Yobolo​—Mvaho Munddimuwa Vaddiddi Wa Mulugu

1, 2. (a) Mvaho onukaanela dhavi ttima enddimuwa? (b) Sabwa yani poddi ologiwa wila yobolo obu mvaho wa ttima vaddiddi ogakelile weyo?

MVAHO gani munddimuwa wakelilege weyo? Wila mvaho okale wa makamaka kili yofuneya wila okale wowalamela vaddiddi. Txibarene, ttima ya mvaho kimpimiwa na muttengo wa kobiriya. Ottiya eji, mvaho ogawuvaha osanzaya obe ogakwanihedha efunelo ya txibarene ya egumi yawo, obu ohikaana ttima enddimuwa wa weyo.

² Mwa mivaho dhinji dhigaafunile weyo wakela, ohikalavo mmodha ompitta dhiina dhotene. Obu bu mvaho odhile wa Mulugu obwene ovahiliye nlogo na attu. Yehova ohinivaha dhilobo dhinji, mbwenye mvaho waye munddimuwaya vaddiddi onivahiliye bu mukutto wa yobolo wa Mwana waye, Yezu Kristu. (Kengesa Mateu 20:28.) Ninga munfunelihu woona mu kapitulu eji, yobolo obu mvaho wa ttima vaddiddi ogawodhiliwe wakela, sabwani obu poddi wudheelana osanzaya wohilogeya vina poddi wakwaniha dhofuna dhawo dha makamaka. Txibarene mvaho obu mulagiho munddimuwa vaddiddi wawila Yehova onowukwela weyo.

YOBOLO TXINI?

3. Yobolo txini, nanda txini enfanyeelihu ononelamo voroma wila ninonelemo kakamwe ttima ya mvaho obu?

³ Na mazu oohirutxa, yobolo ji dila ya Mulugu ya ovuna nlogo na attu mu dabini vina okwa. (Éfeso 1:7) Wila ninonelemo mutapuleloya wa nsunziho ntti na Bibilia, ninofanyeela wubuwela ejile yapadduwile mmunddani mwa Edeni. Sabwaya ya yobolo okala mvaho wa ttima wa iyo, ninanonelemo bahi, voroma, niganonelamo ejile yayeleelile Adamu mudhidhi wattegiliye.

4. Egumi yowakwana ya muttu yatapulela eni wa Adamu?

⁴ Yehova mwamuttanddeliye Adamu, txibarene iyene wahinvaha elobo ya ttima​—egumi yowakwana ya muttu. Koona ejile yatapulelani wa Adamu. Na okosiwa na maningo vina mubuwelo wowakwana, txipo iyene kagakalile muredda, kagoluvalile, obe okwa. Ninga muttu wowakwana, iyene wahikaana omarho wa va woka na Yehova. Bibilia onloga wila Adamu, wali ‘mwana Mulugu.’ (Luka 3:38) Noona Adamu wanjavo omarho wofiyedhana na Yehova Mulugu, ninga omarho wa mwana na babi wokwela. Yehova wanloga na mwanaye wa velaboni ya vati, baganvaha Adamu mabasa oohagalaliha vina omuziwiha ejile yaafuniwana iyene.​—Wita 1:28-30; 2:16, 17.

5. Bibilia onfuna aloge eni agalogaga wila Adamu wakosiwe ‘na nladdaniho na Mulugu’?

⁵ Adamu wakosiwe na ‘nladdaniho na Mulugu.’ (Wita 1:27) Eji kiatapulela wila mooneyelo wa Adamu waladdana na wa Mulugu. Ninga musunzelihu mu Kapitulu 1 ya nivuru ntti, Yehova iyene Muya ohinooneya. (Joau 4:24) Noona Yehova kana maningo a nyama na nikami. Okosiwa na nladdaniho na Mulugu yatapulela wila Adamu wattanddiwe na mikalelo ninga esile dha Mulugu, ninga okwela, zelu, oligana, vamodha na guru. Adamu wali ninga Babi waye na mukalelo mwina wa makamaka wawila iyene wahikaana ofuru wa osakula. Noona, Adamu kaali ninga makina abale ankosa bahi ejile ettomeliwani obe esasanyedhiwani okosaga. Ottiya eji, iyene wanwodha ogana yeka, vina agahiwodha osakula ejile eli yaderetu na ejile eli yabure. Iyene kosakula omwiwelela Mulugu, agahikalawo na mukalakala mParaizu velaboni ya vati.

