Enero
Miércoles 1 enero
Joudʼe akʼopanasia beuwãrãta, zhi papadʼera wau maʉ̃trʉ abʼabai bʼasia, izhira pẽdra basia (Luc. 7:12).
Jesuba pẽdra mejãcha jẽgabʉta ũduside so borekea akʉsi (Luc. 7:13). Mamina bari so borekea akʉ ẽ basi awuarabʉrʉ oũdubisi ibiade jaraside: «Jẽgarãrũã». Maʉ̃ tẽã iyiareba nebiata osi, pẽdra wau beidata jẽda piradrʉbisi akʉza iyi juwade jẽda diasi (Luc. 7: 14, 15). ¿Kʼãrẽta kʼawuapanʉ Jesuba pẽdra wau jẽda piradrʉbidadebara? Kʼawuapanʉ wuabemara zʉbʉriabʉta so borekea akʉdaibarata. Dayirãbara akʉseabʉ ẽbẽra zʉbʉriabʉra, maʉ̃ne dayirãbara so borekea akʉbʉta ũdubiseabʉ, dayirãreba jʉrʉseabʉ yi zʉbʉriabʉʼa so zarea diaita akʉza daya wãrĩnu kʼarebabʉ ũdubita, mawũã wuabemara so borekea akʉbʉta ũdubiseabʉ (Prov. 17:17; 2 Cor. 1:3, 4; 1 Ped. 3:8). Ẽbẽra mejãcha zʉbʉriabʉdera dayirãba ãya nesidabʉde wiña kʼarebabʉrʉdera naʉ̃ba so zarea diaseabʉ akʉza mejãcha kʼarebaseabʉ. w23.04 5, 6 parr. 13-15
Jueves 2 enero
Maʉ̃ mawũã kʼaya nʉmʉrã bari beuidʼebema ẽã, awuarabʉrʉ Daizeze zhi zromata kʼawuadʼaidʼebema (Juan 11:4).
Jesuba kʼawuabasimina iyi neũdukʼawua Lazaro beisita mawũãsidu ariya ewari ũme besi pʉwʉrʉ Jordán kĩrãre. Maʉ̃ tẽãbʉrʉ wãsi Betaniaena, mamina Jesu jʉ̃ẽinʉbaira Lázaro beidata ewari kimarebasi. Jesu mainʉ jʉ̃ẽbʉrʉde nebiata okĩrãbʉ, maʉ̃ba yi neũdukʼawuarata kʼarebakĩrãbʉ, mamina maʉ̃ daucha Jeowa ʉ̃rʉ ibia bedʼeamarẽã kãgabʉ (Juan 11:6, 11, 17). Naʉ̃ nebʉradeba kʼawuapanʉ dayirãbara neũdukʼawua bia erbai ʉ̃rʉ. Martaba Maríaʉ̃meba Jesuʼa bedʼea jara bʉesidadera, jara ẽ basi Betaniaena zemarẽã, awuarabʉrʉ jarasi iyi neũdukʼawua Lázarora kayanʉmʉta (Juan 11:3). Jesubara Lázarora iyi chumaeba jẽda piradrʉbiseabasi, mamina mawũã oẽ basi, awuarabʉrʉ wãsi iyi neũdukʼawua María, Martaʉ̃me bʼaita. ¿Bʉa erbʉka neũdukʼawua bʉa iyaʼa kʼareba widi ẽãne kʼarebabʉta? Mawũã erbʉbʉrʉ bʉa kʼawuabʉ bʉ neũdukʼawuabara kʼarebaita bʉa «bedʼea zroma» erbʉde (Prov. 17:17). Mawũẽra Jesu kĩrãkʼa neũdukʼawua bia badadrʉ. w23.04 10 parr. 10, 11
Viernes 3 enero
Yi maʉ̃ jaradara kʼẽrẽpabʉ baera (Heb. 10:23).
Dayirãba bedʼea zroma erpanʉnera krĩchaseapanʉ ẽjũã kĩrãwãreãra mesera ze ẽãta, mamina maʉ̃ba jarakĩrãbʉ ẽ dayirãbara ĩjãna ẽãta. Krĩchara naʉ̃ yiza ʉ̃rʉ, semana bio babʉrʉ kue zebʉta, krĩchaseabʉ ũmadaʉra ʉ̃tʉ ze ẽãta, mamina mawũã ẽ, ʉ̃tʉ zeyi ũmadaʉra. Abarika dayirãta bedʼea zroma kʼarea mejãcha sopʉabʉbʉrʉ krĩchaseabʉ ẽjũã kĩrãwãreãra ze ẽãta, mamina soiduba ĩjãpanʉbʉrʉ ĩjãnañi Jeowabara aripe oita iya jaradara (Sal. 94:3, 14, 15; Heb. 6:17-19). Dayirãba wãrĩnu ĩjãpanʉbʉrʉ Jeowaba jaradata, mawũãra nããra odayi iyideta. Adewara Daizeze bedʼea jaradiaide nesidapanʉ audre ĩjãita. Ẽbẽra mejãchaʉba ẽjũã kĩrãwãreã zei ʉ̃rʉ jarapanʉra ĩjãna ẽ (Mat. 24:14; Ezeq. 33:32). Maʉ̃ba naʉ̃ra ẽbẽraba krĩchabʉ kĩrãkʼa krĩchada ẽ baibara. Mawũã berabari ẽ baita dayirãra zarea odaibara audre ĩjãnaita. w23.04 27 parr. 6, 7; 30 parr. 14
Sábado 4 enero
Mawũãra kʼawuapanʉ erpanaita dayirãba widibʉrʉra iyaʼa widisida baera (1 Juan 5:15).
¿Bʉara ewari abaʉde krĩchabarika Jeowaba bʉ yiwidʼira panʉbʉta? Mawũãbʉbʉrʉ bʉta abapai mawũãbʉ ẽ, mebẽrã mejãchaʉba maʉ̃ ʉ̃rʉ widibari, audre bedʼea zroma ũdubʉrʉde. Dayirã zʉbʉriabʉrʉdera zarea baseabʉ Jeowaba dayirã yiwidʼi panʉbʉ kʼawuaita. Mamina wãrĩnu ĩjãseapanʉta Jeowaba panʉbʉta iyi odepanʉra yiwidʼira Daizeze Bedʼeaba jarabʉ Jeowabara dayirãra wãrĩnu kãgabʉta akʉza iyitara dayirãra biʼiabʉta (Ageo 2:7; 1 Juan 4:10). Maʉ̃ba iya kãgabʉ dayirãra iyaʼa yiwidʼidamarẽã (1 Ped. 5:6, 7). Iyara kʼarebakĩrãbʉ iyi kʼawa panamarẽã akʉza bedʼea zromata awuantamarẽã. Daizeze Bedʼeaba ũdubibʉ Jeowabara edaʉde panʉbasita iyi odepananara yiwidʼira. w23.05 8 parr. 1-4
Domingo 5 enero
Maríaba jarasi: «Mʉ̃ara ibia bedʼeanʉmʉ Jeowa ʉ̃rʉ» (Luc. 1:46 TNM).
