Daizezeba krĩchabʉ kĩrãkʼa krĩchaidua itua doi ʉ̃rʉ
JEOWABA dayirã diabʉ kʼãrẽ nekʼãrẽ biata mejãcha, maʉ̃ranebemata bʉ dayirã aba abakaʉba nekʼãrẽ jidaita. Daizeze Bedʼeaba jarabʉ binora Daizezeba nebia diadata dayirã akʉza jarabʉ: «Panʼra obʉ ẽbẽrarã sobiabita, adewara binobara dayi bebʉta audre sobiabibʉ» (Ecl. 10:19; Sal. 104:15). Mamina maraba ũdubarikĩrã bʉta ʉ̃kʉrʉ ẽbẽrarã wikabida itua dobe ẽãta, adewara ẽbẽra mejãchaʉta akʉza kultura mejãchaʉta awuara krĩchapanʉ itua doi ʉ̃rʉ. Mõbemata, ¿kʼãrẽba kʼarebaseabʉ kristianoraba jidabʉrʉde itua doi ʉ̃rʉ?
Krĩcha ẽã kʼãrẽ kulturadeba zebʉta akʉza samabemata, dayirãba idu Jeowaba jarabʉkĩrã yi edebira, mawũãra nebiata ũdudayi idi ewade akʉza ʉ̃ra zeide.
Maraba ũdupanʉkĩrã ẽbẽrarã naʉ̃ drʉadebemara pichia itua dobʉta akʉza aukʼara dobʉta, ʉ̃kʉrʉba dobʉ aduʼa bʼaita, ãyi mejãcha krĩcha zroma oẽ baita, bedʼea zroma kʼarea akʉza ʉ̃kʉrʉ pʉwʉrʉdera jarapanʉ yi mawũã itua dobʉra jipa yumakẽrãʼarata.
Mamina Jeowabara kristianora iyi odepanʉrãra jaradiabʉ kʼãrẽta oibarata aukʼara itua doi ʉ̃rʉ. Bari jaradaita, jaradiabʉ ituata maʉ̃ kʼarea dora kʼãrẽ bedʼea zromata ũduseabʉta. Proverbios 23:29-35 bayeda ũdubibʉ ẽbẽra aukʼara kĩrã purra dobʉbara kʼãrẽ bedʼea zromata ũdubʉta akʉza kʼãrẽta berabaribʉta.a Daniel iyira zõrãrã Europadebema, iya nebʉrabʉ kristiano bʼai naena kʼãrẽta berabaribasita. Iya jarabʉ: «Mʉ̃a itua mejãcha dobasidera nekʼãrẽ jidabʉrʉde aña jidabasi akʉza maʉ̃ba bedʼea zromane eda baesi, idibasidu maʉ̃ krĩchabʉrʉde maʉ̃ba krĩcha obibʉ».
¿Kʼãrẽta oibara bia jida kʼawuaita itua doi ʉ̃rʉ akʉza aukʼara itua do ẽ baita? Dayirãbara oibara Jeowaba jarabʉ kĩrãkʼa, mawũã bia jida kʼawuaita.
Akʉdaya Daizeze Bedʼeaba kʼãrẽta jarabʉ itua doi ʉ̃rʉ akʉza kʼãrẽa ẽbẽrarã mejãchaʉta itua dokĩrãta.
DAIZEZE BEDʼEABA KʼÃRẼ JARABɄTA ITUA DOI Ʉ̃RɄ
Daizeze Bedʼeabara jara ẽ dayi itua doira nekayiruata akʉza jarabʉ dayi itua dobʉrʉdera dayita sobiabibʉta. Daizeze Bedʼeaba jarabʉ sobiade nekoibarata akʉza sobiade ne doibarata (Ecl. 9:7). Ewari abaʉde Jesubida dobarisi binora akʉza Jeowa ode kʼẽrẽpapanʉrabida (Mat. 26:27-29; Luc. 7:34; 1 Tim. 5:23).
Daizeze Bedʼeabara biʼia jara ũrĩbibʉ wiña itua doira awuarabʉta beinʉmeiʉ̃mera, Daizeze Bedʼeaba jarabʉ: «Kĩrã purraraidua binoba» (Efes. 5:18). Akʉza jarabʉ: «Itua domiarasida Daizeze ẽjũã kĩrãwãreãnẽra eda wã ẽ» (1 Cor. 6:10). Jeowabara jipade kãga ẽ beinʉmeñena itua doira akʉza aukʼara itua doita. Dayirã kulturaba krĩchabʉ kĩrãkʼa krĩchai kaude itua doi ʉ̃rʉ, awuarabʉrʉ krĩchaibara Jeowaba krĩchabʉ kĩrãkʼa.
