PWAL EKKÓCH ÁWEWE
Kinikisitiwen Chcha me Álillisin Pioing lón Pekin Reirei
Kinikisitiwen chcha. Ekkewe kinikisitiwen chcha ra feito seni rúáánú kinikinin chcha, weween red cell, white cell, platelet me plasma. Áwewe chék, a wor protein hemoglobin lón ewe red cell. Ekkewe sáfei mi ffér seni án aramas are man hemoglobin ra álisi aramas atun ese naf chchaar are atun a towu seniir watteen chcha.
Lón plasma, 90 persent, konik chék. Nge a pwal wor chómmóng hormone, inorganic salt, enzyme me nutrient, kapachelong mineral me suke. A pwal wor lón plasma och mettóch mi álisi án ewe chcha epwe so, án ménún lón inisich fiu ngeni ménún semmwen me ekkewe sókkun protein usun chék albumin. Ika a úri emén och sókkun samau, eli ekkewe tokter repwe opposu ngeni gamma globulin mi feito seni án aramas plasma mi fen wor ren eppetin ena semmwen. Eli ra feito seni ewe white cell ekkewe interferon me interleukin mi sáfeni aramas mi úri ekkóch sókkun paiking me kanser.
Itá Chón Kraist repwe etiwa ekkewe sókkun minen álillis mi áeá kinikisitiwen chcha? Ewe Paipel ese tichiki usun áeáán ekkena mettóch, ina popun mwen mesen Kot, emén me emén epwe pwisin filatá seni mwelien letipan. Ekkóch rese etiwa meinisin kinikisitiwen chcha pún ra lúkú pwe án Kot we allúk ngeni Israel a wewe ngeni pwe ewe chcha mi towu seni emén epwe ‘ninitiw lepwúl.’ (Tuteronomi 12:22-24) Nge ekkóch inaamwo ika resap etiwa IV chcha are ekkewe rúáánú kinikinin chcha, eli repwe etiwa minen álillis seni pioing mi áeá kinikisitiwen chcha. Ra ekieki pwe ekkewe kinikisitiwen chcha mi feito seni chcha ese chúen liosuetá manawen ewe emén ewe chcha a towu seni.
Atun kopwe filatá óm kefil usun ekkewe kinikisitiwen chcha, kopwe ekieki ekkeei kapas eis: Ngang mi weweiti pwe ren ai usap angei meinisin kinikisitiwen chcha, a wewe ngeni ai usap pwal angei ekkewe ekkóch sáfei mi fiu ngeni semmwen, are ewe sáfei mi álisi chchaai an epwe so pwe epwe kaúló kusun ewe chcha? Ngang mi tongeni áwewe ngeni emén tokter ewe popun upwe etiwa are usap etiwa áeáán eú are ekkóch ekkewe kinikisitiwen chcha?
Álillisin pioing lón pekin reirei. A kapachelong hemodilution me cell salvage. Lón angangen hemodilution, atun a fis reirei epwe kokusuwu ewe chcha lón ekkewe chotá nge epwe siwililong lón inisin ewe mi semmwen och léélé pwe ewe lusun chcha ren epwe watte. Mwirin, ewe chcha lón ekkewe chotá repwe ssásefálilong lón inisin ewe mi semmwen. Nge lón angangen cell salvage, a angei ewe chcha mi towu seni kinásen eménnewe atun reirei, iwe ena chcha epwe elimelim are mworomwor me ssásefálilong lón inisin. Pokiten a sókkópat áeáán ekkena minen álillis me ren emén me emén tokter, iwe mi lamot ngeni emén Chón Kraist an epwe silei napanapen án néún we tokter áeá ekkena minen álillis.
Atun kopwe féri óm kefil usun ekkena minen álillisin pioing, kopwe pwisin eisinuk: “Ika epwe ssáwu chchaai seni inisi nge neman fetálin epwe mwo kaúló lón och fansoun, itá mwelien letipei epwe kinamwe ika upwe ekieki pwe ena chcha a chúen kinikinin inisi ina popun ese lamot epwe ‘ninitiw lepwúl’? (Tuteronomi 12:23, 24) Itá epwe osukosuk mwelien letipei mi káit me ren Paipel ika atun eú álillisin pioing epwe angei chchaai, nofiti ngeni ekkóch sáfei me isenaalongsefál lón inisi? Ngang mi weweiti pwe ai usap etiwa meinisin minen álillis seni pioing kapachelong áeáán pwisin chchaai a wewe ngeni pwe usap etiwa chekin chcha, áeáán ewe mwesin mi wisen limeti chcha (hemodialysis), are ewe mwesin mi wisen féri angangen ewe féún ngasangas me ammat atun reirein ewe féún ngasangas (heart-lung bypass machine)?”
A lamot ngeni emén Chón Kraist an epwe pwisin filatá ika ifa úkúkún angang epwe mut ngeni chón pioing ar repwe féri ngeni pwisin chchaan atun reirei. Epwe pwal ina usun ren ekkewe chekin semmwen me minen sáfei mi weneiti ar repwe angei ekis chchaan emén, neman ren ar repwe nofiti ngeni sáfei me opposusefálielong.