Maríara Jeowa neũdukʼawuabasi, iyara iyidobaʉba akʉbasi Daizeze Bedʼeara, yi kimaʉ̃meba akʉda awuara, maʉ̃ba iyara bia ũdukʼawuabasi sãwũãbʉta Daizeze Bedʼeara. Adewara ewari jʉrʉbasi Daizezeba kʼãrẽ oda ʉ̃rʉ krĩchaita (Luc. 2:19, 51). Maríaba mawũã Jeowadeta nãã bʉebasi baera iyira kima biabasi. Idi ewadera yuwẽrã juwa jidapanʉrabida abarika opanʉ Maríaba obada kĩrãkʼa. Bari jaradaita, mebẽã iyi trʉ̃ra Emiko maʉ̃ba jarabʉ: «Mʉ̃ dobabasidera mʉ̃yidobaʉba Daizeze Bedʼeara akʉbasi, mamina mʉ̃ juwa jidaside mʉ̃ kimaba jõma obasi. Iya yiwidʼibasi mʉ̃bari, ũmeba Daizeze Bedʼea akʉpanasi, maʉ̃ba mʉ̃a jʉ̃ãbasi omarẽã iya jõma mʉ̃ bari. Maʉ̃ kʼarea mʉ̃a kʼawuasi nesidata mʉ̃yidobaʉba Daizeze ʉ̃rʉ audre bia kʼawuaita, maʉ̃ba ewari jʉrʉbʉ Daizeze Jeowa yiwidʼita, Daizeze Bedʼea leita akʉza maʉ̃ ʉ̃rʉ bia krĩchaita» (Gál. 6:5). Audre Jeowa neũdukʼawua babʉrʉza mara kimara mara ʉ̃rʉ ibia bedʼeayi akʉza audre kãga wãni (Prov. 31:30). w23.05 21 parr. 6
Lunes 6 enero
Mʉ̃a jaradiayi Jeowa sãwũã wawia ũdubita (Sal. 34:11).
Dayirãbara zarea oibara Jeowa wawia ũdubi wãita. Jeowa wãrĩnu wawia ũdubira, akʉibara iya nekʼãrẽ dayirã audu parãnata. Dayirãba audre akʉ wãne iyi buru biata, iyi zareata akʉza iya kãga ũdubibʉta dayirã iya nekʼãrẽ parãnaneba, mawũãra dayirãba iyi ʉ̃rʉ wawia ũdubibʉta akʉza kãga ũdubibʉra audre wari wãñi (Rom. 1:20). Adewara kʼawuaita Jeowa wawia ũdubira, iyaʼa yiwidʼibara. Jeowaʼa audre yiwidʼibʉde audre wãrĩnu bʉta ũdu wãñi Jeowara. Jeowa yiwidʼibʉrʉde zarea diamarẽã bedʼea zroma awuantaita mama ũdubibʉ iyira audre zarea barabʉta. Dayirãba kĩrãbebʉrʉde Jeowaba iyi Warra dayirãbari beimarẽã zokʼadata, maʉ̃ba kĩrãbebibʉ Jeowara mejãcha kãga barabʉta. Widibʉrʉde Jeowa kʼarebamarẽã bedʼea zroma ara oita, maʉ̃ba kĩrãbebibʉ Jeowara audre buru biata. Kʼãwũã yiwidʼibʉba kʼarebabʉ Jeowa wawia ũdubita akʉza oẽ baita iyideba jĩgara bʼaita. w23.06 15 parr. 6, 7
Martes 7 enero
Jeowaba dayirã Ley diabʉ (Is. 33:22).
Jeowabʉrʉ dayirãra leyta diaseabʉ akʉza iya ley diabʉra zare ẽ iyi pʉwʉrʉba ũrĩpe maʉ̃ oũdubita. Bari jaraita, Zõrãrã Buru bia siglo nããbemaba jarasi kʼãrẽne kristianorãra kʼẽrẽpabaibarata. Jarasi naʉ̃ kĩrã ũbeade kʼẽrẽpabaibarata: nããra, jipa yiwidʼida ẽ baibarata nekʼãrẽ omara awuarabʉrʉ Jeowaʼabʉrʉ yiwidʼibaibarata, ũmeta wawia ũdubibarata wara akʉza yi ũbeata, wawia ũdubibarata Jeowaba zokʼabʉra mia erkʼãĩ ʉ̃rʉ (Hech. 15:28, 29). Idi ewadera dayirãbara, ¿sãwũã aripe obʉta ũdubidai naʉ̃ nekʼãrẽ ũbeade? Jeowaʼabʉrʉ yiwidʼibaibara akʉza ũrĩbara iya jarabʉta. Jeowaba jarasi israelitara iyaʼabʉrʉ yiwidʼipanamarẽã (Deut. 5:6-10). Diaruba Jesuʼa jaraside iyaʼa yiwidʼimarẽã Jesubara jarasi Jeowaʼabʉrʉ yiwidʼibarata (Mat. 4:8-10). Maʉ̃ kʼarea yiwidʼida ẽ nekʼãrẽ oma, adewara akʉda ẽ ẽbẽra abaʉta Daizeze kĩrãkʼa. Bari jaraita, religion nokʼorata, politikorata, jemenemiarata mawũã ẽ bʉrʉ ẽbẽra trãbarirata, awuarabʉrʉ Jeowaʼabʉrʉ yiwidʼipanʉ (Apoc. 4:11). w23.07 14, 15 parr. 3, 4
Miércoles 8 enero
Jeowa wawia ũdubibʉbʉrʉ nemitiata oẽ bayi (Prov. 16:6).