6. Adamu mwanvanyeliye Mulugu, iyene wayeleeli eni, vina ódhuli waye wapakeleyi dhavi?

⁶ Txibarene, Adamu mwanvanyeliye Mulugu nanda battongeliwa okwa, iyene wahipitxa muttengo munddimuwa vaddiddi. Dabi yaye yahimutotela oyeleela egumi yaye yowakwana ya muttu na mareelihoya otene. (Wita 3:17-19) Mokubanyeya, Adamu wahiyeleela egumi eji ya ttima, ottiya iyenevi bahi mbwenye vina ódhuli waye wotene odhilewo. Nzu na Mulugu ninloga dhahi: ‘Na sabwa ya muttu mmodha bahi [Adamu] dabi yahivolowa mwilaboni, vina okwa na sabwa ya dabi, mwa dhahene okwa ohamwadheyela attu otene sabwani awene otene aahittega.’ (Roma 5:12) Indde, iyo notene nihikaana dabi modheela Adamu. Vina, Bibilia onloga wila iyene ‘wahiviguliha’ vina wahigulihedha ódhuli waye mu odharini, mwa dabi vina okwa. (Roma 7:14) Adamu obe Eva kana njeedhelo, sabwani na ofuna, awene aasakulile onvanya Mulugu. Kito ódhuli wawa, vamodha na iyo?

7, 8. Yobolo entaganyiheya na dhilobo gani biili?

⁷ Yehova wahidha wobolela nlogo na attu modheela yobolo. Yobolo txini? Yobolo txibarene entaganyiheya na dhilobo biili. Yoroma, yobolo muttengo ompitxiwa wila wobolele obe ogule wili elobo. Eji poddi oladdanihiwa na muttengo ompitxiwa wila woboleliwena munyaperhezu wa koddo. Yanawili, yobolo bu muttengo onakwanela, obe ompitxa, muttengo wa elobo elobovi. Eji enladdana na muttengo ompitxiwa wila wakwanele yabure etotiwe na ovoreyeya. Motagiha, akala muttu onotota ngovi, iyene agahifanyeela opitxa muttengo onliganela kakamwe ejile enongeyile.

⁸ Egawodhile dhavi wakwanela oyeleela onddimuwa okule okoseliwe iyo notene na Adamu nanda onobola mu odharini, mwa dabi vina okwa? Ndoweni noone yobolo yaperhekile Yehova nanda vina ejile enwodhani otapulela wa weyo.

MUKALELO WAPERHEKILE YEHOVA YOBOLO

9. Mukalelo gani wa yobolo wafuneya?

⁹ Sabwa yawila egumi yowakwana ya muttu yahileeliwa, kayivo egumi ya muttu yohakwana egawodhile wobolela. (Masalmo 49:7, 8) Yafuneya yali yobolo ya ttima yoliganela ejile yayeleeliwe. Eji enowiwanana na nigano na oligana wowakwana ninfanyeya mu Nzu na Mulugu, ninloga dhahi: “Ninto na ninto.” (Olibiha 19:21) Ki txini, egakwaneli ttima ya muzimu obe egumi yowakwana ya muttu, ejile yayeleeli Adamu? Egumi yina yowakwana ya muttu yali ‘yobolo yoliganela’ ejene yafuneya.​—1 Timóteo 2:6.

