erä: “Ekkeei aramas ra asamoluei ren tinauer chok, nge letiper a touau seniei.” (Mt. 15:8, TF) Ach süföliti Jiowa ren wenecharen letipach a popu seni ach enletin tongei i. (1 Jon 5:3) Sia pwal chechchemeni än Jiowa pwon, a erä: “Chokewe mi asamoluei üpwe asamoluur.”—1 Sam. 2:30.
Ekkewe Elter Repwe Pwäratä Süföl
7. (a) Pwata ekkewe mi wor wiser mi chou repwe pwäratä ar asamolu ekkewe ra ekkemweniir? (b) Ifa ussun Paul a pwäratä süföl ngeni chienan kewe chon fel?
7 Ewe aposel Paul a fönöü chienan kewe chon lükü: “Oupwe fokun asamolufengenikemi.” (Rom 12:10) Ekkewe mi wor wiser mi chou lon ewe mwichefel repwe akkomw le pwäratä ar asamolu ekkewe ra ekkemweniir. Epwe ina ussun repwe isetiu eü leenien äppirü mi mürinnö. A lamot ar repwe äppirü Paul. (Älleani 1 Tesalonika 2:7, 8.) Paul a wisen chuchchuuri chienan kewe lon ekkewe mwichefel, me ra silei pwe esap ereniir repwe föri met i pwisin woon inisin esap föri. A süföliti chienan kewe chon fel, iwe, a föri minne repwe süföliti i ren. Paul a apasa: “Iei mine üa tüngormau ngenikemi pwe oupwe apirüei.” Iwe, ese mwääl, chommong ra äppirü Paul pun a isetiu eü leenien äppirü mi mürinnö.—1 Kor. 4:16.
8. (a) Ifa ussun Jises a pwäri süföl ngeni nöün kewe chon käeö? (b) Ifa ussun ekkewe elter ikenäi repwe tongeni äppirü Jises?
8 Emön elter epwe pwal pwäratä süföl ngeni chokkewe a ekkemweniir ren an epwe aweweei ngeniir popun an tingorer are ereniir ar repwe föri och mettoch. Epwe ina ussun epwe äppirü Jises. Ren chök awewe, atun Jises a ereni nöün kewe chon käeö ar repwe iotek pwe epwe pwal wor ekkoch chon angangen ewe räs, a awewe ngeniir met popun. A apasa: “Ewe räs a fokun watte, nge ekewe chon angangen räs ra chokükün. Iei mine oupwe tüngorei ewe Samolun räs pwe epwe tinala chon angang pwe repwe angang ngeni ewe räs.” (Mt. 9:37, 38) Iwe, lupwen a ereni nöün kewe chon käeö ar repwe “mamasa,” a ereniir met popun. A apasa: “Pun ousap silei lon meni rän ämi Samol epwe wareto.” (Mt. 24:42) Fän chommong, Jises ese chök ereni nöün kewe chon käeö met repwe föri, nge a pwal äiti ngeniir met popun repwe föri. A ina ussun an a pwäri an süfölitiir me asamoluur. Ina eü leenien äppirü mi mürinnö ekkewe Chon Kraist elter repwe äppirü!
Süföliti Än Jiowa Mwichefel me An Emmwen
9. Iönnewe sia asamolu atun sia süföliti ewe mwichefelin Chon Kraist me chokkewe ra tupuni? Aweweei mwo.
9 Ren ach sipwe asamolu Jiowa, a pwal lamot ach sipwe asamolu an we mwicheich woon fönüfan, fiti fengen me chokkewe mi tupuni. Ach älleasochisi ewe chon angang mi tuppwöl me tipatchem a pwäratä pwe sia süföliti än Jiowa kokkotun ekkemmwenikich ren an we mwicheich. Lon ewe mwichefelin Chon Kraist le manauen ekkewe aposel, ewe chon künö Jon a apwüngü chokkewe mi süfölüngaüeiti ekkewe mi kefilitä ngeni ekkewe wis. (Älleani 3 Jon 9-11.) Alon Jon a affata pwe rese chök süfölüngaüeiti ekkewe elter nge pwal ar kewe afalafal me emmwen. Sia kilisou pwe lap ngeni ekkewe Chon Kraist rese ina ussun. Le manauen ekkewe aposel, ewe mwicheichen pwipwi lon Kraist ra fokkun süföliti ekkewe mi wisen ekkemweniir.—Fil. 2:12.
10, 11. Aweweei mwo seni ewe Paipel pwata mi fich ngeni ekkoch ar repwe wisen sou emmwenin ewe mwichefelin Chon Kraist.