Naʉ̃ drʉara Diaruba zokʼabʉ baera ẽbẽrabara ãyi kakuara bia zokʼa ẽã akʉza ẽbẽra ãkadabʉta akʉkĩrã (Efes. 4:19). Maʉ̃ kʼarea dayirãbara audre wawia ũdubidaibara Jeowaʼa akʉza nekayiruadeba jĩgara bʼaibara. Proverbios kapitulo 9de bedʼeabʉ buru bia ʉ̃rʉ akʉza yi bia krĩchabʉ ẽã ʉ̃rʉ, namara yuwẽrã ũmebʉ ʉ̃rʉ bedʼeabʉ kĩrãkʼabʉ. Naʉ̃ra wẽrã ũmebara trʉ̃panʉ ãyima zemarẽã yi kʼãrẽ kʼawua ẽ panʉrata akʉza yi krĩcha neẽ kĩrãkʼa berata, naʉ̃ra aba abakaʉba jarabʉ zera mʉ̃ deda, mõbe nekora (Prov. 9:1, 4-6). Mamina maʉ̃ra ũmenebemane nekʼãrẽ awuara ũduyi. Krĩchara yuwẽrã bia krĩchabʉ ẽã ʉ̃rʉ (Prov. 9:13-18). Iyara jʉra trʉ̃bʉ yi kʼãrẽ kʼawua ẽ panʉrata, zeidʉa nama ãba sobiadadrʉ, ¿kʼãrẽta ũdui? Mama bʉ beidarata. Proverbios librode jarabʉ jʉra kʼawuapanamarẽã yuwẽrã bia krĩchabʉ ẽã kʼawua ẽ bʉdeba akʉza maʉ̃ wẽrãba jarabʉta obʉra beieda wãta (Prov. 2:11-19). Proverbios 5:3-10 bayeda jarabʉ jʉra kʼawua bamarẽã awuru ẽbẽra wẽrã yi kʼãrẽ kʼawua ẽ bʉdeba, maʉ̃bara edebʉ beieda. w23.06 21, 22 parr. 6, 7
Jueves 9 enero
Jõmaʉ̃ba kʼawuapanaibara marabara maya krĩchabʉta oẽãta (Filip. 4:5).
Zõrãrã kongregasionebemarabara ũdubibara ãya krĩchabʉta oẽãta (1 Tim. 3:2, 3). Zõrãrãba jʉ̃ã ẽ baibara jõma iya jarabʉta ĩjãnamarẽãra iyita yi nããbema baera. Jeowa jaure zareaba kʼarebaseabʉ badu zõrãrãta iya bia jida kʼawuamarẽã kʼãrẽta oibarata. Maʉ̃ra zõrãrãnebema abaʉba iya jaradata Daizeze Bedʼeadebema ʉ̃rʉbʉ ẽ bʉrʉ, wuabemara zõrãrãbawara bedʼea abarika zeseabʉ, maʉ̃ranebemata awuara krĩchabasimina. Kristianorabara ãya krĩchabʉta oẽãne nebiata mejãcha ũduseabʉ. Meberabawara bia wãseabʉ akʉza kongregasione aduʼa baseabʉ. Akʉza sobiabayi Daizeze pʉwʉrʉde mebẽrã awuara awurakabʉ baera akʉza audre sobiabayi Daizeze Jeowaba obʉ kĩrãkʼa obʉ baera daya krĩchabʉde oẽãne. w23.07 25 parr. 16, 17
Viernes 10 enero
Yi biʼia kʼawuapanʉrabʉrʉ ũrĩnañi (Dan. 12:10).
Danielbara propesia akʉsidera osi wãrĩnu kʼawuaita. Danielbara ũdubibasi eda krĩchabʉta, iyara kʼawuabasi Jeowaba kʼarebaita iyi kawabasibʉrʉ akʉza ũrĩbasibʉrʉ (Dan. 2:27, 28). Danielba eda krĩchabʉta ũdubisi Jeowa kʼareba jʉrʉbaside (Dan. 2:18). Danielbara kĩrãkita akʉbasi propesiara iyi ewaride badara (Jer. 25:11, 12; Dan. 9:2). ¿Sãwũã Danielba oda kĩrãkʼa oseapanʉ? Biʼia akʉra kʼãrẽ kʼarea propesiara ʉ̃rʉ kʼawuakĩrãbʉta. Bʉa propesiara estudiabʉta wãrĩnu kʼawuakĩrãbʉbʉrʉ Jeowaba kʼarebayi (Juan 4:23, 24; 14:16, 17). Mamina ʉ̃kʉrʉba propesiara estudiapanʉ ũdubita Daizeze Bedʼeara Daizezedeba ze ẽ basita. Maʉ̃ kʼarea ãyikʉzaʉba jidapanʉ nekʼãrẽ biata akʉza nekʼãrẽ kayiruata. Maʉ̃ kʼarea bia krĩchaibara kʼãrẽa estudiabʉta. w23.08 9 parr. 7, 8.
Sábado 11 enero
Bʉta sopʉabʉbʉrʉ zareata waekʉayi (Prov. 24:10).
Dayirãra aukʼara krĩcha zroma oseapanʉ wuabemarane kĩrãkʼa daucha okĩrãpanʉne (Gál. 6:4). Naʉ̃ba oseabʉ daya erbakĩrãita wuabemaraba nebia erbʉta akʉza jʉrʉita sãwũã ãyide audre bia oita (Gál. 5:26). Jʉrʉpanʉbʉrʉ wuabemarane daucha oita, mamina maʉ̃ta oau ẽ bʉrʉ maʉ̃ba dayikʉza zʉbʉriabiseabʉ, maʉ̃ra wãrĩnu Daizeze Bedʼeaba jarabʉ «dayirãba jʉ̃ãbʉta mesera berabari ẽ bʉrʉ dayi sota kayabibʉ» (Prov. 13:12). Naʉ̃bara dayirãra mapaebiyi akʉza bia wẽbabi ẽ bayi Jeowabara jʉ̃ã ẽ bʉa oseabʉde wueta omarẽã, bʉabida abarika oibara (2 Cor. 8:12). Jeowabara akʉ ẽ bʉa wuabemarane kĩrãkʼa abarika obʉ kʼawuaita (Mat. 25:20-23). Bʉa nekʼãrẽ Jeowa kʼarea soiduba obʉra iyara biʼia akʉbʉ, bʉ iyiare kʼẽrẽpabʉta akʉza awuantabʉta. w23.08 29 parr. 10, 11
Domingo 12 enero
¿Mʉ̃ra obisiaba beibaraka? (Juec. 15:18).