Ʉ̃kʉrʉba krĩchapanʉ: «Mʉ̃ara mejãcha itua doseabʉ mamina maʉ̃ba mʉ̃ra beinʉme ẽ», mamina mawũã krĩchaira yibia ẽ. Daizeze Bedʼeaba jarabʉ yi ẽbẽra aukʼara itua dobʉbara, nekayirua oseabʉta akʉza Jeowaʉ̃me neũdukʼawua biata ãrĩseapanʉ (Tito 2:3; Prov. 20:1). Jesubida jara ũrĩbisi yi ẽbẽra aukʼara itua dobʉra eda wã ẽãta Daizeze Nokʼodera (Luc. 21:34-36). Mõbemata, ¿kristianorãra kʼãrẽba kʼarebaseabʉ bedʼea zroma ũdu ẽ baita itua doi ʉ̃rʉ?
KRĨCHARA KʼÃRẼA ITUA DOBɄTA AKɄZA KʼÃRẼABA DOBɄTA
Dayirã itua dobʉrʉta itua do ẽãta, jʉra kʼawuabaibara dayirã kultura yi edebi ẽ baita. Kristianorabara nãã krĩchabʉ Jeowaba kʼãrẽ krĩchabʉta yiko kobʉrʉde, mawũã ẽ bʉrʉ bino dobʉrʉde. Daizeze Bedʼeaba kĩrãbebibʉ: «Maʉ̃ kʼarea nekonʉmʉbʉsida, ne donʉmʉbʉsida, nekʼãrẽ badu onʉmʉbʉsida, nejõma oibara Daizeze ʉ̃rʉ ibia bedʼeabita» (1 Cor. 10:31). Atia akʉdaya Daizeze Bedʼeade maʉ̃ra ʉ̃rʉ bedʼeabʉta akʉza dayirãba bedʼea widiseabʉta.
¿Mʉ̃ara ituara dobʉka wuabemaraba bia akʉdamarẽã? Éxodo 23:2ba jarabʉ: «Ẽbẽrarã naʉ̃ drʉadebʉ kĩrãkʼa orãra». Jeowabara jarasi israelitara wuabemaraba obʉ kĩrãkʼa oẽ bamarẽã, maʉ̃ ũrãgʼara idi ewadebida dayirãitara yibia. Dayirãba wuabemaraba jarabʉde opanʉbʉrʉ mawũãra Jeowadeba jĩga wãseapanʉ (Rom. 12:2).
¿Mʉ̃ara ituara dobʉka wuabemara ũdubita mʉ̃ra jipa zareabʉta? Ʉ̃kʉrʉ kulturadera ituara mejãcha dopanʉ akʉza maʉ̃ra bia akʉpanʉ (1 Ped. 4:3). Mamina akʉra 1 Corintios 16:13ba jarabʉta: «Ʉrʉma bʼaidua, zarea ĩjãidua, zowaĩnĩgʉa bʼaidua, zarea bʼaidua». ¿Wãrĩnuka dayi itua doiba zarea baseabʉta? Mawũã ẽ, maʉ̃bara daya nekʼãrẽ jidabʉta aña jidabiseabʉ akʉza aña krĩchabiseabʉ. Dayirã itua dobʉrʉdera ũdubi ẽ zareabʉta. Isaías 28:7ba jarabʉ ẽbẽra mejãcha itua dobʉra maʉ̃ʼa yi edebibʉ kĩrãkʼabʉta akʉza tẽnedrʉbʉ kĩrãkʼabʉta.
Dayirãba wãrĩnu zarea erbaita akʉza nekʼãrẽ bia oira zebʉ Jeowadeba (Sal. 18:32). Maʉ̃ kʼarea oẽ baibara nekʼãrẽ Daizezedeba jĩga babiseabʉta, maʉ̃ranebema abaʉra Jesu. Iyira Jeowaʉ̃mera jipa neũdukʼawua biabasi, maʉ̃ba ẽbẽrarãbara ũdubibasi iyara wawiabʉta zareabasi baera akʉza nebiata okĩrãbasi baera.
¿Mʉ̃ra itua dobʉka mawũã mejãcha krĩcha zroma oẽ baita? Salmistaba bʉsi: «Mʉ̃ mejãcha krĩcha onʉmʉne, bʉa [Jeowa] mʉ̃ra so zarea diasi akʉza sobiabisi» (Sal. 94:19). Mejãcha krĩcha zromata obʉbʉrʉ jʉrʉrãra itua doita, awuarabʉrʉ jʉrʉda Jeowa kʼarebata, mejãcha Jeowa yiwidʼira akʉza jʉrʉda neũdukʼawuara biarata kongregasione bʉ kʼarebaseabʉta. Ituata dobʉbʉrʉ mejãcha krĩcha zroma oẽ baita, maʉ̃ba edeseabʉ nekayirua eda akʉza bia krĩcha ẽ baseabʉ (Os. 4:11). Danielba jarasi: «Mʉ̃ra mejãcha itua dobasi krĩcha zroma oẽ baita akʉza bedʼea zroma krĩcha ẽ baita. Mamina audre bedʼea zromata ũdusi, aduasi mʉ̃ mebẽrãba mʉ̃ wawiadamarẽã akʉza mʉ̃ neũdukʼawuarata». ¿Kʼãrẽba kʼarebasi Danielʼra? Iya jarabʉ: «Mʉ̃a wãrĩnu kʼawuasi nesidabasita Jeowa kʼarebata, mawũã itua doita nesida ba ẽ basi mʉ̃ mawũã bia bʼaira, atiara Jeowa kʼarebadeba mʉ̃ bedʼea zromata awuantabʉ». Dayirãba ewari jõmaʉ̃nẽ kʼawuapanʉ Jeowara dayirã kʼawabʉta, dayirãba krĩchapanʉmina dayirã dobaʉba obe ẽãta (Filp. 4:6, 7; 1 Ped. 5:7).