10. Yehova waperhekile dhavi yobolo?

¹⁰ Yehova waperhekile dhavi yobolo? Iyene wahimuruma velaboni ya vati mmodha mwa ana aye a omuyani owakwana. Mbwenye Yehova karumile yottandda yottanddavi ya omuyani. Iyene wamurumile oddule wamukweletxa iyene, Mwana waye wa nammodha. (Kengesa 1 Joau 4:9, 10.) Na ofuna, Mwana oddu wahittiya murala waye wa odhulu. (Filipi 2:7) Ninga musunzelihu mu kapitulu evirile ya nivuru ntti, Yehova wahikosa ntikiniho mwamwalihedhiye egumi ya Mwana oddu beka mbani mwa Maria. Modheela muya wokoddela wa Mulugu, Yezu wahibaaliwa ninga muttu wowakwana nanda kaali mutxiddo mwa ottongeliwa dabi.​—Luka 1:35.

11. Muttu mmodha agawodhile dhavi olaba ninga yobolo ya attu matxikwi na matxikwi?

¹¹ Muttu mmodha agawodhile dhavi okala yobolo wa attu enji, txibarene yobolo ya matxikwi na matxikwi a attu? Omaromo attu matxikwi na matxikwi adhile dhavi okala attegi? Kobuwela wila sabwa ya ottega, Adamu wahiyeleela elobo ya ttima yaniyena, egumi yowakwana ya muttu. Noona, iyene kagaavahile ódhuli waye egumi yowakwana. Ottiya eji, iyene agaavahile dabi na okwa bahi. Yezu, oddwene onimutxemerha Bibilia okala ‘Adamu womariha,’ wahikaana egumi yowakwana ya muttu, nanda txipo iyene kattegile. (1 Korinto 15:45) Mwa nladdaniho, Yezu wahihala va mburoni wa Adamu wila anivune. Modheela operheka egumi yaye yowakwana nanda bakalavi womwiwelela Mulugu mowakwana, Yezu wahipitxa muttengo wa dabi ya Adamu. Dhahene Yezu wahidheelana ódhuli wa Adamu njeedhelo.​—Roma 5:19; 1 Korinto 15:21, 22.

12. Txini yaperhekiwe modheela goi ya Yezu?

¹² Bibilia onotalihamo goi yavilelina Yezu ahinatti okwa. Iyene wahiwasuliwa na muwasulo wososomedha, vina okwa na matabuwo va pingirizini ya goi. (Joau 19:1, 16-18, 30; Yowenjedha “Sabwa Enkooddela Akristu A Ebaribari Olabihedha Mwigimanyo Mu Webedhani Mwawa.”) Yafuneyela eni wila Yezu oone goi dhahene? Mu kapitulu endawo ya nivuru ntti, ninela osunza yawila Satana wahitota waganyedha akala Yehova ohikaana adhari a omaningoni abene agakalilevi oororomeleya mutxiddo mwa dhoweha. Sabwa ya ovilela masiki na goi enddimuwa, Yezu wahivaha nivurhano na Satana yowakula yaderetu vaddiddi. Yezu wahilagiha wila muttu wowakwana ona ofuru wa osakula agahikalavi wowimela kakamwe wa Mulugu peno ejile egakosile Ddiabo. Txino Yehova wahihagalala vaddiddi na ororomeleya wa Mwana waye wofuneya!​—Gano 27:11.

13. Yobolo yapitxiwe dhavi?

¹³ Yobolo yapitxiwe dhavi? Siku na 14 wa Nisani mweri wa Ayuda yaka ya 33 E.C., Mulugu wahittiya opiwa wa Mwana waye wowakwana vina wohikaana dabi. Dhahene Yezu wahiperheka mukutto wa egumi yaye yowakwana ya muttu ‘dila modha bahi.’ (Ahebreu 10:10) Va siku na noraru mukweli Yezu, Yehova wahinvenyihedha egumi ya omuyani. Odhulu, Yezu wahittwanyutxa vamentoni va Mulugu ttima ya egumi yaye yowakwana ya muttu yaperhekiwe ninga mukutto wa yobolo ya otxinja wa ódhuli wa Adamu. (Ahebreu 9:24) Yehova wahirumeela ttima ya mukutto wa Yezu ninga yobolo yafuneya wila yobolele nlogo na attu mu odharini mwa dabi vina okwa.​—Kengesa Roma 3:23, 24.