Jeowabara Sansónba wididara panʉsi baniata ʉ̃tʉ zebiside. Iya maʉ̃ bania doda tẽãra jẽda zarea erbasi (Juec. 15:19). Maʉ̃ baniara poaga bio berabarisidu ariwiabasibaibara Samuelba Jueces libro bʉside maʉ̃ ʉ̃rʉ jarasi baera. Israelitaraba naʉ̃ bania ũdubʉrʉdera kĩrãbepanasibaibara Jeowa ʉ̃rʉ ĩjãseapanʉta akʉza yi Jeowaʉ̃me kʼẽrẽpabʉara Jeowaba kʼarebaita. Krĩcha ẽã dayirãba Jeowa organizasione kʼãrẽta ozebʉrʉta, mawũã ẽ bʉrʉ kʼãrẽta okʼawuabʉta, jõmaʉ̃ba Jeowa kʼarebata jʉrʉdaibara. Dayirãbara kʼawuadaibara dayirãba nekʼãrẽ obʉrʉra biʼia oita Jeowa ʉ̃rʉ ĩjãpanʉbʉrʉ. Jeowaba iyaʼa bania diada doda tẽã Sansónʼra zareabara totosi. Abarika Jeowaba dayirã nekʼãrẽ diabʉ iyi kʼawa panamarẽã. Dayirãba maʉ̃ta biʼia zokʼa kʼawuapanʉbʉrʉ dayirãba ĩjãbʉra audre zarea erpanañi (Mat. 11:28). w23.09 4 parr. 8-10
Lunes 13 enero
Ibiade bedʼeara taʉbiyi kĩrʉbira, mamina i kayirua jarara audre kĩrʉbiyi (Prov. 15:1).
¿Kʼãrẽta oseapanʉ awurura imitia bedʼeabʉrʉde Daizeze ʉ̃rʉ akʉza Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ? Jeowaʼa yiwidʼibara iyi jaure zareata diamarẽã, mawũã ibiade panʉita. Mamina dayirãba ibiade panʉ ẽ basibʉrʉ jẽda akʉza Jeowa yiwidʼibara, mõbe krĩchaibara tẽã sãwũã audre bia oseabʉta. Jeowaba diayi iyi jaure zareata dayirãba dayirã kakuata bia zokʼamarẽã, mawũã ibiade panʉita akʉza mesera kĩrʉ ẽ baita. Dayirãita zarebʉrʉ ibiade panʉita, ʉ̃kʉrʉ testora Daizeze Bedʼeadebemaba kʼarebaseabʉ. Daizeze jaure zareaba kʼarebayi maʉ̃ra testora kĩrãbeita (Juan 14:26). Bari jaraita ũrãgʼara Proverbios librode edabʉba kʼarebaseabʉ urumʉ̃rʉã bʼaita (Prov. 15:18). Akʉza naʉ̃ libroba ũdubibʉ jipade yibiata dayirãba urumʉ̃rʉãbʉ ũdubita nekʼãrẽba kĩrʉbikĩrãbʉde (Prov. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15). w23.09 15 parr. 6, 7
Martes 14 enero
Mʉ̃a mara kĩrãbebikĩrãbʉ (2 Ped. 1:12).
Apostol Pedrobara kʼawuabasi iyi beira arakʼaitabata. Iyi Jeowa ode kʼẽrẽpabasidera Jesu kʼaidubasi, jaradia wãsi miõba jaradiadakama akʉza zõrãrã buru biadebemabasi. Mamina iyara bari maʉ̃ awa oẽ basi. Daizezeba iyi jaure zareadeba bʉbisi kartarata ũme, maʉ̃ra berabarisi Kristo tẽã poaga 62deba 64 bayeda (2 Ped. 1:13-15). Pedroba naʉ̃ra kartara bʉsidera mebẽrãrarã mejãcha sopʉapanasi bedʼea zromata ũdupanasi baera (1 Ped. 1:6). Ẽbẽra kayiruarata Daizeze kongregasionʼena eda jʉ̃ẽ kʼãrãpe sewa nebʉrʉta jaradiapanasi akʉza kãgapanasi mebẽrãba kayiruata odamarẽã (2 Ped. 2:1, 2, 14). Kristianora Jerusalénʼnebemarabara jʉ̃ãpanasi nekʼãrẽ jõma jõi ewari zeita (romanoraba Jerusalén pʉwʉrʉ jõbita akʉza nekʼãrẽ judioraba opanʉta) (1 Ped. 4:7). Kartara Pedroba bʉdaba kʼarebasi mebẽrãra kʼẽrẽpapanamarẽã ãya bedʼea zroma ũdupanasimina akʉza ʉrʉmapanamarẽã bedʼea zroma ʉ̃ra zei kʼarea. w23.09 26 parr. 1, 2
Miércoles 15 enero
Jesúsbara kʼawuasi sãwũã ũrĩ kʼawuaita iyi zʉbʉriadadeba (Heb. 5:8).
Jesude kĩrãkʼa dayirãbida ũrĩ kʼawuaseapanʉ zʉbʉria ũdubʉdeba. Bari jaraita COVID-19 jʉ̃drʉsidera dayirã jarasida wua ãba yi jʉreda ẽ bamarẽã akʉza deza deza jaradia ẽ marẽã. ¿Bʉita maʉ̃ ũrĩra zarebasika? Dayirã jõmaʉ̃ba ũrĩsida baera zõrãrãba nekʼãrẽ omarẽã jarabʉta, kʼarebasi mebẽrãʉ̃me ãbapanaita akʉza Jeowata sobiabisida. Akʉza dayirãba ũrĩpanʉbʉrʉ ʉ̃ra zeide zʉbʉria zroma zebʉrʉdebida nekʼãrẽ omarẽã jarapanʉra ũrĩnañi (Job 36:11). Dayirãʼa nekʼãrẽ omarẽã jarapanʉta ũrĩpanʉ Jeowata kãgapanʉ baera akʉza iyita sobiabikĩrãpanʉ baera (1 Juan 5:3). Jeowabara dayirã nemejãcha dia zebʉrʉ, maʉ̃ sãwũã pagaira neẽ dayirãbara (Sal. 116:12). Mamina dayirãbara ũrĩseapanʉ Jeowaba dayirã zokʼamarẽã jʉrʉdapeadara bedʼeata, maʉ̃ra bedʼeata ũrĩpanʉbʉrʉ ũdubidayi buru bia erpanʉta, adewara ẽbẽra buru biabara sobiabibʉ Jeowa sota (Prov. 27:11). w23.10 11 parr. 18, 19
Jueves 16 enero
Yiwidʼidua bajã oda, drʉa oda (Apoc. 14:7).