10 Pokiten Jises a ereni nöün kewe chon käeö, “ämi meinisin pwipwi eu chok,” ekkoch ra ekieki pwe esap itä wor epwe wisen sou emmwenin ewe mwichefelin Chon Kraist. (Mt. 23:8) Iwe nge, lon ewe Tesin Ipru me Tesin Krik, a wor pworausen chommong mwän Kot a awisa ngeniir ar repwe emmweni me apwüngalo met kokkotun nöün kewe aramas. Uruwoon ekkewe semelap, sou kapwüng, me king me lein ekkewe chon Ipru loom a ännetatä pwe Jiowa a awora emmwen ren aramas mi wisen tupuni I. Ika aramas rese asamolu chokkewe Kot a filiretä, repwe küna än Jiowa kapwüng.—2 King 1:2-17; 2:19, 23, 24.
11 Ekkewe popun Chon Kraist ra tipeeü ngeni än ekkewe aposel wisen ekkemweniir. (Fof. 2:42) Ren chök awewe, Paul a äiti ngeni chienan kewe met repwe föri. (1 Kor. 16:1; 1 Tes. 4:2) Iwe nge, Paul a pwal älleasochisi met chokkewe ra wisen emmweni ra apwüngalo. (Fof. 15:22; Kal. 2:9, 10) Enlet, Paul a eäni ekiek mi pwüng ussun wisen ekkewe sou emmwenin ewe mwichefelin Chon Kraist.
12. Ikkefa ekkewe ruu lesen ussun emmwen sipwe käeö seni Paipel?
12 Sipwe käeö ekkeei ruu lesen. Äeüin, mei pwüng me ren ewe Paipel pwe ewe Mwichen Sou Pwüngüpwüng mi tupuni “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem” epwe seikatä ekkoch mwän pwe repwe wiseni wis mi chou. Iwe, ekkena mwän mi kefilitä ra pwal nom fän emmwenien ekkoch mwän mi seikitä. (Mt. 24:45-47; 1 Pit. 5:1-3) Oruuan, kich meinisin, pachelong ekkewe mwän mi kefilitä, sipwe asamolu iir kewe ra wisen ekkemmwenikich. Iwe, epwe ifa ussun sipwe asamoluur?
Süföliti ekkewe Elter Mi Säifetäl
13. Ifa ussun sipwe süföliti ekkewe ra tupuni ewe mwichefelin Chon Kraist ikenäi?
13 Paul a apasa: “Ämi pwiim kana, aia tüngormau ngenikemi pwe oupwe meniniti ätekewe mi angang [weires] ngenikemi, ir mi emwenikemi o öüröürakemi lon manauen ämi souläng. Oupwe asamoluur fän watten suföl me chen pokiten ewe angang ra föri ngenikemi. Oupwe kinamwefengen lefilemi.” (1 Tes. 5:12, 13) Ekkewe elter mi säifetäl ra wesewesen kapachelong lein chokkewe mi “angang weires.” Iwe, sipwe “asamoluur fän watten suföl,” ren ach sipwe älleasochisi ar kewe kapasen fön me apöchökkül ren unusen letipach. Lupwen emön elter mi wisen säifetäl a uwei ngenikich kapasen emmwen seni ewe “chon angang mi tuppwol o tipatchem,” ewe “tipatchem seni läng” epwe amwökütükich ach sipwe “alleasochis.”—Jem. 3:17.
14. Ifa ussun chon ewe mwichefel ra ännetatä seni letiper pwe ra süföliti ekkewe elter mi säifetäl? Iwe, met mwiriloon?
14 Iwe nge, sipwe fet ika emön a erenikich ach sipwe föri mettoch lon eü napanap mi sokkolo seni minne sia eöreni? Sipwe pwäratä süföl ren ach sisap eäni ei sokkun ekiek, “Äm ause kan föfföri ena,” are, “Eli ra föri lon ekkoch fönü, nge esap lon äm ei mwichefel.” Sisap fen ina, nge sipwe achocho le älleasochis. Epwe älisikich ika sipwe chechchemeni pwe ewe mwichefel än Jiowa, iwe Jises, i Möküren ewe mwichefel. Ika chon ewe mwichefel ra etiwa me apwönüetä ekkewe kapasen emmwen seni emön elter mi säifetäl, a ännetatä ar wesewesen süföliti. Ewe aposel Paul a pwäratä an pwapwaesini än chon ewe mwichefelin Korint süföliti me älleasochisi ewe kapasen emmwen seni Taitos, emön elter mi etto chuuriir. (2 Kor. 7:13-16) Epwe pwal ina chök ussuch ikenäi. Ika sipwe mwasangasang le föri met ekkewe elter mi säifetäl ra äiti ngenikich, epwe wesewesen lapolo ach pwapwaiti ewe angangen afalafal.—Älleani 2 Korint 13:11.