EJILE ENWODHA OTAPULELA YOBOLO WA WEYO

14, 15. Wila ‘dhottega dhehu dhileveleliwe’ txini enfanyeelihu okosa?

¹⁴ Masiki na mukalelo wehu wa ottega, iyo poddi wakela mareeliho a ttima sabwa ya yobolo. Ndoweni noone mareeliho mang’onovi a ovanene vina a musogorho a mvaho obu munddimuwa vaddiddi wa Mulugu.

¹⁵ Oleveleliwa dhottega. Sabwa ya obaaliwana ohakwana, txibarene nihikaana kani wila nikose ejile eli yaderetu. Iyo notene ninottega modheela esile dhinlogihu vina modheela esile dhinkosihu. Mbwenye modheela mukutto wa yobolo wa Yezu, iyo poddi ‘oleveleliwa dhottega dhehu.’ (Kolosi 1:13, 14) Wila nileveleliwe, ninofanyeela otxinuwa txibarene. Vina na oviyeviha ninofanyeela omuttidda myeddo Yehova banigakumbirha nlevelelo naye, modheela nroromelo nehu mwa mukutto wa yobolo wa Mwana waye.​—Kengesa 1 Joau 1:8, 9.

16. Txini enniwodhiha omwebedhaga Mulugu na mubuwelo wotxena, ki ttima ya mubuwelo obu jivi?

¹⁶ Mubuwelo wotxena vamentoni va Mulugu. Mubuwelo wa muladdu mohirutxa poddi ottukulela ohikaana njeedhelo vina poddi onikosiha oviwoonaga wila kanina ttima. Modheela oleveleliwa okosiwe na yobolo dhahene, na oderetu Yehova ononiwodhiha omwebedhaga iyene na mubuwelo wotxena masiki na ohakwana wehu. (Ahebreu 9:13, 14) Eji enoniwodhiha ologa motapuwa na Yehova. Vina, motapuwa iyo poddi onfiyedha mu nlobeloni. (Ahebreu 4:14-16) Okaanavi mubuwelo wotxena onovaha murenddele wa mubuwelo, onomukamiha muttu oviriiha, vina onodhana osanzaya.

17. Mareeliho gani anwodheya sabwa ya Yezu onikwela?

¹⁷ Njeedhelo na egumi ya mukalakala mparaizu velaboni ya vati. Roma 6:23 onloga wila: ‘Mvaho ompitxeliwa dabi ku okwa.’ Versikulu yakakene enowenjedhedha: ‘Mbwenye mvaho onvahiwa na Mulugu ji egumi ya mukalakala modheela Kristu Yezu, Nabuya wehu.’ Mu Kapitulu 3 ya nivuru ntti, nihilogela mareeliho a Paraizu oddo onda wa elabo ya vati. (Ovuhulela 21:3, 4) Mareeliho aba otene a musogorho, vamodha na egumi ya mukalakala na egumi yowakwana, dhihiwodheya sabwani Yezu wahinikwela. Wila nakele mareeliho aba, ninofanyeela olagiha wila ninotamaalela mvaho wa yobolo.

OWODHE DHAVI OLAGIHA NTAMAALELO NAWO?