Angel abaʉta atia bʉme bedʼeakĩrãbʉbʉrʉ, ¿bʉara ũrĩka iyi bedʼeara? Idi ewade angel abaʉba ẽbẽra jõmaʉʼa naʉ̃ta jarabʉ: «Wawiaidua Daizezera akʉza iyi ʉ̃rʉ ibia bedʼeabidua [. . .] yiwidʼidua bajã oda, drʉa oda» (Apoc. 14:6, 7). Dayirãbara Jeowa abapaiʼabʉrʉ yiwidʼibara. Dayirãbara biga diapanʉ Jeowaʼa yiwidʼipanʉ baera iyi templo espiritualde. Kʼãrẽta jarakĩrãbʉ templo espiritualbara? akʉza ¿sama ũduseapanʉ dayirãba nekʼãrẽ maʉ̃ ʉ̃rʉ jara ũrĩbibʉra? Naʉ̃ templo espiritualʼra wãrĩnu deara ẽ. Awuarabʉrʉ naʉ̃bara jarakĩrãbʉ Jeowaba nekʼãrẽ odata dayirãba iyita orradamarẽã iyi warra Jesudeba. Pabloba kristianora ebreora Judeade panʉra kartata bʉ dia bʉesi. Iya mama biʼia jara ũrĩbisi maʉ̃ bedʼea ʉ̃rʉ. w23.10 24 parr. 1, 2
Viernes 17 enero
«Gorogororaba akʉza zareaba oẽbayi awuarabʉrʉ mʉ̃ jaure zareadeba oyi», jarabʉ Jeowaba, gorogorora nokʼoba (Zac. 4:6).
Poaga 522de Kristo nãã, judiora nejʉrarabara iduaribida ẽ basi wua Daizeze templo parãnamarẽã. Jeowaba Zacaríasdeba jarasi iya iyi jaure zarea zokʼaita mawũã israelitara kʼarebaita. Poaga 520de Kristo nãã, nokʼo Daríoba jarasi templora jẽda parãnamarẽã akʉza iya platata diasi, adewara gobernadorerata zokʼa bʉesi kʼarebamarẽã maʉ̃ de parãita (Esd. 6:1, 6-10). Jeowaba israelitara jarasi krĩchadamarẽã templota nãã maparãita. Ãya maʉ̃ta odara Jeowabara ãyira kʼarebaita (Ageo 1:8, 13, 14; Zac. 1:3, 16). Propetaraba jaradabara israelitarãra so zarea diasi, maʉ̃ba poaga 520de Kristo nãã, ãyara parã jʉ̃drʉsida templora, maʉ̃ta maparãsida 5 poaga bʼai nãã. Israelitaraba Jeowa templota nããra maparãita krĩchasida baera, Jeowaba ãyira kʼarebasi, mawũã ãya sobiade yiwidʼiseabasi Jeowaʼa (Esd. 6:14-16, 22). w23.11 15 parr. 6, 7
Sábado 18 enero
Abrahán sinkunsidai nãã ĩjãbada kĩrãkʼa ĩjãpanʉ (Rom. 4:12).
Ẽbẽra mejãchaʉba ũrĩbari Abrahán ʉ̃rʉ, mamina mejãchaʉba kʼawua ẽ kʼaita Abrahánʼra. Bʉara ãyideira biʼia kʼawuabʉ kʼaita iyira. Bari jaraita bʉa kʼawuabʉ Daizeze Bedʼeade jarabʉta iyira ĩjã erbʉra zezeta (Rom. 4:11). Bʉara bʉyikʉza widiseabʉ, ¿mʉ̃ara Abrahánʼne kĩrãkʼa ĩjãseabʉka? Mawũã. Dayirãba Abrahánʼne kĩrãkʼa ĩjãkĩrãpanʉbʉrʉ iyi ʉ̃rʉ kʼawuaibara. Bari jaraita Jeowaba iyaʼa zokʼasi jĩga wãmarẽã akʉza mawũã de karpade besi iyira poaga biobayeda. Adewara iyi warrasida sakripisiode diaibasi. Iya mawũã odaba ũdubisi iya ĩjãbʉra zarea erbʉta. Iya ĩjãbʉ ũdubibʉba akʉza kʼãrẽ obʉba, kʼarebasi Jeowaba iyi neũdukʼawua kĩrãkʼa akʉmarẽã (Sant. 2:22, 23). Jeowabara abarika akʉkĩrãbʉ bʉsida. Maʉ̃ kʼarea Santiagoʼa akʉza Pabloʼa bʉbisi Abrahán yiza ʉ̃rʉ. w23.12 2 parr. 1, 2
Domingo 19 enero
Ẽbẽrarã jõmaʉ̃ba kĩrãkita ũrĩbara, kʼawua ẽã bedʼeabe ẽ (Sant. 1:19).
Bʉta warrarabʉrʉ yibia bayi kĩrãkita ũrĩ kʼawuaita akʉza ibiade bedʼea kʼawuaita wuabemaraʉ̃me. Kristianoraitara jipade yibia maʉ̃ oira, Santiagoba ũrãgʼa biata diasi maʉ̃ ʉ̃rʉ testo idibemane..Bʉa kĩrãkita ũrĩbʉbʉrʉ wuabemaraba jarabʉta ũdubiyi wuabemara ʉ̃rʉ krĩchabʉta akʉza so zʉbʉria akʉbʉta (1 Ped. 3:8). Bʉa bia ũrĩ ẽ bʉrʉ wuabema sãwũã sentibʉta, biʼia krĩchara iyaʼa kʼãrẽta widita akʉza biʼia krĩchara bʉa kʼãrẽ jarai nãã (Prov. 15:28). Bʉyikʉza widira: «¿Wãrĩnuka mʉ̃a iyaʼa jaraira akʉza naʉ̃ba kʼarebaika iyira? ¿Mʉ̃a jarabʉbara wawiata ũdubibʉka akʉza ibiade jarabʉka?». Kʼawuara mebẽrã wẽrãra kĩrãkita ũrĩbʉdeba akʉza i biʼia bedʼeabʉraneba (Prov. 31:26). Biʼia krĩchara bʉa kʼãrẽ jarabʉta akʉza sãwũã jarabʉta, naʉ̃ba kʼarebayi wuabemaraʉ̃me neũdukʼawua bia bʼaita akʉza aduʼa bʼaita. w23.12 21 parr. 12
Lunes 20 enero
Yi wuabemaraneba jĩga wãbʉbara ũrãga biata ũrĩ ẽ (Prov. 18:1).