“Oupwe Asamolu Aramas Meinisin”
15. Ikkefa ekkoch alen ach sipwe pwäratä süföl ngeni pwiich kewe chon lükü?
15 Paul a makkei: “Kosap kapas pochokkul ngeni ekkewe mwan mi chinnap, nge kopwe tingor ngeni ir usun chok ita nge semom. Kopwe fonou ekkewe aluwol usun chok ita nge pwiom, ekkewe fefin mi chinnap usun chok ita nge inom, ekkewe fopul usun chok ita nge fefinom, lon sokkun limelimoch meinisin. Kopwe asamolu ekkewe fefin mi malo puluer, are ra fakkun osupwang.” (1 Tim. 5:1-3, TF) Pwüngün, än Kot Kapas a fönökich ach sipwe süföliti meinisin chon ewe mwichefelin Chon Kraist. Iwe nge, epwele ifa ika a wor osukosuk lefilemi me emön lon ewe mwichefel? Epwe aükalo om süföliti chienom na Chon Kraist? Are, kopwe tongeni siwili om ekiek ren om afota ekiekum woon napanapöchün ena chon angangen Kot? Äkkäeüin, ekkewe mi wor wiser repwe menniniiti chon ewe mwichefel, nge resap “lapalapeni lapalapen samol ngeni . . . ekkewe siip.” (1 Pit. 5:3, TF) Enlet, lon ewe mwichefel, kich Chon Kraist sia sillelo ren ewe tong lefilach, iwe, mei wor chommong alen ach asamolufengennikich.—Älleani Jon 13:34, 35.
16, 17. (a) Pwata sisap chök asamolu ekkewe sia afalafal ngeniir, nge pwal ekkewe chon ü ngenikich? (b) Ifa ussun sipwe “asamolu aramas meinisin”?
16 Pwüngün, sisap menniniiti chök chon ewe mwichefel. Paul a makke ngeni ekkewe Chon Kraist lon ränin we: “Iei minne, lupwen epwe wor ach fansoun, sipwe fofor-murinno ngeni aramas meinisin.” (Kal. 6:10, TF) Iwe nge, epwe weires ach sipwe föri ena ika emön a kirikiringaü ngenikich lon ach leenien angang are sukul. Lon ena esin fansoun, sipwe chechchemeni ekkeei kapas: “Kosap pwisin eriaffouk pokiten ekkewe aramas mi ngau, kosap lolowo ngeni ekkewe chon fofor-mwal!” (Kölf. 37:1, TF) Ika sipwe apwönüetä ena kapasen fön, sipwe tongeni pwäratä süföl ngeni pwal mwo nge ekkewe mi ü ngenikich. Pwal ina chök ussun, atun sipwe fiti ewe angangen afalafal, ach tipetekison epwe älisikich le pölüweni meinisin “fan mosonoson o mennin.” (1 Pit. 3:15, TF) Pwal mwo nge foutach me üfach epwe ännetatä pwe sia süföliti ekkewe sia afalafal ngeniir.
17 Ese lifilifil ika sia nonnom ren chienach kewe chon lükü are chon lükün ewe mwichefel, nge sipwe achocho le apwönüetä ei kapasen fön, a erä: “Oupwe asamolu aramas meinisin. Oupwe tongei pwimi kewe Soulang. Oupwe niuokusiti Kot. Oupwe asamolu ewe king.”—1 Pit. 2:17.
Ifa Ussun Kopwe Pölüweni?
Ifa ussun kopwe pwäratä süföl mi fichiiti:
• Jiowa?
• Ekkewe elter lon mwichefel me ekkewe elter mi säifetäl?
• Chochoon ewe mwichefel?
• Ekkewe ka afalafal ngeniir?
[Sasing lón pekin taropwe 23]
Ekkewe Chon Kraist lon fansoun ekkewe aposel ra süföliti ewe emmwen seni ewe mwichen sou pwüngüpwüng
[Sasing lón pekin taropwe 24]
Ekkewe elter ekis meinisin ra asamolu ekkewe elter mi säifetäl, ekkewe ra kefilitä me ren ewe Mwichen Sou Pwüngüpwüng