Bʉa ituata badua dobʉbʉrʉ krĩchara naʉ̃ra bedʼea ʉ̃rʉ. «¿Mʉ̃ mebẽãba mawũã ẽ bʉrʉ neũdukʼawuaba jarabarika mʉ̃a itua mejãcha dobʉta?». Ãya maʉ̃ta jarabaribʉrʉ jʉra kʼawuabaibara, maʉ̃ba ũdubibʉ baera bʉara ituara aukʼara dokʉta. «¿Nãã dobadaira audre dobʉka?». Mawũãbʉbʉrʉ maʉ̃ba ũdubibʉ bʉara wiña wiñane audre do wãta. «¿Bʉa maʉ̃ra ewariza dokĩrã do wãka?». Maʉ̃ta mawũãbʉbʉrʉ yibia ẽ, mõbemata bʉara jʉrʉibara mediko kʼarebata.
Itua dobʉrʉdera mejãchaʉba ũdupanʉ bedʼea zromata, maʉ̃ kʼarea ʉ̃kʉrʉ kristianorabara jipa do ẽ ituara, ʉ̃kʉrʉbara ituara dokĩrã ẽ. Bʉ neũdukʼawua abaʉba maʉ̃ta dokĩrã ẽ bʉrʉ wawiaibara iya krĩchabʉra akʉza imitia bedʼeabe ẽ maʉ̃ ʉ̃rʉ.
Bʉara krĩchaseabʉ itua kʼãrẽaba doita akʉza sainʉbayeda, mawũã ẽ bʉrʉ jidaseabʉ semana abaʉde ewari aba doita. Ʉ̃kʉrʉba jidabʉ kʼãrẽta doita. Ẽbẽra abaʉba kʼawuabʉbʉrʉ sõbede akʉza kʼãrẽaba doita, mawũãra iyara aukʼara do ẽ bayi. Mebẽã Daizeze Bedʼeadebema bia kʼawuabʉbara kʼãrẽa peraira neẽ kʼawuabʉ baera kʼãrẽaba doita.
Bʉa itua doita mawũã ẽ bʉrʉ do ẽãta, nãã krĩchaibara wuabemara ʉ̃rʉ. Romanos 14:21ba jarabʉ: «Audre bigabayi chichi ko ẽ baita mia bino do ẽ baita mia obe ẽ bʉ mebẽã baebiseabʉta». ¿Sãwũã oseabʉ naʉ̃ testoba jarabʉ kĩrãkʼa? Kãgata ũdubira. Ẽbẽra abaʉta bʉa obʉ kʼarea aña krĩchara, dorãra maʉ̃ta obʉbʉrʉ ũdubibʉ wuabemara ʉ̃rʉ krĩchabʉta akʉza mawũã ũdubibʉ dayirãtrʉ jʉ̃zaba krĩchabʉ ẽãta (1 Cor. 10:24).
Nokʼoraba leita erbʉbʉrʉ itua kʼãrẽaba doseabʉta, kristianorabara wawia ũdubipanʉ maʉ̃ra. Nokʼoraba lei diabʉdebara jarabʉ warrara kʼãrẽ poaga babʉrʉde doibarata akʉza moto manejabʉrʉde ituara do ẽ baibarata (Rom. 13:1-5).
Jeowabara dayirãra mejãcha diabʉ nekʼãrẽ biata, maʉ̃nebʉ dayirãba nekʼãrẽ jidaseabʉta, itua doita mawũã ẽ bʉrʉ itua do ẽãta, kʼãrẽ koita mawũã ẽ bʉrʉ kʼãrẽ ko ẽãta. Jeowaba dayirã kʼãwũã diabʉ baera dayirãkʉza jidamarẽã, maʉ̃ kʼarea dayirãbara Jeowata sobiabibara nekʼãrẽ jidabʉrʉde.
a Organizasion abaʉba Estados Unidosdebemaba jarabʉ ituata aukʼara dora, nekayirua oseabʉ, awururata beaseabʉ, mawũã ẽ bʉrʉ dayikʉza beaseabʉ. Awuru ẽbẽrata neida oseabʉ, mawũã ẽ bʉrʉ yi kimata poseabʉ, adewara ẽbẽra wẽrãta biogobʉta yi wũãwũãta urabʉseabʉ.