Idi ewade Jeowaba zokʼabʉ dayirã mebẽrãta, mebẽrã kongregasionebemata akʉza zõrãrãta dayirã kʼarebaita. Mamina dayirã sopʉabʉdera edaʉde doba bakĩrãbʉ, yãrãʉ̃me bedʼea ẽ baita. Mawũã berabaribʉrʉdera, ¿kʼãrẽta oseapanʉ Jeowaba dayirãta kʼarebamarẽã? Zarea oibara wuabemaraneba jĩga wã ẽ baita. Dayirã jĩga wãbʉrʉdera aukʼara krĩchabʉ dayi sãwũã berabarinʉmʉ ʉ̃rʉ akʉza mawũã krĩchaiba nekʼãrẽ jidaibarata aña jidabiseabʉ. Dayirã sopʉabʉdera edaʉde nesidabʉ doba bʼaita, mamina dobabʉta ewari bio berabarira, mawũãra ũdu ẽ bayi Jeowaba bʉ sãwũã kʼarebakĩrãbʉta. Idu yi kʼarebabira bʉ mebẽrã, mebẽrã kongregasionebemara akʉza zõrãrã, ãyira Jeowaba bʉaʼa nebia diada (Prov. 17:17; Is. 32:1, 2). w24.01 24 parr. 12, 13
Martes 21 enero
Iyi nazareo obʉedara kʉcho zakeba bʉdara tʉ ẽ baibara (Núm. 6:5).
Nazareorabara ãyi bʉdara tʉ ẽ basi, maʉ̃ba ũdubikĩrãbasi ãyara soiduba okĩrãbasita Jeowaba zokʼabʉra. Edaʉde ʉ̃kʉrʉ israelitarabara wawia ũdubida ẽ basi akʉza kʼareba ẽ basi nazareorãra. Edaʉde nazareorabara zowaĩnĩgʉabʉta ũdubibarabasi mawũã ãya Jeowaʼa oya ada aripe oita akʉza wuabemaraneba awuara bʼaita (Amós 2:12). Dayirãbara Jeowaba zokʼabʉde opanʉ baera wuabemaraira awuarapanʉ. Dayirãbara zowaĩnĩgʉa erbaita nesidapanʉ trajode mawũã ẽ bʉrʉ eskuelade, wuabemara jara ũrĩbita dayirãra Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãta. Idi ewade naʉ̃ drʉadera kayiruara wuabʉrʉ wã baera, dayirãitara zarea baseabʉ Daizeze Bedʼeaba jarabʉde bʼaita akʉza wuabemara bedʼea bia jara ũrĩbita (2 Tim. 1:8; 3:13). Kĩrãbedaibara, zowaĩnĩgʉa kʼãrãpe ũdubidara dayirãra wuabemaraira awuarabʉta, mawũãra Jeowa sota sobiabidaita (Prov. 27:11; Mal. 3:18). w24.02 16 parr. 7; 17 parr. 9
Miércoles 22 enero
Zhiya bia edaudua (Rom. 15:7).
Kongregasion Romanera mejãchabasi ẽbẽra awuarapanʉta, basi judiora Moisés Ley ũrĩbadarata akʉza basi ẽbẽra awuru pʉwʉrʉdebemata ãyaʼa awuara jaradiadapeadata, ʉ̃kʉrʉta nezokʼabasi, ʉ̃kʉrʉta nezokʼa yibaribasi. Naʉ̃ra kristionarabara, ¿sãwũã wãrĩnu ãyirai kãgapanʉta ũdubidaibarabasi ãyira awuara awuarakapanasibʉrʉ? Pabloba ãyaʼa jarasi: «Zhiya bia edaudua». Naʉ̃bara jarakĩrãbʉ ibiade edaibarata, bari jaraita iduaribibarata dayi neũdukʼawua bamarẽã akʉza dayi deda trʉ̃ibarata. Pabloba Filemónʼa jarasi sãwũã edaibarata iyi nezokʼa Onésimora iyi mĩrʉ wãsimina. Iya jarasi: «Iyita ibiade edara» (Filem. 17). Áquila Priscilaʉ̃mebara Apolosra bia edasida iyide audre kʼawuapanasimina (Hech. 18:26). Ãyi mawũã awuarabʉba iduaribi ẽ basi ãyi ãbabʉta jĩgara bʼaita, awuarabʉrʉ ãyirainʉ bia edasida. w23.07 6 parr. 13
Jueves 23 enero
Mʉ̃a nekʼãrẽ Jeowa nãã oya adara aripe oyi (Sal. 116:14).
Dayi bebʉra Jeowaʼa diabʉ iyita kãgabʉ baera. Bʉa Jeowara audre kãga wã, kʼawuasi baera iyi ʉ̃rʉ akʉza kʼawuasi baera kʼãrẽ nebiata oita iya ʉ̃ra zeide (Col. 1:9). Daizeze Bedʼea akʉbʉdeba kʼawuasi Jeowara wãrĩnu chuta, Daizeze Bedʼeara wãrĩnu Jeowadeba zebʉta akʉza Jeowaba zokʼabʉta iyi organizasionta iya kãgabʉ jõma aripe oita. Yi ẽbẽra iyi bebʉ Jeowaʼa diabʉbara kʼawuasi Jeowaba kʼãrẽta jaradiabʉta akʉza Daizeze Bedʼeaba jarabʉdebʉ akʉza zarea obʉ ãya kʼawuada wuabemara jaradiaita (Mat. 28:19, 20). Ãya Jeowata kãgapanʉ baera maʉ̃ kʼarea Jeowaʼa abapaiʼabʉrʉ yiwidʼipanʉ. ¿Bʉsida maʉ̃ra kĩrãkʼa krĩchabʉka? w24.03 4, 5 parr. 6-8
Viernes 24 enero
Ãyira kakʉa abapaibaibara (Gén. 2:24).