18. Ninfanyeelela eni omutamaalela Yehova sabwa ya operheka mvaho wa yobolo?

¹⁸ Ninfanyeelela eni omutamaalela kakamwe Yehova sabwa ya yobolo? Txibarene, mvaho onkaletxa wa ttima namavahaya aganongela mudhidhi, guru, obe muttengo munddimuwa wila anivahe mvahoya. Murima wehu onottukuleya vaddiddi nigoona wila mvaho obu mulagiho wa ebaribari wawila namavahaya ononikwela. Mwa mivaho dhotene, wa ttimaya ji yobolo, sabwani Mulugu ohikosa guru dhinddimuwa wila aperheke mvaho obu. Joau 3:16 onloga dhahi: ‘Mulugu wahikwela vaddiddi elabo mpaka omperheka Mwana waye wa nammodha.’ Yobolo bu mulagiho munddimuwa vaddiddi wa okwela wa Yehova na iyo. Vina eji ebaribari ya okwela wa Yezu, sabwani na ofuna iyene wahiperheka egumi yaye sabwa ya oderetu wehu. (Kengesa Joau 15:13.) Mvaho wa yobolo onofanyeela onivaha ebaribari yawila Yehova na Mwana waye anomukwela kadda muttu wa iyo.​—Galásia 2:20.

19, 20. Na mukalelo gani onwodha weyo olagiha yawila onotamaalela mvaho wa Mulugu wa yobolo?

¹⁹ Kito weyo onfanyeela dhavi olagiha yawila onotamaalela mvaho wa Mulugu wa yobolo? Yoromaya mwa dhotene, kakosa guru wila omuziwe Yehova, Namavaha Munddimuwa. (Joau 17:3) Nsunzo na Bibilia na nikamihedho na nivuru ntti ninela wukamiha oziwa dhilobo dhinji mwaha wa Yehova. Weyo ogamuziwa Yehova, omukwela wawo iyene onela ovaya. Ninga yodhavo, okwela oku onela wukosiha weyo ofuna omuhagalaliha iyene.​—1 Joau 5:3.

²⁰ Karoromela mukutto wa yobolo wa Yezu. Elogiwe dhahi sabwa ya Yezu: “Ole onimurumela Mwana, ofwanya egumi yohimala”. (Joau 3:36) Niwodhe dhavi omuroromela Yezu? Nroromelo ntti kaninlagihiwa na mazuvi bahi. Tiago 2:26 onloga wila: ‘Nroromelo nigahikaane mabasa nihikwa.’ Indde, nroromelo na txibarene ninlagihiwa na ‘mabasa,’ kuloga dhahi, na merelo ehu. Mukalelo mmodha wa olagiha yawila ninomuroromela Yezu bodheela okosaga mpaka apale vanwodhihu wila nimutagihe iyene ottiya mwa esilevi dhinloga iyo mbwenye vina esile dhinkosa iyo.​—Joau 13:15.

21, 22. (a) Ninfanyeelela eni odhowa o mattangani a kadda yaka a Siarhi ya Nabuya? (b) Txini enatapuleliwe mu Kapitulu 6 na 7?

²¹ Kadhowa o mattangani a Siarhi ya Nabuya ankosiwa kadda yaka. Otxiguwo wa 14 wa Nisani wa 33 E.C., Yezu wahita mattanga a va woka abale antxemerha Bibilia ‘Siarhi ya Nabuya.’ (1 Korinto 11:20; Mateu 26:26-28) Mattanga aba vina anotxemerhiwa Wubuwela okwa wa Kristu. Yezu wahita mattanga aba wila aakamihe arumiwi aye vina Akristu otene a ebaribari agadhile mundduni mwawa wila oobuwelege yawila modheela okwa waye ninga muttu wowakwana, iyene wahiperheka egumi yaye, obe muzimu, ninga yobolo. Mowiwanana na mattanga aba, Yezu wahiruma: ‘Mukosegevi ejene mwa oddubuwela miyo.’ (Luka 22:19) Okosa mattanga a Wubuwela ononubutxedha okwela onddimuwa olagihiwe na Yehova vina Yezu mowiwanana na yobolo. Iyo poddi olagiha wila ninotamaalela yobolo modheela odhowaga o mattangani a kadda yaka a Wubuwela okwa wa Yezu.a

²² Yobolo eji enivahile Yehova txibarene obu mvaho wong’animela vaddiddi. (2 Korinto 9:14, 15) Vina abale akwile poddi opuramo mvaho obu wa ttima. Kapitulu 6 na 7 dhinela otapulelamo mukaleloya.