Abigaílʼra juwa jidabasi Nabalʼʉ̃me, naʉ̃ yumakẽrãra jipade ẽbẽra kayirubasi (1 Sam. 25:3). Abigaílʼra maʉ̃ yumakẽrãneba ẽdrʉseabasi, David Nabal beade jʉ̃ẽbʉrʉdera iyira mĩrʉ wãseabasi, mawũã Nabal beadamarẽã. Mamina iya maʉ̃ta oẽbasi, awuarabʉrʉ Davidʼʉ̃me bedʼeasi mawũã Nabalta beada ẽ marẽã (1 Sam. 25:9-13, 23-27). ¿Iyara kʼãrẽa maʉ̃ta osi? Iyara kãgabasi Jeowara akʉza wawia ũdubibasi Jeowaba juwa jidai ʉ̃rʉ kʼãrẽ jarabʉra. Abigaílbara kʼawuabasi Jeowaitara juwa jidaira jipade yibiabasita. Maʉ̃ kʼarea zarea osi iyi mebẽrã kʼarebaita akʉza yi kimasida. Iyara nekʼãrẽ mesera osi mawũã Davidba yi kima Nabalta bea ẽ marẽã. w24.03 16 parr. 9, 10
Sábado 25 enero
Mʉ̃ ideba bedʼea jarabʉba zarea diayi (Job 16:5).
¿Bʉ kongregasione bʉka mebẽrã ãya nekʼãrẽ bia erbada idubʉebʉta, mawũã audre Jeowaita trajaita? ¿Bʉara ũdukʼawuabʉka warrara aba bedʼea zroma ũdubʉta wuabemara iyi kolegiodebemaraira awuarabʉ baera? mawũã ẽ bʉrʉ ¿bʉka ʉ̃kʉrʉ mebẽrã zarea opanʉta Jeoware kʼẽrẽpa bʼaita ãyi mebẽrãba kãga ẽ mina? Zarea ora naʉ̃ra mebẽrã so zarea diaita, ãyaʼa jara ũrĩbita bʉara biʼia akʉbʉta kʼãwũã zowaĩnĩgʉa ũdubibʉra, adewara Jeowa kʼarea kʼãwũã nekʼãrẽ obʉra (Filem. 4, 5, 7). Jeowabara wãrĩnu ĩjãbʉ dayirãbara soiduba okĩrãpanʉta iya kãgabʉta akʉza nekʼãrẽ jõma okĩrãpanʉta mawũã aripe oũdubidaita iyaʼa oya adata. Jeowaba iduaribibʉ dayirã kãgata iyaʼa ũdubimarẽã, maʉ̃ oira dayirãitara jipade yibia (Prov. 23:15, 16 ). Zarea odadrʉ iya kãgabʉta obʼaita akʉza dayirã biadeba odadrʉ dayirãba oseabʉta iyi kʼarea. w24.02 18 parr. 14; 19 parr. 16
Domingo 26 enero
Iyira naʉ̃ drʉade nebia owãsita bebikʉabʉde zʉbʉriabibʉrata (Hech. 10:38 TNM).
Krĩchadaya poaga 29de Jesuba Daizeze Bedʼea jaradia jʉ̃drʉside. Jesuta akʉza yi papa Maríata, trʉ̃sida piesta juwa jidabarabʉma jʉ̃ẽmarẽã Caná drʉade. Maríabara ãyita kʼarebanʉmʉ. Maʉ̃ne maʉ̃ piestadera jõsi binora. Aramaʉ̃ta Maríaba Jesuʼa jarasi: «Bino jõdogo» (Juan 2:1-3). Aramaʉ̃ta Jesuba baniata bino babisi (Juan 2:9, 10). Jesuba adewara mejãcha okʉasi miõba okata iya jaradiabaside. Iya iyi zareata zokʼasi ẽbẽrarã mejãchaʉta kʼarebakʉaita. Jesuba miõba okata oside nediasi 5.000 yumakẽrãra, tẽã 4.000. Dayirãba naʉ̃ne jʉachadara wẽrãrata akʉza wũãwũãrata jõmaʉ̃nẽ bakasi 27.000de ʉ̃ta (Mat. 14:15-21; 15:32-38). Akʉza maʉ̃ne Jesubara mejãcha bebikʉasi kayaberãra (Mat. 14:14; 15:30, 31). w23.04 2 parr. 1, 2
Lunes 27 enero
Mʉ̃ra Jeowa, bʉ Zeze, mʉ̃ara jidabʉ bʉ juwarata, mʉ̃a bʉaʼa jarabʉ: «Perarãra, mʉ̃a kʼarebayi» (Is. 41:13).
Edaʉde dayirã neida berabaribʉrʉdera aukʼaraseabʉ, mawũã ẽ bʉrʉ zarea neẽbʉ kĩrãkʼa sentiseabʉ. Dayirãra Elías kĩrãkʼa sentiseabʉ, iyira mejãcha sopʉabasi baera badua kʼãĩkĩrãbasi (1 Rey. 19:5-7). Dayirãba Jeowa ode kʼẽrẽpa takeraita kʼarebata nesida bʉrʉdera Jeowabara jarabʉ karebaita testo idibemaba jarabʉ kĩrãkʼa. Nokʼo Davidba ũdusi Jeowaba iyi sãwũã kʼarebasita, iyi nejʉraraba iyi pẽwãsidade iya naʉ̃ta jarasi Jeowa ʉ̃rʉ: «Bʉ juwaraba kʼarebabʉ mʉ̃ra» (Sal. 18:35). Jeowaba dayirãra kʼarebabʉ awururaneba, bari jaraita David sopʉabasidera iyi neũdukʼawua Jonatánba akʉ jʉ̃ẽsi, iyaʼa so zarea diaita akʉza bedʼea biata jara ũrĩbita (1 Sam. 23:16, 17). Abarika osi Jeowaba Elíasʼʉ̃me, Eliseota zokʼa bʉesi Elíasta kʼarebamarẽã (1 Rey. 19:16, 21; 2 Rey. 2:2). w24.01 23, 24 parr. 10-12
Martes 28 enero
Jeowabʉrʉ buru bia diabʉ, iyi ideba zebʉ kʼawuaira saʉ̃ta yibiata akʉza saʉ̃ta zeri ẽãta adewara ũdukʼawuaisida (Prov. 2:6).
Jeowabara nekʼãrẽ mejãcha diakĩrã. Proverbios yi zroma 9de bedʼeabʉ yuwẽrã buru bia wãrĩnuta ũdubibʉ ʉ̃rʉ. Daizeze Bedʼeabara jarabʉ naʉ̃ ẽbẽra wẽrãbara ara obʉta iyi chichita, bia pʉerabʉta iyi binota, iyi deta akʉza mesasida ara bia obʉta (Prov. 9:2 nota). Adewara yi wikakirʉ 4 akʉza 5de buru biaba naʉ̃ta jarabʉ yi krĩcha neẽ kĩrãkʼa bera: «Zeidua koidua mʉ̃ panta». ¿Kʼãrẽa wãibara wãrĩnu buru bia dedara akʉza koibara iya yiko diabʉta? Jeowabara kãgabʉ iyi wũãwũãrãra buru bia bamarẽã akʉza bia wãmarẽã. Iyara kãga ẽ dayirã zʉbʉria berabaridadeba nekʼãrẽ kʼawuamarẽã, maʉ̃ kʼarea jʉrʉda buru biata (Prov. 2:7). Jeowa wawia ũdubipanʉnera iya kãgabʉta okĩrãpanʉ, ũrĩpanʉ iya ũrãgʼa bia diabʉta akʉza sobiade obʉ iya jarabʉra (Sant. 1:25). w23.06 23 parr. 14, 15
Miércoles 29 enero
Daizezera jipabʉ baera maraba opanʉra kĩrãdua ẽ (Heb. 6:10).
Dayirãba Jeowaita nekʼãrẽ mejãcha obe ẽ mina, kĩrãbedaibara Jeowabara biʼia akʉbʉta dayirãba zarea obʉra dayirãba oseabʉ oita. ¿Kʼãrẽa mawũã jarapanʉ? Zacarías ewaribaside, Jeowaba Zacarías jarasi burubarita omarẽã oroba akʉza plataba, maʉ̃ra oibasi judiora Babiloniane badaraba plata akʉza oro zokʼa bʉebadaba (Zac. 6:11). Naʉ̃ burubaribara ũdubibasi judioraba nekʼãrẽ soiduba diadata (Zac. 6:14). Idi ewadebida dayirãbara kĩrãbeibara Jeowabara kĩrãdua ẽãta dayirãba bedʼea zroma ũdubʉrʉde iyi kʼarea nekʼãrẽ obʉra. Idi ewadera dayirãbara bedʼea zroma ũdupanʉ mamina ʉ̃ra zeidera audre ũdudayi (2 Tim. 3:1, 13). Mamina maʉ̃ kʼarea krĩcha zroma oẽ baibara. Kĩrãbedaibara Jeowaba Ageodeba iyi pʉwʉrʉʼa kʼãrẽ jaradata: «Mʉ̃ra marabawarabʉ [ . . . ] peraraidua» (Ageo 2:4, 5). Abarika dayirãbida kʼawuadaibara dayirãba Jeowaba kãgabʉta opanʉbʉrʉ iya kʼarebaita dayirãba bedʼea zroma ũdubʉrʉde. w23.11 19 parr. 20, 21
Jueves 30 enero
Mʉrã kʼazhirua omiãta bʼʉa (Luc. 5:8).
Jeowabara apostol Pedroba nekʼãrẽ kayirua odara Daizeze Bedʼeadeba ãĩ bʉeseabasi, mamina iyara iduaribisi naʉ̃ba dayirãta kʼarebamarẽã (2 Tim. 3:16, 17). Dayirãba Pedro ʉ̃rʉ akʉza iya kʼãrẽ oda ʉ̃rʉ kʼawuabʉrʉdera, kʼawuapanʉ Jeowabara jʉ̃ã ẽãta dayirãba jõma aripe oita. Iyara kãgabʉ dayirãra mapae ẽ marẽã akʉza dayirã nekayirua omiamina kãgabʉ zarea odamarẽã maʉ̃ta oẽ baita. ¿Kʼãrẽa yibia mapae ẽ baita? Edaʉde dayirãra zarea obʉ baera nekayirua oẽ baita mamina mawũãsidu edaʉde jẽda nekʼãrẽ aña oseabʉ, mamina zarea odadrʉ ewari jõmaʉ̃nẽ nebia oita. Dayirã jõmaʉ̃ba obʉ baera kayirua dayirãba oama badata, mawũãsidu dayirãta mapae ẽ bʉrʉ Jeowaba kʼarebayi audre bia oita (1 Ped. 5:10). Jesubara so zʉbʉria akʉsi Pedrora iyi nemitia omiabasimina, naʉ̃ba kʼarebasi iya Jeowadeta okĩrã obamarẽã. w23.09 20 parr. 2, 3
Viernes 31 enero
Nokʼó, bʉta nama bʼasibʉrʉ mʉ nawewaura beu ẽbakʼausia (Juan 11:21).
Idibema testode Martaba jaradaba ũdubibasi Jesubara Lázarora bebiseabasita, mamina iyara nekʼãrẽ bia zromata oita krĩchabasi. Maʉ̃ kʼarea Martaʼa jarasi: «Bʉ mebẽãra jẽda piradrʉyi». Adewara Jesuba naʉ̃ta jarasi: «Mʉ̃ yi piradrʉbibarira akʉza bebʉ diabʉra» (Juan 11:23, 25 TNM). Naʉ̃ra wãrĩnu, Jeowaba zarea diasi Jesuʼa ẽbẽra beidata jẽda piradrʉbimarẽã. Jesubara naweda jẽda piradrʉbisi yuwẽrã zaketa beidata dããraba ẽ badata, tẽã juneane jẽda piradrʉbisikĩrã yumakẽrã iyabaʉ ewaride beidata (Luc. 7:11-15; 8:49-55). ¿Jesuba mawũã osibʉrʉ, jẽda piradrʉbiseabʉka ẽbẽra beida ewari kimarebara akʉza ʉ̃seabʉra? Maríabara orrasi Jesuta. Iyara abarika jarasi yi mebẽãba jarada kĩrãkʼa: «Nokʼó, bʉta nama bʼasibʉrʉ mʉ nawewaura beu ẽbakʼausia» (Juan 11:32). Maríata adewara iyi kʼawapanʉra jẽgapanasi, mamina maʉ̃ta Jesuba ũduside mejãcha sopʉasi. Maʉ̃ kʼarea so borekea akʉ kʼãrãpe jẽgasi. Jesubara biʼia kʼawuabʉ ẽbẽra beibʉrʉdera kʼãrẽaba pʉabʉta, maʉ̃ kʼarea Jesubara jõbikĩrãbʉ zʉbʉriara. w23.04 10, 11 parr. 12, 13